Harthacnut

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Harthacanute )
Harthacnut
Vua đan M?ch
T?i v? 1035 - 1042
Ti?n nhi?m Knud đ?i đ?
K? nhi?m Magnus I
Vua c?a Anh
T?i v? 1040 - 1042
Ti?n nhi?m Harold I
K? nhi?m Edward K? x?ng t?i
Thong tin chung
Sinh k. 1018
Anh
M?t 1042 (23-24 tu?i)
Lambeth , Anh
Hoang t?c Nha đan M?ch
Than ph? Knud đ?i đ?
Than m?u Emma x? Normandie

Harthacnut ( ti?ng đan M?ch : Hardeknud [a] "Nut th?t ch?t", [1] k. 1018 - 8 thang 6 n?m 1042), đoi khi đ??c g?i la Canute III , la Vua đan M?ch t? 1035 đ?n 1042 va Vua Anh t? 1040 đ?n 1042. Ong la con trai c?a vua Knud đ?i đ? (ng??i tr? vi đan M?ch , Na Uy va Anh ) va Emma x? Normandie .

Khi Knud qua đ?i vao n?m 1035, Harthacnut đa ph?i tranh gianh đ? gi? l?i tai s?n c?a cha minh. Magnus I n?m quy?n ki?m soat Na Uy, nh?ng Harthacnut đa k? v? v?i t? cach la Vua c?a đan M?ch va tr? thanh Vua Anh vao n?m 1040 sau cai ch?t c?a ng??i anh em cung cha khac m? Harold Harefoot .

Harthacnut đ?t ng?t qua đ?i vao n?m 1042 trong m?t đam c??i va đ??c Magnus I ? đan M?ch va Edward Ng??i Tuyen x?ng đ?c tin ? Anh k? nhi?m. Harthacnut la v? vua Scandinavia cu?i cung cai tr? n??c Anh.

Th?i tr? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Harthacnut đ??c sinh ra ngay sau cu?c hon nhan c?a cha m? vao thang 7 ho?c thang 8 n?m 1017. [1] Knud đa gac ng??i v? đ?u tien c?a minh Ælfgifu ? Northampton đ? c??i Emma , ??va theo Encomium Emmae Reginae, m?t cu?n sach ma ba đa truy?n c?m h?ng trong nhi?u n?m sau đo, Knud đ?ng y r?ng b?t k? ng??i con trai nao c?a cu?c hon nhan c?a h? nen đ??c ?u tien h?n con trai c?a cu?c hon nhan đ?u tien. [2]

Harthacnut khi con nh?.

Vao nh?ng n?m 1020, đan M?ch b? Na Uy va Th?y đi?n đe d?a, va vao n?m 1026, Knud quy?t đ?nh t?ng c??ng phong th? b?ng cach đ?a con trai tam tu?i c?a minh tr? thanh v? vua t??ng lai d??i m?t h?i đ?ng do anh r? c?a ong, Ba t??c Ulf đ?ng đ?u. Tuy nhien, Ulf đa xa lanh Knud b?ng cach khi?n cac t?nh đan M?ch th?a nh?n Harthacnut la vua ma khong lien quan đ?n quy?n l?c chung c?a Knud va b?ng cach khong th?c hi?n cac bi?n phap m?nh m? đ? đap ?ng cac cu?c xam l??c c?a Na Uy va Th?y đi?n, thay vao đo ch? đ?i s? tr? giup c?a Knud. N?m 1027, Knud đ?n v?i m?t đ?i tau. Ong đa tha th? cho Harthacnut v? s? khong tuan l?nh c?a ong khi con tr? nh?ng đa gi?t Ulf. Ong đa đu?i nh?ng k? xam l??c ra kh?i đan M?ch va thi?t l?p quy?n l?c c?a minh đ?i v?i Na Uy, tr? v? Anh vao n?m 1028 va r?i kh?i đan M?ch đ??c cai tr? b?i vua Harthacnut. [3]

