Bai vi?t nay c?n them chu thich ngu?n g?c đ? ki?m ch?ng thong tin . M?i b?n giup hoan thi?n bai vi?t nay b?ng cach b? sung chu thich t?i cac ngu?n đang tin c?y . Cac n?i dung khong co ngu?n co th? b? nghi ng? va xoa b?.

đan tranh ( ch? Nom : 彈箏, ti?ng Trung : 古箏 ; binh am : G?zh?ng , Han Vi?t : c? tranh) con đ??c g?i la đan th?p l?c hay đan co tr? ch?n , la nh?c c? truy?n th?ng c?a ng??i ph??ng đong, co xu?t x? t? Trung Qu?c. đan thu?c h? day, chi g?y; ngoai ra h? đan tranh co c? chi keo va chi go. Lo?i 16 day nen đan con co ten g?i la đan Th?p l?c. Nay đa đ??c tan ti?n thanh 21 - 25, 26 day (c? tranh c?a Trung Qu?c).

Ngoai kh? n?ng di?n t?u giai đi?u, ngon ch?i truy?n th?ng c?a đan tranh la nh?ng quang tam r?i ho?c ch?p va ngon đ?c tr?ng nh?t la vu?t tren cac day va g?y day,ngoai ra co c? d?ng dung v? keo hay dung que go. đan tranh la nh?c khi dung đ? đ?c t?u , hoa t?u , đ?m cho hat va đ??c ch?i trong nhi?u th? lo?i am nh?c nh? cac dan nh?c dan ca, k?t h?p v?i nh?ng ca khuc c?a C-pop , nh?c Au M?,...

Trong khi cac qu?c gia ph??ng đong co nh?ng nh?c c? nhi?u day nh? đan tranh, đan s?t thi v?i ng??i ph??ng Tay h? co đan zither . V?y nen đan tranh ph??ng đong c?ng co t?m sanh ngang zither ph??ng Tay, tuy am đi?u c?a chung hoan toan khac nhau.

Ngoai ra, nh?ng lo?i đan thu?c h? đan tranh ? h?u h?t cac n??c trong khu v?c chau A luon co m?t phien b?n mini cho tr? em va ng??i m?i ch?i h?c di?n t?u.

Ngu?n g?c l?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?ch s? c?a đan tranh keo dai t? l?ch s? Trung Qu?c th?i k? đ?u. đo la m?t trong nh?ng nh?c c? co day quan tr?ng nh?t đ??c t?o ra ? Trung Qu?c, tr??c khi đan c? tranh ra đ?i, ng??i Hoa đa ch? t?o ra đan s?t ( s?t c?m ho?c c? s?t ) (瑟 ho?c 古瑟 hay 瑟琴 Binh am : Se, g? se, Se qin), co am v?c r?ng t?i 5 quang tam.

đan s?t la m?t nh?c c? r?t ph? bi?n trong th?i Tay Chu va th?i Xuan Thu. Cac m?u v?t con sot l?i đa đ??c khai qu?t t? nh?ng n?i nh? t?nh H? B?c va H? Nam va khu v?c Giang Nam c?a Trung Qu?c. Nh?ng n?i khac bao g?m Giang To, An Huy, S?n đong va Lieu Ninh. ? H? B?c, l?ng m? c?a T?ng H?u ?t (cu?i th?p nien 400 tr??c Cong nguyen) la m?t kho bau c?a cac nh?c c? c? x?a c?a Trung Qu?c, bao g?m m?t b? hoan ch?nh c?a bien chung (chuong đ?ng), đan s?t va đan c? c?m, chuong đa (bien khanh) va tr?ng.

đoan tuy tung am nh?c c?a ong g?m 21 co gai va ph? n? c?ng đ??c chon c?t cung ong. Vao th?i Chi?n Qu?c, cac lo?i c? tranh ban đ?u đa xu?t hi?n, đ??c phat tri?n t? đan s?t.

Vi v?y, đoi khi ng??i ta noi r?ng c? tranh v? c? b?n la m?t phien b?n nh? h?n va đ?n gi?n h?n đan s?t r?t nhi?u. đan s?t c?ng đ??c tr?ng bay ? cac b?o tang l?ch s? va dan t?c ? Trung Qu?c, nhi?u ngh? nhan c?ng ch?i lo?i đan nay va n?u nh? co ban ra th? tr??ng thi gia c?a đan s?t vo cung đ?t đ? so v?i c? tranh. Chinh vi v?y đan s?t vo cung hi?m đ?a vao s? d?ng trong dan nh?c dan t?c đ? hoa t?u nen đan s?t luon tr? thanh th? b? quen lang. Theo truy?n thuy?t, Ph?c Hy đa t?o ra đan s?t. Va do đo, ng??i ta tin r?ng vao th?i nha H?, s?t c?m đa ra đ?i. C?ng co nhi?u đ? c?p trong v?n h?c Trung Qu?c, nh? trong Kinh Th? (C? đi?n c?a th? ca) va Lu?n ng? c?a Kh?ng T? . S?t c?m luon la m?t nh?c c? cao c?p. Ngay t? th?i nha Chu , no đa đ??c s? d?ng đ? ch?i nh?c theo nghi th?c đ? cung t?.

T? đo c? tranh đa tr?i qua nhi?u thay đ?i trong l?ch s? lau dai c?a no. M?u v?t lau đ?i nh?t đ??c phat hi?n la đan tranh 14 day va co nien đ?i kho?ng 500 n?m TCN, co th? trong th?i Chi?n Qu?c (475 n?m tr??c Cong nguyen). C? tranh tr? nen n?i b?t trong tri?u đ?i T?n (221 Tai 206 TCN). Vao th?i nha đ??ng (618 TCN), c? tranh co th? la nh?c c? đ??c ch?i ph? bi?n nh?t ? Trung Qu?c luc b?y gi?. Co nhi?u tai li?u khac nhau v? cach c? tranh xu?t hi?n. C? tranh Trung Qu?c đ??c phat minh b?i Mong đi?m , m?t v? t??ng c?a tri?u đ?i T?n (221-206 tr??c Cong nguyen), ch?u ?nh h??ng l?n t? đan s?t. Do đan s?t tuy co 50 day nh?ng tr?ng l??ng c?a no vo cung n?ng nen Mong đi?m m?i ngh? ra m?t lo?i nh?c c? t??ng t? đan s?t v?i kich th??c nh? h?n đan s?t, d? di chuy?n va khong qua kho kh?n khi mang vac, ong g?i th? đan đo la đan tranh hay c? tranh. M?t s? ng??i tin r?ng c? tranh ban đ?u đ??c phat tri?n d??i d?ng đan tam giac b?ng tre nh? đ??c ghi l?i trong thuy?t v?n gi?i t? , sau đo đ??c thi?t k? l?i va lam t? nh?ng t?m g? cong l?n h?n va nh?ng con nh?n c?a đan co th? di chuy?n. M?t truy?n thuy?t th? ba noi r?ng xu?t hi?n khi hai ng??i song t?u v?i đan c? tranh lo?i 25 day. H? đa c?i ti?n no thanh 16, 17, 18 va 21 day. Day đa t?ng đ??c lam b?ng l?a, nh?ng day b?ng l?a ngay nay ch? co dong đan tranh c?a Tri?u Tien m?i s? d?ng. Trong tri?u đ?i nha Thanh (1644-1912 CE), cac day nay chuy?n sang day đ?ng thau. Day hi?n đ?i h?u nh? luon đ??c b?c thep b?ng nylon. đ??c gi?i thi?u l?n đ?u tien vao nh?ng n?m 1970, cac day đan đa v?t li?u nay đa t?ng am l??ng c?a nh?c c? trong khi v?n duy tri am s?c ch?p nh?n đ??c. T?i Trung Qu?c, co it nh?t n?a ta phong cach ch?i c? tranh theo tr??ng phai khu v?c rieng bi?t; nien đ?i it nh?t la t? th?i nha đ??ng, t?c la h?n 1.000 n?m tr??c, co hai phong cach ch?i đan tranh rieng bi?t: đan tranh (??, t?c g?y đan tranh v?i mong gi?) va s?u tranh (?? - ch?i đan tranh b?ng đ?u ngon tay).

Cac ho? ti?t tren c? tranh bao g?m ngh? thu?t ch?m kh?c, s?n mai ch?m kh?c, kh?m xa c?, tranh, th?, th? phap, ch?m kh?c v? (ng?c) va phap lam .

Phong cach ch?i tr??c tien đ??c phan chia gi?a mi?n B?c va mi?n Nam tr??c khi đ??c chia nh? thanh cac tr??ng khu v?c c? th?. Cac tr??ng phai trong khu v?c la m?t ph?n c?a phong cach ph??ng B?c bao g?m Ha Nam , Thi?m Tay , S?n đong va Chi?t Giang . Cac tr??ng phai trong khu v?c đ??c bao g?m trong phong cach mi?n Nam bao g?m Tri?u Chau , Phuc Ki?n va Khach Gia .

C?ng t? đan s?t va đan c? tranh ma ng??i Trung Qu?c con ch? t?o ra hai lo?i đan la đan truc (筑) do Cao Ti?m Ly ch? tac, s? d?ng m?t que đ? go vao day đan t??ng t? đan tam th?p l?c , m?t tay dung ngon đ? nh?n day đan (chi go). đoi khi đan truc c?ng đ??c dung 2 que go, ban đ?u đan truc c?ng ch? v?n v?n 5 day va khong co con nh?n nh? c? c?m, sau đo đ??c m?c them con nh?n va k? t? đo đan truc co ba lo?i: 5 day, 12 day va 20 day (phai truc - 沛筑) ; ng?u can c?m (牛筋琴) c?ng thu?c đan tranh chi go la lo?i đan tranh kich th??c t? nh? cho t?i l?n nh? đan s?t, s? d?ng que tre đ? go t??ng t? đan truc. Than đan hinh ch? nh?t l?n va no chuyen tr? dong nh?c dan ca ? On Chau, Tri?t Giang va đan y?t tranh (??) co t? th?i nha đ??ng , s? d?ng cay v? đ? keo (chi keo) ma du nh?p vao ban đ?o Tri?u Tien tr? thanh đan ajaeng ( hangul :牙箏, Hanja :牙; Han Vi?t : nha tranh). Rieng v?i ng??i Choang , y?t tranh c?a h? đ??c g?i la tranh ni (?尼) hay to? c?m (挫琴), nh? h?n y?t tranh va v?n ch?m c?m (文枕琴) - y?t tranh c? nh? ch? v?n v?n 9 day. Tuy nhien thi v?n ch?m c?m khong dung t?ng con nh?n r?i r?c ma day đan c?a v?n ch?m c?m đ??c m?c b?i m?t c?u đan hinh vong cung. N?u y?t tranh Trung Qu?c c?ng nh? ajaeng Tri?u Tien keo theo ph??ng n?m ngang khi đ?t đan thi v?n ch?m c?m va tranh ni đ??c đ?t d?c đ? ch?i, gi?ng nh? keo đan cello . C?ng chinh vi th? ma h? đan tranh Chau A ngay cang tr? nen phong phu.

Ng?u can c?m la đan tranh dung que go truy?n th?ng ? t?nh Chi?t Giang , trong đo huy?n Binh D??ng la cai noi ra đ?i c?a nh?c c? nay. Tr??c đay, day đan đ??c lam t? gan bo , tr?i qua cong đo?n r?a s?ch, l?y gan t? x??ng bo, tach s?i, ph?i kho nh?ng ngay nay ng?u can c?m h?u nh? s? d?ng day c??c hay nh?a t?ng h?p. V? gia tr? b?o v?, ng?u can c?m co gia tr? trong l?ch s?, v?n hoa, th?c ti?n va s? kheo leo. V? m?t gia tr? l?ch s?, no đa đ??c phat tri?n thanh cong vao th?i Qu?ng đong k? t? th?i nha Thanh va co l?ch s? h?n 100 n?m.

