Навальн?ца каля вострава
Мадэйра
Надво?р’е
? сукупнасьць
атмасфэрных
зьява? на lвызначаным месцы ? дольных плястах атмасфэры ? вызначаны час (
сутк?
,
месяц
,
год
). Дасьледаваньнем надвор’я займаецца
мэтэаралёг?я
, прагнозам надвор’я ?
сыноптыка
. Мэтэараляг?чныя зьвестк? зьб?раюцца мэтэараляг?чным? станцыям?. Шматгадовы рэжым надвор’я называюць
кл?матам
. Прыродныя зьявы працякаюць у
трапасфэры
(н?жняй частцы атмасфэры) ? ?
г?драсфэры
.
Ейны стан складаюць наступныя парамэтры:
Вылучаюць пэрыядычныя ? непэрыядычныя зьмены надвор’я. Пэрыядычныя зьмены надвор’я залежаць ад сутачнага ? гадавога кручэньня
Зямл?
. Непэрыядычныя абумо?лены
пераносам паветраных мас
. Яны парушаюць нармальны ход
мэтэараляг?чных элемэнта?
. Розьн?ца фазы пэрыядычных зьмена? з характарам непэрыядычных прыводзяць да рэзк?х зьмяненьня? надвор’я
Падвойная вясёлка
Звычайныя прыродныя зьявы на
Зямл?
?
вецер
,
аблок?
,
атмасфэрныя ападк?
(
дождж
,
сьнег
? г. д.),
туман
?
навальн?ца
,
пылавая бура
?
заве?
. Рэдк?я зьявы ?ключаюць у сябе
стых?йныя бедзтвы
, як то
тарнада
?
?раганы
. Амаль усе прыродныя зьявы адбываюцца ?
трапасфэры
(н?жняя частка
атмасфэры
).
Адрозьненьн? ? ф?зычных уласьц?васьцях
паветраных мас
узьн?каюць з-за зьмены
кута падзеньня
сонечных прамянё? у залежнасьц? ад
шыраты
? аддаленасьц?
рэг?ёну
ад
ак?яна?
. Вял?кае адрозьненьне
тэмпэратур
пам?ж
арктычным
?
трап?чным
паветрам зья?ляецца чыньн?кам ная?насьц? вышынных струйных плыня?. Барычныя стварэньн? ? сярэдн?х шыротах, як то пазатрап?чныя
цыклёны
, утвараюцца пры разьв?цьц? хваля? у зоне высотнай струменевай плын?. Пакольк?
вось Зямл?
нах?леная адносна плоскасьц? сваёй
арб?ты
,
кут падзеньня
сонечных прамянё? залежыць ад
часу года
. У сярэдн?м штогадовая
тэмпэратура
на паверхн? Зямл? зьмяняецца ? межах ± 40 °C. На працягу сотня? тысяча? гадо? зьмена
арб?ты
Зямл? ?плывае на колькасьць ? разьмеркаваньне
сонечнай энэрг??
на
плянэце
, вызначаючы до?гатэрм?новы
кл?мат
.
Розьн?ца тэмпэратура? на паверхн? ? сваю чаргу выкл?кае рознасьць у пол?
атмасфэрнага ц?ску
. Гарачая паверхня награвае
паветра
, якое знаходз?цца над ёй, пашырае яго, зьн?жаючы
ц?ск
?
шчыльнасьць
паветра
. Атрыманы гарызантальны
градыент
ц?ску
паскарае
паветра
? бок н?зкага ц?ску, ствараючы
вецер
. А ? вын?ку працы
эфэкту Карыёл?са
пры кручэньн?
Зямл?
адбываецца закручваньне патоку. Прыкладам простай сыстэмы зья?ляюцца прыбярэжныя
брызы
, а складанай ? вочка
Гэдл?
.
Атмасфэра
ёсьць складанай сыстэмай, таму малаважныя зьмены ? адной ейнай частк? могуць мець вял?к? ?плы? на сыстэму ? цэлым. У г?сторы?
чалавецтва
за?сёды был? спробы к?раваць надвор’ем. Даказана, што дзейнасьць людзей, як то
сельская гаспадарка
?
прамысловасьць
, можа ? некаторых межах ?плываць на надвор’е. Прагноз надвор’я ? навукова ? тэхн?чна абгрунтаванае меркаваньне аб будучым стане
атмасфэры
? пэ?най кропцы ц? рэг?ёне
зямнога шара
.
Вывучэньне надвор’я на ?ншых
плянэтах
стала карысным для разуменьня прынцыпа? зьмены надвор’я
Зямл?
. Вядомы аб’ект дасьледаваньня? у
Сонечнай сыстэме
? Вял?кая чырвоная пляма
Юп?тэра
, зья?ляецца антыцылён?чным
штормам
, як? ?снуе на працягу, прынамс?, 300 гадо?. Аднак надвор’е не абмежаванае плянэтарным? целам?.
Карона Сонца
стала губляецца ?
космасе
, ствараючы, па сутнасьц?, вельм? тонкую атмасфэру ва ?сёй сонечнай сыстэме. Рух часьц?нак, выпусканых Сонцам, называецца
сонечным ветрам
.
Для папярэджаньня пра складаныя ?мовы надвор’я, як?я вядуць да
надзвычаных сытуцыя?
, выкарысто?ваюць колеравыя абазначэньн? ?зро?ня? пагрозы:
- зялёны ? адсутнасьць пагрозы ? неспрыяльных зьява?;
- жо?ты ? высокая або н?зкая тэмпэратура, парывы ветру ?
навальн?ца
, што магчыма небясьпечна;
- аранжавы ?
зав?руха
,
сьнегапад
, мароз, гарачыня,
град
,
л?вень
?
шквал
, што ?я?ляюць сапра?дную пагрозу;
- чырвоны ? пагроза
пажару
,
бура
,
ураган
? моцны сьнегапад, што пагражаюць чалавечым? ахвярам? ? адчувальнай матэрыяльнай шкодай
[1]
.