Bai vi?t nay c?n them chu thich ngu?n g?c đ? ki?m ch?ng thong tin . M?i b?n giup hoan thi?n bai vi?t nay b?ng cach b? sung chu thich t?i cac ngu?n đang tin c?y . Cac n?i dung khong co ngu?n co th? b? nghi ng? va xoa b?.

Phan lo?i khi h?u Koppen la m?t trong nh?ng h? th?ng phan lo?i khi h?u đ??c s? d?ng r?ng rai nh?t. No đ??c Wladimir Koppen , m?t nha khi h?u h?c ng??i đ?c phat tri?n vao kho?ng n?m 1900 (v?i vai s?a đ?i sau nay do chinh ong th?c hi?n, đang chu y nh?t la vao cac n?m 1918 va 1936). No d?a tren khai ni?m cho r?ng th?m th?c v?t b?n đ?a la di?n gi?i t?t nh?t cho khi h?u, vi th? ranh gi?i c?a cac đ?i khi h?u ph?i đ??c l?a ch?n v?i s? phan b? th?m th?c v?t trong suy ngh? va y t??ng. No k?t h?p cac nhi?t đ? trung binh hang n?m va hang thang cung l??ng giang th?y , c?ng nh? tinh ch?t theo mua c?a giang th?y. ^[1]

Ki?u s?p x?p [ s?a | s?a ma ngu?n ]

S? đ? phan lo?i khi h?u Koppen phan chia cac đ?i khi h?u ra thanh 5 nhom chinh va vai ki?u cung vai ph? ki?u. M?i ki?u khi h?u c? th? đ??c ky hi?u b?ng 2 t?i 4 ch? cai.

Nhom A: Khi h?u nhi?t đ?i /đ?i nhi?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Khi h?u nhi?t đ?i (xem nhi?t đ?i ) đ??c đ?c tr?ng b?ng nhi?t đ? cao kha ?n đ?nh (? m?c n??c bi?n va ? cac cao đ? th?p) ? t?t c? 12 thang c?a n?m co nhi?t đ? trung binh la 18  °C (64,4  °F ) ho?c cao h?n. No đ??c chia thanh:

• Khi h?u r?ng m?a nhi?t đ?i ( Af ): ^[2] T?t c? 12 thang co l??ng giang th?y trung binh it nh?t la 60  mm (2,36 inch ). Khi h?u ki?u nay thong th??ng di?n ra trong ph?m vi 5-10° xung quanh xich đ?o . ? m?t s? khu v?c b? bi?n phia đong, no co th? m? r?ng t?i 25° t? đ??ng xich đ?o . Khi h?u ki?u nay b? chi ph?i b?i h? th?ng ap su?t th?p đ?i l?ng gio xich đ?o quanh n?m, va vi th? khong co cac mua m?t cach ro rang. Cac vi d? la Singapore hay Belem ( Brasil ).

M?t s? khu v?c co ki?u khi h?u nay tren th?c t? la ?m th?p đ?u đ?u va đ?n đi?u quanh n?m (vi d?, b? bi?n phia Thai Binh D??ng c?a tay b?c Nam M? va Trung M? , t? Ecuador t?i Costa Rica , nh? ? Andagoya , Colombia ), nh?ng trong nhi?u tr??ng h?p thi trong kho?ng th?i gian m?t tr?i len cao h?n va ngay dai h?n la ?m th?p nh?t (nh? t?i Palembang , Indonesia ) ho?c ng??c l?i khi trong kho?ng th?i gian m?t tr?i th?p h?n va ngay ng?n h?n l?i co th? co nhi?u m?a (nh? t?i Sitiawan , Malaysia ).

M?t vai khu v?c v?i ki?u khi h?u nay co th? th?y ngoai ph?m vi nhi?t đ?i, g?n nh? ch? co ? Nam ban c?u ; m?t vi d? la Santos , Brasil . L?u y r?ng thu?t ng? khong mua đ??c hi?u nh? la s? thi?u h?t trong khu v?c nhi?t đ?i cac khac bi?t l?n v? kho?ng th?i gian ban ngay va nhi?t đ? trung binh thang (hay ngay) trong c? n?m. Co cac bi?n đ?i mang tinh chu k? hang n?m t?i khu v?c nhi?t đ?i, kho d? bao h?n nh? cac bi?n đ?i t?i khu v?c on đ?i , m?c du khong lien quan t?i nhi?t đ? nh?ng lien quan t?i kh? n?ng cung c?p n??c nh? m?a , s??ng mu , n??c b? m?t va n??c ng?m . Ph?n ?ng c?a th?c v?t (vi d? v?t h?u h?c ), đ?ng v?t (?n u?ng, di c?, sinh s?n v.v) va cac ho?t đ?ng c?a con ng??i (gieo tr?ng, thu ho?ch, s?n b?n, đanh ca v.v) c?ng tuan th? theo tinh ch?t mua v? nay. Tren th?c t?, t?i khu v?c nhi?t đ?i Nam M? va Trung M?, mua m?a (hay mua n??c cao ) đ??c g?i la mua m?a hay inverno , m?c du no x?y ra trong mua he c?a B?c ban c?u ; va t??ng t?, mua kho (hay mua n??c th?p ) đ??c g?i la mua kho hay verao va di?n ra vao mua đong c?a B?c ban c?u.

