Phu đ?ng Thien V??ng, m?t đ?i thanh trong th?n tho?i Vi?t Nam.
Thanh nhan
(
ch? Han
: 聖人) c?ng g?i la
thanh gi?
(聖者),
v? thanh
,
đ?c thanh
la nh?ng ng??i co
đ?c h?nh
cao, v??t kh?i tinh pham tr?n ma đ??c x?p vao b?c linh thieng.
[1]
Trong m?t s?
ton giao
, thanh nhan la nh?ng ng??i đa tr?i qua m?t
nghi l?
nh?t đ?nh, ho?c đ??c nh?ng tin đ? tr?c ti?p ton la thanh.
Tr?n H?ng đ?o, nha quan s? l?i l?c c?a n??c đ?i Vi?t.
Thanh nhan trong dan gian Vi?t Nam ch? nh?ng con ng??i tai gi?i, sang su?t, đ?c đ?, co cong tr?ng va đ??c dan chung vinh danh nh?
Tr?n H?ng đ?o
(đ?c thanh Tr?n),
Ly Qu?c S?
(đ?c thanh Nguy?n),
T? đ?o H?nh
(đ?c thanh Lang),
D??ng T? Minh
(đ?c thanh đu?m),
Thanh Tam Giang
,
Thanh đ??ng Giang
,...
Trong
truy?n thuy?t
, m?t s? thanh nhan s? h?u nh?ng
phep th?n thong
, r?t đ??c dan chung ton kinh, th? ph?ng va x?p h? vao b?c
đ?i thanh
(大聖). Ng??i đ?i ca t?ng nh?ng v? đ?i thanh nay la
T? B?t T?
, bao g?m
S?n Tinh
,
Li?u H?nh Cong chua
,
Ch? đ?ng T?
va
Phu đ?ng Thien V??ng
. H?u h?t truy?n thuy?t v? h? đ?u la ng??i nha tr?i giang tr?n đ? c?u giup
nhan dan
.
Kh?ng T?, nha nho Trung Qu?c đ??c ton x?ng la thanh nhan.
Trong
Nho giao
Trung Qu?c
, thanh nhan la ng??i h?i đ? ba y?u t? v? đ?i, uy nghiem va cao quy, la nh?ng ng??i ly t??ng khong ch? v?i t? cach la m?t nha lanh đ?o chinh tr? ma con la hi?n than c?a đ?o đ?c. Ng??c l?i v?i thanh nhan la pham phu (凡夫), ch? nh?ng k? th?p kem va t?m th??ng.
Cac thanh nhan c?ng đ??c chia ra lam V?n thanh (文聖) va Vo thanh (武聖). Ch?ng h?n nh?
Chu Cong
la ng??i co cong l?p nen nha Chu; hay
Kh?ng T?
, m?t nha nho, nha tri?t h?c v? đ?i đ?u la nh?ng thanh nhan l?i l?c c?a Trung Hoa.
M?nh T?
c?ng đ??c g?i la "A thanh" vi ch? đ?ng sau Kh?ng T?.
Quan V?
va
Nh?c Phi
c?ng đ??c ng??i đ?i ton x?ng la vo thanh.
Thanh nhan la ng??i đa chuy?n hoa hoan toan tr?ng thai c?a ng??i pham k? t?c, đa ch?ng đ?c đ??c b?n con đ??ng sieu th? va b?n qu? sieu vi?t.
Trong m?t phan lo?i ph? bi?n nh?t c?a
kinh đi?n Paali
, co b?n lo?i thanh nhan, bao g?m b?c d? l?u, b?c nh?t lai. b?c b?t lai va b?c A-la-han . N?u phan lo?i chi ti?t h?n, s? l??ng thanh nhan len đ?n b?y, tam va chin tuy theo cac b?n v?n khac nhau.
Gia ph? b?y thanh nhan bao g?m: b?c gi?i thoat b?ng hai cach, b?c gi?i thoat nh? tri tu?, b?c than ch?ng, b?c ch?ng đ?t chanh ki?n, b?c gi?i thoat nh? chanh tin, b?c theo đu?i chan ly va b?c thanh tin đ?c tin.
Gia ph? tam thanh nhan th??ng đ??c g?i la b?n đoi tam chung, bao g?m: b?c tu? tri con đ??ng ng??c dong, b?c ch?ng đ?c qu? ng??c dong hay b?c d? vao dong thanh b?c tu? tri đ??c con đ??ng tr? l?i m?t l?n, b?c ch?ng đ??c qu? tr? l?i m?t l?n c?ng con g?i la b?c tr? l?i m?t l?n, b?c tu? tri con đ??ng khong tr? l?i , b?c ch?ng đ??c qu? khong tr? l?i c?ng con g?i la b?c khong tr? l?i, b?c tu? tri con đ??ng
A-la-han
va b?c ch?ng đ??c qu? A-la-han ho?c con g?i la qu? thanh nhan.
Gia ph? chin thanh nhan bao g?m tam b?c giac ng? v?a neu c?ng v?i b?c đa gia nh?p vao gia ph? thanh nhan.
[2]
Trong ngh? thu?t Kito giao truy?n th?ng, nh?ng v? thanh đ??c v? đeo v?ng hao quang tren đ?u.
Xem them:
Danh sach thanh Kito giao
Trong cac
giao phai
thu?c
Kito giao
, thanh nhan (
ti?ng Anh
:
Saint
)
[3]
la ng??i đ??c cong nh?n co m?c đ? thanh thi?n va than c?n v?i
Thien Chua
. Tuy nhien, vi?c s? d?ng thu?t ng? thanh nhan con tuy thu?c vao b?i c?nh va giao phai. Trong giao ly
Cong giao
,
Chinh th?ng giao đong ph??ng
,
Anh giao
,
Chinh th?ng giao c? đong ph??ng
va
Giao h?i Luther
, t?t c? ng??i trung thanh
t? vi đ?o
s? đ??c len
Thien đ??ng
đ?u đ??c coi la thanh, nh?ng m?t s? đ??c coi la x?ng đang đ??c ton vinh. Ho?c tr? thanh thanh qua nghi l?
phong thanh
nh? c?a Giao h?i Cong giao ho?c ton vinh trong Giao h?i Chinh th?ng đong ph??ng sau khi đ??c h? ch?p thu?n.
[4]
Thanh nhan trong Kito giao con đ??c chia lam nhi?u lo?i nh?
Chan ph??c
,
Thanh n?
,
Thanh m?u
...
Cac thanh nhan đ??c th? trong
thanh th?t
, h? đ??c x?p vao b?c Thanh trong
Ng? Chi đ?i đ?o
.