William Booth
|
|---|
 |
| Sinh
| (
1829-04-10
)
10 thang 4, 1829
Sneinton
,
Nottingham
,
Anh Qu?c
|
|---|
| M?t
| 20 thang 8, 1912
(1912-08-20)
(83 tu?i)
Hadley Wood
,
Luan đon
,
Anh Qu?c
|
|---|
| N?i an ngh?
| Stoke Newington, Luan đon
|
|---|
| Ngh? nghi?p
| M?c s?
Giam Ly
, Nha Sang l?p va T??ng quan c?a
C?u Th? Quan
|
|---|
| Con cai
| Bramwell
, Ballington, Kate, Emma, Herbert, Marie,
Evangeline
, Lucy.
|
|---|
William Booth
(
10 thang 4
n?m
1829
?
20 thang 8
n?m
1912
) la nha sang l?p va T??ng quan đ?u tien (
1878
?
1912
) c?a
C?u Th? Quan
(
Salvation Army
). William Booth đ??c ch?n vao danh sach 100 ng??i Anh v? đ?i nh?t thu?c m?i th?i đ?i (th? 71), th?c hi?n b?i
BBC
trong n?m
2002
[1]
.
Booth chao đ?i t?i
Sneinton
,
Notingham
,
Anh Qu?c
, la con trai duy nh?t trong s? b?n ng??i con c?a Samuel Booth (
1775
-
1832
) va Mary Moss (
1794
-
1875
). Cha c?a Booth la m?t ng??i giau co, nh?ng m?t h?t tai s?n vi thua l? trong đ?u t?, đ? l?i ng??i v? goa cung v?i con cai s?ng trong ngheo tung.
N?m 13 tu?i, William đ?n ph? vi?c t?i m?t hi?u c?m đ? đ? giup đ? m? va ch? em. N?m
1845
, sau khi tr?i nghi?m s?
tai sanh
trong tam linh, William b?t đ?u đ?c nhi?u sach c?ng nh? t? trau d?i k? n?ng vi?t va
di?n thuy?t
đ? tr? thanh m?t truy?n đ?o tinh nguy?n (
lay preacher
) cho giao h?i
Giam Ly
. N?m
1849
William d?i đ?n s?ng ?
Luan đon
, th??ng xuyen g?i cho gia đinh m?t ph?n l?i t?c ki?m đ??c trong khi lam vi?c t?i hi?u c?m đ?.
Booth ti?p t?c cong vi?c c?a m?t truy?n đ?o tinh nguy?n cho đ?n n?m
1852
, khi ong đ??c b? nhi?m
m?c s?
, b?t đ?u du hanh b?t c? n?i đau ong co th? đ?n đ? rao gi?ng phuc am nh? t?i
Linconshire
,
Yorkshire
,
Cornwall
va x?
Wales
.
William Booth va
Catherine Mumford
k?t hon ngay
16 thang 6
n?m
1855
t?i nha th?
T? tr? Giao đoan
Stockwell Green, Luan đon. Ba tr? nen ng??i đ?ng s? đ?c l?c cho ong trong cac cong tac C? đ?c, b?n than ba c?ng la m?t nha truy?n đ?o đ?y nhi?t huy?t cho đ?n khi qua đ?i n?m
1890
. Ong ba co tam ng??i con, hai trong s? đo chia s? v?i cha m? minh ly t??ng ph?c v? xa h?i qua cac ch??ng trinh thi?n nguy?n c?a C?u Th? Quan. C? hai,
Bramwell Booth
va
Evangeline Booth
, l?n l??t đ?m trach c??ng v? lanh đ?o t?i cao, T??ng quan th? nhi va th? t? c?a C?u Th? Quan.
M?c du đang la m?t nha truy?n ba phuc am (
evangelist
) thanh cong, giao h?i đi?u đ?ng ong v? qu?n nhi?m m?t nha th?. N?m
1861
, sau b?n l?n xin đ??c danh tr?n th?i gian cho cong tac truy?n ba phuc am va b? t? ch?i, Booth quy?t đ?nh r?i b? giao h?i.
Vi b? c?m ho?t đ?ng trong ph?m vi cac giao đoan Giam Ly, ong tr? thanh m?t nha truy?n ba phuc am đ?c l?p, du v?n ti?p t?c duy tri ni?m xac tin c?a minh vao n?n
th?n h?c
Giam Ly. S? gi?ng d?y c?a ong t?p chu vao s? tr?ng ph?t đ?i đ?i danh cho ng??i khong đ??c c?u, s? c?n thi?t ph?i
h?i c?i
va l?i h?a v? s?
thanh khi?t
đ??c th? hi?n trong đ?i s?ng ng?p tran tinh yeu danh cho
Thien Chua
va cho nhan lo?i.
