한국   대만   중국   일본 
Johann Wolfgang von Goethe ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Johann Wolfgang von Goethe

S?a lien k?t
Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin.
Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Johann Wolfgang von Goethe
Sinh ( 1749-08-28 ) 28 thang 8 n?m 1749
Frankfurt am Main , Thanh ch? La Ma
M?t 22 thang 3 n?m 1832 (1832-03-22) (82 tu?i)
Weimar , Lanh đ?a đ?i cong t??c Saxe-Weimar-Eisenach
Ngh? nghi?p Nha th?, ti?u thuy?t gia, nha vi?t k?ch, nha tri?t h?c t? nhien, nha ngo?i giao
Qu?c t?ch đ?c
Trao l?u Sturm und Drang ; Ch? ngh?a c? đi?n Weimar
Tac ph?m n?i b?t e.g. Faust ; The Sorrows of Young Werther ; Wilhelm Meister's Apprenticeship ; Elective Affinities
Ph?i ng?u Christiane Vulpius
?nh h??ng b?i
?nh h??ng t?i
Ch? ky

Johann Wolfgang von Goethe ( phien am ti?ng đ?c ⓘ ) (28 thang 8 n?m 1749 ? 22 thang 3 n?m 1832) la m?t nha th? , nha vi?t k?ch , ti?u thuy?t gia , nha v?n , nha khoa h?c , h?a s? ng??i đ?c . Ong đ??c coi la m?t trong nh?ng v? nhan trong n?n v?n ch??ng th? gi?i [1] [2] [3] . H?u h?t cac tac ph?m c?a ong tr??ng t?n v?i th?i gian, m?t trong nh?ng s? đo la k?ch th? Faust g?m 2 ph?n, tac ph?m nay la m?t trong nh?ng đ?nh cao c?a n?n v?n ch??ng th? gi?i. [3] Nh?ng tac ph?m v?n ch??ng n?i ti?ng c?a ong la Wilhelm Meister's Apprenticeship va ti?u thuy?t d??i d?ng th? N?i đau c?a chang Werther ...

Goethe la m?t trong nh?ng g??ng m?t đi?n hinh c?a v?n ch??ng đ?c đa thoat kh?i (đo?n tuy?t) tr??ng phai c? đi?n Weimar ? đ?c trong cu?i th? k? 18 va đ?u th? k? 19, s? đo?n tuy?t nay c?ng trung v?i th?i k? khai sang , va ch? ngh?a lang m?n . Ong co ?nh h??ng r?t l?n đ?n n?n v?n ch??ng th? gi?i đ?c bi?t la ? chau Au , nhi?u tac ph?m c?a ong la ngu?n c?m h?ng trong am nh?c c? đi?n đ?c, k?ch , th? , va tri?t h?c .

đ?i s?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chan dung Goethe đ??c v? b?i Josef Stieler n?m 1828

Th?i nien thi?u (1749?1765) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngoi nha co đ?a ch? 8314 Hofgut Sternen , Goethe đa s?ng t?i ngoi nha nay trong su?t th?i th? ?u .

Cha c?a Goethe, Johann Caspar Goethe (1710?1782), s?ng cung v?i gia đinh ong trong m?t ngoi nha l?n ? Frankfurt am Main , luc b?y gi? la m?t ph?n c?a đ? qu?c La Ma Th?n thanh . M?c du la m?t lu?t gia, nh?ng ong khong ki?m ti?n v?i ngh? nay ma s?ng nh? vao ti?n l?i t? c?a c?i ma cha ong đa đ? l?i. M? c?a Goethe, Catharina Elisabeth Textor (1731?1808), con gai c?a Th? tr??ng c?a thanh ph?, c?ng la m?t lu?t gia co ti?ng t?m va xu?t than t? m?t gia đinh giau co, đa thanh hon v?i Johann Caspar 38 tu?i khi ba ch? v?a 17. Nh? v?y ma c? gia đinh khong bao gi? ph?i lo l?ng v? v?n đ? tai chanh. Nh?ng khong may, t?t c? cac ng??i con sau nay c?a h?, ngo?i tr? Goethe va em k? c?a ong, Cornelia Friderike Christiana, sinh vao n?m 1750, đ?u ch?t tr?.

