L?c đa
la ten g?i đ? ch? m?t trong hai loai
đ?ng v?t gu?c ch?n
l?n trong chi
Camelus
, la
L?c đa m?t b??u
va
L?c đa hai b??u
. C? hai loai nay co ngu?n g?c t? cac vung
sa m?c
c?a
chau A
va
B?c Phi
. đay la loai
đ?ng v?t l?n
nh?t s?ng đ??c tren sa m?c va cac vung kho c?n thi?u n??c u?ng.
Trong m?t s? ngon ng? thi
l?c đa
co ngu?n g?c t?
kamelos
trong
ti?ng Hy L?p
, ma chinh no l?i co ngu?n g?c t?
gamal
trong
ti?ng Hebrew
.
[5]
[6]
Thu?t ng?
l?c đa
c?ng đ??c s? d?ng r?ng rai h?n, đ? mieu t? m?t trong sau loai đ?ng v?t t??ng t? nh? l?c đa trong h?
Camelidae
: hai trong s? đo la l?c đa th?c s?, va b?n la cac đ?ng v?t gi?ng nh? l?c đa ?
Nam M?
:
llama
(l?c đa khong b??u),
alpaca
,
guanaco
va
vicuna
.
[7]
[8]
đ? co cai nhin t?ng quan h?n v? h? l?c đa, xem
H? l?c đa
. đ? co them chi ti?t v? hai loai l?c đa th?c s?, xem
L?c đa m?t b??u
va
L?c đa hai b??u
.
Tu?i th? trung binh c?a l?c đa t? 45 đ?n 50 n?m.
[9]
[10]
M?t con l?c đa tr??ng thanh cao 1,85m đ?n b??u ? vai va 2,15m ? b??u.
[11]
L?c đa co th? ch?y 65 km/h ? vung co cay b?i ng?n va duy tri t?c đ? len đ?n 65 km/h.
[12]
L?c đa 2 b??u n?ng 300 đ?n 1000 kg va l?c đa m?t b??u n?ng 300 đ?n 600 kg.
L?c đa ch?u đ??c s? kh?c nghi?t c?a sa m?c vi chung co l?p
long
b?m đ? b?o v? kh?i cai nong va cai l?nh trong luc tr?i n?ng ho?c vao ban đem tren sa m?c. Ban chan chung co nh?ng chi?c mong to k?nh giup no đi v?ng tren con đ??ng g? gh? s?i đa ho?c tren l?p cat m?m. Quan tr?ng h?n la chung bi?t cach gi? n??c trong c? th?.
Cach gi? n??c trong c? th?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
L?c đa khong ch?y m? hoi va c?ng m?t r?t it n??c trong qua trinh bai ti?t. Ngay c? ch?t l?ng ? m?i c?ng đ??c gi? l?i thong qua m?t khe xu?ng mi?ng. L?c đa co th? đi trong m?t th?i gian dai tren sa m?c, khi đo tr?ng l??ng c?a no s? gi?m đi kho?ng 40%.
[13]
Nh?ng ch? y?u no s?ng đ??c tren sa m?c lau la nh? cai b??u.
L?c đa đ??c bi?t đ?n nhi?u nh?t nh? cac b??u c?a chung. Cac b??u nay khong ch?a n??c nh? đa s? ng??i tin t??ng. Cac b??u nay la cac ngu?n d? tr? cac mo m?,
[14]
[15]
trong khi n??c đ??c l?u tr? trong mau c?a chung. đi?u nay cho phep chung s?ng đ??c nhi?u ngay ma khong co th?c ?n va n??c u?ng. M? l?c đa s? d?ng khi khan hi?m l??ng th?c. B??u luc đo s? co l?i va m?m đi. đ?n khi co n??c, no co th? u?ng đ??c li?n m?t h?i 57l n??c đ? bu l?i ph?n ch?t l?ng b? m?t. Khong gi?ng nh? cac đ?ng v?t co vu khac,
h?ng c?u
c?a chung la hinh b?u d?c ch? khong ph?i hinh tron. đi?u nay t?o đi?u ki?n cho dong ch?y c?a cac t? bao h?ng c?u trong qua trinh m?t n??c.
