A? ayı
Elmi t?snifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Al?m: Heyvanlar Yarımal?m: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: ?kit?r?flisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipustu: Sona?ızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onur?alılar ?nfratip: A?ızc?n?lil?r Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifustu: Dordayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: M?m?lil?r Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: V?h?i heyvanlar Klad: Euteriyalar ?nfrasinif: Plasentalılar Maqnd?st?: Boreoeutheria D?st?ustu: Lavrazioteril?r Klad: Scrotifera Qrandd?st?: Ferungulata Mird?st?: Ferae Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Yırtıcıkimil?r D?st?: Yırtıcılar Yarımd?st?: ?tkimil?r ?nfrad?st?: Arctoidea F?sil?: Ayıkimil?r Yarımf?sil?: Ayılar Triba: Ursini Cins: Ayı Nov: A? ayı
Beyn?lxalq elmi adı
Ursus maritimus Phipps , 1774 [1] [2] […]
??kil axtarı?ı ITIS    180542 NCBI    29073 EOL    46559143 FW    52609

A? ayı ( lat. Ursus maritimus ) ? heyvanlar al?minin xordalılar tipinin m?m?lil?r sinfinin yırtıcılar d?st?sinin ayıkimil?r f?sil?sinin ayı cinsin? aid heyvan novu.

?imal Buzlu okeanın sahill?rind? v? uz?n buzlar sah?l?rind? ya?ayır. R?ngi sarımtıl-a?dır. B?d?ninin uzunlu?u 2-2.5 m. A? ayı quruda ya?ayan yırtıcı heyvanların icind? ?n boyuyudur, onun orta kutl?si 400 kq-a yaxındır. Lakin ?g?r ayı ya?lıdırsa v? qı?a piy toplayıbsa, onun kutl?si 800 kq-dan cox ola bil?r. O yuvasını sahild?ki qar cokuntul?ri icind? qazır. Yuvasına 2-3 metr uzunluqda giri?i qarla tutulmu? boru aparır. Dekabr-yanvar aylarında ayının ovladları dunyaya g?lir. Ayı balaları cox kicik do?ulur, uzunlu?u 30 santimetr olur. Yazda t?hluk?sizlik ucun di?i ayı balaları il? sahild? ya?ayır v? ya buzun ustund? uzurl?r. Yayda onlar h?tta ?imal qutb? catırlar. ?sas?n suitil?rl? qidalanırlar. A? ayılar yax?ı uzurl?r, suda is? balıq tuturlar.

Qlobal istil??m? a? ayıların yarıdan coxunu m?hv ed? bil?r. Umumdunya V?h?i T?bi?t Fondunun mut?x?ssisl?ri x?b?rdarlıq edirl?r: Arktik buzların ?rim?si a? ayılar ucun o q?d?r oldurucu olacaq ki, 2050-ci ild? Rusiyanın ?imal sahill?rind? v? Alyaskadakı a? ayılar m?hv olacaqlar.

?ndi dunyada 20-25 min arası a? ayı var. Aliml?rin proqnozlarına gor?, 40 il mudd?tind? onların ucd? ikisi yox olacaq.

A? ayılar ?sas?n Rusiya , Qrenlandiya , Norvec , AB? , Kanada v? Alyaskada ya?ayırlar.

Onların muxt?lif olk?l?rd? v?ziyy?tl?ri d? f?rqlidir. Rusiyada a? ayılar 1956-cı ild?n "Qırmızı kitab"a du?ub. El? ?n yax?ı v?ziyy?td? olanlar da Rusiyadakı a? ayılar sayılır. Butovlukd? h?r il dunyada 1000-? yaxın a? ayı m?hv olur.

Umumdunya T?bii Muhit Fondunun Berinq d?nizi uzr? proqram direktoru Marqaret Ulyams deyir ki, iqlim d?yi?ikliyi ozu bir cox ?eyl?rin d?yi?m?sind? d? boyuk rol oynayır. M?s?l?n, a? ayılar quruya cıxma?a, quruda daha cox vaxt kecirm?y? ba?layırlar. H?min vaxtsa ayıların ovlanmasına daha cox ??rait yaranır.

A? ayılar butun dunyada n?sill?ri k?silm?k t?hluk?si qar?ısında olduqlarından onların qorunması ucun 1973-cu ild? a? ayılar haqqında beyn?lxalq sazi? imzalanıb.

Sinoniml?ri [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• Ursus eogroenlandicus
• Ursus groenlandicus
• Ursus jenaensis
• Ursus labradorensis
• Ursus marinus
• Ursus polaris
• Ursus spitzbergensis
• Ursus ungavensis
• Thalarctos maritimus

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]