Zweite Italianisch-Athiopische Chrieg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialakt-Enzyklopedy
Zweite Italianisch-Athiopische Chrieg

Soldate vo de Koniglich Italianische Armee wahrend de Tembienschlacht 1936
Datum 3. Oktober 1935?9. Mai 1936
Ort Kaiserriich Abessinie (hutigs Athiopie )
Usgang Italianische Sieg
Folge Italienischi Annexion vo Abessinie und Grundig vo Italianisch-Ostafrika
Konfliktparteie
Konigriich Italie Kaiseriich Abessinie
Befahlshaber
Italien 1861 Königreich Italien Viktor Emanuel III.
Italien 1861 Königreich Italien Benito Mussolini

Italien 1861 Königreich Italien Emilio De Bono

Italien 1861 Königreich Italien Pietro Badoglio

Italien 1861 Königreich Italien Rodolfo Graziani

  • Hamid Idris Awate
  • Olol Diinle
Athiopien 1897 Äthiopien Haile Selassie I.

Athiopien 1897 Äthiopien Imru Haile Selassie

Athiopien 1897 Äthiopien Kassa Haile Darge

Athiopien 1897 Äthiopien Seyoum Mengesha

Athiopien 1897 Äthiopien Mulugeta Yeggazu

Athiopien 1897 Äthiopien Desta Damtew

Athiopien 1897 Äthiopien Nasibu Zeamanuel

Turkei Türkei Mehmet Vehib Kacı

Truppesterki
Hochststarchi:

330.000 italianischi Soldate,
87.000 libyschi, eritreischi und somalischi Askaris ,
100.000 Militararbeiter [1]

Hochststarchi:

ca. 300.000 Soldate [2]

Verlust
25.000 militarischi und zivili Opfer
(inklusiv in dr Bsatzigszit) [3]
350.000?760.000 toteti Abessinier (inklusiv in dr Bsatzigszit) [4]

De Zweiti Italianisch-Athiopischi Chrieg ( Italianisch seconda guerra italo-etiopica , au Athiopiechrieg ( Italianisch Guerra d'Etiopia oder Abessiniechrieg ) isch de erst grossi Konflikt ksi, won e europaischi Macht nach em Erste Waltkchrieg aagfange hat. Es hat sich debi um e volkerrachtswidrige Agriffs- und Eroberigschrieg vom faschistische Konigriich Italie ghandlet. De Chrieg hat am 3. Oktober 1935 agfange und bis zum 9. Mai 1936 duret. [5] [6]

Vorgschicht [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

En erste, schiinbar erfolgversprachende, Alauf fur d Unterwerfig vo Athiopie hand d Italianer scho am Andi vom 19. Jahrhundert unternoh. Nach em Zammeburch vo de Herrschaft vo Agypte uber Eritrea wage em Mahdi-Ufstadn im Sudan hat Italie 1882 Assab und 1885 Massaua bsetzt und demit en erste Chrieg mit Athiopie provoziert. D Niderlag bi Dogali 1887 hat jedoch Italie veralast, 1889 em Fridensvertrag vo Wetschale (italianisch: Ucciali) zuezstimme. Italie hat jedoch de Vertrag als Protektoratsvertrag usgleit und es de anderne europaische Grossmacht verkundet. Im gliche Jahr hand d Italianer Somalia eroberet und d Kolonie Italianisch-Somaliland grundet. 1890 isch d Kolonii Italianisch-Eritrea grundet worde. Dadruf hat de Kaiser Menelik II. de Protektoratsvertrag kundigt, was 1893/4 zum erneute Ifall vo italianische Truppe gfuert hat. Im Marz 1896 hand Italianer bi Adwa e erneuti Niderlag erlitte.

Italie hat sini Traum vorerst falle la und sich uf d Eroberig vo anderne Kolonie wie Libye 1911 konzentriert. Nach em Marsch uf Rom , wo de faschistischi Revolutionar Benito Mussolini z Italie d Macht uberno hat, hat Italie ab Afang vo de 1930er en Expansionskurs igschlage. Athiopie, nabe Liberia s einzige unabhangige Land vo Afrika, isch, nachdam d Italianer hand muesse de Plan von ere Annexion vo Liberia ufga, will es zum en Eklat mit de Schutzmacht USA cho isch, erneut is Visier cho.