• Khi h?u nhi?t đ?i gio mua ( Am ): Ki?u khi h?u nay, ph? bi?n nh?t ? mi?n nam va đong nam chau A , đ??c t?o ra t? cac lu?ng gio mua thay đ?i h??ng phu h?p v?i cac mua. Khi h?u nay co thang kho nh?t (di?n ra g?n nh? ngay th?i đi?m hay ch? ngay sau khi co đong chi cho n?a đo c?a đ??ng xich đ?o) v?i l??ng giang th?y it h?n 60 mm/thang, nh?ng l?n h?n (100 ? t?ng l??ng giang th?y (mm)/25).Vi d? nh? t?i Conakry ( Guinee ), Chittagong ( Bangladesh ), Miami ( Florida ).

C?ng t?n t?i k?ch b?n khac ma theo đo m?t s? khu v?c la phu h?p v?i tieu chi nay; no đ??c nh?c t?i nh? la khi h?u b? bi?n duyen h?i gio m?u d?ch do cac lu?ng gio t? h??ng đong mang đ? l??ng giang th?y trong cac thang "mua đong" đ? ng?n khong cho khi h?u tr? thanh khi h?u ?m va kho nhi?t đ?i. Hu? ( Vi?t Nam ) va Vieng Ch?n ( Lao ) la nh?ng vi d? v? cac khu v?c nh? v?y.

• Khi h?u ?m va kho nhi?t đ?i hay khi h?u xavan ( Aw ): ^[3] Ki?u khi h?u nay co mua kho ro r?t, v?i thang kho nh?t co l??ng giang th?y nh? h?n 60 mm va c?ng nh? h?n (100 ? t?ng l??ng giang th?y (mm)/25).Cac vi d?: Bengaluru ( ?n đ? ), Veracruz ( Mexico ), Townsville , Queensland ( Uc ).

Ph?n l?n cac khu v?c co ki?u khi h?u nay đ?u n?m t?i cac ranh gi?i ngoai c?a mi?n nhi?t đ?i , nh?ng đoi khi c?ng n?m ben trong khu v?c nhi?t đ?i (vi d? San Marcos, Antioquia , Colombia ). Tren th?c t?, vung b? bi?n Caribe , v? phia đong t? v?nh Uraba ? bien gi?i Colombia - Panama t?i vung chau th? song Orinoco , tren đ?i Tay D??ng (kho?ng 4.000 km), co th?i k? kho h?n keo dai (c?c đ?i la khi h?u BSh (xem d??i đay), đ??c đ?c tr?ng b?ng l??ng giang th?y r?t th?p, khong ch?c ch?n, t?n t?i trong cac khu v?c r?ng nh? ? ban đ?o Guajira , Coro , mi?n tay Venezuela , cac ban đ?o ? xa v? phia b?c nh?t c?a Nam M?, la cac khu v?c nh?n đ??c it h?n 300 mm t?ng l??ng giang th?y hang n?m, th?c t? ch? di?n ra trong 2-3 thang). đi?u ki?n nh? v?y tr?i dai t?i Ti?u Antilles va đ?i Antilles t?o thanh cai g?i la vanh đai kho h?n vong quanh Caribe . đ? dai va tinh kh?c nghi?t c?a mua kho gi?m d?n v? phia n?i đ?a (phia nam); ? v? đ? c?a song Amazon (ch?y theo h??ng đong, ngay phia nam c?a đ??ng xich đ?o ) thi khi h?u la Af (r?ng m?a nhi?t đ?i). V? phia đong c?a day nui Andes , n?m gi?a khu v?c kho h?n Caribe va khu v?c ?m ??t Amazon la cac llano (cac đ?ng c? xavan) ven song Orinocor, ma t? đo ki?u khi h?u nay đ??c đ?t ten.

đoi khi As đ??c s? d?ng thay cho Aw n?u nh? mua kho di?n ra trong th?i gian m?t tr?i cao h?n va ngay dai h?n. đay la tr??ng h?p c?a Hawaii ( Honolulu ), đong Phi ( Mombasa , Kenya ) va Sri Lanka ( Trincomalee ) v.v. Tuy nhien, ? ph?n l?n cac khu v?c co ki?u khi h?u ?m va kho nhi?t đ?i thi mua kho di?n ra vao kho?ng th?i gian m?t tr?i th?p h?n va ngay ng?n h?n do cac hi?u ?ng bong m?a di?n ra trong 'n?a m?t tr?i cao' c?a n?m.

Nhom B: Khi h?u kho (kho c?n va ban kho c?n) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac ki?u khi h?u nay đ??c đ?c tr?ng b?ng m?t th?c t? la l??ng giang th?y th?p h?n l??ng b?c thoat h?i n??c ti?m n?ng. ^[4] Ng??ng giang th?y (tinh b?ng mm) đ??c xac đ?nh nh? sau:

N?u ? B?c ban c?u , no s? b?ng nhi?t đ? trung binh n?m (°C) x 20 + 280 (n?u >=70% t?ng l??ng giang th?y di?n ra trong th?i gian m?t tr?i cao c?a n?m (t? thang 4 t?i thang 9), hay + 140 (n?u 30%-70% t?ng l??ng giang th?y di?n ra trong th?i gian m?t tr?i cao), ho?c + 0 (n?u it h?n 30% t?ng l??ng giang th?y di?n ra trong th?i gian m?t tr?i cao). ? Nam ban c?u tinh toan t??ng t?, nh?ng cho kho?ng th?i gian t? thang 10 n?m tr??c t?i thang 3 n?m sau.

