한국   대만   중국   일본 
Qu? ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Qu?

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Gi?y qu? ( ch?t ch? th? pH )
pH d??i 4,5 pH tren 8,3
4,5 ? 8,3
B?t qu?
C?u truc hoa h?c c?a 7-hydroxyphenoxazon, chromophore c?a cac thanh ph?n h?p thanh qu?.
Gi?y qu? sau khi s? d?ng

Qu? la h?n h?p hoa tan trong n??c c?a cac lo?i thu?c nhu?m khac nhau, đ??c tach t? m?t s? loai đ?a y (sinh v?t h?p l?i t? t?o ho?c vi khu?n lam s?ng trong cac s?i c?a nhi?u loai n?m trong quan h? h? sinh), nh? Roccella , Dendrographa , Variolaria , Ochrolechia , Parmotrema hay Parmelia spp. ? d?ng nguyen ch?t no la m?t lo?i b?t s?m mau co mui h?i gi?ng amonia . [1]

Trong đi?u ki?n pH trung tinh thi mau g?c c?a qu? chinh xac la mau tia (mau th? c?p, pha tr?n c?a mau đ? co b??c song 610-760 nm v?i mau xanh lam co b??c song 450-500 nm), tuy nhien s? phan bi?t mau tia v?i mau tim (mau quang ph? co b??c song 380-450 nm) la khong ro rang v?i m?t ng??i nen trong th?c t? ng??i ta g?i no la qu? tim.

Ngu?n g?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Qu? đ??c th?y thu?c ng??i Tay Ban Nha la Arnaldus de Villa Nova (~1240-1311) s? d?ng l?n đ?u tien vao kho?ng n?m 1300. [2] [3] T? th? k? 16 tr? đi, khi thong tin v? ph??ng phap s?n xu?t qu? đ??c ph? bi?n thi thu?c nhu?m mau xanh lam đ??c chi?t t? m?t s? loai đ?a y nh? Leuconora tartarea va Rocella tinctoria đ??c s?n xu?t ? quy mo cong nghi?p, đ?c bi?t la t?i Ha Lan v?i cac nhan hi?u Bergmoos va Klippmoos đ? xu?t kh?u . N?m 1704, no đ??c đ?t ten g?i trong ti?ng Ha Lan la lakmoes - t? leg (nh? gi?t) va mus (chao) trong ng? h? ?n-Au , ph?n anh ph??ng phap s?n xu?t no b?ng cach chi?t nh? gi?t đ?a y nghi?n v?n nh? chao. Ten g?i la ti?n đ? cho cac ten g?i trong m?t s? ngon ng? chau Au nh? ti?ng Anh litmus , ti?ng đ?c lackmus , ti?ng Nga лакмус .

N?m 1640, cac nha th?c v?t h?c mo t? m?t lo?i thu?c nhu?m thu đ??c t? loai th?c v?t co h??ng th?m v?i hoa mau tim tia la voi voi ( Heliotropium spp.). Ban đ?u cac nha hoa h?c s? d?ng no lam ch?t ch? th? (do trong dung d?ch axit no chuy?n thanh mau đ?, con trong dung d?ch ki?m thi no chuy?n thanh mau xanh lam). Ban đ?u qu? đ??c dung ch? y?u đ? nghien c?u n??c khoang , nh?ng k? t? th?p nien 1670 thi cac nha hoa h?c đa quan tam t?i no nhi?u h?n. Do t?i Phap thi qu? co l?p t? Heliotropium đ??c cac nha hoa h?c s? d?ng r?ng rai nen m?t ten g?i khac cho qu? đ??c ch?p nh?n t?i Phap la tournesol - theo ten g?i trong ti?ng Phap cho Heliotropium . Mu?n h?n thi toan b? b?t qu? đ??c s?n xu?t theo cach th?c r? ti?n h?n la thu t? đ?a y.

Ngu?n t? nhien [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Parmelia sulcata

Qu? co th? s?n xu?t t? cac loai đ?a y khac nhau. Cac thu?c nhu?m nay đ??c chi?t t? cac loai nh? Roccella tinctoria (b? tay Nam M?, Cabo Verde, qu?n đ?o Canaria, Madeira, Acores), Roccella fuciformis (Angola va Madagascar), Roccella pygmaea (Algeria), Roccella phycopsis , Lecanora tartarea (Na Uy, Th?y đi?n), Variolaria dealbata (Pyrenees, Avernes), Ochrolechia parella (duyen h?i tay b?c chau Au), Parmotrema tinctorum (qu?n đ?o Canaria) va Parmelia . Cac ngu?n cung c?p qu? chinh hi?n nay la Roccella montagnei (Mozambique) va Dendrographa leucophoea (California). [2]