1932 hat de Mussolini mit Provokatione vom Marschall Emilio de Bono versuecht d Starchi vo de athiopische Armee usezfinde. Im Dezamber 1934, wo s zum Zwuschefall am Wal-Wal ( Ogande ) cho isch, und 30 somalischi Askari , wo i italianische Dienste gstande sind, vo athiopische Granztruppe verschosse worde sind, het sich de Mussolini zamme mit em italianische Konig Viktor Emanuel III. zum Uberfall uf Athiopie entschlosse.

Verlauf [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Fur de Chrieg rekrutierti italianischi Soldate in Montevarchi (1935)

Am 3. Oktober 1935 sin italienischi Soldaten unter em Emilio De Bono vu Eritrea us z Athiopie yymarschiert un han dr Chrieg aagfange. Daa Chrieg, wu d Italianer Giftgas yygsetzt un gege d Haager Landchriegsornig verstoße han, isch sibe Monet gange, voreb dr Chaiser Haile Selassie in s Exil gangen isch un d Italiener dr Siig verchindet han. D Invasion isch vum Velkerbund verurdailt un s Konigriich Italie isch en Aggressor gnannt wore, s sin aber nume wenig Sanktione verhangt wore. Im Mai 1936 isch Athiopien schließli Dail vum italienische Kolonialbiet Oschtafrika worde. Drotz ass di italienisch versuecht het, d Oberschicht mit Masseverschießige z vernichte, isch s ere nie glunge, s ganz Land z kontrolliere. Zwische 1935 un 1941 sin zwische 350.000 un 760.000 Ethiopier em italienischen Expansionsdrang zum Opfer gfalle, zwusche feuf un zeh Prozant vu dr athiopische Gsamtbevelkerig.

Uswirkige [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Medizinischi Usrustig in Addis Abeba (1935)

D Verkundig vom Siig am 9. Mai 1936 vom Balkon vom Palazzo Venezia us, hat bi de italianische Bevolkerig grossi Begeisterig usglost und em Mussolini sini Popularitat hat sich starch gsteigeret. De Konig Viktor Emanuel III. isch zum Kaiser vo Athiopie usgrueft worde und de Befahlshaber vo de Sudarmee z Athiopie, de Rodolfo Graziani isch zum athiopische Vizekonig worde. D Chrieg isch territorial und waltpolitisch en Erfolg fur Italie ksi, wirtschaftlich isch es aber vorerst es Verlustgschaft ksi.

Zitat [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

?Wir pfeifen auf alle Neger der Gegenwart, Vergangenheit und Zukunft und deren eventuelle Verteidiger. Es wird nicht lange dauern und die funf Erdteile werden ihr Haupt vor dem faschistischen Willen beugen mussen.“

? Benito Mussolini am 6. Juli 1935 in ere Asprach an sini Soldate

?Wir arbeiten mit Gott zusammen in dieser nationalen und katholischen Mission des Guten ? vor allem in diesem Augenblick, in dem auf den Schlachtfeldern Athiopiens die Fahne Italiens im Triumph das Kreuz Christi vorwartstragt.“

? Alfredo Ildefonso Kardinal Schuster , Erzbischof vo Mailand, am 9. Mai 1936 bi de Segnig vo de Sodlate, wo heicho sind.

?Uberall, unter allen Baumen, liegen Menschen. Zu tausenden liegen sie da. Ich trete naher, erschuttert. An ihren Fußen, an ihren abgezehrten Gliedern sehe ich grauenhafte, blutende Brandwunden. Das Leben entflieht schon aus ihren von Yperit verseuchten Leibern.“

? Marcel Junod, Mitarbeiter vom IKRK [7]
  • Die Italiener haben einen Wagemut gezeigt, der in der Geschichte der Menschheit ohnegleichen ist. Winston Churchill in seinem Tagebuch.