N?u l??ng giang th?y hang n?m th?p h?n m?t n?a ng??ng giang th?y cho nhom B, thi no đ??c phan lo?i nh? la BW ( khi h?u sa m?c ); n?u th?p h?n ng??ng giang th?y nh?ng cao h?n m?t n?a ng??ng nay thi đ??c phan lo?i nh? la BS ( khi h?u th?o nguyen ).

M?t ky t? th? ba co th? đ??c them vao đ? ch? nhi?t đ?. Nguyen th?y, h la ky hi?u ch? khi h?u v? đ? th?p (nhi?t đ? trung binh hang n?m tren 18 °C [64,4 °F]), k đ? ch? khi h?u v? đ? trung binh (nhi?t đ? trung binh n?m d??i 18 °C), nh?ng hi?n nay ph? bi?n h?n (đ?c bi?t t?i Hoa K? ) la s? d?ng h đ? ch? thang l?nh nh?t co nhi?t đ? trung binh tren 0 °C (32 °F), con k đ? ch? thang l?nh nh?t co nhi?t đ? trung binh d??i 0 °C.

Cac vi d?: Yuma ( Arizona ) v?i khi h?u BWh , Th? L? Phan ( Tan C??ng , Trung Qu?c ) v?i khi h?u BWk , Cobar ( New South Wales , Australia ) v?i khi h?u BSh , Murcia ( Tay Ban Nha ) v?i khi h?u BSh , Medicine Hat ( Alberta , Canada ) v?i khi h?u BSk . M?t s? khu v?c sa m?c, n?m d?c theo cac b? phia tay c?a cac chau l?c t?i cac v? tri nhi?t đ?i hay g?n-nhi?t đ?i, đ??c đ?c tr?ng b?ng cac nhi?t đ? l?nh h?n so v?i cac v? tri khac co v? đ? t??ng t? (do s? hi?n di?n g?n đo c?a cac dong h?i l?u l?nh) va s??ng mu th??ng xuyen c?ng nh? may th?p, m?c th?c t? la cac v? tri đo đ??c x?p vao d?ng kho nh?t tren Trai đ?t khi xet theo l??ng giang th?y th?c t? nh?n đ??c. Ki?u khi h?u nay đoi khi g?i la BWn va cac vi d? bao g?m Lima ( Peru ) hay Walvis Bay ( Namibia ).

đoi khi, ch? cai th? t? c?ng đ??c them vao đ? ch? mua đong hay mua he la "?m h?n" so v?i n?a kia c?a n?m. đ? xac đ?nh, thang ?m nh?t ph?i co it nh?t 60 mm l??ng giang th?y trung binh n?u t?t c? 12 thang đ?u tren 18 °C, hay 30 mm (1,18 inch) n?u khong ph?i v?y; c?ng v?i it nh?t 70% c?a t?ng l??ng giang th?y ph?i n?m trong cung n?a c?a n?m v?i thang ?m nh?t; nh?ng ch? cai nay đ??c s? d?ng la đ? ch? khi nao mua kho di?n ra, ch? khong ph?i "mua ?m". Vi d? Khartoum ( Sudan ) đ??c coi la co khi h?u BWhw , Niamey ( Niger ) la BShw , El Arish ( Ai C?p ) la BWhs , Asbi'ah ( Libya ) la BShs , t?nh Omnogovi ( Mong C? ) la BWkw , Tay Ninh ( Trung Qu?c ) la BSkw ( BWks va BSks khong t?n t?i n?u 0 °C trong thang l?nh nh?t đ??c ghi nh?n nh? la ranh gi?i c?a h / k ). N?u cac tieu chu?n đ?i v?i w hay s đ?u khong đ?t thi khong them ch? cai th? t?.

Nhom C: Khi h?u on đ?i/trung nhi?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac ki?u khi h?u nay co nhi?t đ? trung binh tren 10 °C (50 °F) trong cac thang ?m nh?t, va thang l?nh nh?t trung binh n?m trong kho?ng ?3 °C t?i 18 °C (M?t s? nha khi h?u h?c, nh? t?i Hoa K?, l?i thich ch?n m?c 0 °C h?n la ?3 °C cho thang l?nh nh?t nh? la ranh gi?i gi?a nhom nay va nhom D; đi?u nay đ??c ch?n la đ? ng?n m?t s? v? tri t?i khu v?c m?i bi?n ? New England ? ch? y?u la Cape Cod ? va cac đ?o c?n k? nh? Nantucket va Martha's Vineyard , khong cho chung phu h?p v?i th? lo?i khi h?u on đ?i h?i d??ng d??i đay; th? lo?i nay con đ??c bi?t đ?n nh? la khi h?u h?i d??ng b? bi?n phia tay , va tren th?c t? lo?i tr? cac v? tri noi tren, h?n ch? no ch? ? cac khu v?c đ??c tim th?y d?c theo cac ria phia tay c?a cac chau l?c, it nh?t la t?i B?c ban c?u). đi?u nay c?ng chuy?n m?t s? khu v?c co v? đ? trung binh ? nh? m?t ph?n c?a thung l?ng Ohio va m?t s? khu v?c trong cac bang gi?a đ?i Tay D??ng ? ra kh?i c?n nhi?t đ?i ?m sang l?c đ?a ?m.

