Z?ng?zur Milli Parkı
(tam adı:
Akademik H?s?n ?liyev adına Az?rbaycan Respublikasının Z?ng?zur Milli Parkı
) ? 2003-cu ilin 16 iyun tarixind?
Az?rbaycan Respublikası
Prezidentinin S?r?ncamı il?
Naxcıvan Muxtar Respublikasının
Ordubad
rayonunun inzibati ?razisinin 12131 hektarında yaradılmı?dır. 2009-cu il 25 noyabr tarixin?d?k Akademik H?s?n ?liyev adına Ordubad Milli Parkı adlanmı?, h?min tarixd? Az?rbaycan Respublikası Prezidentinin S?r?ncamı
[1]
il? adı d?yi?dirilmi?dir. Ordubad Milli Parkının ?razisi ?ahbuz, Culfa, Ordubad rayonlarının torpaqları hesabına geni?l?ndiril?r?k sah?si 42797,4 hektara catdırılmı?dır. Milli Parkla yana?ı, xususi muhafiz? olunan t?bi?t ?razisinin 27870,0 hektarında
Ordubad Dovl?t T?bi?t Yasaqlı?ı
yerl??ir.
Orta hundurluyu 3200 metr? catan
Z?ng?zur silsil?si
Kicik Qafqazın
butun silsil?l?rind?n yuks?kdir. Onun ?n yuks?k zirv?si olan
G?miqaya
Z?ng?zur Milli Parkının ?razisind? olmaqla 3906 metrdir. Bu eyni zamanda Kicik Qafqazın Az?rbaycan Respublikası ?razisind? ?n yuks?k zirv?sidir. Z?ng?zur silsil?sinin sonuncu ucuncu hiss?si Soyuq da?dır ki, o da Z?ng?zur Milli Parkının ?razisin? daxildir. Soyuq da?ın mutl?q yuks?kliyi 2000?3000 metr arasında t?r?ddud edir. Bu hiss? 12 km-lik bir m?saf?d? h?m c?nub, h?m d? q?rb istiqam?tind? alcalır. Burada ucurumlu yamaclar, dar su ayrıcları var. A?ınmı? suxurlar cox geni? yayılmı?dır. Soyuq da?da q?dim buzlaq relyefi azalır v? relyefl?rin alcalması il? ?laq?dar olaraq yox d?r?c?sin? catır.
Z?ng?zur Milli Parkının
Culfa
hiss?si
Z?ng?zur Milli Parkının yaradılmasında m?qs?d ?razid? ayrı-ayrı komponentl?rin muhafiz?si, ?razinin ozun?m?xsus iqlim, relyef v? dig?r fiziki-co?rafi xususiyy?tl?r? malik olması, burada muxt?lif nov heyvanların, o cuml?d?n, endemik novl?rin qorunub saxlanması il? yana?ı, ?razi ucun s?ciyy?vi olan fauna novl?rini qoruyub saxlamaq, ekoloji monitorinqi h?yata kecirm?k, ?halini ekoloji maarifl?ndirm?k, turizm ucun ?lveri?li ??rait yaratmaqdan ibar?tdir. Z?ng?zur Milli Parkının ?razisinin cox hiss?si da?lıqdır. Yayı quraq kec?n soyuq iqlimi var. Orta temperatur yanvar ayında 3?100J-d?k, iyulda 10?250J-d?kdir. ?sas?n boz, c?m?n-boz, alluvial-c?m?n, da?-me??, cimli, da?-c?m?n torpaqlar yayılmı?dır.
Z?ng?zur Milli Parkının su ??b?k?sini ?sas?n ?razid?n axan caylar t??kil edir. Ordubad rayonunun ?razisind? cay ??b?k?si b?rab?r inki?af etm?mi?dir. ?razid?n axan caylardan
Gilancay
,
Duyluncay
,
V?n?ndcay
,
?yliscay
,
Ordubadcay
,
G?nz?cay
,
Kotamcay
,
Kilitcay
oz m?nb?l?rini bulaqlardan, ya?ı? v? qar sularından goturur. Ba?lan?ıcını
Goygold?n
gotur?n Sa?arsu cayı Gilancaya tokulur.
Naxcıvan Muxtar Respublikası ?razisind? 38 nov v? yarımnov surun?nl?r movcuddur. Bunlardan 5 nov tısba?a, 12 nov v? yarımnov ilanlara rast g?lm?k olar. X?z?r tısba?ası, Aralıq d?nizi tısba?ası, yov?anlıq girdaban k?rt?nk?l?si, Kicik Asiya gurz?si, Kicik Asiya k?rt?nk?l?si, Zaqafqaziya t?lx?yi, ox ilanı qorundu?u ucun
Qırmızı kitaba
salınmı?dır. ?razid? 217 nov v? yarımnov qu?a rast g?linir ki, bunlardan 15 novu "Qırmızı Kitab"a daxil edilmi?dir. Naxcıvan Muxtar Respublikasında 62-y? q?d?r m?m?li heyvan novun? v? ya yarımnovun? t?saduf edilir. Bunlardan 32 nov v? ya yarımnov? Z?ng?zur Milli Parkının v? Ordubad Dovl?t T?bi?t Yasaqlı?ının ?razisind? rast g?linir. Naxcıvan Muxtar Respublikası ?razisind? 12 nov yırtıcı heyvan yayılmı?dır. Bunlardan Milli Parkın ?razisind? canavar, caqqal, adi tulku, zolaqlı kaftar, da?lıq d?l?si, porsuq, me?? pi?iyi v? s. rast g?lm?k mumkundur. Z?ng?zur Milli Parkının v? Ordubad Dovl?t T?bi?t Yasaqlı?ının ?razisi ali v? nadir bitkil?r? gor? d? z?ngindir. Bel? ki, Muxtar Respublika ?razisind? bit?n 110 nov ali v? nadir bitkid?n 77 novu Milli Parkın v? Yasaqlı?ın ?razisind? movcuddur.