To? c?m - đan tranh dung v?, cung h? v?i y?t tranh va v?n ch?m c?m trong h? đan tranh, chi keo. la m?t nh?c c? c? x?a va đ?c bi?t, ch? đ??c tim th?y ? Thanh Chau . Ngu?n g?c c?a ngh? thu?t đan t?a c?m Thanh Chau lien quan đ?n ngu?n g?c c?a am nh?c day Trung Qu?c va th?m chi c? th? gi?i c?a am nh?c co day. No co gia tr? l?ch s? cao đ? nghien c?u s? phat tri?n c?a am nh?c c? đ?i. Vao ngay 10 thang 12 n?m 2008, h?i ngh? chuyen đ? Thanh Chau t?a c?m do Nh?c vi?n Trung Qu?c t? ch?c đa đ??c t? ch?c t?i B?c Kinh , đa thu hut s? chu y m?nh m? t? nganh cong nghi?p am nh?c v? m?t nh?c c? đa bi?n m?t trong l?ch s? nh?c c? Trung Qu?c c? đ?i. T?a c?m Thanh Chau đa đ??c tai phat hi?n va v?n co m?t di s?n k? n?ng s?ng đ?ng, lam cho l?ch s? c?a cac nh?c c? day Trung Qu?c s?m h?n 1500 n?m so v?i ? ph??ng Tay. đan tranh nay co th? noi la co ngh?a la "hoa th?ch s?ng". Lo?i to? c?m đ??c s? d?ng ph? bi?n nh?t ? Thanh Chau la to? c?m s? d?ng day kep.

đan tranh c?a ng??i Tri?u Chau Trung Qu?c g?m co hai lo?i: truy?n th?ng (??) va cach tan (革新); co y ki?n cho r?ng no đ??c s?n xu?t n?m 1800 t?i Qu?ng Chau, Trung Qu?c. Lo?i nay đ??c thi?t k? theo phong cach th?i nha T?ng. đan tranh Vi?t Nam c?ng ?nh h??ng r?t n?ng t? lo?i đan tranh Tri?u Chau truy?n th?ng: co tr?c đan va day b?ng thep m?nh, trong khi lo?i cach tan ch?t day đ??c gi?u trong h?p đi?u am. đan tranh Tri?u Chau ?nh h??ng m?nh t?i cac tr??ng phai l?n c?a h? th?ng tr??ng phai đan tranh Trung Qu?c. Am nh?c Tri?u Chau la m?t trong nh?ng lo?i nh?c dan gian c? x?a c?a Trung Qu?c, ch? y?u lan r?ng ? phia đong Qu?ng đong, mi?n nam Phuc Ki?n, đai Loan, H?ng Kong va Ma Cao va nh?ng n?i ng??i Tri?u Chau s?ng ? cac n??c đong Nam A . No co m?t l?ch s? lau dai, n?n t?ng đ?i chung c?a no la v?ng ch?c va sau s?c, va ti?t m?c c?a no kha phong phu. Co hang ngan am nh?c hi?n co. V?i s? thay đ?i c?a l?ch s?, am nh?c Tri?u Chau đa hinh thanh nh?ng đ?c tr?ng va phong cach ngh? thu?t đ?c đao. đay la m?t ph?n khong th? thi?u trong kho tang v?n hoa ngh? thu?t va la m?t di s?n am nh?c dan gian co gia tr?. Nh?c ph?m Han nha hi th?y (寒??水) đ??c cho la kinh đi?n khi ch?i v?i đan tranh Tri?u Chau day thep.

Nh? v?y, nien đ?i v? đan tranh Trung Qu?c c?ng cho th?y qua t?ng th?i k? va t?ng tri?u đ?i Trung Hoa ma h?u nh?c s?n (后岳山) va đuoi đan (琴尾 c?m v?) c?a đan tranh co s? bi?n đ?i khac nhau theo th?i gian. Lo?i c? tranh ngay nay c?a Trung Qu?c co ti?n nh?c s?n d?ng ch? S g?n song, ho?c ch? C,...

đan tranh c?i ti?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh canh b??m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m 1978, Ha B?o Tuy?n (何寶泉) va Nh?c vi?n Th??ng H?i đa phat tri?n va phat minh ra đan tranh canh b??m, Han Vi?t đ?c la đi?p th?c tranh ( ti?ng Trung : 蝶式? ; binh am : Die shi zh?ng ). đan tranh canh b??m nay co hai c?t đ??c s?p x?p theo thang ng? am va co 2 vung bi?u di?n (t?c 2 ben m?t đan co th? di?n t?u 2 tay). No co th? ch?i t?t c? cac n?a cung c?a thang ng? am, thang th? b?y ho?c m??i hai nh?p b?ng nhau, gi?a cac h?p am nh?t đ?nh c?a thang ng? am, va c?ng đ??c trang b? moc day đ? thay đ?i cao đ? c?a m?t s? day c? đ?nh. ^[1] đan tranh canh b??m v?n co ngo?i hinh nh? m?t con b??m kh?ng l? đang xoe canh bay thi no chuyen tr? nh?ng b?n nh?c giao h??ng ph??ng Tay va ch?i r?t d? dang so v?i c? tranh ph?i nh?n day r?t nhi?u.

Tan tranh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hi?n nay, ? đai Loan đang co lo?i đan tranh đ?c l?, co ten la chuy?n đi?u tranh ( gi?n th? : ??? ; ph?n th? : 轉調箏 ; binh am : zhu?ndiao zh?ng ) hay tan tranh ( ti?ng Trung : 新箏 ; binh am : X?n zh?ng ). ^[2] . Theo nh? h?p am, hai m??i b?n h?p am chinh va ph? ch? la "135" va "613" trong c? tranh truy?n th?ng. Ngoai ra, c? tranh truy?n th?ng r?t kho đi?u ch?nh, thi?u am thanh va thi?u nh?p đi?u, đi?u nay h?n ch? s? sang t?o c?a nha so?n nh?c va h?n ch? nghiem tr?ng ph?m vi s? d?ng c?a no. đ? thay đ?i tinh tr?ng nay, nhi?u ngh? s? bi?u di?n va chuyen gia s?n xu?t nh?c c? trong va ngoai n??c đa ti?p t?c phat tri?n va c?i cach c? tranh. H? đa đ? xu?t nhi?u ch??ng trinh va phat tri?n nhi?u "chuy?n đi?u tranh". S? c?i ti?n mang tinh cach m?ng nh?t đ?i v?i đan tranh nen la s? phat tri?n thanh cong c?a đan tranh, đay la m?t b??c đ?t pha l?n khac trong l?ch s? c?a đan tranh. C?i cach ban đ?u c?a c? tranh đ??c ph?n anh nhi?u h?n ? s? gia t?ng s? l??ng day, va c?i cach đan tranh m?i đa pha v? ranh gi?i nay. C?i ti?n c? tranh t? m?t goc đ? khac th?m chi con quan tr?ng h?n so v?i lo?t c?i cach ban đ?u. đan tranh c?i bien đa pha v? hoan toan ph??ng phap hi?u su?t ng? giac ban đ?u, va pha v? hoan toan gi?i h?n c?a thang am ng? cung đ?i v?i s?c m?nh bi?u c?m c?a đan s?t va c? tranh trong hang tr?m n?m, giup c? tranh d? dang đi?u ch?nh va s? h?u m??i hai lu?t b?ng nhau. V? ly thuy?t, ch?c n?ng hoa am c?a no g?n nh? t??ng đ??ng v?i đan piano, đay la m?t b??c nh?y v?t khac trong l?ch s? c?a c? tranh Trung Hoa. đan tranh m?i gi?i quy?t mau thu?n gi?a phat tri?n va k? th?a, va hoan toan t??ng thich v?i đan tranh truy?n th?ng. Ch?i đan chuy?n đi?u tranh nay v? c? b?n khong c?n thay đ?i ph??ng phap ch?i hay hu?n luy?n đ?c bi?t, cho phep c?i bien l?i ch?i c?a c? tranh. Kinh nghi?m v?n co gia tr? th?c t?. Cac ch?c n?ng khac c?a chuy?n đi?u tranh la khong th? đ?i v?i c? tranh truy?n th?ng. Chuy?n đi?u tranh đa m? ra m?t th? gi?i r?ng l?n cho vi?c t?o ra am nh?c đan tranh, s? d?ng cac k? n?ng ch?i va s? d?ng r?ng rai c? tranh. S? xu?t hi?n c?a đan tranh th? h? m?i đa gi?i quy?t đ??c nhi?u v?n đ?. No khong ch? co th? đ??c chuy?n đ?i, no con co thang đo b?y am v?i ti?n đ? đ?m b?o thang đo am giai ng? cung , va th?m chi no co th? đ??c đi?u ch?nh theo đ?y đ? theo m??i hai lu?t trung binh. Chuy?n đi?u tranh đa kheo leo s? d?ng cac ph??ng phap nh? con nh?n g?n ? trung tam va k?t h?p h?u c? c?a hai khu v?c ch?i tren cung m?t đan tranh đ? gi?i quy?t v?n đ? thi?u am thanh. Con nh?n c?a đan tranh ki?u m?i n?m ? trung tam c?a m?t đan so v?i con nh?n c? tranh đ??c x?p cheo. Khu v?c ch?i ben trai đ??c s?p x?p theo th? t? b?y am thanh va khu v?c ch?i ben ph?i đ??c s?p x?p theo th? t? n?m am thanh. đi?u nay gi?i quy?t mau thu?n gi?a k? th?a va phat tri?n. Tan tranh co th? s? d?ng vung bi?u di?n ben ph?i đ? hoan thanh b?t k? b?n nh?c nao thu?c h? th?ng ng? cung ho?c chung ta co th? s? d?ng vung bi?u di?n ben trai đ? th?c hi?n cac tac ph?m d?a tren h? th?ng b?y thang am. N?u cac vung bi?u di?n ben trai va ben ph?i đ??c s? d?ng k?t h?p, cac đ?c đi?m c?a cach s?p x?p nh?n ki?u ng? cung va heptad co th? đ??c s? d?ng đ?y đ? đ? phat cac b?n nh?c ph?c t?p khac nhau. N?u chu?i t? l? c?a cac vung bi?u di?n ben trai va ben ph?i đ??c đi?u ch?nh m?t chut, no s? co t?t c? cac n?t trong m??i hai nh?p b?ng nhau va v? m?t ly thuy?t co ch?c n?ng t??ng t? nh? piano. Theo cach nay, no co th? đ??c đi?u ch?nh phu h?p v?i b?t k? am nh?c nao d?a tren m??i hai m?c trung binh. đi?u đang khen ng?i h?n n?a la, v?i m??i hai am đi?u, m?i quan h? t??ng đ?i gi?a am thanh trong vung bi?u di?n phu h?p va am thanh v?n gi? nguyen, va s? s?p x?p am v? v?n la m?t s? s?p x?p ng? cung. M?c du đo la s? s?p x?p ng? cung, hoan toan co th?. đap ?ng nhu c?u bi?u di?n am nh?c ng? cung noi chung. Co th? noi r?ng đan tranh tan ti?n đ??c trang b? đ?y đ? cac ch?c n?ng c?a c? tranh truy?n th?ng; đan tranh tan ti?n co th? d? dang gi?i quy?t cac bai nh?c di?n t?u c?p đ? kho ma c? tranh truy?n th?ng khong th? di?n t?u đ??c. Tan tranh g?m co 25 day va 25 con nh?n m?c th?ng t?p m?t đan, chia kho?ng cach c?a ti?n nh?c s?n va h?u nh?c s?n b?ng nhau. Ben c?nh đo, co nh?ng con nh?n nh? ph? tr? thay cho vi?c nh?n day. S? quy?n r? trong am s?c c? tranh la đ?c tr?ng c?a c? tranh. V? tri thich h?p c?a tay trai đ? nh?n day đong vai tro quy?t đ?nh trong vi?c th?c hi?n k? n?ng. V? tri h?p am ly t??ng la kho?ng 16 cm t? phia ben trai c?a đan tam th?p l?c, đ??c xac đ?nh b?i đ? c?ng c?a day đan tan tranh va ph?n m? r?ng v?a ph?i c?a ban tay trai. V? tri khong phu h?p ph? bi?n th??ng la h?n 20 cm. B?i vi cang g?n nh?n đan tranh, đ? c?ng c?a day cang l?n va day khong th? đ??c ep ch?t, cang xa nh?n đan tranh, day cang m?m va đ? c?ng c?a day cang th?p. M?t s? ng??i ch?i di?u co ban tay trai c?a h? m? r?ng ra đ? lam cho vi?c nh?n day d? dang h?n, do đo v? tri c?a day đ??c thay đ?i. Tay trai b? c?ng qua m?c, lam t?ng ganh n?ng cho canh tay, hinh th?c ch?i tr? nen khong t? nhien va ngon tay th??ng ch?m vao m?t đan. Co nhi?u b?n in mong tren m?t đan ben trai c?a m?t s? đan tranh, nguyen nhan la do v? tri day khong đung. Trong đao t?o c? b?n, chu y đ?n tinh chinh xac c?a v? tri h?p am tay trai, đ? cac k? n?ng tay trai co th? đ??c th? hi?n đ?y đ?.

