?енрих Ди?ге?ги??р

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
?енрих Ди?ге?ги??р
порт. Henrique de Avis, 1.º Duque de Viseu
Герб
Рәсем
Ҡултамға
Зат ир-ат [1]
Гражданлы?   Королевство Португалия [d]
Титул рыцарь [d] [2] , Герцог Визеу [d] [2] ??м сеньор [d]
Псевдоним Henrique o Navegador ??м Infante de Sagres
?ушамат the Navigator ??м o Navegador
Тыу?ан к?н? 4 март 1394
Тыу?ан урыны Порту [d] , Королевство Португалия [d] [3]
Вафат бул?ан к?н? 13 ноябрь 1460 ( {{padleft:1460|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:13|2|0}} ) [4] [5] [6] […] (66 й?ш)
Вафат бул?ан урыны Вила-ду-Бишпу [d] , Королевство Португалия [d]
Ерл?нг?н урыны Монастырь Санта-Мария-да-Витория [d]
Ҡәбере һүрәте
Ата?ы Жуан I [d] [7]
?с??е Филиппа Ланкастерская [d] [7]
Бер ту?андары Beatrice, Countess of Arundel [d] , Изабелла Португальская [d] [7] , Дуарте I [d] [7] , Фернандо [d] , Педру, герцог Коимбры [d] , Альфонс I [d] ??м Жуан Португальский [d]
Н??еле Ависская династия [d]
Ту?ан тел Португал теле
??н?р т?р? офицер
Бил?г?н вазифа?ы Grand Master of the Order of Christ [d]
Социаль синыф член королевской семьи [d] ??м дворянин [d] [8] [8] [8]
?у?ыш/алыш Битва при Сеуте [d] [9] ??м вторая осада Сеуты (1419) [d] [9]
Алыштыр?ан Жуан I [d]
Ма?таулы исемд?ре ??м баш?а б?л?кт?ре
орден Подвязки орден Христа гроссмейстер Ависского ордена
  ?енрих Ди?ге?ги??р Викимилект?

Генрих (Энрик, Энрике) Ди?ге?ги??р (португ. Henrique; 4 март 1394 йыл , Порту ? 13 ноябрь 1460 йыл , Сагреш) ? португал инфанты, король Жуан I улы, К?нбайыш Африка яры буйлап Мавританиянан к?нья??а табан к?п кен? португалия ди?ге? экспедицияларын ойоштороусы.

21 й?шенд? Генрих, артабан Африкала португал экспансия?ыны? сау?а форпосты булып китк?н  Сеутаны ба?ып алыу?а ?атнаша (1415 йыл) (?ара: Сеута янында?ы алыш). 1418 йылдан Генрих  Португалияны? к?нья?ында?ы Лагуш ?ала?ы янында т?пл?н? ??м унда обсерватория?а ниге? ?ала. Сагреш ?ала?ында ул и? я?шы математиктар ??м картографтар у?ыт?ан навигация м?кт?бен? ниге? ?ала. ??е ди?ге? экспедицияларында ?атнашма?а ла, улар?ы ойоштороу?а ??м финанслау?а ?ал?ан а?салата яр?амы, сау?аг?р??р, ?ыу караптары хужаларын ??м баш?а я?ы сау?а юлдарын асыу?а ынтыл?андар?ы й?леп итк?н ?с?н уны Ди?ге?ги??р тип й?р?тк?нд?р.

С?й?си эшм?к?рлеге [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?енрих Ди?ге?ги??р ??м уны? гербы. Уны? вафатына 500 йыл?а ба?ышлап ?у?ыл?ан т??к?.

Генрих Ди?ге?ги??р?е? эшм?к?рлегенд? т?рл?  м?нф???тт?р берг? ?релг?н: колониатор?ы?ы (португал тажы ?с?н я?ы ер??р ба?ып алыу?а ынтылыш), тикшерене?сенеке (я?ы асыл?ан ер??р?е? карта?ын т???? ? . б.), миссионер?ы?ы (я?ы халы?тар ара?ында христианлы?ты таратыу), т?ре й?р?т??сенеке (?енрих рыцарь-монах Христос орденыны? б?й?к магистры, Т?нья? Африка ??р?пт?рен? ?аршы к?п кен?  походтар?а ?атнаш?ан. Африканы урап ?теп, ?индостан?а к?нсы?ыш ди?ге? юлын табыу ??м бербер пираттарына ?аршы тороп, Португалия яр?арына ??л?к?тле ба??ынсылы?ты ту?татыу ??м ди?ге??? й???? х??еф?е?леген т?ьмин ите? ма?сатында, ?енрих к?нбайыш Африка яр?ары буйлап к?нья??а й??????р ойоштороу?а ?ур и?тибар бирг?н.

