한국   대만   중국   일본 
Ch? ngh?a chuyen ch? ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Ch? ngh?a chuyen ch?

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Chuyen ch? )
M?t ph?n c?a lo?t bai v?
Cach m?ng
Cách mạng Pháp
Francisco Franco , caudillo c?a Tay Ban Nha t? 1936 t?i 1975, lanh đ?o m?t ch? đ? chuyen ch? ma t?n t?i đ?n khi ong ta ch?t.

Ch? ngh?a chuyen ch? la m?t hinh th?c chinh ph? co đ?c đi?m la t? ch?i s? đa nguyen v? chinh tr? , s? d?ng quy?n l?c t?p trung m?nh đ? duy tri nguyen tr?ng chinh tr?, va c?t gi?m phap quy?n , phan l?p quy?n l?c va b?u c? dan ch? . [1] Cac nha khoa h?c chinh tr? đa t?o ra nhi?u mo hinh mo t? nh?ng bi?n th? c?a cac hinh th?c chinh ph? chuyen ch?. [1] Cac ch? đ? chuyen ch? co th? la chuyen quy?n ho?c đ?u s? va co th? d?a tren s? cai tr? c?a m?t đ?ng ho?c quan đ?i . [2] [3]

Trong m?t tac ph?m co ?nh h??ng vao n?m 1964, [4] nha khoa h?c chinh tr? Juan Linz đa đ?nh ngh?a ch? ngh?a chuyen ch? co b?n đ?c đi?m:

  1. đa nguyen chinh tr? h?n ch?, đ??c th?c hi?n v?i nh?ng rang bu?c đ?i v?i c? quan l?p phap , cac đ?ng chinh tr? va cac nhom l?i ich .
  2. Tinh chinh danh chinh tr? d?a tren s? hai long v? m?t c?m xuc va vi?c xac đ?nh ch? đ? nh? m?t cai ac c?n thi?t đ? ch?ng l?i "cac v?n đ? xa h?i d? nh?n bi?t, ch?ng h?n nh? s? kem phat tri?n ho?c cu?c n?i d?y ."
  3. H?n ch? t?i đa vi?c huy đ?ng chinh tr? va đan ap cac ho?t đ?ng ch?ng đ?i ch? đ?.
  4. Quy?n hanh phap khong đ??c xac đ?nh ro rang, th??ng m? h? va thay đ?i đ? m? r?ng quy?n l?c c?a cac nha lanh đ?o. [5] [6]

