- Thu?t ng? "Sinh t?" trong bai nay noi v? m?t lo?i h?p ch?t h?u c? co trong th?c ph?m. đ? bi?t v? m?t lo?i th?c u?ng, xem bai
sinh t? trai cay
.
Vitamin
(con g?i la
sinh t?
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
, b?t ngu?n t? t? Han Vi?t
duy sinh t?
?生素) la m?t
phan t? h?u c?
(ho?c t?p h?p cac
phan t?
co lien quan) la m?t
lo?i vi ch?t dinh d??ng thi?t y?u
ma m?t
sinh v?t
c?n v?i s? l??ng nh? đ? duy tri ho?t đ?ng đung đ?n c?a
qua trinh trao đ?i ch?t
. Cac
ch?t dinh d??ng thi?t y?u
khong th? đ??c t?ng h?p trong c? th?, c? ho?c khong đ? s? l??ng, va do đo ph?i co đ??c thong qua
ch? đ? ?n u?ng
.
Vitamin C
co th? đ??c t?ng h?p b?i m?t s? loai nh?ng khong ph?i b?i nh?ng loai khac; No khong ph?i la vitamin trong tr??ng h?p đ?u tien ma la trong l?n th? hai. Thu?t ng?
vitamin
khong bao g?m ba nhom
ch?t dinh d??ng thi?t y?u khac
: khoang ch?t,
axit beo
thi?t y?u
va
amino acid thi?t y?u
.
[6]
H?u h?t cac vitamin khong ph?i la cac phan t? đ?n l?, ma la cac nhom phan t? lien quan đ??c g?i la vitamers. Vi d?,
vitamin E
bao g?m 4
tocopherol
va 4
tocotrienol
. 13 vitamin c?n thi?t cho qua trinh trao đ?i ch?t c?a con ng??i la:
vitamin A
(nh? all-
trans
-
retinol
, all-
trans
-retinyl-este, c?ng nh? all-
trans
-
beta-carotene
va cac lo?i
carotenoid
A khac), vitamin B
1
(
thiamin
), vitamin B
2
(
riboflavin
), vitamin B
3
(
niacin
), vitamin B
5
(
axit pantothenic
), vitamin B
6
(
pyridoxin
), vitamin B
7
(
biotin
), vitamin B
9
(
axit folic
ho?c
folate
),
vitamin B
12
(
cobal
), vitamin C (
axit ascorbic
), vitamin D (
calciferols
), vitamin E (
tocopherol
va
tocotrienol
) va vitamin K (
quinon
).
Vitamin co ch?c n?ng
sinh hoa
đa d?ng. Vitamin A ho?t đ?ng nh? m?t ch?t đi?u ch?nh s?
phat tri?n
va
bi?t hoa
t? bao
va
mo
. Vitamin D cung c?p ch?c n?ng gi?ng nh?
hormone
, đi?u ch?nh chuy?n hoa khoang ch?t cho
x??ng
va cac c? quan khac. Cac
vitamin B
co ch?c n?ng nh? cac
đ?ng y?u t?
enzym
(coenzyme) ho?c ti?n ch?t cho chung. Vitamin C va E co ch?c n?ng nh?
ch?t ch?ng oxy hoa
.
[7]
C? vi?c thi?u vitamin va d? vitamin co th? co kh? n?ng gay
b?nh
đang k? v? m?t
lam sang
, m?c du tieu th? qua nhi?u l??ng vitamin tan trong n??c la it co kh? n?ng x?y ra.
Tr??c n?m 1935, ngu?n vitamin duy nh?t la t?
th?c ph?m
. N?u ?n thi?u vitamin, k?t qu? la ch?ng thi?u vitamin va h?u qu? la cac b?nh phat sinh. Sau đo, cac vien thu?c vitamin đ??c s?n xu?t th??ng m?i g?m ph?c h?p vitamin B chi?t xu?t men va vitamin C ban t?ng h?p đa co s?n. đi?u nay đ??c ti?p n?i vao nh?ng n?m 1950 b?i vi?c s?n xu?t va ti?p th? hang lo?t cac
ch?t b? sung vitamin
, bao g?m
vitamin t?ng h?p
, đ? ng?n ng?a s? thi?u h?t vitamin trong dan s? noi chung. Cac chinh ph? b?t bu?c ph?i b? sung vitamin vao
th?c ph?m ch? y?u
nh?
b?t
ho?c
s?a
, đ??c g?i la
t?ng c??ng th?c ph?m
, đ? ng?n ng?a s? thi?u h?t.
[8]
Khuy?n cao v? vi?c b? sung
axit folic
khi
mang thai
lam gi?m nguy c?
d? t?t ?ng th?n kinh
?
tr? s? sinh
.