Literatur [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Monographie

  • Giulia Brogini Kunzi: Italien und der Abessinienkrieg 1935/36. Kolonialkrieg oder Totaler Krieg? (= Krieg in der Geschichte. Bd. 23). Schoeningh, Paderborn u. a. 2006, ISBN 3-506-72923-3 (Zugleich: Bern, Universitat, Dissertation, 2002), ( Volltext ).
  • Matteo Dominioni: Lo sfascio dell'Impero. Gli italiani in Etiopia 1936?1941 (= Quadrante 143). Prefazione di Angelo Del Boca. Laterza, Bari 2008, ISBN 978-88-420-8533-1 .
  • Manfred Funke: Sanktionen und Kanonen. Hitler, Mussolini und der internationale Abessinienkonflikt 1934?1936 (= Bonner Schriften zur Politik und Zeitgeschichte. 2, ISSN 0935-1191 ). Droste, Dusseldorf 1970.
  • Aram Mattioli: Experimentierfeld der Gewalt. Der Abessinienkrieg und seine internationale Bedeutung 1935?1941 (= Kultur ? Philosophie ? Geschichte. Bd. 3). Mit einem Vorwort von Angelo Del Boca. Orell Fussli, Zurich 2005, ISBN 3-280-06062-1 .
  • Gerald Steinacher (Hrsg.): Zwischen Duce, Fuhrer und Negus. Sudtirol und der Abessinienkrieg 1935?1941 (= Veroffentlichungen des Sudtiroler Landesarchivs. Bd. 22). Athesia, Bozen 2006, ISBN 88-8266-399-X .

Sammelband

  • Asfa-Wossen Asserate, Aram Mattioli (Hrsg.): Der erste faschistische Vernichtungskrieg. Die italienische Aggression gegen Athiopien 1935?1941 (= Italien in der Moderne. Bd. 13 ). SH-Verlag, Koln 2006, ISBN 3-89498-162-8 .

Ufsatz us Sammelband

  • Aram Mattioli: Entgrenzte Kriegsgewalt. Der italienische Giftgaseinsatz in Abessinien 1935?1936. In: Vierteljahrshefte fur Zeitgeschichte. Bd. 51, Heft 3, 2003, S. 311?337, online (PDF; 7,01 MB) .
  • Michael Thondl: Mussolinis ostafrikanisches Imperium in den Aufzeichnungen und Berichten des deutschen Generalkonsulats in Addis Abeba (1936?1941). In: Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken. Bd. 88, 2008, ISBN 978-3-484-83088-2 , S. 449?488, online .
  • Michael Thondl: Der Abessinienkrieg und das totalitare Potential des italienischen Faschismus in Italienisch-Ostafrika (1935?1941). In: Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken. Bd. 87, 2007, ISBN 978-3-484-83087-5 , S. 402?419, online .

Witerfuhrendi Literatur

  • Gabriele Schneider: Mussolini in Afrika. Die faschistische Rassenpolitik in den italienischen Kolonien 1936?1941 (= Italien in der Moderne. Bd. 8). SH-Verlag, Koln 2000, ISBN 3-89498-093-1 .

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Zweite Italienisch-Athiopische Chrieg  ? Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  1. Mattioli: Entgrenzte Kriegsgewalt , S. 324, Fußnote 50.
  2. Mattioli: Entgrenzte Kriegsgewalt , S. 324, Fußnote 50.
  3. Mattioli: Ein vergessenes Schlusselereignis der Weltepoche. In: Asserate, Mattioli (Hg.): Der erste faschistische Vernichtungskrieg. S. 21.
  4. Mattioli: Entgrenzte Kriegsgewalt , S. 311.
  5. Mattioli: Experimentierfeld der Gewalt. S. 133.
  6. Mattioli: Ein vergessenes Schlusselereignis der Weltkriegsepoche. In: Asserate, Mattioli (Hg.): Der erste faschistische Vernichtungskrieg. S. 9.
  7. Kampfer beiderseits der Front . Europa-Verlag, Zurich/Wien 1947.