Eldar ?zimzad?
(
25 may
1934
[2]
,
?u?a
,
Da?lıq Qaraba?
[2]
?
20 yanvar
2003
[2]
,
Bakı
[2]
) ? Az?rbaycan-sovet futbol hakimi,
F?FA
arbitri (1979). 3 d?f?
SSR?
-nin ?n yax?ı hakimi secilmi?, 9 d?f? ?n yax?ı 7 hakimi sırasına daxil olmu?dur.
Futbol uzr? SSR? cempionatında
148 matcda meydanda olmu?dur.
Eldar ?zimzad? 1934-cu il
mayın 25-d?
?u?ada
[1]
anadan olub. Yeniyetm? ya?larında
?c?ri??h?rin
m?h?ll?l?rind? ya?ıdları il? top qovan Eldar komandada hucumcu kimi oynayırdı. Texnikası v? qol vurmaq bacarı?ı il? yolda?larından f?rql?nirdi. Gunl?rin birind? oyundan sonra istirah?t ed?rk?n idman ustası,
"Neftci" (Bakı)
klubunun ?sas mudafi?cil?rind?n biri olmu? Naum Naumtsev ona yaxınla?araq Andreyev adına zavodun futbol komandasının m??qcisi oldu?unu v? Eldarı oz komandasında gorm?k ist?diyini bildirir. G?nc Eldarın futbolcu karyerası bel? ba?layır.
1952-ci ild? 18 ya?lı Eldar
Az?rbaycanın
g?ncl?rd?n ibar?t milli komandasının t?rkibind?
Da?k?ndd?
keciril?n SSR? birinciliyind? i?tirak edir. 1957-ci ild?
Az?rbaycan B?d?n T?rbiy?si ?nstitutunda
t?hsilini bitirdikd?n sonra ?zimzad? ali m?kt?bd? qalaraq, futbol uzr? mu?llim i?l?yir. O zaman kafedrada
Tofiq B?hramov
,
?amil Rzayev
,
Boris Zayonts
kimi tanınmı? mut?x?ssisl?r calı?ırdılar. Eldar da t?crub?li mu?lliml?rin bilikl?rind?n b?hr?l?nirdi. H?min ilin sentyabrında Bakı birinciliyi u?runda yeniyetm?l?rd?n ibar?t Dinamo v? Spartak komandalarının qar?ıla?masının hakimi g?lib cıxmadı?ı ucun Futbol Federasiyasının m?sul i?cisi Boris Zayonts Eldardan oyuna hakimlik etm?sini xahi? edir v? bel?c? onun hakimlik karyerası ba?layır.
1961-ci ild?
SSR? Futbol Federasiyasının
Hakiml?r kollegiyası t?r?find?n Az?rbaycanın bir qrup hakimi ? B.Zayonts, T.B?hramov, T.V?liyev, Y.Qriqoryev, N.M?mm?dzad? il? yana?ı E.?zimzad?y? d? olk? cempionatının oyunlarını idar? etm?k t?klif olunur. G?nc Eldar umumittifaq yarı?larına referi kimi ilk d?f? Qroznının
Terek
v? Riqanın
Dauqava Riqa
komandaları arasında keciril?n matcda cıxır. T?crub?li hakiml?r
Teymur V?liyev
,
Yuri Qriqoryev
h?min oyunda ?zimzad?nin kom?kcil?ri olmu?lar. Futbol icmalcısı, idman ustası
Aleksey Leontyev
Futbol h?ft?liyind? h?min oyun bar?d? bel? yazmı?dı:
SSRi-nin bacarıqlı futbol hakiml?ri sırasına daha bir hakim ? bakılı Eldar ?zimzad? daxil oldu.
Bundan sonra E.?zimzad? SSR? cempionatının guclul?r d?st?sinin (o zaman "A" qrupu adlanırdı) oyunlarında ba? hakim kimi birinci d?f? 1967-ci il
sentyabrın 25-d?
Moskvada
Torpedo v? Zarya komandaları arasındakı matcı idar? edib. H?min oyuna n?zar?t ed?n nufuzlu komissiya E.?zimzad?nin hakimliyin? bel? r?y vermi?di: "Oyun "yax?ı" qiym?t? layiqdir. E.?zimzad? guclul?r d?st?sind? novb?ti goru?l?r? tovsiy? edilm?lidir". ?lin sonunda h?myerlimiz umumittifaq d?r?c?li hakim adına layiq goruldu.
1968-ci il movsumund? bir nec? oyunu idar? etdikd?n sonra bakılı referini cempionatın ?n m?sul matclarından sayılan
Dinamo Kiyev
?