Th?i gian lam cong t?i hi?u c?m đ? va s? ngheo tung c?a gia đinh đa giup ong h?c bi?t c?m thong v?i s? tung thi?u c?a ng??i ngheo kho.
N?m
1865
, ong va Catherine thanh l?p Hi?p h?i Ph?c h?ng C? đ?c, sau đ?i thanh
Christian Mission
trong khu
East End
(khu ngheo nh?t Luan đon th?i b?y gi?), t?i đay h? t? ch?c cac bu?i nhom m?i t?i trong tu?n va vao ch? nh?t. H? rao gi?ng s?
h?i c?i
, s?
c?u r?i
va n?n đ?o đ?c C? đ?c cho nh?ng ng??i ngheo nh?t va tung thi?u nh?t, k? c? ng??i nghi?n r??u, t?i ph?m va ph? n?
m?i dam
.
Booth va nh?ng ng??i theo ong th?c thi nh?ng đi?u h? rao gi?ng. H? s?ng cu?c đ?i hi sinh va ti?n hanh cac cong tac xa h?i nh? thanh l?p cac c?a hang "Th?c ph?m cho Tri?u ng??i" (m?t chu?i cac c?a hang cung c?p th?c ph?m mi?n phi ho?c v?i gia r? cho ng??i ngheo t?i cac đo th?) ma khong h? quan tam đ?n vi?c h? b? ch? gi?u va ph? bang vi nh?ng ho?t đ?ng t? thi?n nay.
M?c s? William Booth, T??ng quan c?a
C?u Th? Quan
N?m
1878
, Christian Mission đ??c đ?i ten thanh C?u Th? Quan, mo ph?ng quan đ?i trong m?t s? ph??ng di?n nh? c? c?u t? ch?c va đ?ng ph?c. Ong tr? thanh T??ng quan (
General
) trong khi cac m?c s? tr? thanh s? quan v?i cac c?p b?c t??ng ?ng.
Du nh?ng n?m đ?u h?t s?c kho kh?n, luon khong đ? ti?n đ? c?u giup s? l??ng ng??i tung thi?u đang gia t?ng, T??ng quan va C?u Th? Quan v?n kien gan b?n chi. đ?n đ?u
th?p nien 1880
, nhi?u ch??ng trinh đ??c m? r?ng sang đ?n cac qu?c gia khac nh?
Hoa K?
,
Phap
,
Th?y S?
,
Th?y đi?n
va đ?n h?u h?t cac x? s? thu?c
đ? ch? Anh
:
Uc
,
?n đ?
,
Nam Phi
,
Tan Tay Lan
,
Jamaica
...
S? kh?i đ?u c?a C?u Th? Quan t?i cac qu?c gia khac th??ng đ?n t? nh?ng ng??i linh C?u Th? Quan di c?. Sau m?t vai thanh cong ban đ?u, h? tim cach lien l?c v?i Luan đon va yeu c?u g?i đ?n cho h? cac s? quan. Trong nh?ng tinh hu?ng khac nh? ?
Argentina
, m?t ng??i bao cho Booth bi?t hi?n co hang ngan
ng??i Anh
t?i đo đang c?n đ??c c?u r?i. N?m
1890
, b?n s? quan đ??c g?i đ?n va nh?n ra r?ng ng??i Anh s?ng r?i rac trong cac canh đ?ng hoang. Cac giao s? b?t đ?u gi?ng d?y b?ng
ti?ng Tay Ban Nha
, cac ho?t đ?ng c?a h? d?n d?n lan to?, th??ng theo đa phat tri?n c?a
đ??ng s?t
, vi ng??i Anh đang lam vi?c cho cac cong trinh xay d?ng đ??ng s?t th??ng co thi?n c?m v?i phong trao.
Su?t trong cu?c đ?i minh, T??ng quan đa thi?t l?p cac ch??ng trinh ho?t đ?ng c?a C?u Th? quan t?i 58 qu?c gia va khu thu?c đ?a, du hanh đ?n nhi?u n?i va t? ch?c nhi?u bu?i nhom rao gi?ng phuc am.