[16]
va lam cho chung t?t h?n trong vi?c ch?ng l?i dao đ?ng th?m th?u cao
th?m th?u
ma khong b? v? khi u?ng m?t l??ng l?n n??c: m?t con l?c đa co can n?ng 600 kg (1.300 lb) co th? u?ng 200 L (53 gal M?) n??c trong 3 phut.
[17]
[18]
L?c đa hai b??u co hai l?p long: l?p long t? ben trong đ? gi? ?m va l?p long tho ben ngoai dai h?n gi?ng nh? toc. Chung s?n xu?t kho?ng 2,3 kg (5
pound
) s?i
len
hang n?m. C?u truc c?a s?i len long l?c đa t??ng t? nh? len cas?mia. Long t? thong th??ng dai t? 2,5-7,5 cm (1-3
inch
). Long t? c?a l?c đa khong tach ra d? dang. Long t? đ??c xe thanh
s?i
đ?
d?t kim
.
Loai ng??i đa thu?n hoa l?c đa kho?ng 5000 n?m tr??c đay. L?c đa m?t b??u va l?c đa hai b??u v?n đ??c s? d?ng đ? l?y
s?a
, th?t va lam đ?ng v?t chuyen ch??l?c đa m?t b??u ? B?c Phi va Tay A; l?c đa hai b??u ? vung đong va b?c c?a khu v?c
Trung A
.
M?c du hi?n nay con kho?ng 13 tri?u l?c đa m?t b??u con s?ng, loai nay đa tuy?t ch?ng trong đi?u ki?n s?ng hoang da: t?t c? đa đ??c thu?n hoa (ch? y?u ?
Sudan
,
Somalia
,
?n đ?
va cac qu?c gia lan c?n), c?ng nh? ?
C?ng hoa Nam Phi
,
Namibia
va
Botswana
. Tuy nhien, co m?t qu?n th? s?ng
hoang da
kho?ng 700.000 con ? mi?n trung n??c
Uc
, chung la h?u du? c?a cac ca th? đa thoat kh?i cu?c s?ng giam c?m vao cu?i
th? k? 19
. Qu?n th? nay t?ng tr??ng kho?ng 11% m?i n?m va trong th?i gian g?n đay chinh quy?n
Nam Uc
đa quy?t đ?nh tieu di?t loai đ?ng v?t nay, nguyen nhan la chung ng?n qua nhi?u cac ngu?n tai nguyen thien nhien co h?n c?a cac trang tr?i nuoi
c?u
.
L?c đa hai b??u đa t?ng r?t ph? bi?n, nh?ng hi?n nay qu?n th? c?a chung đa gi?m xu?ng ch? con kho?ng 1,4 tri?u con, ch? y?u la đa đ??c thu?n hoa. Ng??i ta cho r?ng con kho?ng 1.000 con l?c đa hai b??u s?ng hoang da trong
sa m?c Gobi
, va m?t l??ng nh? ?
Iran
,
Afghanistan
,
Th? Nh? K?
va
Nga
.
M?t qu?n th? nh? l?c đa (m?t va hai b??u) nh?p kh?u đa t?ng s?ng ? mi?n tay nam n??c
M?
cho đ?n đ?u
th? k? 20
. Cac đ?ng v?t nay đ??c nh?p kh?u t? Th? Nh? K?, la m?t ph?n trong th?c nghi?m c?a
US Camel Corps
va đ??c s? d?ng nh? la đ?ng v?t keo xe trong cac m?, va chung đa tr?n thoat ho?c đ??c gi?i thoat sau khi d? an k?t thuc.