Co hai ph??ng phap ch?i day c? b?n: ph??ng phap g?y va ph??ng phap l??t day. Ph??ng phap g?y: H??ng c?a ngon tay ch?i day la t? phia tren xien sang ben d??i xien, goc nghieng 45 đ?, day trung am day va xanh, am thanh đ?y đ?n. Khi ch?i, ngon ap ut co xu h??ng ngh? ng?i tren day zheng m?t cach t? nhien, đ? h? tr? ban tay va gi? cho ban tay th? gian t? nhien. Ph??ng phap clip la ph??ng phap c? b?n cho ng??i m?i b?t đ?u ch?i di?u, va no c?ng la ph??ng phap c? b?n cho cac k? thu?t truy?n th?ng. Ph??ng phap l??t day: H??ng c?a cac ngon tay ch?i day la t? xien ben d??i đ?n xien ? tren, goc nghieng 45 đ?, phat am ro net va ch?t l??ng am thanh ro rang. Khi ch?i, h? th??ng ch?i ma khong c?n h? tr?. Trong qua trinh hu?n luy?n c? b?n, th? hinh ban tay khong nen c?ng th?ng, va s? th? gian t? nhien c?a n?a n?m tay v?n nen đ??c duy tri. Nang cao la m?t k? thu?t quan tr?ng đ? th?c hanh nhanh chong. Ngoai hai ph??ng phap c? b?n nay, đ? sau c?a c?m ?ng, s? đi?u ch?nh goc c?a c?m ?ng, t?c đ? va s?c m?nh c?a c?m ?ng đ?u mang l?i nh?ng thay đ?i l?n cho cach phat am c?a c? tranh. Trong đao t?o c? b?n, b?n ph?i h?c cach lam ch? cac day khac nhau, h?c cach đi?u ch?nh goc, đ? m?nh va t?c đ? c?a day va ap d?ng chung vao hi?u su?t c?a am nh?c m?t cach t? do.

Cac phien b?n khac c?a đan tranh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C? tranh 9 day [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C? tranh 9 day ( ti?ng Trung : 九弦古? ; binh am : Ji? xian g?zh?ng ) la phien b?n c? tranh nh? g?m 9 day đan va chin con nh?n danh cho ng??i t?p ch?i, đ?c bi?t la tr? em. Ngoai ra con co C? tranh lien ch? khi ( ti?ng Trung : 古??指器 ; binh am : G?zh?ng lian zh? qi ) c?ng danh cho ng??i m?i ch?i. C?u t?o c?a no mo ph?ng c? tranh, thay th? con nh?n b?ng 1 thanh g? dai m?c cheo d??i day tren m?t đan.

C? tranh đi?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C? tranh đi?n la lo?i đan tranh Trung Qu?c đ??c g?n them nh?ng pickup nam cham đ? khu?ch đ?i am thanh thong qua m?t amplifier hay PA system (h? th?ng phan b? va khu?ch đ?i am thanh đi?n t? thong qua microphone, amplifier va loa).

C? tranh 27, 36 va 39 day [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C? tranh 36 day ( ti?ng Trung : 三十六弦箏 ; binh am : S?nshiliu xian zh?ng ) đ??c t?o ra vao n?m 1972 b?i Tr??ng Chi Nh?c thu?c Nha may Nh?c c? To Chau c?a t?nh Giang To , nh?ng chi?c c? tranh đ??c kich ho?t b?ng ban đ?p pedal đa xu?t hi?n đ? gi?i quy?t nh?ng v?n đ? t??ng t? nh? c? tranh 21 day hay đan s?t đa đi?u ch? tr??c đo - va co m?t s? h?n ch? t??ng t?.

đay la m?t lo?i c? tranh v?i 36 day đi kem v?i 36 con nh?n đ??c th?c hi?n trong kho?ng th?i gian đo, no đ??c đi?u ch?nh theo thang đ? diatonic ph??ng Tay. Bi?n th? c?a no b? sung them 3 day & 3 con nh?n g?i la c? tranh 39 day (39弦?). Lo?i 27 day am tr?m đ??c g?i la nh? th?p th?t huy?n đe am tranh (27弦低音箏).

C? tranh 44 day [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t lo?i c? tranh n?m 1972 đ??c t?o b?i Tr??ng Chi Nh?c c?a Nha may nh?c c? To Chau c?a t?nh Giang To. No co 44 day đ??c đi?u ch?nh theo thang đ? diatonic

đan tranh đa am [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh đa am ( ti?ng Trung : 多聲弦制箏 ; binh am : Du? sh?ng xian zhi zh?ng ) hay g?i t?t la đa thanh tranh (多??) đ??c phat tri?n vao n?m 2011 b?i giao s? Ly Manh (李萌). No th?c s? la hai chi?c đan tranh k?t h?p v?i nhau; co 21 day đ??c đi?u ch?nh theo thang am cho phia ben ph?i, v?i 16 day b? sung đ??c đi?u ch?nh theo am giai ng? cung ? phia ben trai. Co bi?u đ? đi?u ch?nh ben d??i. Ph?m vi c?a hai ben g?n gi?ng nhau, v?i ben 21 day co tone A sau h?n va day 16 co tone D cao h?n

Du nh?p vao cac qu?c gia khac c?a chau A [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Mong C? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Yatga ??????? yatug-a , ti?ng Mong C? : ятга yatga ; phat am  [?j?t??q] ; ti?ng Trung : 雅托葛) la lo?i đan tranh c?a ng??i Mong C? . Yatga co th? khac nhau v? kich th??c, đi?u ch?nh s? l??ng ng?a đan va day; Than đan la m?t h?p g? dai, m?t đ?u c?a no đ??c đ?t nghieng xu?ng. Ng??i bi?u di?n g?y đan b?ng ph?n th?t đ?u ngon c?a ban tay ph?i; tay trai đ??c s? d?ng đ? nh?n len day đan, thay đ?i n?t nh?c. Tay trai c?ng co th? đ??c s? d?ng đ? ch?i cac d?i bass ma khong c?n plectrum (picks). Tuy thu?c vao ki?u dang, cac day co am s?c cao h?n đ??c ch?n b?ng ngon tay ho?c b?ng cach ch?n. Lo?i yatga ph? bi?n nh?t trong s? d?ng đ??ng đ?i la phien b?n 21 day. Lo?i yatga nay con đ??c g?i la "Master Yatga." Chi?u dai c?a m?t nh?c c? kich th??c đ?y đ? la 1,62m ho?c 63 inch. Cac phien b?n ng?n h?n đ??c len n?t cao h?n. M?t phien b?n 13 day đ??c g?i la "Gariin Yatga" (Hand Yatga).

Cac yatga co ngu?n g?c t? c? tranh Trung Qu?c. Co m?t gi? thuy?t cho r?ng, đan s?t Trung Qu?c lo?i 24 day co ph?n đuoi đan b? qu?t xu?ng đ??c du nh?p vao Mong C? th?i nha Nguyen n?m 1800 v?i chi?u dai 223,8 cm ho?c 88 inch, ng??i Mong C? g?i no la yatga. Trong l?ch s? Mong C?, do 24 day c?a đan s?t di?n t?u kho nen h? ngh? ra phien b?n 12 day đ??c s? d?ng t?i tri?u đinh vi ly do t??ng tr?ng; 12 day t??ng ?ng v?i 12 c?p b?c c?a cung đi?n. Nh?ng ng??i binh dan đa ph?i ch?i tren m?t yatga 10 day. Vi?c s? d?ng phien b?n 12 day tr? len đ??c danh rieng cho tri?u đinh va tu vi?n.

S? thi truy?n th?ng c?a ng??i Mong C?, Janggar k? v? cau chuy?n c?a m?t nang cong chua tr? đa t?ng ch?i tren m?t chi?c yatga 800 day v?i 82 con nh?n; co ?y đ??c cho la ch? ch?i ? 7 ng?a đan th?p h?n.

Nh?t B?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Koto ( ti?ng Nh?t : 箏), đoi khi g?i la S? (tranh) la lo?i đan tranh ph? bi?n nh?t c?a x? s? m?t tr?i m?c.

Nh?ng phat hi?n kh?o c? h?c cho th?y t? th?i Yayoi ho?c Nara ? Nh?t B?n đa co lo?i đan 6 day ho?c 5 day đ??c ng??i Nh?t g?i la Wagon ho?c Yamatogoto (đ?u vi?t la 和琴) gi?ng v?i đan koto ngay nay. Dan t?c Ainu ? Nh?t B?n co đan truy?n th?ng gi?ng đan koto. Co thuy?t cho r?ng đan nay co ngu?n g?c t? cay đan do Mong đi?m , ng??i n??c T?n , sang ch? (xem đan koto ph?n history). T? th?i c?, Koto đ??c g?i la "Wagon" (Hoa c?m) hay "Yamato goto" (đ?i Hoa c?m) va la m?t lo?i nh?c c? trong Nha nh?c.

Trong kho bau c?a v??ng tri?u Nh?t B?n co m?t nh?c c? ten la Sinlageum ( Kanji : 新羅琴, Hiragana : しらぎ ごと, Hangul : 新羅琴), t??ng truy?n co ngu?n g?c t? Tan La , Tri?u Tien du nh?p sang. Cay đan tranh Sillageum trong gi?ng đan tranh Jeongak Gayageum Han Qu?c hi?n nay, nh?ng kich c? nh? g?n h?n va co day đeo. Do đo, co ph?ng đoan r?ng ng??i x?a quang day đeo cay đan nay len ng??i đ? di?n t?u.

Tri?u Tien va Han Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gayageum [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gayageum ( hangul : 伽倻琴, Han Vi?t : Gia da c?m) la đan tranh c?a C?ng hoa Dan ch? Nhan dan Tri?u Tien va đ?i Han Dan qu?c . Theo Tam qu?c s? ky ( hangul : 三國史記) c?a đ?i Han ghi l?i v? xu?t x? c?a đan tranh 12 day Gayageum. Tr??c khi co đan tranh gayageum, ng??i Tri?u Tien co lo?i đan g?i la đ?i tranh (Daejaeng 大箏; Hanja : 大箏). Trong th?i đ?i Cao Ly , no đ??c s? d?ng hoa t?u trong dan nh?c nha nh?c Gugak. Sau đo, ? Cao Ly, ch? y?u:

• Ch? đ??c s? d?ng cho nh?c Munmyo jeryeak (V?n mi?u t? l? nh?c). Kich th??c đan ch?i cho nha nh?c va chinh th?ng hi?n t?i.

• No d??ng nh? l?n h?n m?t chut so v?i gayageum. M?t đan đ??c lam b?ng g? cay ngo đ?ng va đay đan đ??c lam b?ng g? h?t d?. đ? day c?a day l?n h?n gayageum, day nh?t va d?n d?n m?ng h?n, đ?t 15 day. S? xu?t hi?n c?a no t??ng đ??ng đan tranh dung v? keo Ajaeng, m?t u?n cong đ??c u?n cong xu?ng phia d??i gi?a đuoi đan v?i gia đ?.

• V?i g? đen ? b?n goc va khong co hinh ? gi?a. M?t s? đi?u ch?nh va chuy?n ng? co cac day t?o ra hai am s?c trong m?t b?n nh?c, nh? cach th? hi?n trong dan nh?c chinh th?ng gugak.

• Trong tri?u đ?i Joseon, no ch? đ??c s? d?ng ? Dangak. H? đa s? d?ng cac s?i t? đ?y mau s?c ho?c s?i bong mau xanh lam.

Tr??c khi co đan tranh gayageum, m?t m?nh tan tich c?a cay đan tranh 10 day đ??c khai qu?t t? tan tich c?a Th?i đ?i đ? s?t ? Sinchang-dong , Gwangju vao n?m 1997. Kham pha nay đa gay ra s? quan tam m?i trong s? ra đ?i va phat tri?n c?a cac nh?c c? co day c? x?a. Cac t?m g? c?a nh?c c? day nay, đ??c cho la đa đ??c th?c hi?n trong th? k? đ?u tien tr??c Cong nguyen. Hinh d?ng c? b?n c?a cay đan tranh la lam t? g? va m?t đan thuon tron gi?ng chi?c chai, v?i m?t l? nh? ? đ?u c? đ?nh m?t day, va m?t hinh ch? U ? đ?u kia. Ph?n hinh ch? U đ??c n?i v?i ph?n nho ra hinh tam giac ng??c v?i hai l? vuong nh?. L? nh? hinh vuong ? m?t đ?u c?a ph?n nho ra đ??c cho la đ??c s? d?ng đ? ghep ch?t m?t thi?t b? c? đ?nh day rieng bi?t. 2 tr?c l?n ph?n đuoi đan đong vai tro bu?c day b?ng cach chen no vao c?u đan. Kich th??c c?a l? kh?p la 2,3 cm x 1,8 đ?n 1,9 cm, đ? sau la 6,4 cm va kho?ng cach gi?a hai l? kho?ng 2,4 cm. Chi?u r?ng t?i đa con l?i c?a ?ng c?ng h??ng la 15,9 cm (chi?u r?ng t?i đa c?a ph?c h?i la 28,4 cm) va đ? day c?a ph?n hinh ch? U la 5,7 cm. Ph?n trung tam c?a t?m g? co hinh ch? U, va ben trong đ??c đao đ? l?i chu vi. M?t ph?n c?a ph?n d??i đ??c đao thanh hinh ch? V, va sau đo m?t l? đ??c khoan ben trong. đo la m?t vong tron nh? co đ??ng kinh kho?ng 0,3 cm va kho?ng cach gi?a cac đ??ng la kho?ng 2,3 cm. Co sau l? con l?i. Do đo, m?c du ng??i ta ??c tinh r?ng 10 đ?n 12 chu?i đa đ??c phat tren thong cao bao chi l?n đ?u tien gi?i thi?u vi?c khai qu?t c? v?t, s? ph?c h?i đa xac nh?n r?ng đan tranh nay co 10 day va 10 con nh?n hinh ch? A.