Алы? ?индостан?а, ?имм?тле  т?мл?ткест?р сы?ана?ына, ди?ге? юлдарын э?л?п табыу Португалия ?с?н бик м??им бул?ан. Ул ва?ытта?ы сау?а маршруттарынан ситт? урынлаш?ан ил донъя сау??ында ?ур табыш мен?н ?атнаша алма?ан.  Экспорт ?ур булма?ан, ? К?нсы?ышты? т?мл?ткест?р ке?ек ?имм?тле тауар?арын португалдар бик ю?ары ха??а ?атып алыр?а тура килг?н, ? ил, Кастилия мен?н ?у?ыштан ?у?, ярлы бул?ан ??м быны? ?с?н уны? финанс м?мкинлеге булма?ан.

?мм? Португалияны? географик урыны Африканы? к?нбайыш яр?арында?ы асыштар ??м ≪т?мл?ткест?р илен?≫ ди?ге? юлын э?л?? ?с?н у?айлы?тар тыу?ыр?ан. Шулай у?, ?енрих Транссахара сау?а?ыны? килемлелеге ??м перспективалылы?ы тура?ында я?шы х?б?р?ар  бул?ан. К?нбайыш Африканы Урта ди?ге? мен?н б?йл??се К?нбайыш Сахара аша ?тк?н ??м ?олдар мен?н алтын й?р?т?лг?н сау?а юлдарын быуаттар дауамында Т?нья? Африканы? Португалия?а дошманлы? ?ыл?ан мосолман д??л?тт?ре контролд? тот?ан. Энрике мосолман бил?м?л?ре Африканы? к?нья?ына ни тиклем алы? й?йелг?нен белерг? тел?п ??м уны уратып, к?нья?та?ы  легендар христиан д??л?тт?ре, атап ?йтк?нд?, ю?ал?ан Пресвитер Иоанн короллеге й???нд? союздаш табып, К?нбайыш Африка мен?н ди?ге? сау?а?ын яй?а ?алыр?а и??п тот?ан.

1419 йылдан башлап ??м вафатына са?лы, ?енрих  Африканы? к?нбайыш яр буйына бер-бер артлы экспедициялар  ойоштороп бер нис? утрау аса: Мадейра (1419), Азор утрау?ары (1427), Й?шел Морон утрау?ары (1456 йылда Диогу Гомеш). Ул ва?ытта европалылар х??ерге Марокко яр?ары буйында Нун мороно артында ним? барын белм?г?н; борон?о ди?ге? мифтары был морондо ди?ге??? й?????е? ?у??ы сиге тип ата?а ла, океан монстр?ары ха?ында б?й?н итеп, й????г? яра??ы? ди?ге? ??м к?й??рг?с ?ояш был морон аръя?ына ?теп инг?н тел??? нинд?й  карапты ла ю? ит? тип и?к?рт?? л?, принц Энрикене? ди?ге?сел?ре бы?а и?тибар итм?г?н: 1421 йылдан  башлап, улар морондо? аръя?ына даими й???п ?т? башла?андар. Был экспедициялар Бохадор (1434 йылда Жил Эанеш), Кабо-Бланко морондарын урап ?тк?н, мороно Кабо-Бланко, Сенегал ??м Гамбия (1445 йылда Диниш Диаш) йыл?а тама?тарын тикшерг?нд?р. Артабан ал?а ??м ал?а барып, улар гвинея яр буйынан алтын алып кил?, асыл?ан ер??р?? тер?к пункттар булдырыла. Т??ге ?ара т?нле тот?ондар партия?ы к?ренг?нд?н ??м ?олдар мен?н сау?а башлан?андан у? ?енрих ?олдар мен?н сау?а ите?г? д??л?т монополия?ы индер?.

Португал ике матчалы каравелла-латина?ы ? б?й?к географик асыштар эпоха?ы карабы

Ди?ге? сау?а?ы ??м Ди?ге? ги?е??е? м??имлеген а?ла?анлы?тан, инфант, т?рл? илд?р?е? о?таларын Португалия?а са?ырып, картография ??м караптар т????г? ?ур и?тибар б?лг?н.

Был осор?а Урта ди?ге? караптары алы? океан с?й?х?тт?ре ??м тикшерене???ре ?с?н етерлек ш?п ??м о?та манёвр я?арлы? булма?ан. ?енрих ет?кселегенд? я?ы тип карап булдырыл?ан ? ?ыя латин елк?нле каравелла [10] . Бындай каравелла ш?п ??м елг? тек? ?аршы бара ал?ан, ??м был уны ??м?лд? елд?р?е? ??т?нл?кл? й?н?лешен? буй?онма? итк?н. Ул асы? океанды ??м йыл?алар?ы тикшер? ал?ан, шулай у?, ??ене? ??р?п прототибы мен?н са?ыштыр?анда, ул к?бер?к кеше ?ый?ыр?ан.

