đung
Bao Harvey
la m?t c?n
xoay thu?n nhi?t đ?i
gay ra l? l?t ch?a t?ng th?y va th?m kh?c ? vung đong nam
Texas
. đay la tr?n bao l?n đ?u tien đ? b? vao đ?t li?n ?
Hoa K?
k? t?
bao Wilma
n?m 2005, ch?m d?t giai đo?n 12 n?m k? l?c ma khong co c?n bao l?n (bao c?p 3 tr? len tren
Thang bao Saffir-Simpson
) đ? b? vao
Hoa K?
.Harvey c?ng la c?n bao đ?u tien đanh vao ti?u bang Texas k? t?
bao Ike
n?m 2008. Ngoai ra, đay la c?n bao m?nh nh?t ?
v?nh Mexico
k? t? c?n
bao Rita
n?m 2005 va m?nh nh?t đ? b? vao Hoa K? k? t? c?n
bao Charley
n?m 2004.
[1]
Bi?u đ? th? hi?n đ??ng đi va c??ng đ? c?a bao theo thang Saffir-Simpson
Chu thich bi?u đ?
Ap th?p nhi?t đ?i (≤38 mph, ≤62 km/h)
Bao nhi?t đ?i (39?73 mph, 63?118 km/h)
C?p 1 (74?95 mph, 119?153 km/h)
C?p 2 (96?110 mph, 154?177 km/h)
C?p 3 (111?129 mph, 178?208 km/h)
C?p 4 (130?156 mph, 209?251 km/h)
C?p 5 (≥157 mph, ≥252 km/h)
Khong ro
La c?n bao th? tam đ??c đ?t ten, c?n bao cu?ng phong (
hurricane
) th? ba, va c?n bao cu?ng phong l?n đ?u tien c?a
mua bao đ?i Tay D??ng n?m 2017
, Harvey phat tri?n t? m?t lan song nhi?t đ?i (khu v?c co nhi?u
dong
va may) v? phia đong c?a
Ti?u Antilles
vao ngay 17 thang 8.
[2]
Bao đa v??t qua
qu?n đ?o Antilles H?ng Gio
vao ngay hom sau, phia nam
Barbados
va sau đo la
Saint Vincent
. Khi đi vao
bi?n Caribe
, Harvey b?t đ?u y?u đi do s?c gio v?a ph?i va bi?n thanh m?t đ?t song nhi?t đ?i phia b?c Colombia vao đ?u ngay 19 thang 8. Cac tan d? đ??c theo doi v? s? ph?c h?i, khi no ti?p t?c đi v? phia tay b?c qua
bi?n Caribe
va
ban đ?o Yucatan
tr??c khi phat tri?n l?i tren
v?nh Campeche
vao ngay 23 thang 8. Sau đo Harvey b?t đ?u t?ng c??ng nhanh chong vao ngay 24 thang 8, l?y l?i tr?ng thai c?n bao nhi?t đ?i va tr? thanh c?n bao cu?ng phong sau đo cung ngay. Trong khi c?n bao đi v? phia tay b?c, thi giai đo?n t?ng c??ng c?a Harvey đa t?m d?ng m?t th?i gian qua đem t? ngay 24 đ?n 25 thang Tam, tuy nhien Harvey s?m khoi ph?c l?i va tr? thanh
c?n bao c?p 4
vao cu?i ngay 25 thang 8. Nhi?u gi? sau, Harvey đ? b? vao
Rockport, Texas
, ? c??ng đ? cao đi?m.
Harvey đa gay ra cai ch?t c?a 107 ng??i,trong đo 106 ng??i ?
M?
,con l?i 1 ng??i ?
Guyana
. Bao l? n?i đ?a th?m kh?c di?n ra t?i
vung đo th? Houston
. Giam đ?c
C? quan Qu?n ly Tr??ng h?p Kh?n c?p FEMA
, đa g?i Harvey la "th?m h?a t?i t? nh?t" trong l?ch s? ti?u bang
Texas
, va d? ki?n ??s? h?i ph?c ph?i m?t "nhi?u n?m".
[3]
Thi?t h?i ma c?n bao nay gay ra len đ?n 125 t?
USD(đo la M?)
,ngang b?ng v?i
bao katrina
c?a mua bao 2005,đ?ng th?i giup harvey cung v?i
katrina
la hai c?n bao gay thi?t h?i l?n nh?t v? m?t v?t ch?t t?ng đ??c ghi nh?n.
M?t s? c?n bao c?ng gay ra nh?ng thi?t h?i v? v?t ch?t l?n khac trong cac c?n bao ?