Ch? cai th? hai ch? ki?u giang th?y ? w ch? ra mua đong kho (l??ng giang th?y trung binh c?a thang kho nh?t mua đong th?p h?n 1/10 l??ng giang th?y trung binh c?a thang mua he ?m nh?t; m?t bi?n th? khac đoi h?i thang kho nh?t mua đong co it h?n 30 mm l??ng giang th?y trung binh), s ch? ra mua he kho (thang kho nh?t mua he co it h?n 30 mm l??ng giang th?y trung binh va it h?n 1/3 l??ng giang th?y c?a thang ?m nh?t mua đong) con f ngh?a la l??ng giang th?y co y ngh?a trong t?t c? cac mua (n?u m?t trong hai t?p h?p đi?u ki?n noi tren khong th?a man).

Ch? cai th? ba ch? ra c?p đ? c?a nhi?t mua he ? a la nhi?t đ? trung binh thang nong nh?t tren 22 °C (71,6 °F), b la nhi?t đ? trung binh thang nong nh?t d??i 22 °C, v?i it nh?t 4 thang trung binh tren 10 °C, con c la 3 ho?c it h?n s? thang v?i nhi?t đ? trung binh tren 10 °C.

Tr?t t? c?a hai ch? cai nay đoi khi đ??c đ?o nhau, đ?c bi?t la đ?i v?i cac nha khi h?u h?c Hoa K?.

Cac khi h?u nhom C đ??c chia ra nh? sau:

• Khi h?u đ?a Trung H?i ( Csa , Csb ): ^[5] Cac ki?u khi h?u nay thong th??ng di?n ra ? n?a phia tay c?a chau l?c gi?a cac v? đ? 30° va 45°, m?c du ? b? bi?n phia tay c?a B?c M?, chung ch? co d?u v?t nh? xa v? phia b?c t?i t?n v? đ? 48°. Cac khi h?u nay n?m trong khu v?c frong vung c?c v? mua đong, va vi th? co nhi?t đ? v?a ph?i va co th? thay đ?i, th?i ti?t m?a. Mua he nong va kho, do s? chi ph?i c?a cac h? th?ng ap cao c?n nhi?t đ?i, ngo?i tr? t?i cac khu v?c duyen h?i g?n c?nh, t?i đo mua he mat h?n do s? hi?n di?n c?n k? c?a cac dong h?i l?u l?nh co th? đ?a l?i s??ng mu nh?ng khong đ? đ? gay m?a . Ki?u khi h?u nay co mua kho ro r?t, v?i thang kho nh?t co l??ng giang th?y nh? h?n 40 mm va c?ng nh? h?n. Cac vi d? la Palermo ( Italia ) Csa , Antalya ( Th? Nh? K? ) Csa , Madrid ( Tay Ban Nha ) Csa , Marseille ( Phap ) Csa , Los Angeles ( California ) Csa , Perth ( Australia ) Csa , Risan ( Montenegro ) Csb , Porto ( B? đao Nha ) Csb , San Francisco ( California ) Csb , Seattle ( Washington ) đoi khi x?p la Cfb .

• Khi h?u c?n nhi?t đ?i ?m ( Cfa , Cwa ): ^[6] Cac ki?u khi h?u nay thong th??ng x?y ra ben trong cac chau l?c, ho?c ? cac b? bi?n phia đong c?a chung, gi?a cac v? đ? 25° va 40° (46° v? b?c ? chau Au). Khong gi?ng nh? khi h?u đ?a Trung H?i, mua he la ?m ??t do cac lu?ng khong khi nhi?t đ?i khong ?n đ?nh, hay cac lu?ng gio m?u d?ch th?i v? phia b?. T?i mi?n đong chau A , mua đong co th? kho (va l?nh h?n so v?i cac khu v?c khac cung v? đ?) do h? th?ng ap cao Siberi, va mua he r?t ?m ??t do ?nh h??ng c?a gio mua . Cac vi d? la Houston ( Texas Cfa , Brisbane ( Queensland , Australia ) Cfa , Atlanta ( Georgia ) Cfa , Yalta ( Ukraina ) Cfa , Porto Alegre ( Brasil ) Cfa , La đi?n ( Quy Chau , Trung Qu?c ) Cwa , Ha N?i , (Vi?t Nam) Cwa

