Astana

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Astana
Астана
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
51°08′ ?m. e. 71°26′ ?. u.
Olk?
Tarixi v? co?rafiyası
?sası qoyulub 1830
?lk m?lumat 1832
?vv?lki adları Aqmolinsk
Selinoqrad
Aqmola
Astana
Nur-Sultan
Sah?si
  • 797,33 km²
M?rk?zin hundurluyu 347 ± 1 m
Saat qur?a?ı
?halisi
?halisi 1 350 228 n?f?r ( 2022 )
R?smi dili
R?q?msal identifikatorlar
Telefon kodu +7 7172
Poct indeksi 010015
N?qliyyat kodu Z , 01
Dig?r
gov.kz/memleket/entities…
X?rit?ni gost?r/gizl?
Astana xəritədə
Astana
Astana
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Astana ( qaz. Astana, Астана [1] ; 1961-ci il? q?d?r Aqmolinsk , 1961?1992-ci ill?rd? Selinoqrad , 1992?1998-ci ill?rd? Aqmola (Qazax dilind?n t?rcum?d? "A? Q?bir"), 1998?2019-cu ill?rd? Astana (Qazax dilind?n t?rcum?d? "Paytaxt"), 2019?2022-ci ill?rd? Nur-Sultan (Qazaxıstanın 1-ci prezidenti Nursultan Nazarbayevin ??r?fin?) ? Qazaxıstanın paytaxtı.

??h?r XIX ?srin 30-cu ill?rind? ??im cayının sahilind? salınıb. ?sası 1830-cu ild? qala kimi qoyulmu?, 1832-ci ild?n is? ??h?rdir. Burada 100-d?n cox mill?tin numay?nd?si ya?ayır.

?qlim kontinentaldır. Bel? ki yayda h?ddind?n artıq isti, qı?da is? uzunmudd?tli ?axtalı gunl?r mu?ayi?t olunur.

1997-ci ilin dekabr ayının 10-dan Qazaxıstanın paytaxtıdır. Adı bir nec? d?f? d?yi?dirilib. Bel? ki, 1830-dan 1961-? kimi Aqmolinsk, 1961-d?n 1992-? kimi Celinoqrad, 1992-d?n 1998-? kimi is? Aqmola adlandırılmı?dır. 1999-cu ild?n UNESCO t?r?find?n "Dunyanın ??h?ri" statusunu alıb. Burada dord ali m?kt?b , filarmoniya, muzey , teatr v? kitabxanalar var.

Astananın salınmasında olk?nin 71 ??h?ri, 432 tikinti ?irk?ti i?tirak edib. 135 zavod is? onu tikinti materialları il? t?min edib. Layih?l?r? yaponiyalı Kise Kurokava v? britaniyalı Norman Foster kimi dunyanın tanınmı? memarları r?hb?rlik edib.

??h?rin simvolu [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Bayterek abid?si ??h?rin simvolu v? vizit kartı hesab olunur. Abid?nin hundurluyu 105 metr, a?ırlı?ı is? 1000 tondur. 97 metr yuks?klikd? ??h?rin panoramasını seyr etm?k ucun r?s?dxana yerl??ir. Buradan paytaxtı ?linizin ici kimi gor? bil?rsiniz. Abid?y? qalxmaq ucun liftd?n istifad? olunur. H?min zalın ortasında dunyanın 17 din xadiminin imzası olan 17 l?c?kli qlobus yerl??ir. H?min r?q?m burada t?sadufi xarakter da?ımır. Binada qalereya, boyuk akvarium v? restoran yerl??ir. B?yterek dunyada 22 metr diametri, 300 ton a?ırlı?ı olan, be? dir?k uz?rind? dayanan v? gun?? ?ualarının t?siri il? tez-tez r?ngini d?yi??n ?u??d?n hazırlanan yegan? ?ardır. B?yterek sozunun m?nası hundur qovaq a?acı dem?kdir. Abid?nin maraqlı f?ls?f?si var. Bu yumurtalarını qovaq a?acının ba?ında qoyan xo?b?xtlik qu?u Simurqla ba?lıdır.

?halisi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Astanada 2020-ci il 1 sentyabr statistikasına ?sas?n 1 166 000 n?f?r insan ya?ayır.

Gorm?li yerl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Astananın gorm?li yerl?ri sırasında Sulh sarayının adını c?k? bil?rik. Bu piramida formalı binadır. Sah?si 62 kvadrat metr olan sarayın hundurluyu d? h?min r?q?ml? ekvivalent t??kil edir. Onun tikili? layih?sini britanıyanın tanınmı? muh?ndisi Norman Foster verib.

Binanın ic?risind? opera teatrı, el?c? d? yı?ıncaq v? konfransların kecirilm?si ucun n?z?rd? tutulan otaqlar yerl??ir. Lap yuxarı m?rt?b?d? muxt?lif dinl?r? m?xsus liderl?rin q?bulu ucun 200 n?f?rlik d?yirmi zal var. Bundan ba?qa, Astana m?scidin? d? ba? c?k? bil?rsiniz. Onun 62 metrlik dord minar?si var. ??h?rd? kils? v? sinaqoqun da oldu?unu qeyd etm?liyik. ?sası 2000-ci ild? qoyulmu? Prezidentin m?d?niyy?t m?rk?zi d? ??h?rin diqq?t?layiq m?kanlarındandır. Yuxarıdan baxanda dunyanın dord t?r?fin? istiqam?tl?nmi? ?uaları olan ?arı xatırladır. M?rk?zd? muzey, kitabxana v? konsert zalı yerl??ir. Astanada fontanlı hovuzlara tez-tez rast g?lm?k mumkundur.

?n?n?l?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Qazaxıstan qadınları ba?larına papaq (?r? ged?c?k qız saukale adlanan papaq taxır) v? ya yaylıq ortub a? r?ngli pambıqdan don, ki?il?rs? k?m?r v? capan (naxı?lı xalat) geyinirl?r. Onlar oz qonaqp?rv?rlikl?ri il? secilirl?r. Qona?ı horm?tl? qar?ılamaq v? onu yedizdirm?k s?xav?t hesab olunur. Buna konakası deyirl?r. M?s?l? ondadır ki, ev sahibi d? qonaqdan n?s? bir ?ey xahi? ed? bil?r. M?s?l?n, mahnı oxuma?ı. Bu is? konnakkade adlanır. Siz qazax evin? 5 d?qiq?lik qonaq gets?niz bel? mutl?q oturmalı, hec olmasa bir loxma xor?k yem?lisiniz. Xor?k yeyil?rk?n is? susmaq olmaz. Bel? ki bu, yediyinizi b?y?nm?m?k kimi q?bul oluna bil?r. Ancaq bir ?ey? fikir d? verm?yi unutmayın. Boyukl?r danı?ark?n onların sozunu k?sm?yin v? veril?n suallara sakit v? ?d?bl? cavab verin. ?g?r ev? qohum v? ya yaxın bir dost u?a?ı g?l?rs?, ona horm?t ?lam?ti olaraq buzov v? ya quzu ba?ı?lanılır.

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

M?nb? [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]