đ?i Tay D??ng
nh?:
Maria(2017)
-91,61 t?
USD
;
Sandy(2012)
-68,7 t? USD;
Irma(2017)
-64,76 t? USD;
Ike(2008)
-38 t? USD;
Wilma(2005)
-27,4 t? USD;
Andrew(1992)
-27,3 t? USD;
Ivan(2004)
-26,1 t? USD;
Rita(2005)
-18,5 t? USD;...
đ?a ly Houston
n?m ? m?t ph?n th?p c?a
đ?ng b?ng ven bi?n vung V?nh
, va đ?t c?a no n?m tren đ?t set co kh? n?ng thoat n??c kem. Khi h?u c?a
Houston
gay ra l??ng m?a r?t l?n, cung v?i cac tr?n l? l?t gay ra, co ngh?a la cac l? l?t l?p đi l?p l?i trong thanh ph? k? t? khi thanh l?p vao n?m 1836, m?c du khu ki?m soat l? l?t đ??c thanh l?p n?m 1947 v?i s? tr? giup c?a
Quan đ?i Hoa K?
, thanh cong trong vi?c ng?n ch?n l? l?t toan bang trong h?n 50 n?m. G?n đay h?n, cac c? dan ch?t vi "l? l?t l?ch s?" vao thang 5 n?m 2015, va trong "l? ngay thu?" thang 4 n?m 2016.
[4]
[5]
Bao co xu h??ng di chuy?n r?t ch?m trong khu v?c, va m?a r?i l??ng l?n trong m?t th?i gian dai, nh? đa x?y ra trong c?n bao nhi?t đ?i
Claudette
n?m 1979 va bao nhi?t đ?i
Allison
n?m 2001.
[6]
Tr? l?i v? tinh tr?ng l? l?t pha v? k? l?c c?a Harvey, cac nha khoa h?c khi h?u ch? ra r?ng l??ng m?a l?n la do nhi?t đ? t?ng
[7]
[8]
. Theo cac quan ch?c c?a Harris County Flood Control District, Harvey đa gay ra tr?n l? '500 n?m' th? ba trong vong ba n?m. C? quan đanh gia Khi h?u Qu?c gia neu ro:
[9]
Nh?ng s? gia t?ng g?n đay trong ho?t đ?ng lien quan m?t ph?n đ?n nhi?t đ? m?t bi?n cao h?n trong khu v?c ma cac tr?n bao đ?i Tay D??ng hinh thanh va di chuy?n qua. Nhi?u y?u t? đa đ??c hi?n th? ?nh h??ng đ?n nhi?t đ? m?t bi?n đ?a ph??ng, bao g?m s? bi?n thien t? nhien, phat th?i do con ng??i gay ra b?i khi gi? nhi?t, va o nhi?m h?t.
Theo Kevin Trenberth, tac đ?ng c?a con ng??i co th? la nguyen nhan c?a 30% l??ng m?a c?a
c?n bao
[7]
. Michael E. Mann cho bi?t, nhi?t đ? m?t bi?n c?a khu v?c đa t?ng kho?ng 0.5
°C
trong nh?ng th?p k? g?n đay, cho phep Harvey t?ng c??ng h?n d? ki?n, gay ra them 3-5% đ? ?m trong khi quy?n theo Quan h? Clausius-Clapeyron.
[10]
Kenneth Kunkel thu?c Vi?n nghien c?u khi h?u North Carolina đa ch? ra r?ng nhi?t đ? n??c c?a V?nh Mexico cao h?n m?c trung binh vao th?i đi?m nay trong n?m, va c?ng co th? la m?t nhan t? tac đ?ng c?a Harvey
[11]
.
S? di chuy?n ch?m rai c?a Harvey tren Texas cho phep c?n bao th? m?a l?n vao ti?u bang nay. V? tri b? đinh tr? nay la do gio th?i y?u đi lien quan đ?n h? th?ng ap l?c cao ? c?n nhi?t đ?i m? r?ng ? nhi?u ph?n ? Hoa K? vao th?i đi?m đo, đa đ?y lu?ng ph?n l?c len phia b?c. Nghien c?u va mo ph?ng m?u hinh đa ch? ra m?i lien h? gi?a mo hinh nay va bi?n đ?i khi h?u do con ng??i gay ra.