Torpedo
qar?ıla?ması gozl?yirdi. H?min qar?ıla?ma haqqında t??ssuratlarını Eldar ?zimzad? "M?h?bb?tim m?nim ? futbol" adlı kitabında oxuculara bel? n?ql edir:
"Bu x?b?ri e?id?nd? qulaqlarıma inanmadım. Cunki bu, cox prinsipial oyun idi. M?n, kom?kcil?rim Rauf Adıgoz?lov v? ?lisk?nd?r Na?ıb?yov
Ukrayna
paytaxtına g?ldik. Oyunun inspektoru Nikolay Latı?ev bizi gozl?yirdi. 95 min tama?acı il? b?rab?r, stadiona Ukrayna KP MK-nın birinci katibi ?elest v? onun komandası da t??rif buyurmu?du. Bel? halda dizl?rin nec? ?sm?sin? Meydana cıxanda yen? d? r?hm?tlik anamın m?n? ba?ı?ladı?ı Quranı opub cibim? qoydum. Bu h?y?canlı d?qiq?l?rd? onun kom?yin? umidim boyuk idi. Oyun cox g?rgin kecirdi. 35-ci d?qiq?d? Streltsov hesabı acdı. Birinci hiss? torpedocuların xeyrin? qurtardı. Fasil?d?n sonra dinamocular n?inki bu topun ?v?zini cıxdılar, h?tta 88-ci d?qiq?d? q?l?b? topunu da vurdular."
?
E.?zimzad?, "M?h?bb?tim m?nim ? futbol".
1974-cu il h?myerlimiz ucun ?n u?urlu ill?rd?n biri olub. SSR? birinciliyi oyunlarında "yax?ı" v? "?la" qiym?tl?rl? hakimlik etdiyi ucun ilin sonunda onun adı olk?nin on ?n yax?ı hakimi siyahısına daxil edildi.
Ert?si gun "Sovetski sport" v? dig?r m?rk?zi q?zetl?r m?ni b?rk t?nqid etdil?r. Etiraf etm?liy?m ki, bu ?dal?tli t?nqid idi. Cunki kiyevli ?. Sabo kobud oynayırdı. H?tta bir epizodda fit calınandan sonra ozunu cox intizamsız apardı. O, topu goturub r?qibin uzun? vurdu. Bu h?r?k?tin? gor? Sabo meydandan qovulmalı idi. M?n is? ona sarı v?r?q? gost?rm?kl? kifay?tl?ndim".
Bel? s?hvl?r? gor? hakiml?r d? c?zalanırlar. Altı ay mudd?tin? hakimlikd?n k?narla?dırılandan sonra E.?zimzad? yenid?n SSR? cempionatının birinci v? guclul?r d?st?l?rinin oyunlarını idar? etm?y? ba?ladı.
1974-cu il h?myerlimiz ucun ?n u?urlu ill?rd?n biri olub. SSR? birinciliyi oyunlarında "yax?ı v? "?la" qiym?tl?rl? hakimlik etdiyi ucun ilin sonunda onun adı olk?nin on ?n yax?ı hakimi siyahısına daxil edildi.
1976-cı ilin fevralında ?zimzad? ilk d?f? beyn?lxalq matca hakimlik etm?k ucun d?v?t alıb. ?randa 12 olk?nin g?ncl?rd?n ibar?t milli komandasının i?tirakı il? beyn?lxalq turnir t??kil olunmu?du. ?ran turnirind?n sonra h?myerlimiz
UEFA Kuboku
u?runda
Rumıniyanın
ACA komandası il?
Yuqoslaviyanın
Srvena Zvezda
klubu arasındakı matcı idar? edib. Bu oyunda ona tanınmı? hakiml?r ? kaunaslı K. Andzyulis v? riqalı M. Rubenis kom?k edibl?r. Gozl?nildiyi kimi t?crub?li
Yuqoslaviya
futbolcuları boyuk hesabla qalib g?lmi?dil?r. H?min matcdan sonra bakılı hakim
UEFA
turniri c?rciv?sind? ?stanbulun
Qalatasaray
v?
?ngilt?r?nin
Aston Villa
komandalarının goru?unu idar? etm?k ucun Turkiy?d?n d?v?t alır.
1977-ci ild?
Tunisd?
yeniyetm?l?rd?n ibar?t milli komandalar arasında keciril?n birinci dunya cempionatında SSR?-ni az?rbaycanlı hakim Eldar ?zimzad? t?msil edib. Orada m?rk?zi oyunlardan birini ?
Tunis
-
?spaniya
goru?unu (1:1) idar? etdikd?n sonra h?myerlimiz beyn?lxalq d?r?c?li hakim normasını od?yib. H?min il SSR? birinciliyinin guclul?r d?st?sind? 100-d?n artıq matca hakimlik etdiyin? gor? ?zimzad?
SSR? Futbol Federasiyasının
qızıl medalına layiq gorulub v? o, dorduncu d?f? olk?nin on ?n yax?ı hakimi siyahısına daxil olub.