[9]
M?c du vi?c gi?m t? l? thi?u h?t vitamin ro rang co l?i ich, vi?c b? sung đ??c cho la r?t it gia tr? đ?i v?i nh?ng ng??i kh?e m?nh đang tieu th? m?t ch? đ? ?n u?ng đ?y đ? vitamin.
[10]
Thu?t ng?
vitamin
co ngu?n g?c t? ch?
vitamine
, đ??c đ?t ra vao n?m 1912 b?i nha hoa sinh
ng??i Ba Lan
Casimir Funk
, ng??i đa co l?p m?t ph?c h?p cac vi ch?t dinh d??ng thi?t y?u cho s? s?ng, t?t c? đ?u đ??c ong coi la cac
amin
thi?t y?u (vital amine). Tuy nhien sau đo ng??i ta phat hi?n ra m?t s? vitamin khong ph?i la axit amin, vi v?y "vital amine" đ??c đ?i thanh "vitamin".
[11]
T?t c? cac vitamin đa đ??c phat hi?n (xac đ?nh) t? n?m 1913 đ?n 1948.
Ten mo t? chung
|
Ten hoa h?c c?a
vitamer
(khong đ?y đ?)
|
đ? hoa tan
|
M?c chu?n tieu th?
hang ngay t?i M?
(nam/n?, tu?i
19?70)
[12]
|
B?nh khi b? thi?u
|
Tri?u ch?ng khi
qua li?u dung
|
Ngu?n th?c ?n
|
Vitamin A
|
all-
trans
-
Retinol
,
Retinol
, va
alternative provitamin A-functioning
Carotenoid
k? c? all-
trans
-
Beta-Carotene
|
Ch?t beo
|
900 μg/700 μg
|
Ch?ng quang ga
,
T?ng s?ng
, va
Keratomalacia
[13]
|
Hypervitaminosis A
|
- T? ngu?n g?c
đ?ng v?t
nh? Vitamin A / all-trans-Retinol:
Ca
noi chung,
gan
va cac s?n ph?m t?
s?a
.
T? ngu?n g?c
th?c v?t
nh? prov vitamin A / all-trans-beta-carotene:
cam
, qu? chin vang, rau la,
ca r?t
,
bi ngo
, bi,
rau bina
;
|
Vitamin B
1
|
Thiamin
|
N??c
|
1.2 mg/1.1 mg
|
Thi?u vitamin B1
, Ch?ng Wernicke?Korsakoff
|
Bu?n ng?
va gian c?
[14]
|
Th?t l?n
, oatmeal,
g?o l?t
,
rau
,
khoai tay
, gan,
tr?ng
|
Vitamin B
2
|
Riboflavin
|
N??c
|
1.3 mg/1.1 mg
|
Ariboflavinosis
,
Viem l??i
,
Viem moi bong v?y
|
|
S?n ph?m s?a,
chu?i
,
đ?u xanh
,
m?ng tay
|
Vitamin B
3
|
Niacin
,
Nicotinamide
,
Nicotinamide riboside
|
N??c
|
16 mg/14 mg
|
Pellagra
|
Gan
b? h?ng (li?u dung > 2g/ngay)
[15]
va
Niacin#Toxicity
|
Th?t
, ca, tr?ng, nhi?u lo?i rau,
n?m
, h?t cay
|
Vitamin B
5
|
Axit pantothenic
|
N??c
|
5 mg/5 mg
|
D? c?m
|
Tieu ch?y
; co th?
bu?n non
va
? nong
.
[16]
|
Th?t,
bong c?i xanh
,
b?
|
Vitamin B
6
|
Pyridoxin
,
Pyridoxamin
,
Pyridoxal
|
N??c
|
1.3?1.7 mg/1.2?1.5 mg
|
Thi?u mau
,
[17]
B?nh th?n kinh ngo?i bien
|
Suy gi?m kh? n?ng
nh?n th?c
, T?n th??ng th?n kinh (dung li?u > 100 mg/ngay)
|
Th?t, rau, h?t cay, chu?i
|
Vitamin B
7
|
Biotin
|
N??c
|
AI: 30 μg/30 μg
|
Cham
,
Viem ru?t non
|
|
Long đ? tr?ng s?ng
, gan, l?c, rau xanh
|
Vitamin B
9
|
Folat
,
Axit folic
|
N??c
|
400 μg/400 μg
|
Thi?u mau
va thi?u h?t nguyen bao kh?ng l? trong thai k? co lien quan đ?n
B?t th??ng b?m sinh
, ch?ng h?n nh? d? t?t ?ng th?n kinh
|
Co th? che gi?u cac tri?u ch?ng
thi?u vitamin B12
;
Folate#Toxicity
.