Gayageum đ??c Gasilwang (가실왕 Gia T?t V??ng) c?a v??ng qu?c Gaya sang ch?. Tren th?c t?, khi nh?c đ?n đan tranh 12 day Gayageum, thi ng??i Han Qu?c nh? t?i ten nh?c gia Wureuk (于勒 Vu L?c), h?n la vua Gasil. Truy?n r?ng, Gaya la m?t v??ng qu?c đ??c hinh thanh t? 12 b? t?c dung cac ngon ng? khac nhau. Lo ng?i vi?c cac b? t?c khong th? thong tin va hi?u nhau do khac bi?t v? ngon ng?, vua Gasil đa ch? tac đan tranh 12 day Gayageum va ra l?nh cho nh?c gia Wureuk sang tac nh?c ph?m, v?i ni?m tin am nh?c s? k?t n?i hi?u qu? h?n ngon ng?. Hi?u y nguy?n c?a nha vua, nh?c gia Wureuk đa sang tac 12 nh?c ph?m. đo la cau chuy?n trong th? k? th? VI. T?i nay, sau 1500 n?m, đan tranh 12 day Gayageum v?n gi? nguyen dang v? ban đ?u. Vua Gasil c?a v??ng qu?c Gaya nh?ng mong dung am nh?c đ? đoan k?t long dan va d?n d?t qu?c gia, nh?ng th?i th? đa khong thu?n theo mong ??c c?a Gaya. Tr??c s? l?n m?nh c?a v??ng tri?u Silla, trong luc v?n m?nh c?a Gaya nh? ng?n đen d?u tr??c gio, nh?c gia Wureuk đa mang cay đan tranh 12 day Gayageum t?i Silla t? n?n. Khong co s? sach nao ghi l?i ly do nh?c gia Wureuk đ?a ra quy?t đ?nh nay. Nh?ng co l? la m?t nh?c gia, ong đa l?a ch?n cach nay đ? b?o v? am nh?c tr??c nguy c? bi?n m?t c?a am nh?c m?t n??c b?i tr?n. Vua Jinheung (振興 Chan H?ng) c?a Silla (Tan La) đa nhi?t li?t chao đon nh?c gia Wureuk, nh?ng cac qu?n th?n l?i k?ch li?t ph?n đ?i vi lo ng?i qu?c gia s? tr? nen r?i ren n?u đ?a vao s? d?ng am nh?c c?a m?t v??ng qu?c vong tan. La m?t v? vua co t?m nhin xa va quy?t đoan, m?c du v?p ph?i s? ph?n đ?i c?a qu?n th?n, nh?ng vua Chan H?ng v?n c? ba ng??i theo h?c am nh?c va v? đ?o c?a nh?c gia Vu L?c. Sau khi k? t?c hoan thi?n am nh?c c?a nh?c gia, cac nh?c cong tr? đa sang tac m?i va tom t?t 5 nh?c ph?m tieu bi?u nh?t danh cho đan tranh 12 day Gayageum. Noi m?t cach khac, la h? đa di?n t?u am nh?c Gayageum theo l?i Tan La. Ban đ?u, nh?c gia Vu L?c đa n?i gi?n do h?c tro c?a minh đ?n ph??ng c?i bi?n nh?c ph?m chinh ong sang tac. Song nghe xong b?n nh?c bi?n t?u c?a h?c tro, Vu L?c đa co l?i binh r?ng "B?n nh?c nghe vui nh?ng khong qua m?c, co đo?n bu?n nh?ng khong c?m th?y bi ai. Co th? noi đay la m?t lo?i hinh am nh?c m?u m?c, cac tro co th? trinh di?n tr??c quan v??ng".

Cac lo?i gayageum bao g?m: gaeryang gayageum (改良 伽倻琴) co 17 day, beopgeum (法琴 Phap c?m) 12 day va no con g?i la pungyu gayageum (風流 伽倻琴), sanjo gayageum (散調 伽倻琴), jeongak gayageum (正樂 伽倻琴) 18 day, gayageum 25 day (25 現 伽倻琴).

Trong đo, l?ch s? c?a lo?i gaeryang gayageum bao g?m cac lo?i sau: 15 day: Gayageum đa đ??c m? r?ng b?ng cach t?ng s? day đan tranh gayageum hi?n co t? 12 len 15 day. N?m 1967, Sung Geum Ryun, n?i ti?ng v?i gayageum Sanjo, đ??c di?n t?u nhi?u.

17 day: Gayageum đ??c c?i thi?n b?i Giao s? Hwang Byung-ju. Gayageum truy?n th?ng la jeongak la Gayageum jeongak, Sanjo va dan gian am nh?c, do s? ph?i h?p khac nhau cho Sanjo Gayageum 17 day. Con jeongak gayageum khi di?n t?u co net t??ng đ?ng v?i am s?c nha nh?c cung đinh Hu? , nh?t la khi di?n t?u b?n nh?c Junggwangjigok Taryeong 重光之曲 타령.

18 day: Gayageum nh?m m?c đich m? r?ng ph?m vi b?ng cach t?ng s? l??ng day len 18. No đ??c phat tri?n b?i Park Il-hoon vao n?m 1988.

21 day: Gayageum đ??c c?i thi?n b?i Giao s? Lee Sung-Chun. S? l??ng day gayageum đa đ??c t?ng len r?t nhi?u, m? r?ng ph?m vi.

22 day: Lo?i nay t?ng s? day gayageum len 22. Park Bum-hoon đ??c c?i t?o vao n?m 1995 đ? k? ni?m bu?i hoa nh?c thanh l?p Dan nh?c truy?n th?ng Qu?c gia Han Qu?c.

23 day: Dahyun gayageum đ??c phat tri?n b?i ng??i ch?i gayageum Cheon Ik-chang. Gayageum đ??c s? d?ng b?i Cheon Ikchang, con trai c?a Cheon Ik-chang, la 23 va 25 day. Day đan c?ng đ??c c?i ti?n t? ch?t li?u t? l?a thanh day kim lo?i, nen lo?i đan nay đ??c g?i la Cheolgayageum (đan tranh day s?t). D?n d?n xu?t hi?n cac lo?i đan 13 day, 15 day, 17 day, 21 day, đ?n gi? co c? đan tranh 25 day s?t.

Geomungo [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Geomungo (거문고): Theo s? tich v? cay đan tranh 6 day Geomungo c?a Han Qu?c đ??c ghi trong s? sach, x?a kia d??i th?i Cao Cau Ly ? Han Qu?c, co m?t cay đan đ??c g?i sang t? c? c?m Trung Qu?c nh?ng ng??i Cao Cau Ly khi đo khong bi?t đay la lo?i nh?c c? gi va cach t?u ra sao. Th?y v?y, t? t??ng V??ng S?n Nh?c (王山岳) li?n c?i ti?n cay đan va sang tac m?t th? lo?i am nh?c m?i co th? t?u v?i cay đan. Khi am thanh c?a cay đan vang len tr?m b?ng, du d??ng thi m?t chu h?c đen t? đau bay t?i nhun nh?y tren n?n am đi?u m?i m? nay. đi?m nh?n trong s? tich v? cay đan tranh 6 day Geomungo khong ph?i la s? xu?t hi?n c?a loai h?c đen tren th? gian nay, ma ? ch? đ?n h?c c?ng ph?i cao h?ng nh?y mua khi nghe ti?ng đan tranh 6 day geomungo do t? t??ng V??ng S?n Nh?c di?n t?u. ? ph??ng đong, h?c la loai v?t t??ng tr?ng cho s? thai binh, th?nh v??ng. Am nh?c giao hoa cung thien nhien, t?o nen khung c?nh thai binh, yen vui, n?i con ng??i va loai v?t cung chung s?ng trong hoa binh va yeu th??ng chinh la ni?m mong ??c c?a ng??i x?a g?i g?m qua cay đan tranh 6 day Geomungo (hay con đ??c g?i la huy?n c?m - t?c hyeongeum ).

Dodeuri (도드리) la th? lo?i am nh?c th??ng đ??c ch?i b?ng đan tranh 6 day geomungo. Am nh?c Dodeuri co sau phach trong m?t nh?p, t?c đ? v?a ph?i, khong nhanh c?ng khong ch?m. M?i phach mang m?t am va cac am s?c c?ng h?t s?c chan ph??ng, co th? s? khi?n nh?ng ng??i s?ng trong xa h?i hi?n đ?i đa quen v?i nh?ng am đi?u nhanh va hao nhoang, c?m th?y nham chan. Nh?ng nh?ng đi?u ph?c t?p, hao nhoang, c?ng gi?ng nh? nh?ng mon ?n co gia v? m?nh thi thi tho?ng chung ta m?i th??ng th?c, con nh?ng mon co v? thu?n va nh?t nh? c?m hay n??c thi ngay nao, b?a nao chung ta c?ng c?n t?i. Nh?ng đi?u gi?n d?, khong to v?, them th?t ma ch? thu?n tuy nh? b?n ch?t v?n co, s? mang l?i s? binh an trong tam h?n c?a m?i con ng??i, va đay chinh la l?i s?ng ma gi?i h?c gi? x?a ? Han Qu?c h??ng t?i. Th? am nh?c giup con ng??i ta co th? c?m nh?n đ??c th? gi?i tam h?n nay chinh la am nh?c đ??c t?u b?ng cay đan tranh 6 day Geomungo. Gi?i khoa h?c ngay nay đa phat hi?n ra hinh kh?c v? m?t lo?i nh?c c? trong g?n gi?ng v?i cay đan tranh 6 day Geomungo đ??c v? tren b?c t??ng m? th?i Goguryeo, tr??c c? th?i c?a t? t??ng Wang San-ak. Vi?c c?i ti?n nh?c c? đ??c mang t?i t? Trung Qu?c tr? thanh nh?c c? c?a Goguryeo th? hi?n qua trinh d?ch chuy?n, bi?n đ?i va phat tri?n c?a "v?n hoa".

"Geomungo Byeongchang (거문고 竝唱)" - Th? lo?i am nh?c v?a hat ? đao v?a t?u đan tranh 6 day geomungo trong am nh?c truy?n th?ng c?a Han Qu?c, th? lo?i am nh?c v?a t?u đan v?a hat đ??c g?i la byeongchang. Ng??i ngh? s? theo đu?i th? lo?i am nh?c nay s? v?a ph?i hat hay l?i v?a ph?i đan gi?i. Ng??i kh?i x??ng dong nh?c v?a t?u đan tranh 6 day Geomungo v?a hat "Geomungo Byeongchang" chinh la ngh? nhan Shin Kwae-dong. Gi? đay, ch? con m?t h?c tro duy nh?t c?a ngh? nhan Shin Kwae-dong co th? trinh di?n hoan h?o l?i am nh?c v?a t?u đan tranh 6 day Geomungo v?a hat ? đao byeongchang nay. Trong m?t th?i gian dai, đan tranh 6 day Geomungo đa t?ng la lo?i nh?c c? ?a thich c?a gi?i h?c gi? ? Han Qu?c. ? cu?i th?i đ?i Joseon, cay đan tranh 6 day Geomungo đ??c dung đ? ch?i cac th? lo?i am nh?c dan gian, th? hi?n m?i cung b?c c?m xuc tam h?n c?a con ng??i nh? ni?m vui, n?i bu?n, ni?m h?nh phuc, s? t?c gi?n, khi?n gi?i h?c gi? b?t binh va t?c l??i cho r?ng đan tranh 6 day Geomungo đa h?t th?i. ^[3]

Trong khi đo, cac h?c gi? Nh?t B?n cho r?ng ti?n than c?a geomungo la Ng?a khong h?u (???), m?t lo?i đan tranh co phim tre đ? day đan đ??c s? d?ng ? Trung Qu?c it nh?t la t? th?i Tay Han t?i th?i đ??ng r?i b? th?t truy?n t? th?i nha Minh, co nhi?u y ki?n va gi? thi?t gay tranh cai ??v? ti?n than c?a Geomungo v?n con đ??c th?o lu?n ? đong A (khong nen nh?m l?n gi?a Ng?a khong h?u v?i 2 lo?i khong h?u Trung Qu?c co c?u t?o t??ng đ?ng đan h?c ph??ng Tay). Nguyen m?u c?a lo?i đan tranh nay đ??c v? trong l?ng m? Goguryeo. Chung đ??c tim th?y trong l?ng m? Muyongchong va l?ng m? Anak s? 3. Ng?a khong h?u Trung Qu?c co 7 day trong khi geomungo truy?n th?ng ch? co 6 day.