?ld?n-il? Eldar ?zimzad?nin idar? etdiyi beyn?lxalq oyunların sayı artır. 1978-ci il onun ucun cox sevindirici olur.
F?FA
-ya gond?ril?n
SSR?
-nin yeddi ?n yax?ı hakiminin siyahısında onun adı dorduncu idi. Bu is? ona dunya v? Avropa cempionatlarının secm? matclarına hakimlik etm?k huququ verirdi. H?min il ?zimzad?
Danimarka
-
Portuqaliya
goru?unu idar? edib. Bu, onun milli komandalar s?viyy?sind? idar? etdiyi ilk r?smi oyun idi.
Matc zamanı bel? bir hadis? ba? verib. Goru?un ortalarında tribunadan meydancaya da? atılıb. ?zimzad? oyunu dayandırıb, matcın komissarını meydana d?v?t ed?r?k deyib ki, qoy stadionda elan edilsin, ?g?r bir d? meydana da? atılsa, o, goru?u dayandırıb, yerli komandaya m??lubiyy?t ver?c?k. Bundan sonra azarke?l?r ozl?rini intizamlı aparıblar.
1979-cu ild? h?m SSR? cempionatının m?sul goru?l?rind?, h?m d? UEFA turnirl?ri c?rciv?sind? keciril?n prinsipial matclarda yuks?k s?viyy?d? hakimlik etdiyi ucun E.?zimzad?y? t?kc? qalib komandaların deyil, h?m d? m??lub olmu? klubların r?hb?rl?ri t?r?find?n t???kkurl?r edil?r?k, xatir? h?diyy?l?ri t?qdim olunub. Buna misal olaraq
Barselona
?
?psvic
v?
Torino
-
?tutqart
matclarını gost?rm?k olar. Bu oyunları yuks?k s?viyy?d? idar? etdiyin? gor?
F?FA
1979-cu ild? E.?zimzad?y? beyn?lxalq d?r?c?li hakim adını verib.
N?hay?t, 1979-cu ild? futbol movsumunun yekunlarına gor? Sovet ?ttifaqının 1 nomr?li hakimi secil?n Eldar ?zimzad?y? Moskva Yay Olimpiya oyunlarının futbol turnirin? hakimlik etm?k h?val? olunur. Olimpiada ?r?f?sind? bakılı hakim yarı?ları idar? ed?c?k referil?rin
Almaniyanın
Dyusburq ??h?rind? keciril?n seminarında i?tirak edir. Bundan ?lav?, o, Avro-80 secm? oyunları c?rciv?sind? Belcika ?
?otlandiya
, habel? Olimpiya turnirinin secm? matcı olan
Cexoslovakiya
-
Pol?a
goru?l?rini d? idar? etm?li olub. Yeri g?lmi?k?n, bir hadis?ni d? xatırladaq. Praqa matcı ?r?f?sind? ur?yind? a?rı hiss ed?n Eldar mu?llim bunu hec kim? bildirm?yib. Yalnız
Bakıya
qayıtdıqdan sonra ail? uzvl?rinin t?kidi il? ca?ırılan hakiml?r onun ur?yinin ciddi x?st? oldu?unu mu?yy?nl??diribl?r. ?ki-uc aylıq mualic?d?n sonra ?zimzad?nin s?hh?ti yax?ıla?ıb v? o, hakimliyini davam etdirib.
1980-ci ild?
Moskvada
t??kil olunan
XXII Yay Olimpiya oyunları
c?rciv?sind? keciril?n futbol yarı?larının birinci turunda
?spaniya
-
?lc?zair
goru?unu idar? ed?n h?myerlimizin kom?kcil?ri Milcenko v? Stupar olublar. Umumittifaq hakiml?r kollegiyasının s?dri
Nikolay Latı?ev
bu x?b?ri e?id?nd?
F?FA
-nın Avropa Hakiml?r Komit?sinin s?dri Zaypertd?n t??ccubl? soru?ur: "N? ucun m?hz ?zimzad??" O is? bel? cavab verir: "M?n Eldar b?y? inanıram. O, cox yax?ı hakimdir". Qrup oyunları
Sankt-Peterburqda
,
Kiyev
v?
Minsk
??h?rl?rind? kecirilirdi. Yarımfinal v? final matcları is? Moskvada oynanılıb. Finala iki gun qalmı?
F?FA
-nın o zamankı ba? katibi
Yozef Blatter
h?myerlimizi mehmanxanada gorub, onu h?lledici oyuna ba? hakim t?yin olunması munasib?til? t?brik edib. Final matcının hakimlik m?s?l?si muzakir? olunark?n Zaypert qeyd edib ki, finalda iki sosialist olk?sinin komandaları qar?ıla?acaqlar. Ona gor? d? h?lledici goru?un hakimliyi Eldar ?zimzad?y? h?val? olunur. Kom?kcil?ri is? italiyalı Latanzi v? isvecli Erikson olur.