Knud đa r?i Na Uy d??i s? cai tr? c?a Hakon Eiriksson , nh?ng ong đa b? ch?t đu?i vao n?m 1029, va Knud đa ch? đ?nh con trai minh la Svein cai tr? Na Uy v?i s? giup đ? c?a Ælfgifu, ng??i v? đ?u tien c?a Cnut va m? c?a Svein. Tuy nhien, h? đa tr? nen khong đ??c ?a chu?ng b?i vi?c đanh thu? n?ng n? va ?ng h? cac c? v?n đan M?ch đ?i v?i cac quy t?c Na Uy, va khi Vua Magnus I c?a Na Uy, con trai c?a c?u Qu?c v??ng Na Uy, Olaf , xam chi?m n?m 1035, h? bu?c ph?i ch?y tr?n đ?n tri?u đinh c?a Harthacnut. Harthacnut la m?t đ?ng minh than thi?t c?a Svein, nh?ng ong khong c?m th?y tai nguyen c?a minh đ? l?n đ? ti?n hanh m?t cu?c xam l??c Na Uy, va hai anh em cung cha khac m? đa tim ki?m s? giup đ? t? cha c?a h?, nh?ng thay vao đo h? nh?n đ??c tin v? cai ch?t c?a ong vao thang 10 n?m 1035. [4]

Tr? vi [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Harold va đan M?ch [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m 1035, Harthacnut k? v? cha minh tren ngai vang đan M?ch v?i ten Cnut III. Ong khong th? đ?n Anh đ? xem xet tinh hinh ? đan M?ch va đa đ?ng y r?ng anh trai ru?t c?a Svein, Harold Harefoot , nen hanh đ?ng nh? m?t ng??i nhi?p chinh, v?i Emma gi? Wessex thay cho Harthacnut. Vao n?m 1037, Harold th??ng đ??c ch?p nh?n lam vua, Harthacnut, theo l?i c?a Bien nien s? Anglo-Saxon , "đa t? b? vi ong ? đan M?ch qua lau", [5] trong khi Emma tr?n sang Bruges, ? Flanders. Vao n?m 1039, Harthacnut đi thuy?n v?i m??i chi?c tau đ? g?p m? c?a minh ? Bruges nh?ng đa tri hoan m?t cu?c xam l??c vi ro rang Harold b? b?nh va s? s?m ch?t, đi?u ma ong đa lam vao thang 10 n?m 1040. Cac s? gi? đa s?m v??t qua kenh đ? đ?a Harthacnut len ngoi.

M?c du s? phac th?o chung v? cac s? ki?n sau cai ch?t c?a Knud la ro rang, cac chi ti?t r?t m? h? va cac nha s? h?c đ?a ra nh?ng cach hi?u khac nhau. Lawson 2004 tuyen b? r?ng đi?u nay khong ro rang, nh?ng co l? đo la s? ph?n anh c?a m?t s? s?p x?p chinh th?c ma phia nam song Thames co nh?ng đ?ng xu b?c mang ten Harthacnut, trong khi nh?ng đ?ng xu ? phia b?c h?u h?t đ?u co ten la Harold. Co th? đa co s? phan chia c?a v??ng qu?c n?u Harthacnut xu?t hi?n ngay l?p t?c. Co l? ong ? l?i đan M?ch vi m?i đe d?a t? Magnus c?a Na Uy, nh?ng cu?i cung h? đa l?p m?t hi?p ??c ma n?u ch?t ma khong co ng??i th?a k?, v??ng qu?c c?a ong s? đ?n ben kia, va đi?u nay co th? đa gi?i phong Harthacnut đ? theo đu?i yeu sach c?a ong v?i Anh. [1]

Theo Ian Howard, Harthacnut đ?ng y giup Svein ph?c h?ng Na Uy va len k? ho?ch cho m?t cu?c xam l??c vao n?m 1036. Svein đa qua đ?i ngay tr??c khi b?t đ?u, nh?ng Harthacnut v?n ti?p t?c. Chi?n tranh đa tranh kh?i b?i hi?p ??c gi?a Harthacnut va Magnus, đi?u ma Harthacnut đ?ng y vi ong khong co ?ng c? vien chinh đang nao đ? cai tr? Na Uy sau cai ch?t c?a Svein, va trong m?i tr??ng h?p, ong th??ng co khuynh h??ng tranh cac chi?n d?ch va chi?n tranh. Howard tin r?ng hi?p ??c co t? n?m 1036, [6] trong khi cac nha s? h?c khac co nien đ?i đ?n n?m 1039 va tin r?ng no đa gi?i phong Harthacnut đ? kh?i đ?ng m?t cu?c xam l??c Anh. [7] [8]