|
Rau la,
pasta
,
banh mi
,
ng? c?c
, gan
|
Vitamin B
12
|
Cyanocobalamin
,
Hydroxocobalamin
,
Methylcobalamin
,
Adenosylcobalamin
|
N??c
|
2.4 μg/2.4 μg
|
Thi?u mau do thi?u vitamin B12
[18]
|
Ch?a phat hi?n
|
Th?t, ca, tr?ng, s?a
|
Vitamin C
|
Acid ascorbic
|
N??c
|
90 mg/75 mg
|
Scorbut
|
đau d? day, tieu ch?y va đ?y h?i.
|
Hoa qu? va rau, gan
|
Vitamin D
|
Cholecalciferol
(D3),
Ergocalciferol
(D2)
|
Ch?t beo
|
15 μg/15 μg
|
Coi x??ng
va
Nhuy?n x??ng
|
Hypervitaminosis D
|
đia y
, tr?ng, gan, m?t s? loai ca nh?
ca moi
, m?t s? loai n?m nh?
n?m h??ng
|
Vitamin E
|
Tocopherol
,
Tocotrienol
|
Ch?t beo
|
15 mg/15 mg
|
S? thi?u h?t la r?t hi?m; Ch?ng tan mau, thi?u mau ? tr? s? sinh
[19]
|
Co th? t?ng t? l? m?c b?nh
suy tim sung huy?t
.
[20]
[21]
|
Nhi?u lo?i trai cay va rau qu?, cac lo?i h?t cay, va
d?u h?t
|
Vitamin K
|
Phytomenadione
,
Vitamin K2
|
Ch?t beo
|
AI: 110 μg/120 μg
|
Bleeding diathesis
|
Gi?m tac d?ng ch?ng
đong mau
c?a
warfarin
.
[22]
|
Cac lo?i rau la xanh nh?
rau bina
; long đ? tr?ng; Gan
|
Vitamin đ??c phan lo?i la hoa tan trong
n??c
ho?c hoa tan trong
ch?t beo
. ? ng??i co 13 lo?i vitamin: 4 tan trong ch?t beo (A, D, E va K) va 9 tan trong n??c (8 vitamin B va vitamin C). Cac vitamin tan trong n??c d? dang hoa tan trong n??c va noi chung la d? dang đao th?i ra kh?i c? th?, đ?n m?c ma l??ng
n??c ti?u
la m?t y?u t? d? bao m?nh m? v? tieu th? vitamin.
[23]
B?i vi chung khong đ??c l?u tr? d? dang, l??ng tieu th? đ?u đ?n la r?t quan tr?ng.
[24]
Cac vitamin tan trong ch?t beo đ??c h?p th? qua
đ??ng ru?t
v?i s? tr? giup c?a
lipid
(ch?t beo). Vitamin A va D co th? tich l?y trong c? th?, co th? d?n đ?n nguy hi?m th?a vitamin. Thi?u vitamin tan trong ch?t beo do kem h?p thu co y ngh?a đ?c bi?t trong
b?nh x? nang
.
[25]
Anti-vitamin la cac h?p ch?t hoa h?c ?c ch? s? h?p th? ho?c ho?t đ?ng c?a vitamin. Vi d?,
avidin
la m?t
protein
trong long tr?ng tr?ng s?ng co tac d?ng ?c ch? s? h?p th?
biotin
; no b? vo hi?u hoa b?ng cach n?u ?n.
[26]
Pyrithiamine
, m?t h?p ch?t t?ng h?p, co c?u truc phan t? t??ng t?
thiamin
(
vitamin B
1
) va ?c ch? cac
enzym
s? d?ng thiamin.
[27]
M?i vitamin th??ng đ??c s? d?ng trong nhi?u ph?n ?ng, va do đo h?u h?t co nhi?u ch?c n?ng.
[28]
V? s? t?ng tr??ng c?a thai nhi va s? phat tri?n th?i th? ?u
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Cac vitamin r?t c?n thi?t cho s? t?ng tr??ng va phat tri?n binh th??ng c?a m?t
sinh v?t đa bao
. S? d?ng b?n thi?t k? di truy?n đ??c th?a h??ng t? cha m? c?a no,
thai nhi
phat tri?n t? cac ch?t dinh d??ng ma no h?p th?. No đoi h?i m?t s? vitamin va khoang ch?t c?n co m?t t?i m?t s? th?i đi?m nh?t đ?nh.