S?n xu?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong m?t th?i gian dai, vi?c s?n xu?t qu? la đ?c quy?n va ng??i ta khong cung c?p thong tin chi ti?t v? cac ph??ng phap phan l?p no. Ban đ?u, ph??ng phap sau đ??c s? d?ng đ? thu đ??c b?t qu?:

  • Nguyen li?u đ?a y đ??c nghi?n thanh b?t;
  • B?t đ??c ngam trong dung d?ch soda-ammoniac ( soda ho?c kali cacbonat + NH 4 OH) trong 3 tu?n va đ??c khu?y đ?o lien t?c. N??c ti?u đ??c s? d?ng thay cho dung d?ch amonia (nh? m?t ngu?n cung c?p ion CO 3 2- va NH 4 + );
  • Sau khi ngam (chi?t) va len men, mau c?a h?n h?p chuy?n t? đ? sang xanh da tr?i, c?n l?ng đ??c tach b?;
  • Sau khi tach c?n, d?ch chi?t mau xanh da tr?i đ??c s?y kho va nghi?n. S?n ph?m thu đ??c la h?n h?p b?t c?a cac thu?c nhu?m qu? va orcein;
  • Sau khi chi?t b?t b?ng c?n, dung d?ch mau đ? carmin (đ? son) đ??c lo?i b? va ph?n l?ng con l?i la qu? mau xanh lam s?m;
  • Ep kh?i đ?i v?i ph?n l?ng b?ng th?ch cao ho?c đa ph?n đ? thu đ??c qu? kho ? d?ng d? nghi?n.

Ph??ng phap hi?n đ?i s?n xu?t thu?c nhu?m orcein va qu?, đ??c hai nha hoa h?c ng??i Anh (G. Gordon va Cuthbert Gordon) đ?ng ky b?ng sang ch? n?m 1758 la nh? sau:

  • Nguyen li?u đ?a y đ??c nghi?n thanh b?t;
  • B?t đ??c tr?n v?i dung d?ch huy?n phu voi toi + kali cacbonat va amoni cacbonat va đ? len men trong khong khi;
  • Sau kho?ng 3 tu?n len men, mau c?a h?n h?p chuy?n t? mau tim ho?c nau sang mau xanh lam s?m;
  • H?n h?p đ??c chia tach b?ng sang, dung d?ch tach ra ch?a t?i 90% orcein va t?i 8% cac ch?t qu? khi quy kho.
  • Dung d?ch co th? đ??c s? d?ng đ? ep banh v?i đa ph?n ho?c th?ch cao, ho?c cho bay h?i đ? sau đo chi?t r??u thu đ??c orcein.

Hoa h?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

H?n h?p qu? co s? CAS 1393-92-6 va ch?a 10-15 thu?c nhu?m khac nhau. T?t c? cac thanh ph?n hoa h?c c?a qu? r?t co th? la gi?ng nh? c?a h?n h?p co lien quan la orcein (s? CAS 1400-62-0), nh?ng v?i cac t? l? khac. Trai v?i orcein, thanh ph?n ch? y?u c?a qu? co kh?i l??ng phan t? trung binh kho?ng 3.300. [4] Cac ch?t ch? th? axit-base tren qu? la do cac tinh ch?t c?a chung đ?i v?i chromophore 7-hydroxyphenoxazon. [5] M?t s? phan đo?n c?a qu? t?ng đ??c đ?t ten g?i rieng, nh?: [6]

Azolitmin th? hi?n hi?u ?ng g?n gi?ng nh? qu?. [6]

Gi?y qu? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gi?y qu? la gi?y co t?m dung d?ch qu? trong etanol ho?c n??c , đ??c s? d?ng trong nganh hoa h?c đ? th? , ki?m nghi?m pH . Khi nhung gi?y qu? vao dung d?ch, n?u mau gi?y qu? gi? nguyen mau tia thi dung d?ch đo trung tinh, n?u ng? sang mau xanh la thi dung d?ch đo mang tinh ki?m , n?u chuy?n sang mau h?ng thi dung d?ch đo mang tinh axit . S? thay đ?i mau di?n ra ngoai kho?ng pH 4,5?8,3 ? 25 °C (77 °F). Cac ph?n ?ng khong ph?i la axit base c?ng co th? lam đ?i mau gi?y qu?. Ch?ng h?n, khi clo lam cho gi?y qu? tim đ?i thanh mau đ? r?i chuy?n thanh mau tr?ng – thu?c nhu?m qu? b? t?y tr?ng, [7] do s? co m?t c?a cac ion hypoclorit (ClO ? ). Ph?n ?ng nay la khong thu?n ngh?ch, vi th? qu? khong co vai tro c?a ch?t ch? th? mau trong tinh hu?ng nay.