Booth xu?t b?n m?t t?p chi đ?nh k? va la tac gi? m?t vai cu?n sach; ong c?ng sang tac m?t vai ca khuc. Tac ph?m c?a ong
In Darkest England and the Way Out
(Anh Qu?c trong Th?i k? đen t?i nh?t va L?i thoat) khong ch? la sach ban ch?y nh?t khi phat hanh n?m
1890
, ma con la n?n t?ng cho cac k? ho?ch
phuc l?i xa h?i
c?a C?u Th? Quan cho đ?n ngay nay. Trong tac ph?m nay, Booth so sanh n??c Anh "v?n minh" v?i "Chau Phi đen t?i" ? khi ?y
Phi chau
con đ??c xem la l?c đ?a c?a ngheo đoi va l?c h?u. Theo nh?n xet c?a Booth, ch?t l??ng cu?c s?ng c?a ph?n l?n c? dan Luan đon va c? n??c Anh sau cu?c
Cach m?ng Cong nghi?p
la t?i t? khong kem cac n??c b? xem la kem phat tri?n, va đ?a ra chi?n l??c nh?m ap d?ng Phuc am va đ?o đ?c ngh? nghi?p (
work ethic
) cho n? l?c gi?i quy?t cac v?n n?n c?a xa h?i.
Cu?n sach ban v? cac bi?n phap gi?m tr? t? n?n xa h?i va s? ngheo đoi b?ng cach thi?t l?p nha tinh th??ng cho ng??i vo gia c?, cac c?ng đ?ng nong trang nh?m đao t?o tay ngh? nong nghi?p cho dan ngheo đo th?, cac trung tam hu?n nghi?p danh cho di dan, nha c? tru cho ph? n? l?m l? va c?u tu, c?u t? cho ng??i ngheo va tr? giup cho ng??i nghi?n r??u. Ong c?ng l?p k? ho?ch cung ?ng cac h? tr? phap ly, ngan hang, y t?, tr??ng d?y ngh? va ngay c? cac khu ngh? d??ng b? bi?n cho ng??i ngheo. Ong noi r?ng n?u qu?c gia khong th? đap ?ng ngh?a v? xa h?i c?a minh thi m?i
tin h?u C? đ?c
ph?i đ?ng ra ganh vac trach nhi?m ?y.
Anh Qu?c trong Th?i k? đen t?i nh?t va L?i thoat
đ??c tai b?n vai l?n mai cho đ?n n?m
1970
.
Ngay trong ph?n d?n nh?p, Booth kh?ng đ?nh,
Toi khong h? co y đ?nh t? tach kh?i cac nguyen t?c ma toi v?n theo đu?i t? tr??c t?i nay. Ni?m hi v?ng duy nh?t c?a toi nh?m gi?i thoat nhan lo?i kh?i tinh tr?ng kh?n cung, trong đ?i nay ho?c đ?i sau, la tr?i nghi?m
tai sinh
c?a m?i ca nhan b?i quy?n n?ng c?a
Chua Thanh Linh
qua
an đi?n
c?a Chua Gie-xu. Khi cung ?ng cac tr? giup cho nh?ng nhu c?u trong đ?i nay, toi ch? c? lam gi?m nh? nh?ng kho kh?n hi?n th?i, va c?ng hi?n cho m?i ng??i c? h?i tim đ?n Th?p t? gia c?a Chua Gie-xu.
M? c?a William va Catherine Booth t?i Stoke Newington
Thai đ? c?a cong chung đ?i v?i C?u Th? Quan va T??ng quan d?n d?n thay đ?i theo chi?u thu?n l?i. V? sau, ong đ??c ti?p ki?n b?i cac quan v??ng, hoang đ? va t?ng th?ng la nh?ng ng??i ng??ng m? ong. Ngay c? cac ph??ng ti?n truy?n thong c?ng b?t đ?u s? d?ng danh hi?u "T??ng quan" v?i s? ton tr?ng.
T??ng quan Booth gi?i thich, "C?u th? ch? đ?n gi?n la th?ng h?n va đanh b?t cai x?u kh?i th? gian". S? m?ng c?a ong la chinh ph?c th? gi?i cho
Chua Gie-xu
. C?u Th? Quan t? nguyen th?y la m?t phong trao ph?c h?ng ton giao cach tri?t đ?, rao gi?ng s? h?i c?i va
đ?c tin
vao Chua Gie-xu C? đ?c đ? đ??c tha th? va tai sinh.
William Booth t? tr?n ? tu?i 83 t?i
Hadley Wood
, Luan đon. Cung v?i v?, ong đ??c an tang t?i Ngh?a trang Abney Park, Luan đon.
 |
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
William Booth
.
|