Theo đ?nh ngh?a h?p, m?t chinh ph? chuyen ch? thi?u cac cu?c b?u c? tr?c ti?p t? do va c?nh tranh đ? b?u ng??i vao cac c? quan l?p phap , thi?u cac cu?c b?u c? tr?c ti?p ho?c gian ti?p t? do va c?nh tranh cho cac ch?c v? hanh phap , ho?c c? hai. [7] Theo đ?nh ngh?a r?ng, cac nha n??c chuyen ch? bao g?m cac qu?c gia thi?u cac quy?n t? do dan s? nh? t? do ton giao , ho?c nh?ng qu?c gia ma chinh ph? va phe đ?i l?p khong thay nhau n?m quy?n it nh?t m?t l?n sau cac cu?c b?u c? t? do. [8] Cac nha n??c chuyen ch? co th? ch?a cac th? ch? dan ch? tren m?t danh ngh?a, ch?ng h?n nh? cac đ?ng chinh tr?, c? quan l?p phap va nh?ng cu?c b?u c? đ??c qu?n ly đ? duy tri s? cai tr? đ?c đoan va co th? co cac cu?c b?u c? gian l?n, khong c?nh tranh. [9] K? t? n?m 1946, t? l? c?a cac nha n??c chuyen ch? trong h? th?ng chinh tr? qu?c t? t?ng len cho đ?n gi?a nh?ng n?m 1970 nh?ng gi?m t? đo cho đ?n n?m 2000. [10]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b Furio Cerutti (2017). Conceptualizing Politics: An Introduction to Political Philosophy . Routledge. tr. 17. Cac nha khoa h?c chinh tr? đa v?ch ra nh?ng ki?u hinh c?a ch? ngh?a chuyen ch?, nh?ng t? đo khong d? rut ra m?t đ?nh ngh?a chung đ??c ch?p nh?n; co v? nh? cac đ?c đi?m chinh c?a no la khong ch?p nh?n tranh cai va đa nguyen nh? nh?ng y?u t? binh th??ng c?a chinh tr?, y chi b?o t?n nguyen tr?ng va ng?n ch?n s? thay đ?i b?ng cach gi? m?i đ?ng thai chinh tr? d??i s? ki?m soat ch?t ch? c?a m?t quy?n l?c trung ??ng m?nh m?, va cu?i cung la s? xoi mon c?a s? phap quy?n, s? phan chia đ?c l?p quy?n l?c, va cac th? t?c b? phi?u dan ch?.
  2. ^ Natasha M. Ezrow & Erica Frantz (2011). Dictators and Dictatorships: Understanding Authoritarian Regimes and Their Leaders . Continuum . tr. 17.
  3. ^ Brian Lai; Dan Slater (2006). “Institutions of the Offensive: Domestic Sources of Dispute Initiation in Authoritarian Regimes, 1950?1992” . American Journal of Political Science . 50 (1): 113?126. doi : 10.1111/j.1540-5907.2006.00173.x . JSTOR   3694260 .
  4. ^ Richard Shorten, Modernism and Totalitarianism: Rethinking the Intellectual Sources of Nazism and Stalinism, 1945 to the Present L?u tr? 2020-01-09 t?i Wayback Machine (Palgrave Macmillan, 2012), p. 256 (note 67): "Trong m?t th?i gian dai đ?nh ngh?a chi ti?t c?a ch? ngh?a chuyen ch? la c?a Juan J. Linz."
  5. ^ Juan J. Linz, "An Authoritarian Regime: The Case of Spain," in Erik Allardt and Yrjo Littunen, eds., Cleavages, Ideologies, and Party Systems: Contributions to Comparative Political Sociology (Helsinki: Transactions of the Westermarck Society), pp. 291?342. Reprinted in Erik Allardt & Stine Rokkan, eds., Mas Politics: Studies in Political Sociology (New York: Free Press, 1970), pp. 251?283, 374?381. [ thi?u ISBN ]
  6. ^ Gretchen Casper, Fragile Democracies: The Legacies of Authoritarian Rule L?u tr? 2020-01-09 t?i Wayback Machine (University of Pittsburgh Press, 1995), pp. 40?50 (citing Linz 1964). [ thi?u ISBN ]
  7. ^ Milan W. Svolik (2012). The Politics of Authoritarian Rule . Cambridge University Press. tr. 22?23. B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Truy c?p ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Toi tuan theo Przeworski et al. (2000), Boix (2003), va Cheibub et al. (2010) trong vi?c đ?nh ngh?a ch? đ? đ?c tai la m?t qu?c gia đ?c l?p khong đap ?ng đ??c it nh?t m?t trong hai tieu chi sau v? dan ch?: (1) b?u c? l?p phap t? do va c?nh tranh va (2) lanh đ?o hanh phap đ??c b?u c? tr?c ti?p trong nh?ng cu?c b?u c? t?ng th?ng t? do va c?nh tranh ho?c gian ti?p b?i c? quan l?p phap trong h? th?ng ngh? vi?n. Xuyen su?t cu?n sach nay, toi s? d?ng cac thu?t ng? ch? đ? chuyen ch? va ch? đ? đ?c tai thay th? cho nhau va đ? c?p đ?n nh?ng ng??i đ?ng đ?u cac chinh ph? c?a cac ch? đ? nay đ?n gi?n la k? đ?c tai ho?c nh?ng nha lanh đ?o chuyen ch? , b?t k? danh hi?u chinh th?c c?a h? la gi.
  8. ^ Milan W. Svolik (2012). The Politics of Authoritarian Rule . Cambridge University Press. tr. 20. B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Truy c?p ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Cac tieu chi kh?t khe h?n co th? yeu c?u vi?c cac chinh ph? ton tr?ng m?t s? quy?n t? do dan s??ch?ng h?n nh? quy?n t? do ton giao (Schmitter va Karl 1991; Zakaria 1997)?ho?c vi?c chinh ph? đ??ng nhi?m va phe đ?i l?p luan phien n?m quy?n it nh?t m?t l?n sau cu?c b?u c? d??ng nh? t? do l?n đ?u tien (Huntington 1993; Przeworski et al. 2000; Cheibib et al. 2010).
  9. ^ Milan W. Svolik (2012). The Politics of Authoritarian Rule . Cambridge University Press. tr. 8, 12, 22, 25, 88, 117. B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Truy c?p ngay 21 thang 10 n?m 2019 .
  10. ^ Milan W. Svolik (2012). The Politics of Authoritarian Rule . Cambridge University Press. tr. 25. B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 10 n?m 2019 . Truy c?p ngay 21 thang 10 n?m 2019 .
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch?_ngh?a_chuyen_ch?&oldid=68637054 ”