Theo nhi?u ngu?n tham kh?o, [ c?n d?n ngu?n ] ng??i ta cho r?ng qu? đ??c t?m vao gi?y đ? lam ch?t ch? th? pH đ?u tien la nha hoa h?c ng??i Phap Gay-Lussac (1778-1850) vao kho?ng th? k? 19. Nh?ng đi?u nay ch?a co ch?ng c? ro rang va chinh xac.

Tinh ch?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

?u đi?m c?a gi?y qu? chinh la s? ti?n d?ng c?a no. Ch? c?n m?t m?u gi?y qu? nh?, ng??i ta co th? bi?t dung d?ch minh đang s? d?ng co tinh acid hay base m?t cach nhanh chong (ch? m?t vai ph?n tr?m giay), va đ? m?nh y?u c?a tinh axit/base (m?t cach t??ng đ?i) d?a vao s? thay đ?i đ?m nh?t c?a mau s?c. Ngoai ra, gi?y qu? ?m (gi?y qu? cho th?m ??t b?i n??c c?t) con co th? đ??c ?ng d?ng đ? ki?m tra tinh axit/base c?a cac lo?i khi (nh? H 2 S, SO 3 …). M?t ?u đi?m ro rang khac c?a gi?y qu? n?a la gia thanh r? c?a no so v?i cac ch? th? pH khac.

Tuy nhien, gi?y qu? khong th? cho bi?t chinh xac đ? m?nh y?u axit/base c?ng nh? đ? pH c?a dung d?ch c?n đo. Thay vao đo, ng??i ta s? d?ng cac lo?i ch? th? pH cao c?p h?n nh? may đo pH. Cac lo?i may đo pH hi?n nay ngoai ch?c n?ng cho bi?t chinh xac đ? pH c?a dung d?ch, ma con cho bi?t nhi?t đ?, đ? d?n đi?n c?a dung d?ch c?n đo

S?n xu?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ? s?n xu?t gi?y qu? c?ng c?n ngu?n nguyen li?u nh? s?n xu?t cac lo?i gi?y khac la g?, r?i tr?i qua khau nghi?n, ph?i tr?n b?t gi?y, qua may xeo, can m?ng, s?y,...đi?m khac bi?t la ta s? cho them ho?t ch?t qu? vao b?t gi?y, sau đo s?y kho s? co gi?y qu? nh? thanh ph?m.

Cong d?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

pH la m?t thong s? quan tr?ng trong nhi?u l?nh v?c khoa h?c. Cac t? bao trong c? th? sinh v?t s?ng đ?u co m?t kho?ng pH ( pH scale ) nh?t đ?nh, ch? c?n s? thay đ?i du nh? gia tr? pH c?a moi tr??ng đ?u co th? ?nh h??ng nghiem tr?ng đ?n s? s?ng c?a chung. Trong nong nghi?p, pH c?ng la thong s? c?n đ??c chu y trong canh tac đ?t tr?ng. N?u đ?t mang tinh acid (con g?i la  đ?t chua, đ?t nhi?m phen) s? lam ?nh h??ng đ?n kh? n?ng h?p thu dinh d??ng c?a cay tr?ng, d?n đ?n khong co gia tr? canh tac. Do v?y, trong th?c t?, ng??i ta th??ng ph?i bon voi (ngu?n cung c?p base) đ? trung hoa cac ion hydro, ion alum (nhom) trong đ?t, lam gi?m tinh acid va t?ng pH cho đ?t.

đ?a y [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Manfred Neupert: Lackmus in Rompp Lexikon Chemie (Ti?ng đ?c.).
  2. ^ a b Manfred Neupert: Lackmus trong Rompp Lexikon Chemie (ti?ng đ?c). Tra c?u ngay ngay 4 thang 4 n?m 2019.
  3. ^ Wissenschaft-Online-Lexika: Eintrag zu Lackmus im Lexikon der Arzneipflanzen und Drogen
  4. ^ Beecken H.; E-M. Gottschalk; U. v Gizycki; H. Kramer; D. Maassen; H-G. Matthies; H. Musso; C. Rathjen; Ul. Zdhorszky (2003). “Orcein and Litmus”. Biotechnic & Histochemistry . 78 (6): 289?302. doi : 10.1080/10520290410001671362 .
  5. ^ H. Musso, C. Rathjen (1959). “Orcein dyes. X. Light absorption and chromophore of litmus”. Chem. Ber . 92 (3): 751?753. doi : 10.1002/cber.19590920331 .
  6. ^ a b E.T. Wolf: Vollstandige Ubersicht der Elementar-analytischen Untersuchungen organischer Substanzen . Tr. 450-453, veroffentlicht 1846 , Verlag E. Anton (ti?ng đ?c)
  7. ^ UCC - Chlorine

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]