Johann Caspar va cac th?y gia s? đa d?y cho Goethe cac bai h?c c?a t?t c? cac mon h?c ph? thong, đ?c bi?t la cac ngon ng? ( Latin , Hy L?p , Phap va Anh ). Goethe c?ng đ??c h?c khieu v? , c??i ng?a va đ?u ki?m . Ong khong thich Giao h?i Cong giao La Ma , va cho r?ng l?ch s? c?a Giao h?i la "m?t m? l?i l?m va b?o l?c" ( Mischmasch von Irrtum und Gewalt ). Ong thich h?i h?a . Goethe nhanh chong thich v?n h?c ; Friedrich Gottlieb Klopstock va Homer la nh?ng tac gi? đ?u tien đ??c ong yeu thich. Ong c?ng thich đi xem k?ch , va r?t thich cac v? mua r?i đ??c t? ch?c h?ng n?m trong nha c?a ong ?- m?t b?i c?nh thong th??ng trong Wilhelm Meister .

Th?i b?y gi?, vua n??c Ph? la Friedrich II đ?i đ? gianh chi?n th?ng trong cu?c Chi?n tranh B?y n?m ( 1756 - 1763 ), t? đo danh ti?ng c?a ong vang xa. Sau nay, Goethe cho hay, khi con tr? ong la m?t "Fritzisch" - t?c ng??i vo cung ng??ng m? v? vua nay. La m?t ng??i Frankfurt am Main, ong c?ng noi ti?p: [4]

Sau khi cu?c Chi?n tranh B?y n?m ch?m d?t, ng??i ta chu?n b? lam l? ton Joseph II len lam Hoang đ? c?a đ? qu?c La Ma Th?n thanh dan t?c đ?c. Khi nha vua n??c Ph? t?i, Goethe cung toan dan Frankfurt đ?ng ben l? đ??ng đ? chao đon ong: [4]

Th?c ch?t Goethe khong ph?i la nhan v?t đ??ng th?i duy nh?t than ph?c vua Friedrich II đ?i đ? đ?n th?. Ong co nh?n xet v? ?nh h??ng c?a v? vua nay v?i n?n v?n h?c đ?c nh? sau: [4]

? Leipzig (1765-1768) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Goethe h?c lu?t ? Leipzig t? 1765 đ?n 1768. H?c thu?c long cac b? lu?t c? x?a la đi?u ong h?t s?c ghet. Ong thich đ?n nghe cac bai gi?ng v? th? ca c?a Christian Furchtegott Gellert . ? Leipzig, Goethe đem long yeu Kathchen Schonkopf va vi?t nh?ng bai th? v? nang theo th? lo?i rococo . Vao n?m 1770, ong ?n danh xu?t b?n Annette , t?p th? đ?u tien c?a ong. S? kinh tr?ng c?a ong đ?i v?i nhi?u nha th? đ??ng th?i đa bi?n m?t khi ong b?t đ?u nghien c?u v? Lessing va Wieland . Vao th?i đi?m đo, Goethe đa vi?t r?t nhi?u, nh?ng ong g?n nh? v?t đi t?t c? nh?ng tac ph?m đo, ngo?i tr? v? hai k?ch Die Mitschuldigen . Nha hang Auerbachs Keller va truy?n thuy?t v? chuy?n đi n?m 1525 c?a Faust đa gay ?n t??ng m?nh đ?n n?i Auerbachs Keller la n?i co th?t duy nh?t trong v? k?ch Faust Ph?n I c?a ong. B?i vi b? b?nh n?ng, Goethe bu?c ph?i quay v? nha t?i Frankfurt vao cu?i thang 8 n?m 1768.