Ajaeng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh Ajaeng (牙箏) du nh?p vao Han Qu?c t? th?i Cao Ly (th? k? X ? XIV). T?i th?i Joseon, nh?c c? nay ch? y?u ch? đ??c dung đ? t?u nh?c cung đinh. Tr?ng tam c?a am nh?c cung đinh Han Qu?c la s? hai hoa v?i v? tr?, th? gian, ch? khong mang m?c đich lay đ?ng long ng??i nen co nh?p đi?u ch?m, hung trang. B?i v?y, am thanh tr?m va sau l?ng c?a đan tranh Ajaeng r?t phu h?p v?i am nh?c cung đinh.

Truy?n r?ng, đan tranh Ajaeng co ngu?n g?c t? đan y?t tranh Trung Qu?c va xu?t hi?n ? Han Qu?c t? th?i Cao Ly (th? k? 10-14). Luc đ?u ng??i ta th??ng dung đan Ajaeng đ? ch?i nh?c Trung Qu?c, d?n da Ajaeng đa tr? thanh nh?c khi khong th? thi?u trong dan hoa t?u am nh?c truy?n th?ng Han Qu?c. Am thanh đan tranh Ajaeng tr?m, th??ng lam n?n tr?c cho am đi?u c?a dan nh?c. Nh?ng khi đ?c t?u, thi am thanh tr?m co ph?n h?i tho c?a đan Ajaeng nh? mu?n kh?i d?y c?m giac nao nung t? tam can m?i con ng??i.

Th?i Joseon, m?t nha quy t?c co ten la Kim Un-ran, ong b? b?nh v? m?t va m?t th? l?c t? khi con r?t tr?. Th?i b?y gi?, nh?ng ng??i mu th??ng lam th?y boi la cong vi?c c?a t?ng l?p dan h? đ?ng nh?t trong xa h?i. Nha qui t?c Kim Un-ran th??ng m??n ti?ng đan tranh Ajaeng th? l? n?i h?n va tam c?m bu?n r?u c?a minh. Truy?n k? r?ng, co l?n nha qui t?c Kim Un-ran d?ng b??c va ng?i keo đan tranh Ajaeng ben ngoai hang rao m?t ngoi đ?n. Ti?ng đan nghe da di?t nao nung bu?n th?m. B?ng d?ng ong nghe th?y ti?ng khoc v?ng ra t? trong đ?n. Ti?ng đan Ajaeng c?a Kim Un-ran đa lam cac h?n ma trong đ?n chua th?c t?nh. Ong ho?ng h?t c?m đan b? ch?y, con cac h?n ma ch?c c?ng than ph?c kh? n?ng ch?i đan Ajaeng xu?t chung c?a ong.

Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngu?n g?c đan tranh Vi?t Nam la đan tranh gi?ng nh? đan s?t va đan c? tranh nh?ng vi lo?i đan tranh truy?n th?ng c?a Vi?t Nam la 16 day nen xu?t x? c?a no chinh la đan th?p l?c c??ng huy?n tranh ( gi?n th? : 十六?弦? ; ph?n th? : 十六鋼弦箏 ; binh am : Shiliu g?ng xian zh?ng ) t? Tri?u Chau , Trung Qu?c va đai Loan truy?n sang n??c Vi?t co th? t? đ?i nha Tr?n hay tr??c n?a, dung trong dan gian d??i d?ng 15 day,16, 17, 19 day va 22, 24 va hi?n đ?i h?n la 26 day; t? x?a đ?n gi? thay đ?i s? day t? day t? t?ng h?p sang day c??c, day đ?ng đ?n day thep va c?i bien them tr?c đan đ? m?c day. đay la đi?m đ?c bi?t c?a đan tranh Vi?t Nam va Tri?u Chau , đai Loan co đ??c ma cac lo?i đan tranh A đong khac khong h? co. Rieng lo?i 16 day t?i Tri?u Chau co tr??c tien. Qua 7, 8 th? k? , ng??i n??c Vi?t dung va b?n đ?a hoa no, t?o cho no phong cach đ?c thu trong th? phap, ngon đan, tay nh?n nha, trong thang am đi?u th?c, bi?n no tr? thanh m?t lo?i nh?c c? b?n đ?a mang tinh dan t?c, phu h?p v?i quan đi?m th?m m? c?a ng??i Vi?t , va noi ro ngon ng? am nh?c Vi?t Nam. ^[4]

C?u t?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trung Qu?c va Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh va c? tranh Trung Qu?c (k? c? đan s?t c?a Trung Qu?c) đ?u co d?ng hinh h?p dai. Khung đan hinh thang co chi?u dai 110?120 cm. đ?u l?n r?ng kho?ng 25?30 cm la đ?u co l? va con nh?n đ? m?c day (tran đan), kho?ng cach gi?a c?u đan va tran đan c?a đan tranh Vi?t Nam va Tri?u Chau (Trung Qu?c) ng??i ta thay th? l? x? day đan b?ng cach l?p đinh vit (th??ng la vit đ?ng) đ? bu?c c? đ?nh day. đ?u nh? r?ng kho?ng 15?20 cm g?n 16 t?i 25 khoa len day cheo qua m?t đan (đan s?t len t?i 50 khoa). M?t đan lam b?ng van g? ngo đ?ng day kho?ng 0,05 cm u?n hinh vom. Ng?a đan (con g?i la con nh?n - 雁柱) n?m ? kho?ng gi?a đ? gac day va co th? di chuy?n đ? đi?u ch?nh am thanh . Rieng c?u t?o đan s?t g?m 25-50 ng?a đan m?c v?i 25-50 day. Day đan s?t đ??c tum g?n va cu?n ch?t c? đ?nh b?ng 4 tr?c đan l?n. Rieng v?i đan s?t c?a Tri?u Tien ( Hangul : 瑟, seul) thi thi?t k? c?a no t??ng t? nh? c? tranh Trung Qu?c, yatga Mong C? va m?t đan đ??c v? len nh?ng chi ti?t hoa la chim muong tinh x?o, con c? tranh c?a đai Loan s? d?ng day kep.

Day đan lam b?ng kim lo?i v?i cac c? day khac nhau. Ngay x?a c? tranh Trung Qu?c dung day t?. Khi bi?u di?n ngh? nhan th??ng đeo ba mong g?y vao ngon cai, tr? va ngon gi?a c?a tay ph?i đ? g?y. Mong g?y lam b?ng cac ch?t li?u khac nhau nh? kim lo?i , s?ng ho?c đ?i m?i ^{[5] [6]} . C? tranh Trung Qu?c thong th??ng khi di?n t?u ph?i đeo t?t c? tam mong gi?; đeo vao ngon cai, ngon tr?, ngon ap ut va ngon ut. Rieng mong c?a ngon cai la cong h?n so v?i 3 ngon con l?i. Th? t? day c? tranh t??ng đ??ng v?i 5 thang am: Cung, Th??ng, Gi?c, Ch?y, V? va 21 day c?a c? tranh phan theo 5 am khu: b?i am tr?m, am tr?m, am trung, am cao va b?i am cao.

Ch? co đan tranh Vi?t Nam va đai Loan m?i co tr?c đan đ? len day, tr?c đan đ?t tren m?t đan con đ? gi? m?t đ?u day x?p hang cheo do đ? ng?n dai c?a day, t?o am thanh cao th?p, tr?c đan t?t th??ng đ??c lam b?ng g? Tr?c, g? c?m lai ho?c g? g? vi nh?ng lo?i đan tranh con l?i la koto (Nh?t), gayageum (Han Qu?c), yatga (Mong C?) va c? tranh (Trung Qu?c) khong h? co tr?c đan thi ph?n ch?nh day đan đ??c gi?u trong h?p đi?u am ? c?u đan ben trai. Khi m? h?p ra ph?n ch?nh day đan g?i la ch?t day, va ng??i ta s? d?ng c? le chuyen d?ng cho vi?c len day đan đ? len day sau đo v?n ch?t ng??c chi?u kim đ?ng h? tr??c khi x?p ng?a đan (con nh?n) đ? m?c day; khi m?c ng?a đan vao day s? dung c? le v?n chi?u xuoi ch?t l?i đ? gi? ch?t.

Con nh?n đan tranh Vi?t Nam co m?t l? xau day c??c hay day t? t?ng h?p nh?. đay la ly do khi?n cac dong đan tranh A đong khong co, vi ng?a đan tranh khi mua v? đa đ??c l?p đ?t c? đ?nh, con nh?ng đan tranh kia thi ph?i l?p con nh?n tr??c khi g?y. Con nh?n c? tranh song song v?i h?p đi?u am va kho?ng cach gi?a con nh?n va h?p đi?u am la ti?n nh?c s?n (ben ph?i), h?u nh?c s?n la ben tay trai c?a con nh?n. Con nh?n c?a đan s?t, đan c? tranh Trung Qu?c, yatga Mong C? hay đan tranh Vi?t Nam đ?u s? d?ng con nh?n hinh chi?c kim ch? A m? vuong. đan c? tranh Trung Qu?c g?m hai lo?i chinh la 整?? (chinh oat tranh) va ?面? (binh di?n tranh).

Mong C? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan đ??c thi?t k? nh? m?t h?p v?i b? m?t l?i va u?n cong v? phia cu?i. Cac day đ??c g?y va t?o am thanh kha m?m m?i. ? Mong C?, đay la nh?c c? đ??c coi la b?t kh? xam ph?m va đ??c ch?i trong nghi l?, rang bu?c v?i nh?ng đi?u c?m k?. Yatga đ??c s? d?ng ch? y?u t?i tri?u đinh va trong cac tu vi?n t? khi cac day t??ng tr?ng cho m??i hai c?p đ? c?a h? th?ng phan c?p cung đi?n.

M?c đ?ng b? c?m ch?i đan tranh yatga 13 day, nh?ng h? đ??c phep ch?i đan tranh yatga m??i day, c?ng đ??c s? d?ng cho th?i gian gi?i lao trong l?n tri t?ng s? thi. Lo?i yatga 13 day co ngo?i hinh t??ng t? đan tranh sanjo gayageum 12 day c?a Han Qu?c.

Ng??i Mong C? truy?n th?ng ch?i ba lo?i đan tranh yatga, phan bi?t b?ng h?p c?ng h??ng ho?c than đan r?ng ma am thanh đ??c khu?ch đ?i.

Nh?t B?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ? lam ra đan koto, tr??c tien ng??i th? x? đ?n g? t? cay Hong . Quy trinh đo dung đ? lam m?t đan. Kich th??c g?n đung c?a m?t cay koto la:

Chi?u dai 164,5 cm (64 3/4 in.)

Chi?u r?ng 32,4 cm (12 3/4 in.)

Chi?u cao 24,1 cm (9,5 in. Bao g?m c? c?u đan)

G? đ??c chu?n b? đ? s?n xu?t đan koto th??ng la nh?ng kh?i l?n va c?n đ??c x? ra thanh cac t?m g? co kich th??c khac nhau d?a theo yeu c?u thi?t k? va u?n cong t?m g? thanh m?t đan. Ng??i th? ti?n hanh b??c nay ph?i co s? tinh toan t? m? đ? l??ng g? đa đ??c chu?n b? t? tr??c đ??c x? ra khong b? thi?u hay th?a, đ?m b?o s?n ph?m đ??c hoan thi?n t?t. Sau khi x? g? xong, thanh ph?m s? đ??c ngam qua cac hoa ch?t ch?ng m?i m?t va m?t sau c?a van g? u?n cong thanh m?t đan ng??i th? kh?c hinh zigzag đ?u nhau th?ng hang; k? ti?p, ng??i th? nung nong m?t thanh s?t đ? đ?t chay m?t đan. Bi?n phap nay giup cho đan lam ra b?n h?n, kho b? cac lo?i con trung m?i m?t t?n cong.