Tr? l?i n??c Anh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Harthacnut đi đ?n Anh cung m?. Cu?c đ? b? vao Sandwich vao ngay 17 thang 6 n?m 1040, "b?y ngay tr??c gi?a mua he", [9] la m?t ngay yen binh, m?c du ong co m?t h?m đ?i g?m 62 tau chi?n. M?c du ong đa đ??c m?i len ngoi, ong khong co c? h?i va đ?n nh? m?t k? chinh ph?c v?i m?t l?c l??ng xam l??c. [10] Cac th?y th? ph?i đ??c th??ng cho s? ph?c v? c?a h?, va đ? tr? cho h?, ong đa thu đ??c m?t kho?n ti?n h?n 21.000 b?ng, m?t kho?n ti?n kh?ng l? khi?n ong khong đ??c long dan, m?c du ch? b?ng m?t ph?n t? s? ti?n ma cha ong đa huy đ?ng trong giai đo?n 1017-1018. [11]

Harthacnut đa kinh hoang tr??c v? gi?t Alfred c?a Harold va m? ong đoi tr? thu. V?i s? ch?p thu?n c?a cac ?y vien h?i đ?ng c? c?a Harold, c? th? c?a ong đa b? đ?a ra kh?i v? tri danh d? c?a no t?i Westminster va b? ch?t đ?u cong khai. No đa đ??c x? ly trong m?t cai c?ng, nh?ng sau đo đ??c l?y ra va nem xu?ng song Thames , nh?ng sau đo nh?ng ng??i cheo thuy?n ? London đa v?t no len va chon no trong m?t nha th?. [12] Godwin, ba t??c m?nh m? c?a Wessex, đa đ?ng loa v?i t?i ac khi ong giao Alfred cho Harold, va hoang h?u Emma đa bu?c t?i ong ta trong m?t phien toa tr??c Harthacnut va cac thanh vien trong h?i đ?ng c?a ong ta.

Ti?n xu co hinh Harthacnut.

Ng??i Anh đa quen v?i vi?c nha vua c?m quy?n trong h?i đ?ng, v?i l?i khuyen c?a nh?ng ng??i đ?ng đ?u, nh?ng Harthacnut đa cai tr? m?t cach đ?c đoan ? đan M?ch, va ong khong s?n sang thay đ?i, đ?c bi?t khi ong khong hoan toan tin t??ng vao cac ba t??c hang đ?u. Luc đ?u, ong đa thanh cong trong vi?c đe d?a cac đ?i t??ng c?a minh, m?c du sau đo it h?n trong tri?u đ?i ng?n ng?i c?a minh. Ong đa t?ng g?p đoi kich th??c c?a h?m đ?i Anh t? m??i sau len ba m??i hai tau, m?t ph?n đ? ong co m?t l?c l??ng co kh? n?ng x? ly r?c r?i ? n?i khac trong đ? ch? c?a minh, [13] va đ? gi?i quy?t đi?u đo, ong đa t?ng m?nh thu? su?t. [8] S? gia t?ng trung h?p v?i m?t v? thu ho?ch kem, gay kho kh?n nghiem tr?ng. Vao n?m 1041, hai trong s? nh?ng ng??i thu th?p thu? c?a ong đa r?t kh?c nghi?t trong vi?c đ?i pho v?i nh?ng ng??i trong va xung quanh Worcester đ?n n?i h? đa b?o lo?n va gi?t ch?t nh?ng ng??i thu thu?. Harthacnut đa ph?n ?ng b?ng cach ap d?ng m?t hinh ph?t h?p phap nh?ng r?t khong ph? bi?n đ??c g?i la 'qu?y r?i'. Ong ta ra l?nh cho cac ba t??c c?a minh đ?t chay th? tr?n va gi?t ch?t dan chung. Tuy nhien, r?t it ng??i ch?t vi h? bi?t chuy?n gi đang đ?n va ch?y tr?n v? m?i h??ng. [1] [14]