• Khi h?u on đ?i h?i d??ng hay khi h?u h?i d??ng ( Cfb , Cwb ): ^[7] Cac khi h?u Cfb thong th??ng di?n ra ? phia tay c?a chau l?c gi?a cac v? đ? 45° va 55°; thong th??ng chung n?m c?n k? nh?ng v? phia c?c c?a khi h?u đ?a Trung H?i, m?c du t?i Australia thi khi h?u ki?u nay l?i n?m c?n k? v? phia c?c đ?i v?i khi h?u c?n nhi?t đ?i ?m, va ? m?t v? đ? th?p h?n m?t chut. T?i mi?n tay chau Au, khi h?u nay di?n ra t?i khu v?c duyen h?i t?i v? đ? 63°. Cac khi h?u nay b? chi ph?i quanh n?m b?i frong vung c?c, d?n t?i ki?u th?i ti?t hay thay đ?i, th??ng n?m ngoai d? bao. Mua he l?nh h?n do may che ph?, nh?ng mua đong l?i d?u h?n so v?i cac ki?u khi h?u t?i cac khu v?c khac co v? đ? t??ng đ??ng. Cac vi d? la Limoges ( Phap ) Cfb , Langebaanweg ( Nam Phi ) Cfb , Curitiba ( Brasil ) Cfb , Prince Rupert ( British Columbia , Canada ) Cfb , Bergen ( Na Uy ) Cfb . Khi h?u Cfb c?ng g?p ? cac đ? cao l?n t?i m?t s? khu v?c nhi?t đ?i va c?n nhi?t đ?i, t?i đo khi h?u s? co th? la r?ng m?a nhi?t đ?i hay r?ng m?a c?n nhi?t đ?i n?u nh? khong ? đ? cao nh? v?y. Bogota ( Colombia ) va Crkvice ( Montenegro ) Cfsb , Crkvice t?i Orjen gi? k? l?c chau Au v? l??ng giang th?y ? trung binh la 4.927 mm/m² (1931-1960) co l? la vi d? t?t nh?t. Cwb đ??c tim th?y ch? ? cac cao đ? l?n h?n, ma n?u khong ph?i v?y thi khi h?u s? co th? la nhi?t đ?i ?m va kho. Cac vi d? la Addis Ababa ( Ethiopia ), Mexico City ( Mexico ), Campos do Jordao ( Brasil ). Trong cac ph?n ven Thai Binh D??ng ? tay b?c B?c M?, khi h?u Cfb đoi khi la t??ng t? nh? khi h?u đ?a Trung H?i ? ch? mua he t??ng đ?i kho. Cac vi d? co Seattle ( Washington ) Cfb , đoi khi coi la Csb , Victoria ( British Columbia , Canada ) Cfb , đoi khi coi la Csb , Puerto Montt ( Chile ) Cfb , đoi khi coi la Csb .

• Khi h?u h?i d??ng c?n b?c c?c hay khi h?u h?i d??ng c?n c?c ( Cfc ): ^[8] Cac ki?u khi h?u nay di?n ra v? phia c?c so v?i khi h?u on đ?i h?i d??ng, va b? h?n ch? ho?c la ch? ? cac d?i h?p ven bi?n ? ria phia tay v? phia c?c c?a cac chau l?c, hay (đ?c bi?t la ? B?c ban c?u) ? cac đ?o ngoai kh?i cac vung duyen h?i đo. Cac vi d? co Punta Arenas ( Chile ) Cfc , Monte Dinero ( Argentina ) Cfc , Reykjavik ( Iceland ) Cfc , Torshavn (qu?n đ?o Faroe ) Cfc , Harstad ( Na Uy ) Cfc .

Nhom D: Khi h?u l?c đ?a /ti?u nhi?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac ki?u khi h?u nay co nhi?t đ? trung binh tren 10 °C trong cac thang ?m nh?t, va thang l?nh nh?t co nhi?t đ? trung binh d??i ?3 °C (hay 0 °C trong m?t vai phien b?n, nh? ? M?). Ki?u khi h?u nay th??ng di?n ra ben trong cac chau l?c, hay ? vung duyen h?i phia đong c?a chung, v? phia b?c c?a 40° v? b?c. T?i Nam ban c?u, khi h?u nhom D la r?t hi?m do cac chau l?c la nh? h?n ? cac v? đ? trung binh va g?n nh? hoan toan khong t?n t?i cac kh?i đ?t ? phia nam 40° v? nam, ngo?i tr? ch? m?t vai v? tri cao nguyen t?i New Zealand v?i tuy?t r?i nhi?u v? mua đong.

Cac ch? cai th? hai va th? ba đ??c s? d?ng gi?ng nh? cho cac ki?u khi h?u nhom C, trong khi ch? cai th? ba d ch? ra 3 hay it h?n s? thang v?i nhi?t đ? trung binh tren 10 °C va thang l?nh nh?t co nhi?t đ? d??i ?38 °C (?36,4 °F).