[10]
[12]
M?c n??c bi?n dang
cao d?c theo
b? bi?n do s? nong len toan c?u
, k?t h?p v?i s? s?t lun do s?t l? b? bi?n gay ra b?i vi?c khoan d?u, gi?ng n??c ng?m ho?c cac ho?t đ?ng khac, c?ng ch?u trach nhi?m cho cac tac đ?ng tr?m tr?ng h?n, v?i m?c n??c bi?n dang cao 6 inch (15 cm) trong nh?ng n?m g?n đay
[10]
[13]
Houston
ch?ng ki?n s? phat tri?n nhanh chong đo th? khong ki?m soat, v?i cac đ?ng c? h?p th? va đ?t ng?p n??c đ??c thay th? b?ng cac b? m?t c?ng lam cho n??c
bao
v??t qua kh? n?ng thoat n??c c?a cac con song va cac kenh đao.
[14]
Vung
Katy Prairie
? phia tay h?t Harris, t?ng giup h?p th? n??c l? l?t trong khu v?c, đa gi?m xu?ng con m?t ph?n t? so v?i quy mo tr??c đo trong vai th?p k? qua do s? phat tri?n c?a vung ngo?i o, va m?t phan tich phat hi?n ra r?ng h?n 7.000 đ?n v? gia c? đa đ??c xay d?ng trong vung l? 100 n?m ? h?t Harris t? n?m 2010.
[15]
- ^
Jason Samenow, Angela Fritz, and Matthew Cappucci (ngay 26 thang 8 n?m 2017).
“Harvey unloading incredible rains over Southeast Texas; Flash flood emergency in Houston”
.
The Washington Post
. Truy c?p ngay 27 thang 8 n?m 2017
.
Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? (
lien k?t
)
- ^
Stacy R. Stewart (ngay 13 thang 8 n?m 2017).
“Graphical Tropical Weather Outlook”
.
Miami, Florida
:
National Hurricane Center
. Truy c?p ngay 24 thang 8 n?m 2017
.
- ^
Joel Achenbach (ngay 27 thang 8 n?m 2017).
“FEMA director says Harvey is probably the worst disaster in Texas history”
.
The Washington Post
. Truy c?p ngay 27 thang 8 n?m 2017
.
- ^
Gabbatt, Adam (ngay 28 thang 8 n?m 2017).
“What makes Houston so vulnerable to serious floods?”
.
the Guardian
. Truy c?p ngay 30 thang 8 n?m 2017
.
- ^
Fox, Justin (ngay 29 thang 8 n?m 2017).
“How to Make 500-Year Storms Happen Every Year”
.
Bloomberg.com
. Truy c?p ngay 30 thang 8 n?m 2017
.
- ^
“How A Warmer Climate Helped Shape Harvey”
.
NPR.org
. ngay 28 thang 8 n?m 2017
. Truy c?p ngay 30 thang 8 n?m 2017
.
- ^
a
b
“Did Climate Change Intensify Hurricane Harvey?”
.
The Atlantic
. ngay 27 thang 8 n?m 2017.
- ^
“What you can and can't say about climate change and Hurricane Harvey”
.
The Washington Post
. ngay 27 thang 8 n?m 2017.
- ^
“Extreme Weather”
. National Climate Assessment.
- ^
a
b
c
Michael E. Mann
(ngay 28 thang 8 n?m 2017).
“It's a fact: climate change made Hurricane Harvey more deadly”
.
the Guardian
. Truy c?p ngay 28 thang 8 n?m 2017
.
- ^
“How Hurricane Harvey Became So Destructive”
.
The New York Times
. ngay 28 thang 8 n?m 2017.
- ^
Michael E. Mann; Stefan Rahmstorf; Kai Kornhuber; Byron A. Steinman; Sonya K. Miller; Dim Coumou (ngay 27 thang 3 n?m 2017). “Influence of Anthropogenic Climate Change on Planetary Wave Resonance and Extreme Weather Events”.
Scientific Reports
. Springer Nature.
7
: 45242.
doi
:
10.1038/srep45242
.
ISSN
2045-2322
.
- ^
John D. Harden (ngay 20 thang 5 n?m 2016).
“For years, the Houston area has been losing ground”
.
Houston Chronicle
. Truy c?p ngay 30 thang 8 n?m 2017
.
- ^
Fernandez, Manny; Fausset, Richard (ngay 27 thang 8 n?m 2017).
“A Storm Forces Houston, the Limitless City, to Consider Its Limits”
.
The New York Times
. Truy c?p ngay 31 thang 8 n?m 2017
.
- ^
Henry Grabar (ngay 27 thang 8 n?m 2017).
“Houston Wasn't Built for a Storm Like This”
.
Slate
. Truy c?p ngay 29 thang 8 n?m 2017
.