T?m ??c Vi?t ? Phap
hay
Th?a hi?p an Vi?t ? Phap
[1]
la m?t ky k?t t?m th?i (thu?t ng? ngo?i giao vi?t theo
ti?ng Latinh
:
modus vivendi
) đ??c ky ngay
14 thang 9
n?m
1946
gi?a đ?i di?n
C?ng hoa Phap
la
Marius Moutet
va đ?i di?n
Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa
la
H? Chi Minh
. T?m ??c nay co th? coi la thanh qu? ma hai ben Phap va Vi?t Nam đ?t đ??c t?i
H?i ngh? Fontainebleau
tuy h?i ngh? chinh khong mang l?i th?a thu?n.
B?i c?nh va di?n ti?n
T? ngay
19 thang 4
đ?n ngay
11 thang 5
n?m 1946 t?i
đa L?t
, chinh ph?
Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa
đa t? ch?c m?t
h?i ngh? tru b?
, g?p g? gi?a 2 phai đoan Vi?t va Phap đ? chu?n b? cho
H?i ngh? Fontainebleau
chinh th?c khai m?c vao thang 7 n?m 1946.
Ngay
31 thang 5
n?m
1946
, phai đoan chinh ph? do
Ph?m V?n đ?ng
d?n đ?u kh?i hanh sang Phap tham d?
H?i ngh? Fontainebleau
. Cung đi v?i đoan co
Ch? t?ch
H? Chi Minh
, c?ng len đ??ng sang Phap ti?p xuc v?i chinh gi?i Phap va c?ng đ?ng ng??i Vi?t t?i Phap, sau khi nh?n l?i m?i c?a Chinh ph? n??c C?ng hoa Phap. Tren đ??ng sang Phap, đoan d?ng chan t?i cac n??c
Mi?n đi?n
(31-5),
?n đ?
(t? ngay 1 đ?n ngay 5-6),
Ir?c
(6-6),
Ai C?p
(t? ngay 7 đ?n ngay 10-6),
Angieri
(11-6). Vi Chinh ph? m?i c?a
Phap
ch?a đ??c thanh l?p, theo s? s?p x?p c?a n??c ch? nha, đoan t?m d?ng chan ?
Biarit
(mi?n tay n??c Phap). T?i đay,
H? Chi Minh
đa ti?p cac đoan đ?i bi?u Vi?t ki?u, cac đoan th? chinh tr? nh?
đ?ng C?ng s?n Phap
, T?ng Cong h?i Phap H?i Phap ? Vi?t, phong vien bao L’humanite (Nhan đ?o) va g?p l?i nh?ng đ?ng vien
đ?ng C?ng s?n Phap
đa t?ng cung ho?t đ?ng. Ngay 22-6-1946, Chinh ph? Phap m?i Ch? t?ch
H? Chi Minh
đ?n
Pari
. Cu?c đon ti?p đ??c t? ch?c tr?ng th? t?i
san bay Le Bourget
. Ngay 2-7
Georges Bidault
, Th? t??ng Chinh ph? Phap m?i thanh l?p, đa đon ti?p Ch? t?ch
H? Chi Minh
. Cu?c h?i đam nay m? đ?u cu?c ti?p xuc chinh th?c v?i Chinh ph? Phap.
[2]
H?i ngh? Fontainebleau
sau đo di?n ra keo dai h?n hai thang, t?
6 thang 7
t?i
10 thang 9
n?m 1946 nh?ng khong đem l?i k?t qu? c? th? nao vi hai ben đa b? t?c ? hai đi?m b?t đ?ng then ch?t:
[3]
- Vi?c th?ng nh?t ba k?:
B?c
,
Trung
,
Nam
- Trao tr? đ?c l?p cho n??c Vi?t Nam.
H?i ngh? Fontainebleau vi v?y tan v?. Tuy nhien H? Chi Minh va B? tr??ng B? Thu?c đ?a Phap Marius Moutet khong ch?p nh?n th?t b?i. Trong khi Ph?m V?n đ?ng b? v? n??c, H? Chi Minh,
Hoang Minh Giam
va
D??ng B?ch Mai
nan l?i
Paris
. H? Chi Minh đa kh?n kho?n noi v?i Marius Moutet đ?ng đ? ong v? n??c tay khong. H? Chi Minh th?o m?t b?n ngh? ??c vao chi?u ngay 11 va trao cho Marius Moutet. Ba ngay sau, Marius Moutet h?i đap v?i m?t b?n ngh? ??c khac. đ?t đ??c đ?ng thu?n, H? Chi Minh đa đ?n t? dinh c?a Marius Moutet đ? ky v?n b?n nay, t?c T?m ??c Vi?t ? Phap.
