Nairobi
|
---|
— Thanh ph? —
|
|
---|
|
Hi?u k?
|
|
T?a đ?:
1°17′N
36°49′đ
/
1,283°N 36,817°đ
/
-1.283; 36.817
|
Qu?c gia
|
Kenya
|
---|
Vung
| Nairobi
|
---|
H?t
| Nairobi
|
---|
Thanh l?p
| 1899
|
---|
Khu v?c b?u c? Nairobi
| |
---|
Chinh quy?n
|
---|
?
Mayor
| Cllr. George Aladwa, interim Mayor
|
---|
Di?n tich
|
---|
? Thanh ph?
| 696 km
2
(269 mi
2
)
|
---|
đ? cao
| 1.661 m (5.450 ft)
|
---|
Dan s?
(2019)
|
---|
? Thanh ph?
| 4,397,073
|
---|
?
M?t đ?
| 4.509/km
2
(11,680/mi
2
)
|
---|
?
đo th?
| 4,397,073
|
---|
?
Vung đo th?
| 9,354,580
|
---|
| [1]
|
---|
Ten c? dan
| Nairobian
|
---|
Mui gi?
| EAT
(
UTC+3
)
|
---|
Ma đi?n tho?i
| 020
|
---|
Ma ISO 3166
| KE-110
|
---|
Thanh ph? k?t ngh?a
| Denver
,
Colorado
|
---|
Trang web
| http://www.nairobicity.go.ke
|
---|
Nairobi
(
) la th? đo va thanh ph? l?n nh?t c?a
Kenya
?
chau Phi
. Thanh ph? va khu v?c xung quanh t?o thanh h?t
Nairobi
.
[2]
. Ten g?i"Nairobi"đ?n t? c?m t?
Maasai
Enkare Nyirobi
, ngh?a la"n?i c?a n??c mat". Tuy nhien, no đ??c bi?t ph? bi?n v?i ten"Thanh ph? xanh c?a M?t Tr?i"va đ??c bao quanh b?i nhi?u ngo?i o bi?t th?.
[3]
Thanh l?p n?m 1899, thanh ph? đ??c trao đ?a v? th? đo t? th? đo c?
Mombasa
n?m 1907. đay c?ng la th? ph? c?a t?nh Nairobi. Thanh ph? n?m tren song Nairobi, phia nam đ?t n??c va co đ? cao t??ng đ?i so v?i m?t bi?n la 5450 ft (1,66 km). Nairobi co dan s? đo th? cao nh?t
đong Phi
, ??c tinh 3 đ?n 4 tri?u dan (theo s? li?u th?ng ke n?m 1999), dan s? trong khu v?c hanh chinh c?a Nairobi la 2.143.254 ng??i s?ng trong di?n tich 684 km². K? t? khi thanh l?p m?t tr?i đ??ng s?t n?m 1899, Nairobi đa phat tri?n thanh thanh ph? l?n nh?t ? Kenya va la m?t trong nh?ng thanh ph? l?n nh?t
chau Phi
. Nairobi ngay nay la thanh ph? hang đ?u v? m?t chinh tr? va tai chinh ? chau Phi. Thanh ph? nay la n?i đong tr? s? c?a nhi?u hang, cong ty va la trung tam v?n hoa, kinh doanh.
Thanh ph? nay tr??c n?m 1899 la m?t vung đ?m l?y khong co ng??i ?, sau khi thu?c v? hang đ??ng s?t Uganda no tr? thanh trung tam v?n chuy?n va b?t đ?u co ng??i đ?n c? tru. Ten thanh ph? theo ten m?t h? n??c sau theo
Ti?ng Maasai
la
Ewaso Nyirobi
, co ngh?a"vung n??c mat". Th? tr?n nay đ??c xay l?i trong nh?ng n?m 1900 sau s? bung phat m?t tr?n d?ch va th? tr?n ban đ?u b? đ?t chay. Nairobi đa thay th?
Mombasa
lam th? đo c?a
Khu v?c b?o h? đong Phi c?a Anh
n?m 1905. đ??ng s?t đa mang th?nh v??ng đ?n cho th? tr?n, khi?n th? tr?n phat tri?n nhanh. Luc đo, Nairobi tr? thanh đo th? l?n th? hai c?a Kenya sau
Mombasa
. N?m 1901, Nairobi tr? thanh th? đo c?a vung ch? đ? b?o h? Anh va thanh ph? đa phat tri?n nh? hanh chinh va du l?ch s?n b?n. Khi th?c dan Anh b?t đ?u khai thac khu v?c, h? b?t đ?u s? d?ng Nairobi nh? la
first port of call
. Sau đo, chinh ph? th?c dan cho xay nhi?u khach s?n l?n trong đo th? nay cho nh?ng ng??i đi s?n b?n Anh c? tru.