Harthacnut đa ph?i ch?u đ?ng nh?ng c?n b?nh ngay c? tr??c khi tr? thanh Vua Anh. Ong co th? đa b? b?nh lao, va co l? ong bi?t r?ng minh s? khong con s?ng đ??c bao lau n?a. [15] N?m 1041, ong m?i ng??i anh em cung cha khac m? c?a minh, Edward K? x?ng t?i, tr? v? sau khi b? l?u đay ? Normandy va co l? đa bi?n ong ta thanh ng??i th?a k?. Ong ta co th? đa b? ?nh h??ng b?i Emma, ??ng??i hy v?ng s? gi? đ??c s?c m?nh c?a ba b?ng cach đ?m b?o r?ng m?t trong nh?ng đ?a con trai c?a ba đa đ??c ng??i khac k? nhi?m. Harthacnut khong k?t hon va khong co con.

Qua đ?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cai ch?t c?a Harthacnut.

Vao ngay 8 thang 6 n?m 1042, Harthacnut đa tham d? m?t đam c??i ? Lambeth . Chu r? la Tovi Ng??i t? hao va co dau la Gytha, con gai c?a c?n th?n Osgod Clapa. Harthacnut co l? đa u?ng m?t l??ng l?n r??u. Khi ong u?ng r??u c?a co dau, [7] [16] ong " ch?t khi đ?ng u?ng r??u, va ong đ?t nhien nga xu?ng đ?t v?i m?t c?n co gi?t kh?ng khi?p, va nh?ng ng??i ? g?n đo đa gi? l?y ong, va ong khong noi gi sau đo..." [17] . Nguyen nhan co th? gay ra cai ch?t la do đ?t qu?, " do u?ng qua nhi?u r??u ". [16]

Sten Korner l?u y r?ng cai ch?t c?a Harthacnut co th? la m?t ph?n c?a m?t am m?u, nh?ng khong kham pha them v? khai ni?m nay, m?c du ham y s? la Edward K? xung t?i đ?ng đ?ng sau am m?u nay. [18] Trong Cai ch?t c?a cac v? vua: L?ch s? y khoa c?a cac v? vua va hoang h?u Anh (2000), Clifford Brewer đa ch? ra r?ng Edward đ??c h??ng l?i t? cai ch?t b?t ng? c?a Harthacnut va trong khi Godwin, Ba t??c Wessex, la cha v? c?a Edward, ong đa t?ng d?n đ?u m?t cu?c n?i d?y ch?ng l?i con r? c?a minh. Ong đ?t ng?t qua đ?i sau khi ?n t?i, m?t l?n n?a ch? ra s? nghi ng? v? Edward la th? ph?m co th? x?y ra đ?ng sau c? hai cai ch?t. Kinda Holman ch?c ch?n r?ng Harthacnut đa b? đ?u đ?c nh?ng c?m th?y r?ng th? ph?m s? khong bao gi? đ??c bi?t đ?n m?t cach ch?c ch?n do "khong thi?u cac ?ng vien b?t man''. [19]

Harthacnut (ben trai) g?p vua Magnus Olafsson ? song Gota t?i Th?y đi?n ngay nay

S? k? v? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?a thu?n chinh tr? gi?a Harthacnut va Magnus Olafsson bao g?m vi?c b? nhi?m ng??i k? v? Harthacnut. Vao th?i đi?m đo, th?a thu?n s? ch? ?nh h??ng đ?n ngai vang c?a đan M?ch. Heimskringla t??ng thu?t r?ng khi Harthacnut ch?t, Magnus đa m? r?ng yeu sach c?a minh đ?n n??c Anh. Ong đa g?i m?t la th? cho Edward Ng??i Tuyen x?ng đ?c tin , nh?n m?nh yeu sach c?a minh len ngai vang Anh va đe d?a xam l??c. Ng??i th?a k? c?a chinh ong, Harald Hardrada , c?ng đa nh?n m?nh yeu sach nay. C? hai đ?u coi minh la ng??i k? v? h?p phap c?a Harthacnut. [20] Fagrskinna ch?a m?t chi ti?t ma Magnus tuyen b? r?ng " Toi s? chi?m h?u toan b? đ? ch? đan M?ch n?u khong s? ch?t trong n? l?c nay ". [21]