[3]
Sau khi ky T?m ??c Vi?t ? Phap, H? Chi Minh noi v?i nhan vien m?t tham Phap đ??c phan cong b?o v? ong: "
Toi v?a m?i ky m?t b?n an t? hinh c?a toi!
". H? Chi Minh l?y ly do khong quen đi
may bay
đ? yeu c?u v? n??c b?ng tau th?y. Ong t? Paris đ?n
Toulon
đ? len
chi?n h?m
Dumont d'Urville
v? Vi?t Nam. Khi ghe Marseille, thay cho s? đon ti?p n?ng nhi?t luc ong m?i sang Phap, Vi?t ki?u bi?u tinh g?i ong la Vi?t gian.
[4]
Ngay 15-9, Ch? t?ch
H? Chi Minh
quy?t đ?nh l?p m?t phai đoan th??ng tr?c c?a Chinh ph? n??c
Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa
t?i
Paris
. Ngay 19-9,
H? Chi Minh
len đ??ng v? n??c. Chi?u ngay 21-10-1946 thi v? đ?n
Ha N?i
.
[2]
Phia Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa ngay 10/10/1946 đa thanh l?p "?y ban Nghien c?u va đi?u khi?n Thi hanh T?m ??c Vi?t ? Phap 14-9-46" g?m 15 thanh vien:
Phan Anh
,
Ph?m V?n Bach
,
Tr?nh V?n Binh
,
Cu Huy C?n
(t?c
Huy C?n
),
Bui B?ng đoan
,
Ph?m Kh?c Hoe
,
V? đinh Hoe
,
V? V?n Hi?n
,
Le V?n Hi?n
,
Nguy?n V?n Huyen
,
đ?ng Xuan Khu
(t?c
Tr??ng Chinh
),
Nguy?n V?n T?o
,
Nguy?n V?n Tay
,
Bui Cong Tr?ng
,
Tr?n Cong T??ng
.
[5]
Ngay 7/11/1946 thanh l?p ?y ban Binh b? Vi?t-Phap đ? thi hanh b?n T?m ??c g?m:
Hoang H?u Nam
(Tr??ng đoan), đ?i ta
Hoang V?n Thai
, Thi?u ta Thanh S?n,
Tr?n Cong T??ng
,
Phan M?
, Phan V?n Phac, Hu?nh V?n Chi,
H? Chi Minh
.
[6]
Trong nh?ng tu?n cu?i tr??c khi l?nh ng?ng b?n co hi?u l?c vao ngay 30 thang 10 n?m 1946, Vi?t Minh b?t đ?u t? ch?c t?n cong quan s? vao M? Tho, tay nam Sai Gon. đ?n cu?i thang 10, Vi?t Minh tren th?c t? đa n?m gi? 3/4 Nam K?,
[7]
t?m ??c b? pha v?.
N?i dung
B?n t?m ??c g?m 11 kho?n, tom t?t l?i thi n?i dung 11 kho?n nay la:
[8]
[9]
- Kho?n 1: Nh?ng ki?u dan Vi?t ? Phap va nh?ng ki?u dan Phap ? Vi?t Nam đ?u đ??c h??ng quy?n t? do c? tru nh? ng??i b?n x? va t?t c? cac quy?n t? do dan ch?.
- Kho?n 2: Nh?ng tai s?n va xi nghi?p c?a ng??i Phap ? Vi?t Nam, c?ng nh? c?a ki?u dan Vi?t Nam t?i cac x? thu?c Lien hi?p Phap s? đ??c h??ng s? ngang hang v? ch? đ? nh? danh cho tai s?n va xi nghi?p c?a ng??i b?n x?, nh?t la v? thu? khoa va lu?t lao đ?ng. Ch? đ? nay hi?n co ? Vi?t Nam ch? co th? thay đ?i do s? tho? thu?n chung gi?a Phap va Vi?t Nam. T?t c? nh?ng tai s?n ma hai ben tr?ng d?ng ho?c t??c c?a nhau s? tr? l?i cho ng??i co quy?n h??ng th?, v?i cach th?c hoan l?i s? do m?t ?y ban Vi?t ? Phap đ?nh ra.
