Song Rhine
hay
Song Rhein
(
ti?ng Anh
:
Rhine
;
ti?ng đ?c
:
Rhein
;
ti?ng Ha Lan
:
Rijn
;
ti?ng Phap
:
Rhin
;
ti?ng Y
:
Reno
;
ti?ng Romansh
:
Rain
) th??ng đ??c phien am trong
ti?ng Vi?t
v?i ten
song Ranh
ho?c
song Rai-n?
la m?t trong nh?ng con song l?n va quan tr?ng nh?t
chau Au
, dai 1.233 km
[1]
[2]
co l?u l??ng trung binh h?n 2.000 met kh?i tren m?t giay. Ten c?a song Rhein b?t ngu?n t? t?
ti?ng đ?c c?
Rhein, ma t? nay l?i b?t ngu?n t? t?
ti?ng đ?c tren trung
: Rin, t? g?c
?n-Au nguyen th?y
*reie- ("ch?y, ch?y")
[3]
. Song
Reno
trong ti?ng Y co chung g?c nay.
Song Rhein b?t ngu?n t?
h? Tomasee
tren day nui
Alps
thu?c đ?a ph?n
Th?y S?
. No ch?y vao
h? Bodensee
r?i h??ng len phia B?c t?i bien gi?i
đ?c
-
Phap
, ch?y qua
Strasbourg
(Phap), ch?y vao lanh th? đ?c b?t đ?u t?
Karlsruhe
qua
Bonn
,
Koln
,
Dusseldorf
, v.v... va ch?y sang
Ha Lan
. Trong lanh th? Ha Lan, Rhein chia thanh 2 phan l?u la
song Waal
va
song Lek
. Song Rhein đ? vao
bi?n B?c
g?n
Rotterdam
. Cac ph? l?u l?n c?a Rhein la
song Main
(đ?c),
song Mosel
(Phap, Luxembourg, đ?c),
song Neckar
(đ?c),
song Lahn
(đ?c) va
song Ruhr
(đ?c).
Rhein la m?t trong nh?ng con song dai nh?t va quan tr?ng nh?t ? chau Au. Mai cho đ?n n?m 1932,
chi?u dai
c?a no đ??c ghi nh?n la 1.230 km (764 d?m). Tuy nhien n?m 1932, German encyclopedia Knaurs Lexikon ghi
chi?u dai
c?a no la 1.320 km (820 d?m), co l? la l?i hoan đ?i khi đanh may. Sau đo, con s? nay đ??c đ?ng trong Brockhaus Enzyklopadie co b?n quy?n, va hi?n nhien đ??c đ??c ch?p nh?n va xu?t hi?n trong nhi?u sach tham kh?o va ?n ph?m chinh th?c. L?i nay đ??c phat hi?n n?m 2010, va m?t Rijkswaterstaat ng??i Ha Lan xac nh?n
chi?u dai
c?a no la
1.232 kilomet (766 d?m).
[1]
[2]
Th?y S?, Liechtenstein, Ao va đ?c
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ngu?n c?a con song nhin chung đ??c xem la t? phia b?c c?a
Lai da Tuma
(
Tomasee
) ? Vorderrhein,
[4]
m?c du nhanh phia nam c?a no
Rein da Medel
th?c t? la dai h?n tr??c khi no hoa vao Vorderrhein g?n
Disentis
.
- Vorderrhein
, hay Anterior Rhine, ch?y t?
Lai da Tuma
(
Tomasee
), g?n
đeo Oberalp
va đi qua
Ruinaulta
đ??c hinh thanh b?i cac kh?i đa tr??t l?n tren Anp?,
Flims Rockslide
.
[5]
- Hinterrhein
, hay Posterior Rhine, b?t ngu?n t?
Paradies Glacier
, g?n Rheinwaldhorn. M?t trong cac nhanh c?a no la
Reno di Lei
ch?y ra t?
Valle di Lei
vung lanh th? chinh tr? c?a Y. Sau khi ch?y qua 3 thung l?ng đ??c chia cach b?i 2 h?m nui,
Roflaschlucht
va
Viamala
, no ch?y đ?n Reichenau.
T? Reichenau, Rhein ch?y theo h??ng đong la
Alpenrhein
hay "Rhein Anp?", qua
Chur
vong v? phia b?c t?o thanh m?t ranh gi?i phia b?c dai 20 km gi?a
Liechtenstein
va
Ao
, b? phia đong va bang
St. Gallen
c?a Th?y S? ? b? phia tay. Dong song ch?y vao
h? Constance
thu?c lanh th? c?a Ao va ch?y theo long song c? t? nhien c?a no. Khi qua h? no ch?y theo h??ng tay co ten la
Hochrhein
, b?ng qua
thac Rhein
, va h?p l?u v?i song
Aar
. Aar co l?u l??ng g?p đoi l?u l??ng song Rhein, trungbi2nh g?n 1.000 m
3
/s (35.000 cu ft/s). Aar c?ng thu n??c t? 4.274 m (14.022 ft) đ?nh
Finsteraarhorn
, la đi?m cao nh?t c?a l?u v?c song Rhein. Rhein t?o thanh ranh gi?i t??ng đ?i gi?a đ?c t? h? Constance v?i Th?y S? tr? m?t ph?n c?a Zurich tr? va Schaffhausen.
Cac
ph? l?u
c?a song t? th??ng ngu?n:
- Berendsen, H.J.A. & E. Stouthamer (2001)
[1]
L?u tr?
2006-05-20 t?i
Wayback Machine
:
Palaeogeographic development of the Rhine-Meuse delta, The Netherlands
; Koninklijke van Gorcum, Assen;
ISBN 90-232-3695-5
- Cohen, K.M., Berendsen, H.J.A. & E. Stouthamer (2002)
Fluvial
deposits
as a record for Late
Quaternary
neotectonic
activity in the Rhine-Meuse delta,
Ha Lan
.
Netherlands Journal of Geosciences ? Geologie en Mijnbouw
,
81 (3-4), 389-405
- Gouw, M.J.P., Erkens, G. (2007) Architecture of the Holocene Rhine-Meuse delta (
Ha Lan
) ? A result of changing external controls.
Netherlands Journal of Geosciences ? Geologie en Mijnbouw, 86 (1), 23-54
- Hoffmann, T., Erkens, G., Cohen, K.M., Houben, P., Seidel, J., Dikau, R.(2007) Holocene floodplain sediment storage and hillslope erosion within the Rhine catchment.
The Holocene, 17 (1), 105-118
DOI: 10.1177/0959683607073287
- Menot, G., Bard, E., Rostek, F., Weijers, J.W.H., Hopmans, E.C., Schouten, S., Sinninghe Damste, J.S. (2006) Early Reactivation of European Rivers During the Last Deglaciation
Science 313 (5793), 1623-1625
DOI: 10.1126/science.1130511
- Blackbourn, David., (2006)
The Conquest of Nature: Water, Landscape and the Making of Germany
. The transformation of the Rhine since the eighteenth century.
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Rhein
.
|