Bien nien s? v?n xuoi Brut la m?t tac ph?m Anglo-Norman, bao g?m cac v? vua Anh va Anh t? Brut ( Brutus x? Troy ) đ?n cai ch?t c?a Henry III vao n?m 1272. Co l? no đ??c vi?t trong tri?u đ?i c?a Edward I (tr? vi 1272-1307), m?c du b?n th?o c? nh?t con t?n t?i đ?n n?m 1338. V?n b?n th??ng bao g?m cac l?i đang chu y. Tac gi? ban đ?u v?n ch?a đ??c bi?t, nh?ng co m?t s? ph?n ti?p theo c?a cac ban tay khac nhau, ti?p t?c cau chuy?n đ?n Tr?n chi?n đ?i Halidon (1333). [22] Tac gi? coi c? Harold Harefoot va Harthacnut đ?u la con trai c?a Knud va Emma x? Normandy . Ong mieu t? Harold la thi?u hao hi?p, l?ch s? va danh d?. Ong ca ng?i Harthacnut vi s? hao phong c?a minh v?i th?c ?n va đ? u?ngOng k?t lu?n b?ng cach mieu t? Harthacnut la m?t ng??i con hi?u th?o vi đa ch?p thu?n vi?c m? minh, Emma, ??tr? l?i tri?u đinh. [23]

Nh?n đ?nh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngoai Bien nien s? Ramsey, cac ngu?n thong tin th?i trung c? con s? thu đ?ch v?i Harthacnut. Theo Bien nien s? Anglo-Saxon, ong "khong lam gi x?ng đang v?i m?t v? vua ch?ng nao ong con tr? vi". [24] Cac nha s? h?c hi?n đ?i it bac b? đi?u đo. Theo quan đi?m c?a M. K. Lawson, ong co it nh?t hai trong s? nh?ng đi?u c?n thi?t c?a m?t v? vua th?i trung c? thanh cong, ong "v?a tan nh?n v?a s? hai"; N?u ong khong ch?t tr?, Cu?c chinh ph?t c?a ng??i Norman co th? đa khong x?y ra. Ian Howard ca ng?i Harthacnut vi đa gi? hoa binh tren toan đ? ch? c?a minh, mang l?i l?i ich cho th??ng m?i va th??ng nhan va đ?m b?o s? k? v? hoa binh b?ng cach m?i Edward đ?n tri?u đinh c?a minh lam ng??i th?a k?. N?u ong s?ng lau h?n, Howard tin r?ng, nhan v?t c?a ong co th? đa cho phep ong tr? thanh m?t v? vua thanh cong nh? cha minh. [25]

Henry x? Huntingdon (th? k? 12) tuyen b? r?ng Harthacnut đa ra l?nh cho cac ban ?n c?a tri?u đinh minh "đ??c đ?t b?n l?n m?t ngay v?i s? xa hoa c?a hoang gia" ma O'Brien noi co kh? n?ng la m?t huy?n tho?i ph? bi?n. [16] Henry c?a Huntingdon đa xem chi ti?t nay trong b?i c?nh qu?c v??ng chia s? nh?ng b?a ?n nay v?i cac thanh vien trong gia đinh minh, khi?n Harthacnut hao phong h?n nh?ng ng??i cung th?i. Ranulf Higden (th? k? 14) đa xem chi ti?t t??ng t? trong m?t anh sang tieu c?c. Ong tuyen b? r?ng Harthacnut kh?ng kh?ng đoi co hai b?a t?i m?i ngay. T?m g??ng c?a ong đa ?nh h??ng đ?n ng??i dan Anh, nh?ng ng??i đ??c cho la ngay c?a Higden hau ?n va ngong cu?ng. Higden tuyen b? r?ng Harthacnut co ?nh h??ng lau dai đ?n tinh cach dan t?c Anh. [26] S? k?t h?p c?a Harthacnut v?i s? hau ?n đa đ? n?i ti?ng đ? xu?t hi?n trong ti?u thuy?t Ivanhoe (1819) c?a Walter Scott.