Sau đo, l?y m?t t?m g? nh?n khac ?p len m?t sau c?a m?t đan. Ti?p theo, l?y n?p g? va day th?ng đ? c? đ?nh đan va dung gi?y rap đ? lam nh?n m?t đan va ph?t n??c s?n lam bong m?t đan. Sau đo, l?y m?t t?m g? nh?n khac ?p len m?t sau c?a m?t đan. Ti?p theo, l?y n?p g? va day th?ng đ? c? đ?nh đan va dung gi?y rap đ? lam nh?n m?t đan va ph?t n??c s?n lam bong m?t đan.

Thong th??ng, đan koto co 13 day. T? th?i Nara, s? l??ng day đa nh? v?y, m?c du vao th?i Edo co m?t s? cay đan koto co h?n 13 day. T? th?i Meiji thi đan koto nhi?u day, nh?t la lo?i đan 17 day, xu?t hi?n nhi?u h?n. Co nhi?u lo?i day to hay m?nh khac nhau, th??ng la mau vang m?c du mau đ? hay xanh la cay c?ng nhi?u. Day đan truy?n th?ng lam t? t? t?m b?n thanh day th?ng s?i nh? va gi?ng nh? nhi?u đan day c?a Nh?t B?n khac đ??c b?n t? 4 s?i t? thanh 1 day đan. Day đan ngay nay h?u h?t lam t? ch?t li?u polyester . Day đan b?ng polyester co đ? c?ng t?t h?n nen am dai h?n va t?t h?n, l?i khong lo b? đ?t khi đang di?n t?u, gia thanh ch? t?o l?i th?p h?n nhi?u. Vi th?, đan v?i day b?ng polyester ngay nay tr? nen ph? bi?n. Ngay nay, phien b?n hi?n đ?i c?a đan koto v?i 25 day th??ng s? d?ng nylon b?c thep day. Day nylon c?ng đa đ??c gi?i thi?u đ? s?n xu?t m?t am thanh to h?n, đ??c ?a thich cho đi kem v? đ?o. đ? ch?i am nh?c hi?n đ?i, koto v?i m?t s? l??ng l?n day đan đa đ??c phat tri?n, t?ng ph?m vi c?a day đan. Koto co s?n v?i 13, 17, 18, 21, 22, ho?c 25 day, m?c du cac cong c? co day khac đang co s?n theo yeu c?u. Nh?n đan va c?u đan koto x?a lam b?ng nga voi. Tuy nhien ngay nay do nga voi đ?t ti?n, nen c?u đan va nh?n đan b?ng ch?t li?u t?ng h?p kha ph? bi?n, nh?t la nh?a PVC . Co cay đan koto ma c?u đan va nh?n đan lam b?ng x??ng ca voi. Koto 80 day, đ??c g?i la hachijugen ( kanji : 八十絃; hiragana : はちじゅげん) trong ti?ng Nh?t, la m?t phat minh c?a nha so?n nh?c Nh?t B?n Michio Miyagi , xu?t hi?n vao n?m 1923. Ong đa them 67 day vao thi?t k? 13 day truy?n th?ng, am s?c koto 80 day trong tr?o gi?ng nh? đan h?c ph??ng tay. Cung v?i koto thong th??ng, 80 day cung c?p m?t ph?m vi cao h?n nhi?u so v?i koto tieu chu?n. No đ??c xem r?ng rai nh? m?t cong c? th? nghi?m ng?n.

Tri?u Tien va Han Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gayageum [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Day đan gayageum kha day va đ??c b?n t? l?a t? t?m. Am nh?c Gayageum truy?n th?ng co hai lo?i. M?t lo?i la Gayageum t?u chinh nh?c, hay con g?i la Gayageum Beopgeum ho?c Gayageum phong l?u co l?ch s? hinh thanh phat tri?n h?n 1500 n?m. Nh?ng kho?ng cach gi?a cac day đan c?a nh?c c? nay xa nhau, nen kho co th? ch?i đ??c cac b?n nh?c co ti?t t?u nhanh. T?i cu?i th?i Joseon, đ? co th? di?n t?u đa d?ng am nh?c, ng??i ta đa c?i ti?n cay đan tranh 12 day Gayageum theo h??ng nh? g?n h?n va co cac day đan đ??c m?c g?n nhau h?n. đan tranh 12 day Gayageum c?i ti?n th??ng đ??c dung đ? t?u nh?c dong Sanjo ho?c đ?m cho dan ca Minyo. Cac ca n??ng th??ng dung gayageum th??ng dung đ? đ?m hat nh?ng bai ? đao, g?i la hinh th?c gayageum byeongchang (강야금 竝唱). Sau nay, khi am nh?c chau Au du nh?p vao Han Qu?c, đan tranh Gayageum đa đ??c cach tan m?t cach qu? c?m mang s?c thai khac bi?t hoan toan v?i Gayageum truy?n th?ng va th?i k? nay b?t đ?u xu?t hi?n đan tranh Gayageum 13 day, 15 day, 18 day... G?n đay, con co c? đan tranh Gayageum 25 day di?n t?u am nh?c sang tac m?i. Day đan c?ng đ??c s? d?ng b?ng ch?t li?u t? l?a t?ng h?p va ng??i ngh? s? con dung c? hai tay đ? nh?n nha bung g?y day đan t?o am thanh. Ng?a đan (con nh?n) c?a gayageum r?t đ?c bi?t, khong nh? đan s?t hay c? tranh c?a Trung Qu?c, ng?a đan (con nh?n) gayageum co đ?u tron, c? nh?n dai va đuoi nh?n cong 2 ben nh? ch? 人 (nhan) lam t? g?. C?m t? 雁足 (anjok - con nh?n) c?ng am ch? chan con ng?ng tr?i . đuoi đan (yangidu) trong gi?ng hai chi?c s?ng c?u choai sang hai ben. Cay đan tranh 12 day Gayageum trong nh?ng b?c t??ng đ?t nung th?i Silla c?ng co Yangidu. Qua đay chung ta co th? th?y r?ng sau hang nghin n?m, Gayageum v?n gi? nguyen dang v? ban đ?u. Gayageum Jeongak la lo?i Gayageum c? b?n, n?n t?ng c?a đan tranh 12 day Gayageum, nen con đ??c g?i la Beopgeum, t?c "phap c?m", va Pungryu Gayageum, do th??ng đ??c dung đ? t?u nh?c phong l?u Pungryu c?a gi?i quy t?c

Tren m?t đan, anjok (con nh?n) h? tr? c? đ?nh day. Nh?ng con nh?n di chuy?n đ? đi?u ch?nh thang am tren day đan va ng? đi?u. Cac day n?i li?n vao đ?u c?a than đan t? tolgwae (ch?t day) ben d??i. ? đ?u ben kia, day qu?n quanh cac vong ? đ?u day day, đi qua đai ?c sau đo lu?n qua cac l? ? d??i cung c?a đan va đ??c b?o đ?m, sau đo t?t c? cac day đ??c bu?c trong m?t cu?n day trang tri. Lo?i nay ch? co ? gayageum 12 day. Lo?i Gaeryang gayageum luon co h?p đi?u am, trong h?p co ch?a ph?n ch?t x? day b?ng kim lo?i va g?n đay dong đan sanjo gayageum hay jeongak gayageum co g?n them b? g?n them nh?ng pickup nam cham ki?u gi?ng guitar đi?n đ? khu?ch đ?i am thanh thong qua m?t amplifier hay PA system (h? th?ng phan b? va khu?ch đ?i am thanh đi?n t? thong qua microphone, amplifier va loa) g?i la Jeonja gayageum (電子 伽倻琴). Ari gayageum (아리 伽倻琴) co con nh?n hinh ch? A t??ng t? đan tranh dung v? keo jeongak ajaeng, no co h?p đi?u am ch?a ch?t ch?nh day thay th? cho lo?i đan tranh gayageum truy?n th?ng.

Geomungo [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Geomungo dai kho?ng 162 cm va r?ng 23 cm (dai 63,75 inch, r?ng 9 inch) va co nh?ng con nh?n co th? di chuy?n đ??c g?i la anjok (雁足) va 16 phim hinh ch? nh?t l?n nh? b?ng tre x?p g?n nhau đ? m?c day (gi?ng phim đan đay Vi?t Nam). No co m?t than r?ng, n?i t?m tr??c c?a nh?c c? đ??c lam b?ng g? cay hong va t?m phia sau đ??c lam b?ng g? h?t d? c?ng. Sau day c?a no, đ??c lam b?ng day th?ng b?n t? l?a xo?n đi qua than c?a no. Que g?y geomungo đ??c lam t? tre t??ng đ??ng kich th??c c?a chi?c but chi . Ba day đan tr?c ti?p tren cac phim co th? d?ng l?i trong khi ba day con l?i la cac day m?. Ch? co 3 day đan ? gi?a c?a geomungo 6 day m?i co ng?a đan m?c day. Cac day con l?i đ??c m?c b?i con nh?n anjok hinh ch? "nhan" (人), geomungo 11 day c?ng v?y. đ?u đan g?i la Jwadan (좌단), phim c? đ?nh nh? g?i la gwae, daemo la ph?n kho?ng cach gi?a phim nh? (괘 gwae) nh? nh?t va c?u đan (絃枕 hyeonchim). Gwiru (鬼淚) la phim l?n nh?t m?c 3 day gi?a; cac day c?a geomungo 6 day g?m co: munhyeon (무현 day 1), yunhyeon (幽玄 day 2), daehyeon (大賢 day 3), gwaesangcheon (卦象千 day 4), gwaehacheon (卦河川 day 5) va muhyeon (무현 day 6). Ngoai ra con co hakseul (鶴膝 nut th?t day), budeul (부들 day trang tri đ??c t?t thanh bui gi? cho day đan tranh b? trung va tu?t), unjok (雲足) la chan đan, đuoi đan la bongmi (封彌). D??i đay đan g?m ph?n c?ng h??ng (울림舊盟 ulrimgumeong), que g?y (술대 suldae) va ch?t day (돌棵 tolgwe). Rieng day th? t? khi dung que g?y, que s? ch?m vao m?t đan l?n day va s? co ti?ng đan l?n ti?ng đ?p que vao m?t đan khi g?y m?nh.

Geomungo hi?n đ?i hoa t?ng len 11 day, đ??c lam b?ng nylon. Nh? v?i phien b?n truy?n th?ng, ba day v??t qua cac phim đan va cac day khac đ?u m?. Nh?ng phien b?n truy?n th?ng c?a geomungo co 6 day, v?i ba phim đan. M?t lo?i geomungo c? đ? t?u chinh nh?c co ten hoehyeongeum (回現金) va cac geomungo con l?i g?m sanjo geomungo (散調 거문고) va jeongak geomungo (正樂 거문고). M?t lo?i đan tranh geomungo khac g?i la jayanggeum (紫陽金) ch? co phim ma khong c?n nh?ng con nh?n anjok c?ng day, do ngh? nhan Yu Jung-gyo (1821-1893) ch? tac. Jayanggeum co 7 day va no đ??c coi la phien b?n hoan ch?nh c?a c? c?m Trung Qu?c (đ??c đ?a vao dan nh?c t? l? V?n mi?u - Munmyo jeryeak 文廟祭禮).

G?n đay, geomungo 6 day đa đ??c c?i ti?n kha nhi?u, v?i s? xu?t hi?n c?a geomungo đi?n t? (千次 거문고). Geomungo ch?i v?i cung Hwaldae (활대 거문고) (gi?ng nh? ch?i ajaeng va co lo?i ch? v?n v?n 3 day thi day gi?a m?c b?i hang phim đ? ben d??i ma khi keo ph?i đ? d?c đan), ho?c lo?i geomungo co nhi?u day h?n, đ??c thu th?p; thu hut s? chu y c?a cac ngh? s? tr?. Khi keo đan geomungo b?ng v?, am thanh c?a no tr?m h?n ajaeng r?t nhi?u.

Trong s? phat tri?n c?a v?n hoa, ben c?nh nh?ng ngh? s? b?o t?n, k? th?a truy?n th?ng v?n hoa c?a dan t?c, co nh?ng ngh? s? thay đ?i va hi?n đ?i hoa v?n hoa truy?n th?ng c?a dan t?c.

