T?ng Th? đ??c
(
ch? Han
: 宋氏特;
1680
?
5 thang 3
n?m
1716
), con co
huy
la
Quy?n
(權),
ton hi?u
Hi?u Minh Hoang h?u
(孝明皇后), la m?t Chanh cung c?a Minh v??ng
Nguy?n Phuc Chu
trong
l?ch s? Vi?t Nam
.
Hi?u Minh Hoang h?u T?ng Th? đ??c sinh n?m
Canh Than
(
1680
), nguyen quan ? huy?n H??ng Tra, ph?
Th?a Thien
, la con gai c?a
Ch??ng doanh
H? V?n Mai
[1]
. Ba đ??c v?n mang
h? H?
, sau nh?p cung đ??c c?i sang
h? T?ng
[2]
.
Khi m?i ti?n cung, ba đ??c x?p vao b?c
H?u cung t?n
(右宮嬪) r?i đ??c t?n phong lam
Chieu nghi
(昭儀), r?t chua Minh
Nguy?n Phuc Chu
yeu quy
[2]
. Chieu nghi T?ng th? tinh nhan t?, thu?n h?u, trong cung ai c?ng m?n đ?c c?a ba
[1]
.
Ba Chieu nghi sinh đ??c cho chua Minh hai ng??i con trai
[1]
:
N?m
Binh Than
(
1716
), ngay 12 thang 2 (am l?ch), ba Chieu nghi T?ng th? qua đ?i, h??ng d??ng 37 tu?i
[1]
, đ??c truy t?ng lam
Minh phi
(明妃), li?t vao hang
Phu nhan
(夫人),
th?y
la
T? Hu?
(慈惠)
[2]
. L?ng c?a ba đ??c g?i la l?ng V?nh Thanh (nay thu?c ph??ng
H??ng H?
, th? xa
H??ng Tra
,
Hu?
)
[1]
.
N?m
Giap Ty
(
1744
), V? v??ng
Nguy?n Phuc Khoat
gia t?ng cho t? m?u lam
T? Hu? Cung Th?c Y đ?c Kinh phi
(慈惠恭淑懿德敬妃)
[2]
.
N?m
Gia Long
th? 5 (
1806
), vua truy ton cho ba lam
T? Hu? Cung Th?c Y đ?c Kinh M?c Hi?u Minh Hoang h?u
(慈惠恭淑懿德敬穆孝明皇后), ph?i th? cung Hi?n Tong
Nguy?n Phuc Chu
t?i
Thai Mi?u
, ? an th? ba ben trai
[2]
. Bai sach v?n t?n ton co l?i r?ng:
- "
đon qu? Ki?n la qu? Khon sanh v?i đ? g?i la h?u. L? đ?t b?i ngh?a, kinh v?i ng??i ton, la đ? t? l? nha ton mi?u. Kinh ngh?, T? Hu? Cung Th?c Y đ?c T?ng Kinh Phi đi?n h?: dang đ?p n?i tram cai hoa gi?t, đ?c t?t nh? ng?c c?, ng?c hanh. Thuy m? đ? tien phong g??ng m?u ?u c?n giup chua nh? th? Ke minh
[3]
chung đuc đi?m Hoa ch?
[4]
t?t lanh, th?nh v??ng v? sau th? Lan ch?
[5]
. Cho nen nay tren đ?i ?n th?a, m? mang nghi?p l?n. Ben xet l? v?n, tan d??ng đ?c t?t. C?n tin sach vang dang ton hi?u la: T? Hu? Cung Th?c Y đ?c Kinh M?c Hi?u Minh Hoang H?u, th? chung vao gian t? tam nha Thai Mi?u.
"
[2]
- ^
a
b
c
d
e
Nguy?n Phuc t?c th? ph?
, tr.152
- ^
a
b
c
d
e
f
đ?i Nam li?t truy?n
, t?p 1, quy?n 1 ? ph?n
Hi?n Tong Hi?u Minh Hoang H?u h? T?ng
- ^
Ke minh
: M?t th? ? thien
To phong
n?m trong
Kinh Thi
noi hi?n phi đ?i x?a khuyen vua d?y s?m coi ch?u.
- ^
Hoa ch?
: M? vua
Ph?c Hy
? ben Hoa T?, c?m khi c?u v?ng vong quanh minh ben co thai, sinh ra Ph?c Hy.
- ^
Lan ch?
: M?t th? ? thien Thi?u n?m trong
Kinh Thi
khen H?u phi sinh nhi?u con chau co đ?c t?t nh? con lan.