- Kho?n 3: Cho phep tr??ng h?c Phap cac c?p đ??c t? do m? tren đ?t Vi?t Nam va s? m? r?ng cho c? h?c sinh Vi?t Nam. Nh?ng tr? s? nao danh cho nh?ng tr??ng h?c ?y s? đ??c tho? hi?p rieng. Ki?u dan hai ben s? đ??c h??ng quy?n t? do nghien c?u khoa h?c va m? nh?ng vi?n khoa h?c tren đ?t c?a nhau. Khoi ph?c tinh tr?ng c?a Vi?n Pasteur va Tr??ng Vi?n đong bac c?.
- Kho?n 4: Chinh ph? Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa s? ?u tien dung ng??i Phap lam c? v?n ho?c chuyen mon, đ?c quy?n nay ch? h?t hi?u l?c khi n??c Phap khong cung c?p đ??c nhan vien ma Vi?t Nam c?n.
- Kho?n 5: đ?ng b?c đong D??ng s? la th? ti?n duy nh?t tieu dung trong toan coi đong D??ng sau khi gi?i quy?t v?n đ? đi?u hoa ti?n t? hi?n th?i, va do Ngan hang đong D??ng phat hanh tr??c khi thanh l?p m?t vi?n phat hanh ti?n t?. M?t u? ban g?m đ?i bi?u c?a t?t c? cac n??c h? vien c?a Lien bang đong D??ng s? nghien c?u ch? đ? phap ly c?a vi?n phat hanh ?y, va co nhi?m v? dung h?p ti?n t? va h?i đoai đ?ng b?c đong D??ng thu?c v? kh?i đ?ng Franc.
- Kho?n 6: Vi?t Nam cung v?i cac n??c Lien bang đong D??ng h?p thanh m?t quan thu? đ?ng minh, tren kh?p đong D??ng s? khong co hang rao quan thu? n?i đ?a va thu? xu?t nh?p c?ng s? đanh đ?u nhau. M?t u? ban dung h?p quan thu? va ngo?i th??ng (co th? la u? ban dung h?p ti?n t?, va h?i đoai noi tren) s? nghien c?u nh?ng ph??ng sach thi hanh c?n thi?t va s?p đ?t vi?c t? ch?c quan thu? đong D??ng.
- Kho?n 7: M?t u? ban Vi?t ? Phap đ? đi?u hoa giao thong s? nghien c?u nh?ng ph??ng sach tai l?p va c?i thi?n t?t c? cac đ??ng giao thong lien l?c gi?a Vi?t Nam v?i cac n??c Lien bang đong D??ng va trong kh?i Lien hi?p Phap.
- Kho?n 8: Trong khi ch? đ?i hai ben ky k?t m?t hi?p đ?nh d?t khoat gi?i quy?t v?n đ? ngo?i giao c?a Vi?t Nam v?i ngo?i qu?c, m?t u? ban chung Vi?t ? Phap s? ?n đ?nh vi?c đ?t lanh s? Vi?t Nam t?i cac n??c lan bang va s? giao thi?p gi?a Vi?t Nam v?i cac lanh s? ngo?i qu?c.
- Kho?n 9: Chinh ph? hai ben cung ?n đ?nh nh?ng ph??ng sach:
- a) đinh ch? m?i hanh đ?ng xung đ?t va v? l?c;
- b) B? tham m?u hai ben s? ky nh?ng hi?p đ?nh đ?nh ro đi?u ki?n thi hanh va ki?m soat nh?ng ph??ng sach nay;
- c) đ?nh ro va phong thich tu nhan chinh tr? đang b? giam gi?, tr? nh?ng tr??ng h?p "th??ng t?i" đ?i hinh va ti?u hinh; c?ng nh? tu nhan b? b?t trong cac cu?c hanh binh. Hai ben b?o đ?m khong truy t? va s? khong tha th? m?t hanh đ?ng v? l?c nao đ?i v?i nh?ng ng??i trung thanh v?i qu?c gia hai ben;
- d) Hai ben b?o đ?m cho nhau nh?ng quy?n t? do dan ch? đa đ?nh trong kho?n th? nh?t;
- đ) Hai ben đinh ch? vi?c tuyen truy?n khong than thi?n v? nhau;
- e) Chinh ph? hai ben h?p tac đ? nh?ng ki?u dan cac n??c tr??c kia la thu đ?ch khong th? lam h?i đ??c n?a;
- g) M?t nhan v?t do Chinh ph? Vi?t Nam ch? đ?nh va đ??c Chinh ph? Phap cong nh?n, s? đ??c u? nhi?m ben v? th??ng s? đ? x?p đ?t s? c?ng tac c?n thi?t cho vi?c thi hanh nh?ng đi?u tho? thu?n nay.