1980-ci il
avqustun 2-d?
XXII Yay Olimpiya oyunlarının futbol turnirinin final matcı Moskvanın m?rk?zi stadionunda 85 min tama?acının i?tirakı il? kecirildi. Turnirin sayca 32-ci, ?n axırıncı matcında yarı?ların ?n guclu komandaları ?
Cexoslovakiya
v?
Almaniya Demokratik Respublikası
qar?ıla?dılar. ?lk d?f? idi ki, bel? bir moht???m turnirin final goru?unu Sovet hakimi idar? edirdi. H?myerlimiz c?tin imtahan qar?ısında idi.
Oyun gozl?nildiyi kimi, cox g?rgin kecir. Birinci hiss?d? qol vurulmur. Fasil?d?n sonra mubariz? daha s?rt ??kil alır. Goru?un qurtarmasına yarım saat qalmı? qar?ılıqlı kobud oyuna gor? hakim alman ?taynbaxı v? cex Bergeri meydandan cıxarır. 77-ci d?qiq?d?
Cexoslovakiya
komandası sol cinahdan sur?tl? hucuma kecir v? Sloboda hesabı acır ? 1:0. Bu matcın yegan? qolu olur. Cex futbolcuları ilk d?f? Olimpiya cempionu olurlar. M?tbuat konfransında h?r iki komandanın m??qcisi bel? bir umumi fikir soyl?yirl?r ki, meydanda ?n yax?ı t?sir ba?ı?layan oyunun hakimi idi.
Ax?am "Sport" mehmanxanasında Olimpiya oyunlarının i?trakcıları ucun veril?n ziyaf?td?
F?FA
prezidenti
Joao Avelanj
v?
BOK
s?dri
Huan Antonio Samaranc
final goru?unu ?la idar? etdiyi ucun Eldar ?zimzad?y? xususi medal v? diplom t?qdim edirl?r. Oyunun komissarı Zaypert is? h?r uc hakim? "?la" qiym?t verdiyini elan edir.
Olimpiya oyunları ba?a catdıqdan sonra SSR? cempionatı v? olk? kuboku u?rundakı oyunları da yuks?k s?viyy?d? idar? etdiyi ucun Eldar ?zimzad? movsumun sonunda ikinci d?f? olk?nin bir nomr?li futbol hakimi secilir.
1982-ci ild?
F?FA
-nın prezidenti Joao Avelanjın ??r?fin?
Meksikada
yeniyetm?l?rin beyn?lxalq turniri kecirilirdi. Turnirin hakiml?r korpusuna Sovet ?ttifaqından yalnız Eldar ?zimzad? daxil edilmi?di. Finala
SSR?
-nin milli komandası cıxdı?ı ucun t?bii ki, ?zimzad? h?min matca hakimlik ed? bilm?zdi. O, ucuncu yer u?runda
Meksika
-
Avstraliya
komandalarının oyununa hakimlik etdi v? qar?ıla?manı qusursuz ba?a catdırdı. H?min il xususil? yaddaqalan oldu. Bel? ki, ilin sonunda ucuncu d?f?
SSR?
-nin ?n yax?ı hakimi elan edildi.
1983-cu ild? Az?rbaycan SSR B?d?n t?rbiy?si v? ?dman Komit?sinin futbol ?ob?sin? r?is t?yin olunan E.?zimzad? 49 ya?ında sonuncu d?f? guclul?r d?st?sind?
Torpedo
v?
Jalgiris
komandalarının oyununu idar? etdi. O zamankı qaydaya gor?, guclul?r d?st?sind? oyunlara 50 ya?ına catmamı? adamlar hakimlik ed? bil?rdil?r. Eldar ?zimzad?nin hakimlikl? vida matcı is? birinci d?st?nin komandaları olan
Kolos
v?
Kayrat
futbolcuları arasındakı goru? oldu.
Tofiq B?hramovdan
sonra futbol uzr? beyn?lxalq d?r?c?li hakim adına layiq gorulmu? ikinci az?rbaycanlı hakim Eldar ?zimzad? futbol dair?l?rind?, h?qiq?t?n, yuks?k nufuza malik, ?dal?tli, prinsipial v? q?r?zsiz referi idi. Onun idar? etdiyi oyunların ?ahidi olanlar qurur hissi kecirir v? h?min gunl?ri iftixarla yad edirl?r.
1994-cu ild? Az?rbaycanın idman ictimaiyy?ti Eldar ?zimzad?nin 60 illik yubileyini t?nt?n? il? qeyd etdi. Bakı komandaları arasında futzal turniri t??kil edildi v? yubilyar yarı?ın ba? hakimi oldu.
Eldar ?zimzad? 2003-cu il
yanvarın 20-d?
v?fat edib.