Cac khi h?u nhom D đ??c phan chia nh? sau:

• Khi h?u l?c đ?a nong mua he ( Dfa , Dwa , Dsa ): ^[9] Cac khi h?u ki?u Dfa th??ng di?n ra t?i cac v? đ? trong kho?ng 30-40°, va t?i mi?n đong chau A thi khi h?u Dwa keo dai xu?ng phia nam do ?nh h??ng c?a h? th?ng ap cao Siberi, no c?ng lam cho mua đong ? đay kho con mua he co th? r?t ?m vi ?nh h??ng c?a s? l?u thong gio mua . Cac vi d? co Boston ( Massachusetts ) Dfa , Chicago ( Illinois ) Dfa , Santaquin ( Utah ) Dfa , Seoul ( Han Qu?c Dwa . Khi h?u ki?u Dsa ch? t?n t?i ? cac đ? cao l?n h?n c?n k? v?i cac khu v?c co khi h?u đ?a Trung H?i, nh? t?i Cambridge ( Idaho ) va Saqqez ? Kurdistan .

• Khi h?u l?c đ?a mua he ?m hay khi h?u ban B?c c?c ( Dfb , Dwb , Dsb ): ^[10] Ki?u khi h?u Dfb va Dwb n?m ngay phia b?c c?a khi h?u l?c đ?a mua he nong, noi chung trong kho?ng 40-50° v? b?c ? B?c M?, c?ng nh? ? mi?n trung va đong chau Au cung Nga , gi?a cac khi h?u on đ?i h?i d??ng va l?c đ?a c?n b?c c?c, t?i đo no tr?i dai t?i cac v? đ? l?n h?n 50 va nh? h?n 60°.<Cac vi d? co Moncton ( New Brunswick , Canada ) Dfb , Minsk ( Belarus ) Dfb , Revelstoke ( British Columbia , Canada ) Dfb , Fargo ( B?c Dakota ) Dfb , Vladivostok ( Nga ) Dwb , Stockholm ( Th?y đi?n ) Dfb . Khi h?u Dsb di?n ra theo k?ch b?n t??ng t? nh? Dsa , nh?ng ? cac cao đ? l?n h?n, va ch? y?u t?i B?c M? do t?i đay khi h?u đ?a Trung H?i keo dai xa h?n v? phia c?c so v?i ? đ?i l?c A-Au ; Vi d? la Mazama, Washington .

• Khi h?u l?c đ?a c?n B?c c?c hay khi h?u Boreal ( taiga ) ( Dfc , Dwc , Dsc ): ^[11] Ki?u khi h?u Dfc va Dwc di?n ra v? phia c?c so v?i cac khi h?u nhom D khac, ch? y?u trong kho?ng 50° v? b?c, m?c du no co th? keo dai t?i 70° v? b?c. Cac vi d? Sept-Iles ( Quebec , Canada ) Dfc , Anchorage ( Alaska ) Dfc , Mount Robson ( British Columbia , Canada ) Dfc , Irkutsk ( Nga ) Dwc , Kirkenes ( Finnmark , Na Uy ) Dfc . Khi h?u Dsc , t??ng t? nh? Dsa va Dsb , b? h?n ch? ch? ? cac v? tri cao nguyen g?n khu v?c co khi h?u đ?a Trung H?i, va la hi?m nh?t trong s? 3 ki?u khi h?u c?n co đ? cao l?n đ? t?o ra. Hai vi d? la Zuba?ki kabao ( Montenegro ) Dfsc va Galena Summit ( Idaho ).

• Khi h?u l?c đ?a c?n b?c c?c v?i mua đong c?c k? kh?c nghi?t ( Dfd , Dwd ): ^[12] Cac ki?u khi h?u nay ch? di?n ra ? mi?n đong Siberi . Ten g?i c?a m?t s? đ?a danh co ki?u khi h?u nay- ch?ng h?n nh? Verkhoyansk va Oymyakon ; đa tr? thanh t? đ?ng ngh?a co th? ki?m ch?ng cho s? l?nh gia mua đong c?c k? kh?c nghi?t.

Nhom E: Khi h?u vung c?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ki?u khi h?u nay đ??c đ?c tr?ng b?ng nhi?t đ? trung binh th?p h?n 10 °C trong c? 12 thang c?a n?m:

• Khi h?u lanh nguyen hay khi h?u tundra ( ET ): ^[13] Thang ?m nh?t co nhi?t đ? trung binh trong kho?ng 0 °C t?i 10 °C. Cac ki?u khi h?u nay di?n ra ? ria phia b?c c?a B?c M? va đ?i l?c A Au c?ng nh? tren cac đ?o c?n k?; chung c?ng di?n ra d?c theo ria ngoai chau Nam C?c (đ?c bi?t la ban đ?o Palmer ) c?ng nh? cac đ?o c?n k?. Cac vi d? co Iqaluit ( Nunavut , Canada ), Provideniya ( Nga ), đ?o Deception ( chau Nam C?c ), Longyearbyen , Svalbard . Khi h?u ki?u ET c?ng t?n t?i tren cac cao đ? l?n ngoai khu v?c vung c?c, phia tren đ??ng cay than g? ? nh? t?i đ?nh Washington ( New Hampshire ).
• Khi h?u ch?m b?ng ( EF ): ^[14] T?t c? 12 thang co nhi?t đ? trung binh d??i 0 °C. Ki?u khi h?u nay la th?nh hanh ? chau Nam C?c (nh? Scott Base ) va trong ph?n ben trong c?a Greenland (nh? Eismitte hay North Ice ).
• đoi khi, ch? cai th? ba vi?t th??ng c?ng đ??c them vao cho cac ki?u khi h?u ET n?u nh? mua he ho?c mua đong la kho h?n so v?i n?a con l?i c?a n?m; vi th? đ?o Herschel ('Qikiqtaruk', trong ti?ng Inuvialuit ) ngoai kh?i c?a lanh th? Yukon ( Canada ), co khi h?u ki?u ETw , con Pic du Midi de Bigorre ( Phap ) trong day nui Pyrenees co khi h?u ETs . N?u nh? giang th?y la t??ng đ?i đ?ng đ?u trong c? n?m, ETf co th? đ??c s? d?ng, ch?ng h?n nh? cho Hebron, Labrador . Khi tuy ch?n đ?a vao nh?ng ch? cai nay đ??c th?c hi?n thi cac quy t?c t??ng t? nh? cho cac nhom C va D đ??c ap d?ng, v?i yeu c?u b? sung r?ng thang ?m nh?t ph?i co trung binh it nh?t la 30 mm giang th?y (cac ki?u khi h?u nhom E co th? kho nh? hay kho h?n so v?i cac khi h?u nhom B, d?a tren l??ng giang th?y th?c t? nh?n đ??c, nh?ng t?c đ? bay h?i c?a chung la th?p h?n nhi?u). Cac ch? cai đ? ch? giang th?y theo mua g?n nh? khong bao gi? g?n v?i cac khi h?u ki?u EF , ch? y?u la do kho kh?n trong vi?c phan bi?t gi?a tuy?t đang r?i va tuy?t đang b? th?i, do tuy?t la ngu?n duy nh?t cung c?p h?i ?m cho cac khi h?u ki?u nay.

Phe phan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t s? nha khi h?u h?c cho r?ng h? th?ng Koppen co th? ph?i đ??c hoan thi?n them n?a. M?t trong nh?ng s? ph?n đ?i hay phat sinh nh?t lien quan t?i th? lo?i on đ?i nhom C, đ??c nhi?u ng??i coi la qua r?ng (vi d?, no bao g?m c? Tampa ( Florida ) va Cape May ( New Jersey )). Trong Applied Climatology (?n b?n l?n đ?u n?m 1966), John Griffiths đa đ? xu?t m?t mi?n m?i la c?n nhi?t đ?i , bao g?m cac khu v?c v?i thang l?nh nh?t co nhi?t đ? trong kho?ng 6 °C (42,8 °F) va 18 °C (64,4 °F), ngh?a la phan chia nhom C ra thanh hai ph?n g?n nh? b?ng nhau (s? đ? c?a ong g?n ch? B cho mi?n m?i, va nh?n bi?t cac khi h?u kho v?i ch? cai b? sung ngay sau ch? cai d?a tren c? s? nhi?t đ?).

M?t lu?n đi?m gay b?t đ?ng khac la cac khi h?u kho nhom B ; lu?n c? ? đay la cho r?ng s? chia tach chung theo Koppen thanh ch? hai ti?u th? lo?i theo nhi?t la khong h?p ly. Nh?ng ng??i gi? quan đi?m nay (trong đo co Griffiths) đa g?i y r?ng cac khi h?u kho nen đ??c đ?t trong cung m?t th? lien t?c v? nhi?t đ? nh? cac ki?u khi h?u khac, v?i ch? cai ch? nhi?t nen đ??c vi?t n?i theo b?ng cac ch? cai vi?t hoa b? sung ? S cho th?o nguyen hay W (ho?c D ) cho sa m?c ? nh? co th? ap d?ng đ??c (Griffiths c?ng đ?a ra m?t cong th?c thay th? đ? s? d?ng nh? la ng??ng đo đ? kho c?n: R = 160 + 9 T , v?i R t??ng đ??ng v?i ng??ng giang th?y trung binh hang n?m tinh b?ng mm, va T ch? ra nhi?t đ? trung binh hang n?m tinh theo đ? Celsius).

Y t??ng th? ba la t?o ra mi?n h?i d??ng vung c?c hay mi?n EM trong ph?m vi nhom E đ? chia tach cac v? tri h?i d??ng t??ng đ?i on hoa (nh? Ushuaia ( Argentina ) va khu v?c phia ngoai kh?i xa c?a qu?n đ?o Aleut ) ra kh?i cac ki?u khi h?u lanh nguyen l?c đ?a l?nh l?o h?n. Cac đ? xu?t c? th? la b?t đ?ng v?i nhau; m?t s? ?ng h? cho vi?c thi?t l?p thong s? thang l?nh nh?t, nh? ?7 °C (19,4 °F), trong khi s? con l?i ?ng h? vi?c c?p ten g?i ki?u khi h?u m?i cho cac khu v?c v?i nhi?t đ? trung binh hang n?m tren 0 °C.

