Р?с?й империя?ы губерна?ы
|
Исеме
|
Ырымбур губерна?ы
|
???ге
|
Ырымбур
|
Ойошторол?ан
|
1744
|
Май?аны
|
166 710,9 км²
|
Хал?ы
|
1 600 145
[1]
(
1897
)
|
Ырымбур губерна?ы (вил?й?те)
?
XVIII
?
XIX быуатта
Р?с?й империя?ыны?
административ бер?меге (?лк??е); х??ерге
Ырымбур ?лк??е
, ?л?шл?т?
Баш?ортостан
??м
Татарстан
республикалары,
Сил?бе
,
?ур?ан
,
?амар
,
?арытау
?лк?л?рен? ??м
?а?а?станды?
Атырау ??м К?нбайыш ?а?а?стан ?лк?л?рен? тура кил?. ???ге ?
Ырымбур
?ала?ы.
Борондан т?б?кте т?рл? ерле т?рки халы?тар бил?й:
К?нья? Урал
??м тир?-я?тары ?
баш?орттар?ы?
борондан тыу?ан йорто; к?нбайышыра? ?
татар?ар
ере; баш?орт йортонан к?нья?-к?нсы?ышта?ы далалар?а
?а?а?тар
к?см? тормош ит?; Т?б?нге
Яйы?
?
ну?ай?ар
бил?м??е булара? билд?ле.
XVII быуатты?
икенсе ярты?ынан алып Р?с?й империя?ы К?нья? Уралда ??м тир?-я? т?б?кт?р?? йо?онто?он к?с?йт? кил?.
Т?б?кт?ге т??ге
уры?тар
Иван Грозный?ы?
язаларынан ?асып, Яйы? буйына к?сеп кил?.
Пётр I
Ырымбур ер??рен Р?с?й ?с?н м??им тер?к май?ан, Урта Азия?а инер ?с?н у?айлы ?ап?а тип к?р?. Х?йер, уны? ни?тт?ре
Анна Иоанновна
осоронда ?ына ??м?л?? аша башлай. Т?б?кк?
казактар
к?сереп ултыртыла, баш?орт мен?н ?а?а? ер??ре ара?ында ??л?? ?ы?аты т???л?.
1744
йылда Ырымбур губерна?ы ойошторола;
1752
йыл?а у?а ?стр?х?н губерна?ынан Гурьев ?аласы?ы,
1773
йылда
?азан губерна?ынан
?амар
?ала?ы ?ушыла.
1775 йылы?
октябрен? ?арата губерна т?б?нд?ге ?с провинциянан тора
[2]
:
1782
йылда ?ф? наместниклы?ы ойошторола; у?а ике ?лк? (
область
) ? ?ф? ??м Ырымбур ?лк?л?ре ин?.
?ф? ?лк??ен? т?б?нд?ге 8 ?й?? ?арай:
Ырымбур ?лк??ен? 4 ?й?? ?арай:
Шул у? ва?ытта
Гурьев
мен?н Уральск ?алалары
?стерхан
губерна?ына к?серел?;
Ырымбур
баш ?ала тип билд?л?н?.
1796
йылда ?ф? наместниклы?ыны? атама?ы "Ырымбур губерна?ы"на ??г?ртел?, Ырымбур баш ?ала?ы булып ?ала.
1802
йылы баш ?ала ?ф?г? к?с?.
1850
йылда Б?г?лм?, Бо?орослан ??м Бы?аулы? ?й????ре я?ы ойошторол?ан
?амар губерна?ына
бирел?.
1865
йылы губерна икег? ?
?ф?
??м Ырымбур губерна?ына ? б?лен?. Шул у? йылда бы?аса ?? махсус (кантон ??м йорт) идаралы?ы а?тында бул?ан баш?орттар д?й?м губерна идаралы?ына к?с?.
1919
Ырымбур губерна?ынан Сил?бе губерна?ы б?лен?.
1928
йылда т?б?к Урта Волга ?лк??ен? индерел?,
1934
йылда айырым
Ырымбур ?лк??е
булдырыла.
1865
?
1919
йылдар?а Ырымбур губерна?ы 5 ?й????н тора:
Д?й?м халы? ?аны ? 1 836 ме?; халы? ты?ы?лы?ы ? 1 кв. км-?а 10 кеше; 6 ?алала 174 ме? кеше тора.
1897
йыл?а торошло халы? и??бе (ту?ан тел буйлап)
[3]
:
?й??
|
уры?тар
|
баш?орттар
|
татар?ар
|
украиндар
|
мордвалар
|
миш?р??р
м-н
типт?р??р
|
сыуаштар
|
?а?а?тар
|
Б?т? губерна буйлап
|
70,4 %
|
15,9 %
|
5,8 %
|
2,6 %
|
2,4 %
|
1,4 %
|
…
|
…
|
Верхнеурал
|
65,5 %
|
19,7 %
|
5,4 %
|
…
|
1,3 %
|
…
|
…
|
…
|
Ырымбур
|
68,4 %
|
10,2 %
|
8,6 %
|
5,4 %
|
4,7 %
|
7,1 %
|
…
|
…
|
Орск
|
40,1 %
|
42,8 %
|
6,8 %
|
4,3 %
|
3,7 %
|
…
|
1,0 %
|
…
|
Троицк
|
82,2 %
|
7,4 %
|
7,4 %
|
…
|
…
|
…
|
…
|
1,1 %
|
Сил?бе
|
85,1 %
|
12,3 %
|
…
|
…
|
…
|
…
|
…
|
…
|
- ↑
1,0
1,1
Демоскоп Weekly. Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Наличное население в губерниях, уездах, городах Российской Империи (без Финляндии)
(билд??е?)
.
- ↑
Изменение административно-территориального деления России за последние 300 лет
- ↑
Демоскоп Weekly ? Приложение. Справочник статистических показателей