[9]
Nh?ng ch?t dinh d??ng nay t?o đi?u ki?n cho cac
ph?n ?ng hoa h?c
t?o ra
da
,
x??ng
,
c? b?p
va cac b? ph?n khac. N?u co s? thi?u h?t nghiem tr?ng c?a m?t ho?c nhi?u ch?t dinh d??ng nay, m?t đ?a tr? co th? b? b?nh do thi?u h?t. Ngay c? nh?ng thi?u sot nh? c?ng co th? gay ra thi?t h?i v?nh vi?n.
[29]
B?o d??ng s?c kh?e ng??i l?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau khi t?ng tr??ng va phat tri?n hoan thanh, vitamin v?n la ch?t dinh d??ng thi?t y?u cho s? duy tri lanh m?nh c?a cac t? bao, mo va c? quan t?o nen m?t sinh v?t đa bao; chung c?ng cho phep m?t d?ng s?ng đa bao s? d?ng hi?u qu? n?ng l??ng hoa h?c đ??c cung c?p b?i th?c ph?m ma no ?n va đ? giup x? ly protein, carbohydrate va ch?t beo c?n thi?t cho qua trinh
ho h?p t? bao
.
[7]
Ph?n l?n, vitamin thu đ??c t? ch? đ? ?n, nh?ng m?t s? đ??c thu nh?n b?ng cac ph??ng ti?n khac: vi d?,
vi sinh v?t
trong
h? vi sinh đ??ng ru?t
s?n xu?t vitamin K va biotin; va m?t d?ng vitamin D đ??c t?ng h?p trong cac t? bao da khi chung ti?p xuc v?i m?t
b??c song
nh?t đ?nh c?a
tia c?c tim
co trong
anh sang M?t Tr?i
. Con ng??i co th? s?n xu?t m?t s? vitamin t?
ti?n ch?t
ma h? tieu th?: vi d?,
vitamin A
đ??c t?ng h?p t?
beta-carotene
; va
vitamin B
3
đ??c t?ng h?p t?
amino acid
tryptophan
.
[30]
Sang ki?n T?ng c??ng Th?c ph?m li?t ke cac qu?c gia co ch??ng trinh t?ng c??ng b?t bu?c đ?i v?i vitamin A va vitamin B
1
, B
2
, B
3
, B
9
va B
12
.
[8]
Cac kho d? tr?
c?a c? th?
cho cac vitamin khac nhau r?t khac nhau; vitamin A, D va B
12
đ??c l?u tr? v?i s? l??ng đang k?, ch? y?u ?
gan
,
[19]
va ch? đ? ?n c?a
ng??i tr??ng thanh
co th? b? thi?u vitamin A va D trong nhi?u thang va B
12
trong m?t s? tr??ng h?p trong nhi?u n?m, tr??c khi b? sinh b?nh. Tuy nhien, vitamin B
3
(niacin va niacinamide) khong đ??c l?u tr? v?i s? l??ng đang k?, vi v?y l??ng d? tr? co th? ch? keo dai m?t vai tu?n.
[13]
[19]
đ?i v?i vitamin C, cac tri?u ch?ng đ?u tien c?a
b?nh scorbut
trong cac nghien c?u th?c nghi?m v? s? thi?u h?t vitamin C hoan toan ? ng??i đa thay đ?i r?t nhi?u, t? m?t thang đ?n h?n sau thang, tuy thu?c vao l?ch s? ch? đ? ?n tr??c đo xac đ?nh l??ng vitamin l?u tr? trong c? th?.
[31]
S? thi?u h?t vitamin đ??c phan lo?i la nguyen phat ho?c th? phat. S? thi?u h?t nguyen phat x?y ra khi m?t sinh v?t khong co đ? vitamin trong th?c ?n. S? thi?u h?t th? phat co th? la do r?i lo?n c? b?n ng?n c?n ho?c h?n ch? s? h?p th? ho?c s? d?ng vitamin, do "y?u t? l?i s?ng", ch?ng h?n nh?
hut thu?c
, u?ng qua nhi?u r??u ho?c s? d?ng thu?c c?n tr? s? h?p th? ho?c s? d?ng c?a vitamin.
[19]
Nh?ng ng??i ?n m?t ch? đ? ?n u?ng đa d?ng khong co kh? n?ng b? thi?u vitamin nguyen phat nghiem tr?ng, nh?ng co th? tieu th? it h?n l??ng khuy?n cao; m?t cu?c kh?o sat th?c ph?m va th?c ph?m b? sung qu?c gia đ??c th?c hi?n t?i Hoa K? trong giai đo?n 2003-2006 đa bao cao r?ng h?n 90% ca nhan khong tieu th? vitamin b? sung đ??c phat hi?n co m?c đ? khong đ? c?a m?t s? vitamin thi?t y?u, đ?c bi?t la vitamin D va E.
