B? Tung Linh
(
ph?n th?
: 蒲松齡,
gi?n th?
: 蒲松?, sinh ngay
5 thang 6
n?m
1640
? m?t ngay
25 thang 2
n?m
1715
), t? la
L?u Tien
(
留仙)
va
Ki?m Th?n (?臣)
, c?ng co ng??i g?i ong la
Li?u Tuy?n c? s? (柳泉居士)
, la m?t v?n s? ng??i
Trung Hoa
d??i tri?u đ?i
nha Thanh
. Ong đ??c bi?t đ?n nhi?u v?i tac ph?m
Lieu trai chi d?
(聊齋志異).
B? Tung Linh sinh ra trong m?t gia đinh ti?u th??ng ? huy?n
Truy Xuyen
(淄川, nay la m?t qu?n c?a đ?a c?p th?
Truy Bac
, t?nh
S?n đong
). T? tien ong co th? coi la
ng??i Mong C?
. N?m Thu?n Tr? th? 14 (1657), ong đ?
tu tai
khi m?i 18 tu?i, nh?ng ph?i mai đ?n n?m Khang Hi th? 50 (1710), khi 71 tu?i m?i đ??c b? lam
c?ng sinh
.
Than ph? c?a B? Tung Linh la B? Ban vi l?n đ?n n?i khoa tr??ng, nen đa t? b? nghi?p nho theo nghi?p th??ng gia. Sinh con đ?u long la Tri?u K? nh?ng ch?ng may ch?t y?u. đ?n tu?i trung nien thi coi nh? ong đa tuy?t t? nen ong đong c?a chuyen tam đ?c sach va lam t? thi?n. Nh?ng k? l? thay luc đo ong l?i co b?n ng??i con l?n l??t la: Tri?u C?, Ba Linh, Tung Linh va H?c Linh. B? Tung Linh la con dong th?. M? đ? ong la ng??i h? đ?ng.
Ong danh h?u h?t th?i gian trong vi?c d?y h?c t?, va s?u t?m nh?ng cau chuy?n ma sau nay đ??c vi?t trong tac ph?m
Lieu trai chi d?
.
B? Tung Linh co cac sang tac trong c? th?, ti?u thuy?t va truy?n ng?n. Tac ph?m n?i ti?ng nh?t c?a ong la đo?n thien ti?u thuy?t
Lieu trai chi d?
bao g?m 16 quy?n chia lam 431 t?p truy?n chinh va 17 truy?n ph?, v? chi 448 t?p v? nh?ng truy?n k? quai ma ong s?u t?p đ??c. đay c?ng đ??c coi la m?t đ?nh cao trong th? lo?i truy?n ng?n c? đi?n Trung Qu?c.
V? ti?u thuy?t, co b? 16 quy?n Lieu trai v?n t?p. V? th? c?ng co b? Lieu trai thi t?p bao g?m 6 quy?n v?i h?n 1.000 bai th?, 170 bai t?, 14 v? ca khuc dan gian va 3 v? t?p k?ch. Ngoai ra, m?t s? nha phe binh v?n h?c cho r?ng tac ph?m ti?u thuy?t
T?nh th? nhan duyen truy?n
(醒世姻緣傳) b?ng ti?ng Trung b?n ng? la c?a ong sang tac.
[1]
Lu?n ban 2 ch? Lieu trai
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Trong 2 t? Lieu Trai (聊齋) thi t? "Trai" la chinh t?, con t? "Lieu" ch? la b? tuc t?.
T? "Trai - 齋" co r?t nhi?u ngh?a nh?ng ngh?a "phong h?c" la đ??c nhi?u ng??i đ?ng tinh nh?t.
T? "Lieu - 聊" co ngh?a la "s? sai", "t?m b?".
V?y Lieu Trai co ngh?a la phong h?c (c?ng co th? la phong đ?c sach ngay x?a) s? sai t?m b?.
Co giai tho?i k? r?ng, Lieu trai chi d? ban đ?u co ten la "Qu? H? Truy?n" (鬼狐傳), nh?ng trong luc B? Tung Linh đi thi h??ng, qu? h? c? quanh qu?n ngoai l?u khi?n ong s? hai nen đ?i ten thanh Lieu Trai Chi D?. Tuy nhien đay ch? la l?i đ?n, khong co c?n c? đ? xac minh.