L' Istwere , c' est l' syince ki studeye tot cou ki s' a passe sol Daegne rapoirt as etrevens a vey avou des djins, dispu k' el sicrijhet zeles-minmes.

Ele si howe del preyistwere , la k' ci n' esteut nen scrit.

Kimincmint d' l' istwere [ candji | candji l’?code wiki ]

On fwait rmonter l' istwere des payis do Mitrin Levant (la k' gn a yeu les prumis scrijhaedjes) a a po pres troes siekes divant Djezus-Cri. C' esteut el Mezopotameye .

Les Chinwes scrijhet dispu 1200 dvDjC.

Les Indyins del Mitrinne Amerike avent des scrijhaedjes dispu 600 dvDjC.

Partixhaedje di l' istwere [ candji | candji l’?code wiki ]

Partixhaedje frances [ candji | candji l’?code wiki ]

A pus sovint, on partit l' istwere insi :

• L' Antikite  : des prumis scrits al croulmint del Impire Romin do Coutchant (476).
• Li Moyinadje  : di 476 al prijhe di Constantinope (1453) ou d' Gurnade (1492).
  • N.B. : El aneye dal fen di Moyinadje est branmint batayi pa les istoryins.
• Les Tins modienes  : di cisse date la al revintreye francesse (1789), cou k' on lome ossu l' Ancyin redjime .
• Les Trevens d' asteure  : del revintreye francesse a asteure.

Ci partixhaedje la est foirt criticave, divant tot pask' i rashit l' trepadjaedje so l' istwere di l' Urope, et aprume del France .

Partixhaedje eternaciona [ candji | candji l’?code wiki ]

• Viye Istwere  : di 3200 dv DjC a 200 a 600, sorlon les civilizacions
• Mitrinne Adje (eternacionalmint) (ingles : post-classical era ) : dispu 200 a 600 disca 1200 a 1600
  • Prumire Mitrinne Adje
  • Plinne Mitrinne Adje
  • Dierinne Mitrinne Adje
• Tins modienes
  • Prumis tins modienes
  • Plins tins modienes
  • Trevens d' asteure

Coxhes di l' istwere [ candji | candji l’?code wiki ]

• l' istwere classike, ki studeye foiravant les faitindjes des rwes et des payis.
• l' istwere des civilizacions
• l' istwere sociale, ki s' aprepeye del vicareye des ptites djins

Critike di l' istwere classike [ candji | candji l’?code wiki ]

L' istwere classike est todi scrite pazes peupes k' ont wangni les gueres. Ou pa ene trope di djins ki s' ont rindou mwaisse d' on metou payis.

Insi, l' istwere del Beldjike pa les istoryins classikes vout d' tote foice ende fe on bea payis ben uni, sovint tot cloyant les ouys so l' culteure des djins. Did la l' ideye da Yoran Delacour di scrire des lives d' istwere veyowe pa les peupes avou des formagnis lingaedjes . Po les Walons, c' est l' Istwere del Waloneye, come veyou pas Walons .

Les pus inflouwinnes djins d' l' istwere [ candji | candji l’?code wiki ]

On persounaedje istorike , c' est ene rilomeye djin k' a yeu on role dins l' Istwere.

Les 100 pus inflouwinnes djins d' l' Istwere ont sti relis, sayrecmint, pa on cwereu amerikin divins on live lome The 100 (les cint pus grands nos d' l' Istwere).

I gn a so les cmons Wikipedia des imadjes ou fitchis son a vey avou l' Istwere .