[32]
S? thi?u h?t vitamin ? ng??i đ??c nghien c?u k? l??ng lien quan đ?n thiamin (
beriberi
), niacin (
pellagra
),
[33]
vitamin C (
scorbut
), folate (
d? t?t ?ng th?n kinh
) va vitamin D (
coi x??ng
).
[34]
Trong ph?n l?n th? gi?i phat tri?n, nh?ng thi?u h?t nay r?t hi?m; đi?u nay la do A) cung c?p đ? th?c ph?m va B) b? sung vitamin vao th?c ph?m thong th??ng (t?ng c??ng).
[19]
Ngoai cac b?nh thi?u vitamin c? đi?n nay, m?t s? b?ng ch?ng c?ng cho th?y m?i lien h? gi?a vi?c thi?u vitamin va m?t s? r?i lo?n khac nhau.
[35]
[36]
M?t s? vitamin đa ghi nh?n co
đ?c tinh
c?p tinh ho?c man tinh ? l??ng l?n h?n, đ??c g?i la đ?c tinh khi dung qua nhi?u.
Lien minh chau Au
va
chinh ph?
c?a m?t s? qu?c gia đa thi?t l?p gi?i h?n tren cho m?c tieu th? (ULs) cho nh?ng vitamin co ghi nh?n đ?c tinh (xem b?ng).
[12]
[37]
[38]
Kh? n?ng tieu th? qua nhi?u vitamin t? th?c ph?m la r?t th?p, nh?ng l??ng h?p th? qua m?c (
ng? đ?c vitamin
) t? th?c ph?m b? sung đa x?y ra. Trong n?m 2016, vi?c ti?p xuc qua li?u v?i t?t c? cac cong th?c vitamin va đa vitamin/khoang ch?t đa đ??c bao cao t? 63.931 ca nhan cho Hi?p h?i cac Trung tam ki?m soat đ?c d??c Hoa K? v?i 72% cac ca ph?i nhi?m nay ? tr? em d??i 5 tu?i.
[39]
T?i Hoa K?, phan tich m?t cu?c kh?o sat v? ch? đ? ?n u?ng va b? sung qu?c gia đa bao cao r?ng kho?ng 7% ng??i dung b? sung ng??i tr??ng thanh v??t qua m?c gi?i h?n tren đ?i v?i folate va 5% nh?ng ng??i tren 50 tu?i v??t qua m?c đ?i v?i vitamin A.
[32]
B? Nong nghi?p Hoa K?
đa ti?n hanh cac nghien c?u sau r?ng v? t? l? hao h?t c?a cac ch?t dinh d??ng khac nhau t? cac lo?i th?c ph?m va ph??ng phap n?u ?n khac nhau.
[40]
M?t s? vitamin co th? tr? nen "co s?n v? m?t
sinh h?c
" h?n - ngh?a la c? th? co th? s? d?ng đ??c - khi th?c ?n đ??c n?u chin.
[41]
B?ng d??i đay cho th?y cac lo?i vitamin khac nhau co d? b? m?t do
nhi?t
khong, ch?ng h?n nh? nhi?t t? đun soi, h?p, chien, v.v. Hi?u qu? c?a vi?c c?t rau co th? đ??c nhin th?y khi ti?p xuc v?i
khong khi
va
anh sang
. Cac vitamin tan trong n??c nh? B va C hoa tan vao n??c khi rau đ??c đun soi, va sau đo b? m?t khi n??c b? lo?i b?.
[42]
Vitamin
|
Hoa tan trong n??c
|
?n đ?nh khi ti?p xuc v?i khong khi
|
?n đ?nh v?i anh sang
|
?n đ?nh khi ti?p xuc v?i nhi?t
|
Vitamin A
|
Khong
|
m?t ph?n
|
m?t ph?n
|
t??ng đ?i ?n đ?nh
|
Vitamin C
|
r?t khong ?n đ?nh
|
Co
|
Khong
|
Khong
|
Vitamin D
|
Khong
|
Khong
|
Khong
|
Khong
|
Vitamin E
|
Khong
|
Co
|
Co
|
Khong
|
Vitamin K
|
Khong
|
Khong
|
Co
|
Khong
|
Thiamine (B
1
)
|
cao
|
Khong
|
?
|
> 100 °C
|
Riboflavin (B
2
)
|
r?t it
|
Khong
|
trong dung d?ch
|
Khong
|
Niacin (B
3
)
|
Co
|
Khong
|
Khong
|
Khong
|
Axit pantothenic (B
5
)
|
kha ?n đ?nh
|
Khong
|
Khong
|
Co
|
Vitamin B
6
|
Co
|
?
|
Co
|
?
|
Biotin (B
7
)
|
ph?n nao
|
?
|
?
|
Khong
|
Axit Folic (B
9
)
|
Co
|
?
|
khi kho
|
? nhi?t đ? cao
|
Cobalamin (B
12
)
|
Co
|
?
|
Co
|
Khong
|
Trong vi?c thi?t l?p cac h??ng d?n dinh d??ng c?a con ng??i, cac t? ch?c chinh ph? khong nh?t thi?t ph?i đ?ng y v? s? l??ng c?n thi?t đ? tranh thi?u h?t ho?c s? l??ng t?i đa đ? tranh nguy c? đ?c tinh.
