Nguy?n tri?u
Qu?c s? quan
(
ch? Han
:
國史館
) la c? quan bien so?n
l?ch s?
chinh th?c duy nh?t t?i
Vi?t Nam
t? n?m
1821
t?i n?m
1945
. C? quan nay đ?ng th?i c?ng tham gia c? ch? đ? v? v?n hoa, đ?a ly, con ng??i c?a Vi?t Nam
[1]
.
Thang 7 n?m
1820
, Qu?c S? quan b?t đ?u đ??c xay d?ng va hoan t?t sau đo 1 thang, t?a l?c t?i ph??ng Phu V?n trong
Kinh thanh Hu?
(nay thu?c
ph??ng Thu?n Thanh
,
thanh ph? Hu?
). Sau đo n?a n?m, vua
Minh M?ng
cho xay d?ng va c?i t?o l?i hai day nha ben toa nha chinh thanh n?i lam vi?c c?a quan l?i, đ?ng th?i ? c?ng chinh cho d?ng hai t?m bia "Khuynh cai h? ma" ? hai ben. T?i ngay
5 thang 6
n?m
1821
, vua Minh M?ng cho lam l? khai m?c Qu?c s? quan t?i
đi?n C?n Chanh
va chinh th?c đ?a no vao ho?t đ?ng.
[1]
đ?n
thang 11
n?m
1841
, Qu?c S? Quan co them hai toa nha ph? n?a n?m ? hai ben do vua
Thi?u Tr?
xay: toa n?m ben trai danh cho cac to?n tu ten la Cong th?, ben ph?i danh cho cac bien tu ten la Gi?i v? đai. Thang 10 n?m 1857, vua
T? đ?c
cho xay them Tang b?n đ??ng n?m ? phia sau toa nha chinh đ? đap ?ng nhu c?u ch?a cac tai li?u bien so?n va in ?n. đ?n
thang 2
n?m
1884
, m?t day nha ngoi 7 gian 2 chai đ??c xay them đ? dung cho vi?c vien so?n
đ?i Nam th?c l?c chinh bien
k? th? t?.
[1]
N?m
1890
, m?t s? nha quan t?n c? đ??c s?a ch?a, đ?ng th?i cho đong them m?t s? t? g? s?n son đ? l?u tr? t? li?u va sach v?. đ?n th?i vua
Thanh Thai
, m?t s? toa nha ph? đ??c tu b? l?i. N?m
1902
, h?u h?t Qu?c s? quan đ??c trung tu l?i. Sau
cach m?ng thang Tam
n?m
1945
, Qu?c s? quan ng?ng ho?t đ?ng hoan toan.
[1]
Ban bien so?n c?a Qu?c s? quan đ??c chia thanh cac ch?c v? va quy?n h?n nh? sau
[1]
:
| Vai tro
|
Ch?c v?
|
Quy?n h?n va trach nhi?m
|
| Ch? đ?o bien so?n
¹
|
Giam tu
|
Ch? đ?o bien so?n n?i dung thay m?t nha vua
|
| T?ng tai
|
Ph? trach vi?c bien so?n
|
| Vi?t, bien t?p va l?u tr?
²
|
To?n tu
|
So?n va s?a n?i dung
|
| Bien tu
|
Bien so?n
|
| Kh?o hi?u
|
Ki?m tra n?i dung va s?a ch?a (hi?u đinh)
|
| đ?ng l?c
|
Chep n?i dung đ? chuy?n cho th? in
|
| But thi?p th?c
|
Phien d?ch va chep l?i n?i dung
|
| Th? ch??ng
|
B?o qu?n tai li?u
|
| Nh?p l?u
|
B?o qu?n tai li?u
|
|
¹ Giam tu va t?ng tai s? ch? đ?o va ch?u trach nhi?m v? vi?c bien so?n tr??c vua. Cac v? nay đa s? đ?u kiem nhi?m nhi?u ch?c, nen co m?t t?i Qu?c s? quan khong th??ng xuyen.
² Trong s? cac v? nay, tr?c ti?p bien so?n la cac to?n tu, bien tu, kh?o hi?u.
|
Cong trinh đ?u tien Qu?c s? quan bien so?n la
Li?t thanh th?c l?c
vi?t v? cac
chua Nguy?n
. Ti?p đo la cac cu?n
đ?i Nam Th?c l?c ti?n bien
va
chinh bien
,
Minh M?nh chinh y?u
,
Li?t truy?n ti?n bien
? th?i
Thi?u Tr?
, vi nhi?u cong vi?c nh? v?y nen th?i gian nay nhan s? lam vi?c trong Qu?c s? quan đ??c ch?n ch?nh, nhan l?c đ??c t?ng c??ng, v?t t? dung đ? lam vi?c cung ?ng đ? va đ??c s? d?ng m?t cach ti?t ki?m nh?t.
[1]
Qu?c s? quan trong su?t 125 n?m ho?t đ?ng đa đ? l?i r?t nhi?u cong trinh l?ch s? đ?a ly quy mo, đ??c bien so?n m?t cach ch?t ch? nh?t theo phong cach vi?t s? Vi?t Nam k?t h?p Trung Qu?c. S? cong trinh co th? đ??c chia thanh cac nhom
[1]
:
- Qu?c chi:
- Hoang Vi?t nh?t th?ng đ?a d? chi
c?a
Le Quang đ?nh
so?n n?m 1806 nh?ng ch?a đ??c in: n?i dung ch? y?u v? cac tr?n s? va h? th?ng giao thong Vi?t Nam th?i b?y gi?
[2]
- Hoang Vi?t đ?a d? chi
c?a
Phan Huy Chu
in l?n đ?u n?m 1833 th?i Minh M?ng, vi?t v? thay đ?i v? đ?a ly hanh chinh, ng??i n?i ti?ng, s?n v?t, ngh? th? cong cac đ?a ph??ng Vi?t Nam.
- đ?i Vi?t đ?a d? toan bien
(hay Ph??ng đinh d? đ?a chi) do
Nguy?n V?n Sieu
va
Bui Qu?
so?n th?i
T? đ?c
, in n?m 1900 v?i ph?n l?i t?a do
Nguy?n Tr?ng H?p
đ?. Tom t?t danh sach chinh s?
Trung Qu?c
, l?ch s? thay đ?i đ?a ly lanh th?
Vi?t Nam
.
- đ?i Nam nh?t th?ng chi
do
Hoang H?u X?ng
,
Nguy?n H?u đ?
,
Phan đinh Binh
,
Nguy?n Thu?t
,
Hoang H?u Th??ng
so?n th?i T? đ?c. Vi?t v? t?ng t?nh trong c? Vi?t Nam va m?t s? lanh th? k? c?n b?y gi?.
- đ?ng Khanh đ?a d? chi l??c
so?n t?
1886
đ?n
1886
, n?i dung l?y t? đ?i Nam nh?t th?ng chi va s?p x?p l?i.
- đ?a ph??ng chi
L?ch s?, v?n h?c, phap lu?t
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Cac t? li?u l?ch s? c?a Qu?c s? quan đ??c xem la m?t ngu?n t? li?u đ? s?. đa đ??c d?ch va xu?t b?n ? nhi?u n??c b?ng nhi?u th? ti?ng. La c? s? quan tr?ng đ? nghien c?u khoa h?c, xa h?i va l?ch s? Vi?t Nam du co nhi?u h?n ch? v? quan đi?m. Hi?n ? Vi?t Nam, no v?n đ??c ti?p t?c nghien c?u va tai b?n, va khai thac
[1]
.