Mi m?t c?a loai l?c đa r?t day đ? b?o v? chung kh?i cat bay sa m?c, m?t c?a no co 3 mi.
- ^
Wilson, D. E.; Reeder, D. M. bien t?p (2005). “
Camelus
”.
Mammal Species of the World
. Baltimore: Nha in đ?i h?c Johns Hopkins, 2 t?p (2.142 trang).
ISBN
978-0-8018-8221-0
.
OCLC
62265494
.
- ^
“Camelus gigas”
.
ZipcodeZoo
. BayScience Foundation, Inc
. Truy c?p ngay 7 thang 12 n?m 2012
.
- ^
Worboys, Graeme L.; Francis, Wendy L.; Lockwood, Michael (ngay 30 thang 3 n?m 2010).
Connectivity Conservation Management: A Global Guide
. Earthscan. tr. 142.
ISBN
9781844076048
.
- ^
Falconer, Hugh (1868).
Palæontological Memoirs and Notes of the Late Hugh Falconer: Fauna antiqua sivalensis
. R. Hardwicke. tr. 231.
- ^
“camel”.
The New Oxford American Dictionary
(?n b?n 2). Oxford University Press, Inc. 2005.
- ^
Herper, Douglas.
“camel”
.
Online Etymology Dictionary
. Truy c?p ngay 28 thang 11 n?m 2012
.
- ^
“llama”
.
Century Dictionary and Cyclopedia
. wordnik
. Truy c?p ngay 28 thang 11 n?m 2012
.
- ^
Bornstein, Set (2010).
“Important ectoparasites of Alpaca (Vicugna pacos)”
.
Acta Veterinaria Scandinavica
.
52
(Suppl 1): S17.
doi
:
10.1186/1751-0147-52-S1-S17
.
ISSN
1751-0147
. Truy c?p ngay 28 thang 11 n?m 2012
.
- ^
“Arabian (Dromedary) Camel”
.
National Geographic
. National Geographic Society
. Truy c?p ngay 25 thang 11 n?m 2012
.
- ^
“Bactrian Camel: Camelus bactrianus”
.
National Geographic
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 7 thang 2 n?m 2010
. Truy c?p ngay 28 thang 11 n?m 2012
.
- ^
“The amazing characteristics of the camels”
. Camello Safari
. Truy c?p ngay 26 thang 11 n?m 2012
.
- ^
“How Fast Can Camels Run and How Long Can They Run For?”
.
Big Site of Amazing Facts
. Truy c?p ngay 29 thang 11 n?m 2012
.
- ^
Breulmann, M., Boer, B., Wernery, U., Wernery, R., El Shaer, H., Alhadrami, G.,... Norton, J. (2007). "The Camel From Tradition to Modern Times" (PDF). UNESCO DOHA OFFICE
- ^
Rice, Jocelyn (ngay 5 thang 1 n?m 2009).
“20 Things You Didn't Know About... Fat | Obesity”
. DISCOVER Magazine
. Truy c?p ngay 7 thang 3 n?m 2009
.
- ^
Roberts, Michael Bliss Vaughan (1986).
Biology: A Functional Approach
. Nelson Thornes. tr.
234
?235, 241.
ISBN
9780174480198
.
- ^
Eitan, A; Aloni, B; Livne, A (1976). “Unique properties of the camel erythrocyte membraneII. Organization of membrane proteins”.
Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Biomembranes
.
426
: 647?58.
doi
:
10.1016/0005-2736(76)90129-2
.
- ^
“Dromedary”
. Hannover Zoo.
B?n g?c
l?u tr? ngay 25 thang 10 n?m 2005
. Truy c?p ngay 8 thang 1 n?m 2008
.
- ^
Halpern, E. Anette (1999). “Camel”. Trong Mares; Michael A. (bien t?p).
Deserts
. University of Oklahoma Press. tr. 96?97.
ISBN
9780806131467
.
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
L?c đa
.
|