Nairobi ti?p t?c phat tri?n d??i s? cai tr? c?a
ng??i Anh
va nhi?u ng??i Anh đ?nh c? ngoai ngo?i o thanh ph?. Vi?c m? r?ng thanh ph? lien t?c lam cho
ng??i Maasai
n?i gi?n khi đo th? l?n v? đ?t c?a h? ? phia nam.
Ng??i Kikuyu
mu?n đ?t đai đ??c tr? l?i cho h?.
N?m 1919, Nairobi đ??c cong b? la m?t đ?n v? đo th?. Gi?a nh?ng n?m 1920 va 1950, s? l??ng ng??i da tr?ng đ?nh c? ? Nairobi t?ng t? 9.000 ng??i len 80.000 ng??i. đi?u nay d?n đ?n hi?n t??ng mau thu?n l?i ich gi?a dan b?n x? va dan da tr?ng. Nairobi tr? thanh thanh ph? vao n?m 1954. Sau khi k?t thuc
Chi?n tranh Th? gi?i th? 2
, s? mau thu?n gi?a dan b?n x? va dan chau Au da tr?ng đa tr? thanh cu?c n?i lo?i
Mau Mau
.
Jomo Kenyatta
, T?ng th?ng Kenya sau nay đa b? t?ng giam vi đa dinh liu vao v? nay du khong co ch?ng c? v? s? lien quan c?a ong. D??i s?c ep c?a dan chung đ?a ph??ng len ng??i Anh, Kenya gianh đ??c đ?c l?p n?m 1963 va Nairobi tr? thanh th? đo c?a Kenya. Sau khi đ?c l?p, Nairobi phat tri?n nhanh chong va đa gay ap l?c len h? t?ng c? s? c?a thanh ph?: cup đi?n, cup n??c tri?n mien. đ?i s? quan Hoa K? ? Nairobi b? đanh bom n?m 1998 b?i
Al-Quaida
, gi?t ch?t 200 dan th??ng, m?t trong m?t lo?t
Cac v? đanh bom nh?m vao đ?i s? quan M? n?m 1998
. V? tri khu đ?t đ?i s? quan M? bay gi?i la m?t cong vien t??ng ni?m.
Thanh ph? co t?a đ?
1°17′N
36°49′đ
/
1,283°N 36,817°đ
/
-1.283; 36.817
(
Nairobi, Kenya
)
va co di?n tich 696 kilomet vuong (270 d?m vuong Anh).
Nairobi n?m gi?a cac thanh ph?
Kampala
va
Mombasa
. Vi Nairobi n?m g?n ria phia đong c?a
Thung l?ng tach gian
, cac tr?n đ?ng đ?t nh? va rung l?c th??ng x?y ra.
Ngong Hills
, n?m ? phia tay thanh ph? la đ?a hinh n?i b?t nh?t c?a vung Nairobi.
Nui Kenya
n?m ? phia b?c Nairobi, va
nui Kilimanjaro
v? phia đong-nam. C? hai nui nay co th? nhin th?y t? Nairobi trong nh?ng ngay tr?i trong.
[4]
Song Nairobi
va cac nhanh c?a no đi qua cac h?t c?a Nairobi.
Gi?i Nobel Hoa binh
đ??c trao cho
Wangari Maathai
vi nh?ng n? l?c c?a ong đ? c?u
r?ng Karura
b?n đ?a ? phia b?c Nairobi vi khu nay b? đe d?a xoa s? do cac d? an xay d?ng nha ? va cac cong trinh h? t?ng khac.
[5]
Theo thang phan lo?i khi h?u c?a Koppen, Nairobi thu?c vung khi h?u cao nguyen c?n nhi?t đ?i (Cfb).
[6]
? đ? cao 1.795 met (5.889 ft) tren m?c n??c bi?n, v?i nh?ng bu?i t?i se l?nh, đ?c bi?t vao thang 6/7 nhi?t đ? co th? xu?ng đ?n 10 °C (50 °F). Nh?ng ngay n?ng nh?t va ?m nh?t trong n?m t? thang 12 đ?n thang 3 v?i nhi?t đ? trung binh la 20 đ?. Nhi?t đ? trung binh cao nh?t trong th?i gian nay la 24 °C (75 °F).
[7]
Co hai mua m?a, nh?ng m?a ch? ? m?c trung binh. Nh?ng th?i đi?m nhi?u may nh?t trong n?m ch? di?n ra ngay đ?u mua m?a cho đ?n thang 9. Vi Nairobi n?m g?n xich đ?o nen s? khac bi?t v? mua la th?p nh?t so v?i cac vung khac. Cac mua th??ng đ??c g?i la mua m?a va mua kho. Th?i gian m?t tr?i m?c va l?n thay đ?i it trong su?t n?m trong cung m?t mua.