[12]
[37]
[38]
Vi d?, đ?i v?i
vitamin C
, l??ng khuy?n cao trong kho?ng t? 40 mg/ngay ?
?n đ?
[43]
đ?n 155 mg/ngay ? Lien minh chau Au.
[44]
B?ng d??i đay cho th?y Yeu c?u trung binh ??c tinh c?a Hoa K? (EAR) va Tr? c?p ch? đ? ?n u?ng đ??c khuy?n ngh? (RDAs) đ?i v?i vitamin, PRI cho Lien minh chau Au (cung khai ni?m v?i RDAs), theo sau la ba t? ch?c chinh ph? coi la m?c tieu th? an toan. RDA đ??c đ?t cao h?n EAR đ? bu cho nh?ng ng??i co nhu c?u cao h?n m?c trung binh. L??ng nh?p đ?y đ? (AI) đ??c đ?t khi khong co đ? thong tin đ? thi?t l?p EAR va RDA. Cac chinh ph? kha ch?m tr? s?a đ?i thong tin ki?u nay. đ?i v?i cac con s? c?a Hoa K?, ngo?i tr?
calci
va vitamin D, t?t c? cac d? li?u d??i đay co t? n?m 1997-2004.
[45]
- ^
https://suckhoe.vn/dinh-duong/sinh-to-vitamin-la-gi-vai-tro-va-phan-loai-sinh-to.html
- ^
https://ctujsvn.ctu.edu.vn/index.php/ctujsvn/article/view/598/3221
- ^
https://jst.iuh.edu.vn/index.php/jst-iuh/article/download/582/306
- ^
https://books.google.com.vn/books?id=_XAg1d7BGjkC&pg=PA222&dq=vitamin+%22sinh+t%E1%BB%91%22&hl=vi&sa=X&ved=2ahUKEwiC-arOkOL5AhWiTmwGHZwLBlc4ChDoAXoECAUQAg#v=onepage&q=vitamin%20%22sinh%20t%E1%BB%91%22&f=false
- ^
https://books.google.com.vn/books?id=CwXzJ7nvyHcC&pg=PA119&dq=vitamin+%22sinh+t%E1%BB%91%22&hl=vi&sa=X&ved=2ahUKEwiC-arOkOL5AhWiTmwGHZwLBlc4ChDoAXoECAMQAg#v=onepage&q=vitamin%20%22sinh%20t%E1%BB%91%22&f=false
- ^
Maton, Anthea; Jean Hopkins; Charles William McLaughlin; Susan Johnson; Maryanna Quon Warner; David LaHart; Jill D. Wright (1993).
Human Biology and Health
. Englewood Cliffs, New Jersey, USA: Prentice Hall.
ISBN
978-0-13-981176-0
.
OCLC
32308337
.
- ^
a
b
Bender DA (2003).
Nutritional biochemistry of the vitamins
. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.
ISBN
978-0-521-80388-5
.
- ^
a
b
“Food Fortification Initiative”
.
Food Fortification Initiative, Enhancing Grains for Better Lives
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 4 thang 4 n?m 2017
. Truy c?p ngay 18 thang 8 n?m 2018
.
- ^
a
b
Wilson RD, Wilson RD, Audibert F, Brock JA, Carroll J, Cartier L, va đ?ng nghi?p (thang 6 n?m 2015). “Pre-conception Folic Acid and Multivitamin Supplementation for the Primary and Secondary Prevention of Neural Tube Defects and Other Folic Acid-Sensitive Congenital Anomalies”.
Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada
.
37
(6): 534?52.
doi
:
10.1016/s1701-2163(15)30230-9
.
PMID
26334606
.
- ^
Fortmann SP, Burda BU, Senger CA, Lin JS, Whitlock EP (2013). “Vitamin and mineral supplements in the primary prevention of cardiovascular disease and cancer: An updated systematic evidence review for the U.S. Preventive Services Task Force”.
Annals of Internal Medicine
.
159
(12): 824?834.
doi
:
10.7326/0003-4819-159-12-201312170-00729
.
PMID
24217421
.
- ^
Combs GF (ngay 30 thang 10 n?m 2007).