Ajaeng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh Ajaeng co than đan l?n lam b?ng than cay ngo đ?ng, cao h?n c? chi?u cao c?a m?t ng??i binh th??ng va co nhi?u day đan đ??c m?c ngang tren m?t b?u đan (t? 8-12 day). Day đan kha day va đ??c b?n t? l?a t? t?m. Gayageum, nh?c cong co th? đ?t len đui đ? di?n t?u, nh?ng đ?i v?i đan tranh Ajaeng h? ph?i ke len k? vi đan to va n?ng. Cung v? c?a đan tranh Ajaeng đ??c vot b?ng canh cay hoa vang mua xuan Gaenari nen t?c đ? bi?n am ch?m, khong phu h?p đ? hoa am cung cac nh?c c? khac. đan tranh Ajaeng co am thanh tr?m nh?t trong s? cac nh?c c? truy?n th?ng c?a Han Qu?c. Gia đ? đan tranh ajaeng la chosang, c?u t?o c?a đan tranh ajaeng g?m: đuoi đan u?n cong xu?ng (미단 midan), c?u đan (絃枕 hyeonchim), hakseul (鶴膝 nut th?t day đan), budeul (부들 bui day trang tri, c? đ?nh đ? day khong b? tu?t), ullimtong (울림筒 đay đan ch?a ph?n c?ng h??ng), con nh?n (雁足 anjok), đ?u đan (좌단 jwadan), d??i đay đan la tolgwe (돌棵 ch?t day) va cung v? đ? keo (활 hwal). Cung v? thong th??ng ch? la canh cay gaenari thi con co c? cung v? t? long đuoi ng?a ho?c dung v? c?a violin đ? keo.

Co n?m lo?i đan tranh Ajaeng, g?m Daeajaeng 9 day (9 現 大牙箏), soajaeng 9 day (9絃 小牙箏), ajaeng 8 day (8絃 牙箏), 10 day (正樂 牙箏) va 12 day (12絃 牙箏).

Am thanh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Am s?c cac lo?i đan tranh trong tr?o, sang s?a th? hi?n t?t cac đi?u nh?c vui t??i, co khi hung trang, u bu?n,... Do day b?ng kim lo?i m?ng, ho?c t? day nylon ho?c polyeste, l?a t? t?m b?n nen đan tranh it thich h?p v?i nh?ng tinh cach tr?m hung, kho? m?nh. T?m am đan tranh r?ng 3 quang 8, t? đo len đo 3 ho?c Sol 1 đ?n Sol 3 tu? theo cach len day va tu? vao cac lo?i đan tranh c?a cac qu?c gia.

S? d?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đan tranh th??ng đ??c s? d?ng đ? đ?c t?u , hoa t?u , đ?m hat , tham gia trong cac dan nh?c tai t? Vi?t Nam va cac dan nh?c dan t?c t?ng h?p qu?c t?.

Koto c?a Nh?t B?n hay gayageum c?a Han Qu?c co th? trinh di?n đ?c t?u hay k?t h?p cac nh?c c? khac đ? hoa t?u nh?ng bai hat dan ca, nh?c hi?n đ?i nh? K-pop , J-pop , nh?c Au M?,... đ?i v?i c? tranh Trung Qu?c hay Yatga Mong C?, c?ng đ??c di?n t?u la hoa t?u ho?c đ?c t?u . Rieng c? tranh Trung Qu?c dung đ? chuyen tr? cac nh?c ph?m C-pop, nh?c dan ca, kinh k?ch ,... Ng??i Vi?t Nam co th? s? d?ng đan tranh c?a cac qu?c gia chau A khac đ? ch?i dan ca Vi?t Nam.

Hi?n đ?i hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngay nay, tren cac đi?n tho?i smartphone co cac ph?n m?m ?ng d?ng c?a đan tranh nh? guzheng, koto hay gayageum đ?u đ??c t?i v? qua Google Play (Android) hay App Store (IOS).

Cach ch?i đan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đa ph?n cac đan tranh A đong đ?u di?n t?u b?ng 2 tay v?i 1 đan thi ngay nay cac ngh? s? dung li?n 2 đan m?t luc, m?i tay s? dung 1 đan. đan dung tay trai s? lam nh?c đ?m, con tay ph?i s? g?y giai đi?u chinh tu? theo kho?ng cach đ?t đan va t? th? đ?ng hay ng?i khi ch?i c?a ngh? s?.

Vi?t Nam va Trung Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Phong cach ch?i đan truy?n th?ng s? d?ng tr??c đay th??ng dung 2 ngon g?y, ngay nay ph? bi?n la 3 ngon, ca bi?t s? d?ng 4 ho?c 5 ngon. Thang am đan tranh g?m:

• Do: C3
• Re: D3
• Fa: F3
• Sol: G3
• La: A3
• Do2: C4
• Re2: D4
• Fa2: F4
• Sol2: G4
• La: A4
• Do3: C5
• Re3: D5
• Fa3: F5
• Sol3: G5
• La3: A5
• Do4: C6
• Re4: D6
• Fa4: F6
• Sol4: G6
• La 4: A6

Tuy nhien cach g?y 3 ngon la cach g?y thong d?ng nh?t la ngon cai (s? 1), ngon tr? (s? 2) va ngon gi?a (s? 3). V?i nh?ng cach g?y c? b?n: li?n b?c, cach b?c, g?y đi len va đi xu?ng li?n b?c hay cach b?c. Mong g?y đan lam t? đ?i m?i ho?c inox . đ?i v?i đan s?t khong dung mong g?y ma g?y đ?u b?ng ngon tay, s? d?ng ngon rung va ve thi ph?i co mong tay dai.

T? th?: ban tay ph?i nang len, ngon tay khum l?i, th? l?ng, ngon đeo nh?n ti nh? len c?u đan. Khi đanh nh?ng day đan th?p, c? tay tron l?i, h? d?n v? phia tr??c đan. Khi đanh nh?ng day cao, c? h? d?n theo chi?u cong c?a c?u đan, canh tay c?ng h? khep d?n l?i (tranh khong đ?a canh tay ra phia ngoai). Ba hay b?n ngon tay g?y m?m m?i, t?ng ngon th? l?ng nay nh? nhang nang len hay h? xu?ng g?y vao day theo chi?u cong t? nhien c?a ban tay, tranh gay ngon. Rieng ngon tay g?y c? trang Trung Qu?c la g?y ki?u moc day. Do day c?a c? tranh la day thep lo?i day b?c nh?a d?o ch? khong nh? đan tranh Vi?t Nam v?i s?i day thep m?nh.

Thay day n?u b? đ?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

1. Khi day đan b? đ?t, hay m? h?p đi?u am c?a đan (đ?i v?i c? tranh), dung c? le v?n trung toan b? day đan c?n thay. Sau đo rut h?n đ?u day ra kh?i đ?u kim lo?i rut day. đ?y đ?u day con l?i ra kh?i h?p đi?u am rut h?n day c? ra va lo?i b?.

2. Cho day m?i vao, lu?n nh? xau kim khau vao l? t? d??i h?p đi?u am len r?i keo len, lu?n l?i vao l? kim lo?i ch? cu?n day đan sau đo cu?n vai vong đ? c? đ?nh. Cu?i cung x?p nh?n m?c vao day.

Th? phap "thac" [ s?a | s?a ma ngu?n ]

- K? thu?t "thac" ( ti?ng Trung : 托 ; binh am : Tu? ): dung ngon cai di?n t?u. Giai đo?n m?i h?c co 2 cach di?n t?u c?a th? phap "thac" g?m "giap" ( ti?ng Trung : ? ; binh am : Ji? ) va "đ?" ( ti?ng Trung : 提 ; binh am : ti ). "Giap" thong th??ng ?ng d?ng vao 2 tinh hu?ng: m?t la ng??i m?i h?c va ?n đ?nh th? hinh. Hai la khi di?n t?u nh?c khuc truy?n th?ng (dan ca va nh?c c? phong Trung Qu?c) đ??c v?n d?ng kha nhi?u. "đ?" v?n d?ng r?t nhi?u trong cac nh?c khuc hi?n đ?i, nh?t la nh?c Trung Qu?c phong . Th? phap "Thac" (ky hi?u la goc vuong). Bi?u th? dung th? phap "thac" di?n t?u am trung Sol (t??ng đ??ng v?i day s? 5 c?a c? tranh). Dung ngon ap ut va ngon ut đ?t t? nhien tren day đan. Ngon cai h??ng v? phia tr??c c? th? g?y đan. Sau khi g?y xong, thu?n th? r?i vao day ti?p theo. B??c đ?u, đ?t day l?y am trung Sol lam vi d?; tay ph?i ? tr?ng thai n?a n?m tay. C? tay đ? n?m ngang va m? canh tay ra. đ?t ngon tay nh? nhang len am trung Sol. Ngon ap ut va ngon ut t? nhien ch?ng tren day đan ("ghim c?c"). Trong cach di?n t?u truy?n th?ng, ngoai ra ngon tay th? l?ng. Ngon tr?, ngon gi?a va ngon ap ut tay ph?i khep l?i trong khi ngon cai va ng??c l?i on ut th? l?ng t? nhien. Dung ph?n th?t đ?u ngon tay đ?t tren day đan phia ben trai con nh?n. V? tri đ?t day cach con nh?n kho?ng 15 ? 20 cm. L?u y:

1. Khi tay ph?i ? tr?ng thai n?a n?m tay, ngon tay th? l?ng va đ?t ban tay h?i nho ra, khong đ??c s?p lun. C? tay đ? n?m ngang va canh tay m? ra kho?ng 45 đ?, th? l?ng tho?i mai.

2. đ?u mong gi? c?a ngon cai đ?t tren day đan cach Ti?n nh?c s?n kho?ng 3,33 cm (1 t?c).

3. Mong gi? xu?ng day khong đ??c qua sau. Ng??i m?i h?c khong c?n đeo ngon ap ut v?i mong gi? khi thao tac "ghim c?c".

4. V? tri đ?t day c?n c? vao đ? to nh? c?a day ma xac đ?nh.

5. Khi tay ph?i di?n t?u, tay trai đ?t tren day đan ben trai c?a con nh?n t?o thanh thoi quen di?n t?u t?t. Khi tay trai đ?t day thi ngon cai va ngon ut c?m nh?ch len; c?ng khong đ??c k?p ch?t ngon tay ho?c nep vao long ban tay. Sau khi n?m đ??c cach th?c đ?t day chinh xac, ng??i ch?i s? di?n t?u "giap" theo th? phap "thac": đ?t day tr??c r?i ngon cai dung đ?t ban tay keo theo ngon tay.

- Thac ki?u đ?: la dung đ?t ban tay keo đ?t th? nh?t (đ?t nh?) khi di?n t?u. đ?t tay len day va tay ph?i luon duy tru th? hinh n?a n?m tay, c? tay đ?t n?m ngang con canh tay m? ra t? nhien. D?n s?c t? vai xu?ng canh tay đ?t ngon cai nh? nhang len trung am 5 (Sol), cac ngon tay khac buong xu?ng t? nhien. Ngon cai dung đ?t nh? nh? nhang h??ng long ban tay g?y day. Khi di?n t?u, đ?u ngon tay ph?i nhanh chong phat l?c. H??ng di?n t?u c?a ngon cai h?i nghieng v? phia đ?u ngon tr?, khong đ??c ch?a th?ng vao long ban tay. Khi ngon cai di?n t?u thi cac đ?t ngon tay ph?i nho ra, khong đ??c mop vao. Khi luy?n t?p đ?t day cho tay ph?i, tay trai đ?t len day t??ng ?ng v?i day ben trai va chu y th? hinh n?a n?m tay.

K? thu?t l??t day [ s?a | s?a ma ngu?n ]

- La m?t l?i g?y r?t ph? bi?n c?a đan tranh va đan s?t c?ng nh? c? tranh Trung Qu?c, đay la cach g?y l??t tren hang day xen k? cac cau nh?c, th??ng k? thu?t nay hay ? vao phach y?u đ? chu?n b? vao m?t phach m?nh đ?u hay cu?i cau nh?c. Ngon cai tay ph?i dung th? phap "thac" lien t?c vai day v?i t?c đ? nhanh. Co 2 d?ng l??t la l??t tr??c phach (dung ? đ?u cau nh?c, luc di?n t?u khong chi?m gia tr? th?i gian thu?c v? hi?u qu? mang tinh "trang tri"; co tac d?ng t?ng them mau s?c cho giai đi?u) va l??t trung phach (th??ng xu?t hi?n ? phach sau, dung đ? b? khuy?t ti?t t?u).