В 1452 году папа римский Николай V издал буллу Romanus Pontifex . Эта булла подтверждала санкционированное ранее право христианских держав на порабощение нехристианских народов и одобряла дальнейшую колонизацию. Но главное, она запрещала другим христианским державам посягать на права португальцев в северо-западной Африке.

Мира?ы  [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?енрих Ди?ге?ги??р?е? вафатынан ?у? португалдар?ы? к?нья??а колониаль ?теп ине?е бер а??а а?рыная. ?мм? уны? эшм?к?рлеге Португалияны? кил?с?к ди?ге? ??м колониаль ???р?тен? ниге? ?ала. Ул с?й?си к?р?шт?н д? ситл?шм?г?н, атап ?йтк?нд?, португал т?хете тир??енд?ге а?тыртын м?керле эшт?р ?? л? ?атнаш?ан. Х?рби эшт?р?? ?лбитт? у?ыш уны? я?ына булма?ан. М???л?н, уны? ет?кселегенд? португал ??ск?р??ре, 1437 йылда Танжер?ы алып маташ?анда, емергес е?еле?г? дусар ител?, ??м был ва?и?анан ?у? ?енрих Ди?ге?ги??р Сеутаны ла бирерг? ??ер бул?ан. Принц ?енрих 1460 йылда вафат була, ??м был ва?ыт?а португал тикшерене?сел?ре х??ерге Сьерра-Леоне яр?арына барып етк?н ??м Й?шел Морон утрау?арын ас?ан. ?енрихты? тырышлы?ы португал ди?ге?ги??р??р ен  Х?йерле ?м?т мороно н урап ?теп ?индостан?а ??м Алы? К?нсы?ыш?а ди?ге? юлы табыу?а д?ртл?ндерг?н.

Х?тер [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Энрике Ди?ге?ги??р?е? статуя?ы Лиссабонда?ы я?ы ер??р?е т??ге асыусылар ??йк?лене? к?п кен? скульптура ?ындарын аса.

И?к?рм?л?р  [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Dictionary of African Biography   (ингл.) / E. K. Akyeampong , Henry Louis Gates, Jr. ? NYC : OUP , 2012. ? ISBN 978-0-19-538207-5
  2. 2,0 2,1 Zurara G. E. Cronica da Tomada de Ceuta   (порт.) ? 1600.
  3. Генрих Мореплаватель  (уры?) / под ред. А. М. Прохоров ? 3-е изд. ? М. : Советская энциклопедия , 1969.
  4. Henry the Navigator // SNAC   (ингл.) ? 2010.
  5. Henry the Navigator // Find a Grave   (ингл.) ? 1996.
  6. Enric de Portugal // Gran Enciclopedia Catalana   (кат.) ? Grup Enciclopedia , 1968.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Kindred Britain
  8. 8,0 8,1 8,2 Чешская национальная авторитетная база данных
  9. 9,0 9,1 Zurara G. E. cronica dos gramdes e notavees feitos do illustre e muito nobre S[e nor Dom Pedro de Meneses Conde de Villa Reall primeiro Capitam e Governador que foy na cidade de Ceita / a qual foy ajuntada e escrita neste vollume per mandado do muito alto e muito eccelente e muyto poderoso Principe elRey Dom Afonso o Quinto de Portugal e do Algarve e S[enh]or da dita cidade e dalcacer que este mesmo Rey ganhou junto com ella per mym Gomez Eanes dazurara profeso Cavaleiro e Come[n]dador da Orde[m] de Christo e seu Coronista e Guarda Mor do Tombo destes seus Reynos]  (порт.) ? 1600.
  10. The Genius That Was China: East and West in the Making of the Modern World. ? Woodstock, New York: The Overlook Press, 1990. ? P. 72. ? ISBN 0-87951-397-7 .

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Зурара Гомиш Ианиш ди. Хроника открытия и завоевания Гвинеи . Восточная литература. Перевод с португальского ? О. Дьяконов
  • Бизли Ч. Р. Генрих Мореплаватель / Чарльз Раймонд Бизли; Пер. с англ. Г. И. Головнева и Г. А. Барабтарло; Отв. ред. и автор предисл. Малаховский Ким Владимирович. ? М .: Наука. Главная редакция восточной литературы, 1979. ? 240 с. ? (Рассказы о странах Востока). ? 15 000 экз. (обл.)

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]