đ? chinh xac c?a đ??ng đ?ng nhi?t thang ?m nh?t 10 °C nh? la s? b?t đ?u c?a khi h?u vung c?c c?ng b? đ?t cau h?i; vi d? Otto Nordenskiold đa ngh? ra cong th?c thay th?: W = 9 ? 0,1 C , v?i W đ?i di?n cho nhi?t đ? trung binh c?a thang ?m nh?t va C la nhi?t đ? trung binh c?a thang l?nh nh?t, c? hai đ?u tinh b?ng đ? Celsius (vi d?, n?u thang l?nh nh?t co nhi?t đ? trung binh la ?20 °C, con thang ?m nh?t trung binh la 11 °C ho?c cao h?n s? ng?n khong cho khi h?u đ??c coi la khi h?u vung c?c). Ranh gi?i nay d??ng nh? la tuan th? g?n g?i h?n v?i đ??ng cay than g?, hay v? đ? v? phia vung c?c ma cay than g? khong th? m?c, h?n la đ??ng đ?ng nhi?t 10 °C cho thang ?m nh?t; đ??ng th? nh?t co xu h??ng ch?y v? phia vung c?c c?a đ??ng th? hai khi g?n v?i cac ria phia tay c?a chau l?c, nh?ng l?i ? cac v? đ? th?p khi ? ben trong cac kh?i đ?t l?c đ?a, hai đ??ng nay giao nhau t?i hay g?n cac b? phia đong c?a c? chau A va B?c M?.

B?n đ? th? gi?i theo phan lo?i khi h?u Koppen-Geiger giai đo?n 1951-2000 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

D?a tren cac d? li?u g?n đay t? Climatic Research Unit (CRU) c?a đ?i h?c East Anglia va c?a Global Precipitation Climatology Centre (GPCC) t?i C?c d? bao th?i ti?t đ?c, m?t b?n đ? th? gi?i Koppen-Geiger s? hoa m?i v? phan lo?i khi h?u cho n?a sau c?a th? k? 20 đa đ??c bien so?n. ^[15]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

1. ^ McKnight Tom L; Hess Darrel (2000). “Climate Zones and Types: The Koppen System”. Physical Geography: A Landscape Appreciation . Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. tr. trang 200-1. ISBN 0-13-020263-0 . Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t )
2. ^ ibid , trang 205-8, "Climate Zones and Types: Tropical Wet Climate (Af)"
3. ^ ibid , trang 208, "Climate Zones and Types: Tropical Monsoon Climate (Am)"
4. ^ ibid , trang 208-11, "Climate Zones and Types: Tropical Savanna Climate (Aw)"
5. ^ ibid , trang 212-1, "Climate Zones and Types: Dry Climates (Zone B)"
6. ^ ibid , trang 221-3, "Climate Zones and Types: Mediterranean Climate (Csa, Csb)"
7. ^ ibid , trang 223-6, "Climate Zones and Types: Dry Humid Subtropical Climate (Cfa, Cwa)"
8. ^ ibid , trang 226-9, "Climate Zones and Types: Marine West Coast Climate (Cfb, Cfc)"
9. ^ ibid
10. ^ ibid , trang 231-2, "Climate Zones and Types: Humid Continental Climate (Dfa, Dfb, Dwa, Dwb)"
11. ^ ibid
12. ^ ibid , trang 232-5, "Climate Zones and Types: Subarctic Climate (Dfc, Dfd, Dwc, Dwd)"
13. ^ ibid
14. ^ ibid , trang 235-7, "Climate Zones and Types: Tundra Climate (ET)"
15. ^ ibid , trang 237, "Climate Zones and Types: Ice Cap Climate (EF)"
16. ^ ibid , trang 237-40, "Climate Zones and Types: Highland Climate (Zone H) "
17. ^ Kottek M., J. Grieser, C. Beck, B. Rudolf va F. Rubel (2006). “World Map of the Koppen-Geiger climate classification updated” . Meteorol. Z . 15 : 259?263. DOI 10.1127/0941-2948/2006/0130. Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t )
18. ^ Akin Wallace E. (1991). Global Patterns: Climate, Vegetation, and Soils . Nha in đ?i h?c Oklahoma. tr. trang 52. ISBN 0-8061-2309-5 .

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v? Phan lo?i khi h?u Koppen .

• B?n đ? th? gi?i theo phan lo?i khi h?u Koppen-Geiger cho giai đo?n 1951-2000
• Phan lo?i khi h?u Koppen ? b?n đ? th? gi?i
• B?n đ? khi h?u th? gi?i L?u tr? 2008-03-07 t?i Wayback Machine ? theo phan lo?i Koppen-Geiger
• (ti?ng B? đao Nha) Phan lo?i khi h?u Koppen - b?n đ? t?ng quan ^{[ lien k?t h?ng ]} , mieu t? ^{[ lien k?t h?ng ]} va d? li?u ^{[ lien k?t h?ng ]} t?i bang Sao Paulo

Cac ghi chep khi h?u

• WorldClimate
• Weather Base

1. ^ Beck, Hylke E.; Zimmermann, Niklaus E.; McVicar, Tim R.; Vergopolan, Noemi; Berg, Alexis; Wood, Eric F. (30 thang 10 n?m 2018). “Present and future Koppen-Geiger climate classification maps at 1-km resolution” . Scientific Data (b?ng ti?ng Anh). 5 : 180214. Bibcode : 2018NatSD...580214B . doi : 10.1038/sdata.2018.214 . ISSN   2052-4463 . PMC   6207062 . PMID   30375988 .