The Vitamins
. Elsevier.
ISBN
9780080561301
.
- ^
a
b
c
Dietary Reference Intakes (DRIs)
L?u tr?
2018-09-11 t?i
Wayback Machine
Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, National Academies
- ^
a
b
“Vitamin A: Fact Sheet for Health Professionals”
.
National Institute of Health
: Office of Dietary Supplements
. ngay 5 thang 6 n?m 2013.
B?n g?c
l?u tr? ngay 23 thang 9 n?m 2009
. Truy c?p ngay 3 thang 8 n?m 2013
.
- ^
“Thiamin, vitamin B1: MedlinePlus Supplements”
.
U.S. Department of Health and Human Services, National Institutes of Health
.
- ^
Hardman, J.G.; va đ?ng nghi?p bien t?p (2001).
Goodman and Gilman's Pharmacological Basis of Therapeutics
(?n b?n 10). tr. 992.
ISBN
978-0071354691
.
- ^
“Pantothenic acid, dexpanthenol: MedlinePlus Supplements”
. MedlinePlus
. Truy c?p ngay 5 thang 10 n?m 2009
.
- ^
Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B6
L?u tr?
2009-09-23 t?i
Wayback Machine
. Dietary-supplements.info.nih.gov (ngay 15 thang 9 n?m 2011). Truy c?p 2013-08-03.
- ^
Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B12
L?u tr?
2009-09-23 t?i
Wayback Machine
. Dietary-supplements.info.nih.gov (ngay 24 thang 6 n?m 2011). Truy c?p 2013-08-03.
- ^
a
b
c
d
e
The Merck Manual: Nutritional Disorders: Vitamin Introduction
Please select specific vitamins from the list at the top of the page.
- ^
Gaby AR (2005).
“Does vitamin E cause congestive heart failure? (Literature Review & Commentary)”
.
Townsend Letter for Doctors and Patients
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 10 thang 9 n?m 2016.
- ^
Higdon, Jane (2011)
Vitamin E recommendations at Linus Pauling Institute's Micronutrient Information Center
- ^
Rohde LE, de Assis MC, Rabelo ER (thang 1 n?m 2007). “Dietary vitamin K intake and anticoagulation in elderly patients”.
Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care
.
10
(1): 120?124.
doi
:
10.1097/MCO.0b013e328011c46c
.
PMID
17143047
.
- ^
“Urinary water-soluble vitamins and their metabolite contents as nutritional markers for evaluating vitamin intakes in young Japanese women”.
Journal of Nutritional Science and Vitaminology
.
54
(3): 223?9. thang 6 n?m 2008.
doi
:
10.3177/jnsv.54.223
.
PMID
18635909
.
- ^
“Water-Soluble Vitamins”
.
Colorado State University
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 25 thang 9 n?m 2015
. Truy c?p ngay 7 thang 12 n?m 2008
.
- ^
Maqbool A, Stallings VA (thang 11 n?m 2008).
“Update on fat-soluble vitamins in cystic fibrosis”
.
Current Opinion in Pulmonary Medicine
.
14
(6): 574?81.
doi
:
10.1097/MCP.0b013e3283136787
.
PMID
18812835
.
- ^
Roth KS (thang 9 n?m 1981).
“Biotin in clinical medicine--a review”
.
The American Journal of Clinical Nutrition
.
34
(9): 1967?74.
doi
:
10.1093/ajcn/34.9.1967
.
PMID
6116428
.
- ^
Rindi G, Perri V (thang 7 n?m 1961).
“Uptake of pyrithiamine by tissue of rats”
.
The Biochemical Journal
.
80
(1): 214?6.
doi
:
10.1042/bj0800214
.
PMC
1243973
.
PMID
13741739
.
- ^
Kutsky, R.J. (1973). Handbook of Vitamins and Hormones. New York: Van Nostrand Reinhold,
ISBN
0-442-24549-1
- ^
Gavrilov, Leonid A. (ngay 10 thang 2 n?m 2003)
Pieces of the Puzzle: Aging Research Today and Tomorrow
. fightaging.org
- ^
Institute of Medicine
(1998).
“Niacin”
.
Dietary Reference Intakes for Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B6, Folate, Vitamin B12, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline
. Washington, DC: The National Academies Press. tr. 123?149.
ISBN
978-0-309-06554-2
. Truy c?p ngay 29 thang 8 n?m 2018
.
- ^
Pemberton J (2006).
“Medical experiments carried out in Sheffield on conscientious objectors to military service during the 1939-45 war”
.
International Journal of Epidemiology
.
35
(3): 556?558.
doi
:
10.1093/ije/dyl020
.
PMID
16510534
.