- Kho?n 10: Chinh ph? hai ben cung tim cach ky k?t nh?ng b?n tho? thu?n rieng v? b?t c? v?n đ? nao co th? th?t ch?t lien l?c va d?n đ??ng cho m?t hi?p ??c chung d?t khoat. Theo đo, cac cu?c đam phan s? s?m ti?p t?c, ch?m nh?t la vao thang 1 n?m 1947.
- Kho?n 11: B?n tho? hi?p nay ky lam hai b?n. T?t c? cac kho?n s? b?t đ?u thi hanh t? 30 thang 10 n?m 1946.
H? qu?
T?m ??c Vi?t ? Phap v? m?t quan s? gi? nguyen tinh tr?ng chi?m đong c?a cac phe tham chi?n. Tuy nhien co đi?u đang k? la ng??i Phap tai l?p ?u th? kinh t? c?a h? ?
đong Phap
qua hai đi?m:
[10]
- a) Cac cong ty c?a Phap đ??c quy?n ho?t đ?ng tr? l?i ? đong D??ng s? "khong ph?i ch?u m?t ch? đ? khe kh?t h?n ch? đ? danh cho tai s?n va xi nghi?p c?a ng??i Vi?t Nam" (Kho?n 2 trong t?m ??c),
- b)
Thu? quan
, ngu?n l?i t?c đang k? nh?t trong ngan sach Lien bang đong D??ng, s? do ng??i Phap ti?p t?c đ?m nhi?m
Nh?ng đi?m v? chinh tr? ch? xac nh?n nh?ng gi đa th?a thu?n trong
Hi?p đ?nh s? b? Phap ? Vi?t 1946
ky 6 thang tr??c.
Chu thich
- ^
Tr?n Tr?ng Kim.
M?t c?n gio b?i
. TPHCM: Vietbooks, 2010. Tr 158.
- ^
a
b
L?ch s? Bien nien đ?ng C?ng s?n Vi?t Nam, T?p 3
, T? NGAY 31-5 đ?N NGAY 19-9, truy c?p ngay 23-8-2019.
- ^
a
b
Tønnesson, Stein.
Vietnam 1946: How the War Began
. Berkeley, CA: California University Press, 2010. tr 83?85
- ^
H?i ky 1925-1964, t?p 2: 1945 - 1954, trang 354, Nguy?n K? Nam, Nh?t bao Dan Ch? M?i, 1964
- ^
“Quy?t đ?nh s? 196, ngay 10 thang 10 n?m 1946 c?a Ch? t?ch Chinh ph? Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa”
. Truy c?p ngay 31 thang 12 n?m 2019
.
- ^
S?c l?nh 203
- ^
Stein Tonnesson.
“Vietnam 1946: How the War Began”
.
doi
:
10.1525/california/9780520256026.001.0001
.
ISBN
9780520256026
. Truy c?p ngay 23 thang 5 n?m 2013
.
- ^
Ban nghien c?u l?ch s? đ?ng. V?n ki?n đ?ng (1945-1954). Nha xu?t b?n S? th?t. Ha N?i. 1978, trang 256?260
- ^
H? Chi Minh. Toan t?p ? T?p 4. Nha xu?t b?n Chinh tr? qu?c gia. Ha N?i. 2000. trang 328?330
- ^
Duncanson, Dennis.
Government and Revolution in Vietnam
. New York: Oxford University Press, 1968. tr 165
Xem them
Lien k?t ngoai
|
---|
|
Tham chi?n
| |
---|
Di?n bi?n
| Nguyen
nhan
| |
---|
1945?1947
| |
---|
1948?1950
| |
---|
1950?1954
| |
---|
|
---|
Chinh tr?
Ngo?i giao
| Ngo?i giao
| |
---|
Chinh tr?
| |
---|
Phong trao
qu?n chung
| |
---|
|
---|
Khac
| |
---|
|