Cac b?n mieu t? mau thu?n v? cai ch?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Co m?t cau chuy?n mau thu?n v? cai ch?t c?a Harthacnut trong Morkinskinna (th? k? 13). Theo b?n mieu t? nay, Magnus I c?a Na Uy (tr? vi 1034-1047) đa đ?n th?m tri?u đinh Harthacnut ? đan M?ch, nh?n đ??c t?t c? cac danh hi?u chinh th?c. Hai v? vua sau đo đa tranh lu?n v? m?t v?n đ? xa giao, v? vi?c ch? nha hay khach nen u?ng tr??c, m?i ng??i đan ong dang danh d? cho ng??i kia. Hai ng??i cu?i cung đa đ?ng y r?ng ch? nha nen u?ng tr??c [27] . Sau đo Alfifa ( Ælfgifu x? Northampton ) b??c vao h?i tr??ng hoang gia, chao đon Magnus. Ba ta rot đ? u?ng cho ong. Nh?ng v? khach m?i đ? u?ng cho Harthacnut. Ong u?ng t? s?ng va ch?t, b? đ?u đ?c. Alfifa vi th? đa co y đ?nh đ?u đ?c Magnus, nh?ng vo tinh gi?t ch?t Harthacnut. Ba ta đa tr?n ch?y đ? tr?n tranh s? tr?ng ph?t. [27]

Cau chuy?n co l? la h? c?u v? ngu?n g?c, m?c du phu h?p v?i mieu t? s? ph?n di?n c?a Ælfgifu trong tac ph?m nay. M?t cau chuy?n g?n nh? gi?ng h?t nhau xu?t hi?n trong cau chuy?n Egils, m?c du ba nhan v?t chinh khac nhau, v?i Egill Skallagrimsson la n?n nhan d? đ?nh, v?i Barðr x? Atley va Gunnhild, M? c?a cac Vua la k? đ?u đ?c. [27]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ghi chu [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ đoi khi đanh v?n la Harðacnut , Harthacanute , Hardicanute , Hardecanute , Hordaknut ho?c Horthaknutr .

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b c d Lawson 2004 .
  2. ^ Howard 2008 , tr. 15, 27.
  3. ^ Howard 2008 , tr. 29?38.
  4. ^ Howard 2008 , tr. 42?51.
  5. ^ Giles 1914 , tr. 112.
  6. ^ Howard 2008 , tr. 58?61.
  7. ^ a b Bricka 1893 , tr. 91-92.
  8. ^ a b Lund 2017 .
  9. ^ Giles 1914 , tr. 113.
  10. ^ Howard 2008 , tr. 109.
  11. ^ Howard 2008 , tr. 117.
  12. ^ Howard 2008 , tr. 111?112.
  13. ^ Howard 2008 , tr. 118?119.
  14. ^ Howard 2008 , tr. 119?120.
  15. ^ Howard 2008 , tr. 106, 124, 149.
  16. ^ a b c O'Brien 2006 , tr. 202-203.
  17. ^ Giles 1914 , tr. 114.
  18. ^ John 1996 , tr. 169, note 2.
  19. ^ Holman 2007 , tr. 94.
  20. ^ Howard 2008 , tr. 40-44.
  21. ^ Finlay 2004 , tr. 173.
  22. ^ Marvin 2006 , tr. 40-42, 47?49, 75.
  23. ^ Marvin 2006 , tr. 223-225.
  24. ^ Howard 2008 , tr. 119.
  25. ^ Howard 2008 , tr. 136.
  26. ^ Given-Wilson 2004 , tr. 133-134.
  27. ^ a b c Fjalldal 2005 , tr. 51-53.

Ngu?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ?c them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • DeVries, Kelly, The Norwegian Invasion of England in 1066 (2003). Boydell & Brewer Ltd, ISBN 1843830272
  • Douglas, David Charles, William The Conqueror: The Norman Impact Upon England (1964). University of California Press.
  • Gillingham, John, The introduction of chivalry into England . Essay included in Law and Government in Medieval England and Normandy: Essays in Honour of Sir James Holt (1994), pages 31?56. Cambridge University Press, ISBN 0521430763
  • Howard, Ian, Harold II: a Throne-Worthy King . Essay included in King Harold II and the Bayeux Tapestry (2005), pages 35?52. Boydell Press, ISBN 1843831244 .
  • Rushton, Alan R., Royal Maladies: Inherited Diseases in the Royal Houses of Europe (2008). Victoria, British Columbia: Trafford, ISBN 1-4251-6810-8

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]