- ^
a
b
Bailey RL, Fulgoni VL, Keast DR, Dwyer JT (thang 5 n?m 2012).
“Examination of vitamin intakes among US adults by dietary supplement use”
.
J Acad Nutr Diet
.
112
(5): 657?663.e4.
doi
:
10.1016/j.jand.2012.01.026
.
PMC
3593649
.
PMID
22709770
.
- ^
Wendt, Diane (2015).
“Packed full of questions: Who benefits from dietary supplements?”
.
Distillations Magazine
.
1
(3): 41?45
. Truy c?p ngay 22 thang 3 n?m 2018
.
- ^
Price C (2015).
Vitamania: Our obsessive quest for nutritional perfection
. Penguin Press.
ISBN
978-1594205040
.
- ^
Lakhan SE, Vieira KF (2008).
“Nutritional therapies for mental disorders”
.
Nutrition Journal
.
7
: 2.
doi
:
10.1186/1475-2891-7-2
.
PMC
2248201
.
PMID
18208598
.
- ^
Boy E, Mannar V, Pandav C, de Benoist B, Viteri F, Fontaine O, Hotz C (2009). “Achievements, challenges, and promising new approaches in vitamin and mineral deficiency control”.
Nutrition Reviews
. 67 Suppl 1 (Suppl 1): S24?S30.
doi
:
10.1111/j.1753-4887.2009.00155.x
.
PMID
19453674
.
- ^
a
b
Tolerable Upper Intake Levels For Vitamins And Minerals
- ^
a
b
Dietary Reference Intakes for Japanese (2010)
National Institute of Health and Nutrition, Japan
- ^
Gummin DD, Mowry JB, Spyker DA, Brooks DE, Fraser MO, Banner W (2017).
“2016 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers' National Poison Data System (NPDS): 34th Annual Report”
(PDF)
.
Clinical Toxicology
.
55
(10): 1072?1254.
doi
:
10.1080/15563650.2017.1388087
.
PMID
29185815
.
- ^
“USDA Table of Nutrient Retention Factors, Release 6”
(PDF)
.
USDA
. USDA. thang 12 n?m 2007.
- ^
Comparison of Vitamin Levels in Raw Foods vs. Cooked Foods
. Beyondveg.com. Truy c?p ngay 3 thang 8 n?m 2013.
- ^
Effects of Cooking on Vitamins (Table)
. Beyondveg.com. Truy c?p ngay 3 thang 8 n?m 2013.
- ^
“Nutrient Requirements and Recommended Dietary Allowances for Indians: A Report of the Expert Group of the Indian Council of Medical Research. pp.283-295 (2009)”
(PDF)
.
L?u tr?
(PDF)
b?n g?c ngay 15 thang 6 n?m 2016.
- ^
“Overview on Dietary Reference Values for the EU population as derived by the EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies”
(PDF)
. 2017.
L?u tr?
(PDF)
b?n g?c ngay 28 thang 8 n?m 2017.
- ^
Dietary Reference Intakes: The Essential Guide to Nutrient Requirements, published by the Institute of Medicine's Food and Nutrition Board, currently available online at
“DRI Reports”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 5 thang 7 n?m 2014
. Truy c?p ngay 14 thang 7 n?m 2014
.
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Vitamin
.
|
|
---|
Hoa tan trong ch?t beo
| | |
---|
| D
2
(
Ergosterol
,
Ergocalciferol
#
)
·
D
3
(
7-Dehydrocholesterol
,
Previtamin D
3
,
Cholecalciferol
,
25-hydroxycholecalciferol
,
Calcitriol (1,25-dihydroxycholecalciferol)
,
Axit calcitroic
)
·
D
4
(
Dihydroergocalciferol
)
·
D
5
·
Ph?ng vitamin D
(
Alfacalcidol
,
Dihydrotachysterol
,
Calcipotriol
,
Tacalcitol
,
Paricalcitol
)
|
---|
| |
---|
| |
---|
|
---|
Hoa tan trong n??c
| | B
1
(
Thiamin
#
)
·
B
2
(
Riboflavin
#
)
·
B
3
(
Niacin
,
Nicotinamide
#
)
·
B
5
(
Axit pantothenic
,
Dexpanthenol
,
Pantethin
)
·
B
6
(
Pyridoxin
#
,
Pyridoxal phosphat
,
Pyridoxamin
)
·
B
7
(
Biotin
)
·
B
9
(
Axit folic
,
Axit dihydrofolic
,
Axit folinic
)
·
B
12
(
Cyanocobalamin
,
Hydroxocobalamin
,
Methylcobalamin
,
Cobamamid
)
·
Cholin
|
---|
| |
---|
|
---|
K?t h?p
| |
---|
|