? Frankfurt am Main/Strasbourg (1768-1770) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

? Frankfurt, vao cu?i n?m c?n b?nh c?a Goethe l?i cang n?ng them t??ng ch?t. Trong m?t n?m r??i theo sau đo, b?i vi nhi?u l?n b?nh tinh tai phat, m?i quan h? v?i cha ong x?u d?n đi. Trong qua trinh d??ng b?nh, Goethe đ??c ch?m soc b?i m? va em gai ong. Bu?n chan tren gi??ng b?nh, ong vi?t m?t v? hai k?ch h?n x??c v? đ? tai t?i ph?m. Vao thang 4 n?m 1770, cha ong m?t h?t kien nh?n; Goethe r?i Frankfurt đ? h?c cho xong ? Strasbourg . Khi sinh s?ng ? đay đ? m? mang ki?n th?c, ong đa phat bi?u c?m ngh? c?a minh: [4]

T?i Alsace , tai n?ng c?a Goethe b?c l?. Khong co m?t n?i nao ma ong mieu t? m?t cach đ?y triu m?n nh? la khu v?c Rhine ?m ap bao la. ? Strasbourg, Goethe đa g?p Johann Gottfried Herder , ng??i tinh c? ghe thanh ph? đo vi ph?i m? m?t. C? hai tr? thanh b?n than, va r?t quan tr?ng trong s? phat tri?n tai n?ng c?a Goethe, chinh Herder la ng??i đa kh?i d?y long yeu thich Shakespeare , Ossian , va hinh th?c Volkspoesie (th? ca dan gian). Trong m?t chuy?n đi v? lang Sesenheim , Goethe đem long yeu m?n Friederike Brion . Nh?ng ch? sau m?t vai tu?n, ong k?t thuc m?i quan h? đo. M?t vai bai th? c?a ong, nh? la Willkommen und Abschied , Sesenheimer Lieder va Heideroslein , xu?t phat t? th?i gian nay.

M?c du ch? d?a vao y t??ng rieng c?a ong, lu?n an v? lu?t c?a ong đ??c xu?t b?n ma khong b? ch?nh s?a gi c?. Ch? khong lau sau, ong đ??c m?i lam vi?c trong nha n??c Phap . Goethe đa t? ch?i ? ong đa khong mu?n v??ng b?n, nh?ng mu?n v?n la m?t " thien tai v?i y t??ng rieng bi?t".

Giao s? va nh?ng n?m cu?i đ?i (1772-1832) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ong la b?n than va quan s? c?a Qu?n cong Charles Augustus x? Saxe-Weimar trong đ? qu?c La Ma Th?n thanh. [5]

N?m 1832, Goethe ra đi ? thanh ph? Weimar va đ??c chon c?t t?i Ngh?a trang L?ch s? Weimar .

Cac tac ph?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ti?u thuy?t

  • Nh?ng đau kh? c?a chang trai tr? tu?i (1774)
  • Nh?ng n?m h?c t?p c?a Wilhelm Meister (1796)
  • Cac m?i quan h? t? ch?n (1809)

Nh?c k?ch

M?t s? cac tac ph?m c?a ong danh rieng cho nha hat nh? la: Caprice c?a ng??i yeu (1767), Cac đ?ng ph?m (1768), Gottz von Berlichingen (1773), Clavijo (1774), Stell a (1775), Iphigenia ? Tauride (1787), Egmont (1788), R?ng đen (1789), Torquato Tasso (1790), đ?i Coplic (1792), Con gai t? nhien (1799) va Ni?m tin (ph?n đ?u tien 1807, ph?n th? hai 1832).

Th?

M?t s? cac tac ph?m th? c?a ong bao g?m: Prometheus (1774), La Ma thanh l?ch (1795), Co dau c?a Co-rinh-to (1797), Hermann va Dorothea (1798), Divan c?a đong va Tay (1819) va M??i m?t Marienbad (1823).

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu gi?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Britannica , 2002 ed. CD-ROM
  2. ^ Eric Weisstein’s World of Scientific Biography
  3. ^ a b Columbia Encyclopedia , 6th Ed. (2001-2005)
  4. ^ a b c d H. W. Koch, History of Prussia , Dorset Press, 1987, cac trang 132-139. ISBN 0-88029-158-3 .
  5. ^ Hannsjoachim Wolfgang Koch, A history of Prussia , trang 149

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Johann_Wolfgang_von_Goethe&oldid=70079344 ”