[8]
D? li?u khi h?u c?a Nairobi
|
Thang
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
N?m
|
Trung binh cao °C (°F)
|
25.5
|
26.7
|
26.8
|
25.0
|
23.5
|
22.5
|
22.0
|
22.7
|
25.0
|
25.7
|
24.0
|
24.5
|
24,5
|
Trung binh ngay, °C (°F)
|
18.0
|
18.8
|
19.4
|
19.2
|
17.8
|
16.3
|
15.6
|
15.9
|
17.3
|
18.5
|
18.4
|
18.1
|
17,8
|
Trung binh th?p, °C (°F)
|
10.5
|
10.9
|
12.1
|
13.4
|
12.1
|
10.0
|
9.2
|
9.1
|
9.7
|
11.3
|
12.7
|
11.7
|
11,1
|
Giang th?y
mm (inch)
|
58.3
(2.295)
|
49.8
(1.961)
|
92.2
(3.63)
|
242.3
(9.539)
|
189.5
(7.461)
|
38.6
(1.52)
|
17.6
(0.693)
|
24.0
(0.945)
|
31.2
(1.228)
|
60.8
(2.394)
|
149.6
(5.89)
|
107.6
(4.236)
|
1.061,5
(41,791)
|
S? ngay giang th?y
TB
(≥ 1.0 mm)
|
4
|
4
|
8
|
15
|
13
|
5
|
3
|
4
|
4
|
7
|
14
|
9
|
90
|
S? gi? n?ng trung binh hang thang
|
288.3
|
266.0
|
266.6
|
204.0
|
189.1
|
159.0
|
130.2
|
127.1
|
180.0
|
226.3
|
198.0
|
257.3
|
2.491,9
|
S? gi? n?ng trung binh ngay
|
9.3
|
9.5
|
8.6
|
6.8
|
6.1
|
5.3
|
4.2
|
4.1
|
6.0
|
7.3
|
6.6
|
8.3
|
6,8
|
Ngu?n #1: NOAA
[9]
|
Ngu?n #2: BBC Weather
[10]
|
Thanh ph? k?t ngh?a c?a Nairobi:
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Nairobi
.
|
Tin t?c
C?ng đ?ng
Khac
Th? đo
c?a cac qu?c gia chau Phi
|
---|
|
- Abuja
,
Nigeria
- Accra
,
Ghana
- Addis Ababa
,
Ethiopia
- Algiers
,
Algeria
- Antananarivo
,
Madagascar
- Asmara
,
Eritrea
- Bamako
,
Mali
- Bangui
,
Trung Phi
- Banjul
,
Gambia
- Bissau
,
Guinea-Bissau
- Brazzaville
,
C?ng hoa Congo
- Cairo
,
Ai C?p
- Conakry
,
Guinea
- Dakar
,
Senegal
- Djibouti
,
Djibouti
- Dodoma
,
Tanzania
- El Aaiun
(tuyen b?)/
Tifariti
(th?c t?),
Sahrawi
1
- Freetown
,
Sierra Leone
- Funchal
,
Madeira
4
- Gaborone
,
Botswana
- Gitega
,
Burundi
- Harare
,
Zimbabwe
- Hargeisa
,
Somaliland
1
- Jamestown
,
Saint Helena, Ascension va Tristan da Cunha
2
- Juba
,
Nam Sudan
- Kampala
,
Uganda
- Khartoum
,
Sudan
- Kigali
,
Rwanda
- Kinshasa
,
D.R. Congo
- Libreville
,
Gabon
- Lilongwe
,
Malawi
- Lome
,
Togo
- Luanda
,
Angola
- Lusaka
,
Zambia
- Mamoudzou
,
Mayotte
3
- Maputo
,
Mozambique
- Maseru
,
Lesotho
- Mogadishu
,
Somalia
- Monrovia
,
Liberia
- Moroni
,
Comoros
- Nairobi
,
Kenya
- N'Djamena
,
Chad
- Niamey
,
Niger
- Nouakchott
,
Mauritania
- Ouagadougou
,
Burkina Faso
- Port Louis
,
Mauritius
- Porto-Novo
,
Benin
- Praia
,
Cape Verde
- Rabat
,
Morocco
- Saint-Denis
,
Reunion
3
- Santa Cruz de Tenerife
va
Las Palmas
,
Qu?n đ?o Canary
5
- Sao Tome
,
Sao Tome va Principe
- Tripoli
,
Libya
- Tunis
,
Tunisia
- Victoria
,
Seychelles
- Windhoek
,
Namibia
- Yaounde
,
Cameroon
|
|