- L??t xu?ng: theo l?i c? truy?n, la cach l??t li?n cac am li?n b?c, t? m?t am cao xu?ng cac am th?p, t?c la s? d?ng ngon cai c?a tay ph?i l??t nhanh va đ?u qua cac hang day, t? cao xu?ng th?p.

- L??t len: la k? thu?t l??t qua hang day, nh?ng vu?t b?ng ngon 2 ho?c ngon 3 t? m?t am th?p len cac am cao.

- L??t k?t h?p: k?t h?p l??t len va l??t xu?ng, k? thu?t di?n t?u nay th??ng chu?n b? cho m? đ?u ho?c k?t thuc m?t cau nh?c, co tr??ng h?p no đ??c s? d?ng đ? t? c?nh song n??c, gio th?i, m?a r?i va co th? s? d?ng k? thu?t l??t lien ti?p v?i nhi?u am h?n.

- Song thanh: 2 n?t cung phat ra m?t luc, song thanh truy?n th?ng ch? dung quang 8, cac nh?c s? hi?n đ?i con k?t h?p dung cac quang khac.

K? thu?t ban tay trai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? th?: Ð?u ba ngon tay gi?a đ?t tren day nh? nhang, ban tay m? t? nhien, ngon tay h?i khum, hai ho?c ba ngon (tr?, gi?a, ap ut) ch?m l?i, ngon cai va ngon ut tach r?i, dang ban tay v??n v? phia tr??c. Khi rung, nh?n, ban tay đ??c nang len m?m m?i, ba ngon ch?m l?i cung m?t luc chuy?n t? day n? sang day kia.

K? thu?t rung am [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngon rung (rung am): la cach dung m?t, hai ho?c ba ngon tay trai rung nh? tren s?i day đan (ben trai hang nh?n đan) ma tay ph?i v?a g?y. No la 1 k? thu?t tay trai vo cung quan tr?ng trong di?n t?u c? tranh Trung Qu?c va đan tranh Vi?t Nam. No to đi?m v? đ?p, trau chu?t va keo dai cung nhi?u tac d?ng khac cho nh?c khuc. Ch?ng lo?i c?a rung am r?t nhi?u. Sau khi tay ph?i g?y gay xong thi tay trai nh?n, th? tren day đan t??ng ?ng ben trai con nh?n; khi?n cho am ma tay ph?i g?y s?n sinh hi?u qu? rung đ?ng d?ng song co quy lu?t. Di?n t?u rung am c?n 1 qua trinh hu?n luy?n lau dai. Luc đ?u m?i h?c, luy?n t?p v?i t?c đ? ch?m tr??c, n?m đ??c cach phat l?c va th? l?ng chinh xac. Sau khi thanh th?c m?i ti?n hanh luy?n t?p t?ng t?c.

+ Nh?n day tay trai: Tay ph?i đ?t c?n b?ng tren h?p đi?u am, tay trai duy tri th? hinh n?a n?m tay. Nh?n th? day đan len xu?ng ch?m rai đ?u đ?n. M?i 1 nh?p co 2 đ?ng tac nh?n & th?, sau m?i l?n nh?n ph?i ngay l?p t?c th? ra. Tay trai va ph?i đ?t day chinh xac tren trung am 5 (Sol). Sau khi tay ph?i g?y trung am 5 thi tay trai tren day đan t??ng ?ng v?i ben trai con nh?n. Nh?n, th? day đan đ?u đ?n. Khi ng??i ch?i m?i h?c rung am co th? ap d?ng ph??ng phap luy?n t?p đ?m nh?p. Tay ph?i g?y trung am 5. Sau m?i l?n nh?n day ph?i l?p t?c th? ra. Sau khi n?m v?ng di?n t?u ch?m, t?ng t?c đ? nh?n day thich h?p cho tay trai. L?u y:

1. Khi tay trai nh?n day, vai ph?i th? l?ng. S?c l?c c?a canh tay trai nen xu?ng t? nhien t?p trung vao đ?u ngon tay. Sau khi nhanh chong nh?n day thi l?p t?c tr? v? v? tri c?.

2. Bien đ? nh?n c?a tay trai b?t bu?c ph?i nh? ma đ?u đ?n. Tuy?t đ?i khong đ??c lam bi?n đ?i đ? cao c?a am g?c. Th? t? di?n t?u c?a tay trai & ph?i la g?y tr??c r?i rung sau. Tay trai nh?n va th? day đan tren d? am sau khi tay ph?i g?y đan. Nghiem c?m lam c? hai tay cung 1 luc.

Ngon nh?n luy?n (ho?t am) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La th? phap s? d?ng cac ngon nh?n đ? luy?n hai hay ba am co đ? cao khac nhau, am thanh nghe m?m m?i, uy?n chuy?n g?n v?i thanh đi?u ti?ng noi. Co hai lo?i nh?n luy?n:

a. Nh?n luy?n len (ho?t am len): ngh? nhan g?y vao m?t day đ? vang len, tay trai nh?n d?n len day đo lam am thanh cao len ho?c ti?p t?c nh?n cho cao len n?a. Sau khi tay ph?i g?y day, tay trai ? ben trai con nh?n đem am ma tay ph?i g?y nh?n "tr??t" t?i cao am c?a day đan phia tren. (L?y trung am 5 lam vi d?: đem 5 la n?t Sol nh?n t?i cao am c?a day đan phia tren c?ng chinh la 6 - n?t La. Ho?t am len c?a 1 - n?t đ? chinh la đem 1 "tr??t len" cao am c?a 2. C? nh? v?y suy ra v?i nh?ng day con l?i). đ?t day gi?ng rung am, sau đo ti?n hanh luy?n t?p nh?n day cho tay trai. L?y trung am 5 lam vi d?: tay ph?i đ?t can b?ng tren h?p đi?u am, tay trai đ?t tren day đan ben trai. đ?m 1 th?y b?t đ?ng nh?ng đ?m 2 thi tay trai nh?n day xu?ng d??i (1 la ngon tay ph?i g?y trung am 5 - Sol, 2 la tay trai ho?t am len).

Sau khi tay trai hoan thanh ho?t am, khong đ??c th? tay ra cho t?i khi d? am bi?n m?t m?i đ??c th? tay. N?m v?ng ph??ng phap g?y tr??c nh?n sau. Khi tay trai nh?n day, vai h? xu?ng; đem s?c l?c t?p trung vao đ?u ngon tay. Tay trai t?ng b??c th?c hi?n ho?t am chu?n xac. Chu y di?n t?u, kh?y tay khong đ??c nh?c len con c? tay thi khong đ??c s?p xu?ng.

Cao am c?a ho?t am len ph?i chu?n xac, b?i s?c dan c?a m?i day la khac nhau nen l?c dung đ? nh?n day c?ng khac nhau. Nh?n day ? khu am cao t??ng đ?i d? dang. Nh?n ? khu am trung, th?p thi l?c đ? m?nh h?n chut. Nghe va luy?n nhi?u m?i co th? n?m b?t chinh xac cao am c?a ho?t am.

b. Nh?n luy?n xu?ng (ho?t am xu?ng): t??ng ph?n v?i ho?t am len. Tay trai ? ben trai nh?n, đem trung am 5 nh?n đ?n cao am c?a day tren tr??c la trung am 6, sau đo tay ph?i g?y day. Sau khi g?y day xong thi m?i t? t? th? tay trai ra khi?n cho am t? cao đ?n th?p thanh 1 kh?i. đ?t tay len day, tay trai nh?n trung am 5 len cao đ? c?a trung am 6 ph?i duy tri ?n đ?nh, khong đ??c di chuy?n. N?m v?ng ph??ng phap di?n t?u " nh?n tr??c, g?y r?i th?". đ?i sau khi tay ph?i g?y xong thi tay trai m?i t? t? buong ra. T?c đ? v?a ph?i.

- Nh?n k?t h?p (H?i ho?t am): Sau khi tay ph?i g?y day,tay trai ? ben con nh?n. đem am ma tay ph?i g?y nh?n "tr??t" t?i cao am c?a day đan phia tren. L?y trung am 5 lam vi d? chinh la đem 5 (n?t Sol) nh?n t?i cao am c?a day đan phia tren no c?ng chinh la 6 (n?t La). Ph??ng phap đ?t day gi?ng rung am, nh?n day cho tay trai va l?y trung am 5 lam vi d?. Tay ph?i đ?t can b?ng v?i h?p đi?u am (ch? co ? c? tranh Trung Qu?c), tay trai đ?t len day đan ben trai con nh?n. đ?m nh?p 1 thi th?y b?t đ?ng cho t?i khi đ?m nh?p 2 thi tay trai nh?n day xu?ng d??i. Tay ph?i g?y tr??c, tay trai nh?n sau. đ?i sau khi tay ph?i g?y 1 l?n n?a thi t? t? buong tay trai. (đ?m 1, tay ph?i g?y b?ng th? phap "thac". đ?m 2, tay trai nh?n day đ?n cao am mong mu?n. đ?m 3, tay trai v?n gi? v?ng nh? v?y, tay ph?i g?y theo th? phap "thac" 1 l?n n?a. đ?m 4, tay trai t? t? th? ra khi?n cho am tr??t t? cao xu?ng th?p.

- Ngon nhun: la cach nh?n lien t?c tren m?t day nao đo lam cho am thanh cao len khong qua m?t cung li?n b?c. Ngon tay nhun t?o thanh nh?ng lan song co dao đ?ng l?n h?n ? ngon rung, lam cho am thanh them m?m m?i, tinh c?m sau l?ng.

Th? phap "M?t" [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t ( ti?ng Trung : 抹 ; binh am : m? ) la m?t k? thu?t quan tr?ng trong di?n t?u c? tranh c?ng nh? đan s?t. Ngon tr? h??ng v? phia long ban tay g?y day. Tay ph?i - n?a n?m tay, c? tay đ? n?m ngang con canh tay m? t? nhien. D?n s?c t? vai xu?ng canh tay. đem ngon tr? đ?t nh? nhang len trung am 5. Cac ngon tay con l?i buong xu?ng t? nhien. Khi m?i h?c, ng??i ch?i co th? dung ngon ut va ap ut nh? nhang ch?ng đ? tren day đan đ? ?n đ?nh th? hinh. Khi ngon tr? co th? đ?c l?p di?n t?u thi khong c?n dung hai ngon kia.

Khi ngon tr? đ?t day, đ?t ban tay h?i nho ra va khong đ??c s?p xu?ng. M?t ban tay, c? tay đ?t n?m ngang khong đ??c co l?i, canh tay m? ra t? nhien. V? tri đ?t day c?a ngon tr? cach Ti?n nh?c s?n kho?ng 3 cm. (Chu y mong gi? khong đ??c đ?t sau qua). Khi luy?n t?p đ?t day cho tay ph?i, tay trai đ?t len day đan t??ng ?ng ben trai, duy tri th? hinh n?a n?m tay. Ngon tr? đ?t day, dung đ?t nh? c?a ngon tr? nh? nhang g?y v? phia long ban tay. Dung m?t chinh di?n c?a mong gi? ngon tr? g?y day, g?y h??ng v? long ban tay. Khong đ??c dung m?t ben c?a mong gi? đ? g?y day, nh? v?y s? s?n sinh t?p am. đ?t ban tay keo đ?t nh? g?y đan, chu y đ?t nh? khong đ??c mop vao. Khi ngon tr? g?y, cac ngon tay khac th? l?ng t? nhien. (Khi m?i h?c, l?c g?y đ?ng m?nh qua, ch? c?n g?y nh? nhang & duy tri th? hinh th? l?ng t? nhien).

Th? phap "Cau" [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cau ( ti?ng Trung : 勾 ; binh am : G?u ) la m?t th? phap di?n t?u c? tranh b?ng ngon tay ph?i. Ky hi?u c?a th? phap cau đ??c mo t? b?ng hinh vong cung. No c?ng co 2 ki?u di?n t?u t??ng t? nh? th? phap thac. Bao g?m:

- Cau ki?u đ?: Ngon gi?a h??ng v? phia long ban tay g?y day. Tay ph?i luon trong th? hinh n?a n?m tay, c? tay đ?t n?m ngang va canh tay m? ra t? nhien. D?n s?c t? vai xu?ng canh tay, đ?t ngon gi?a nh? nhang len trung am Sol (5) con nh?ng ngon khac buong xu?ng t? nhien.

Th? phap nhom nh? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La s? k?t h?p gi?a th? phap "thac" va "m?t". Nhom nh? trong th? phap nay g?i la k? thu?t song am (m?t luc phat ra 2 am so v?i đ?n am s? kho h?n chut). Song am ch? y?u la ngon tr? va ngon cai cung t?o thanh nhom nh?, khi di?n t?u c?n chinh xac ngon tr? va ngon cai, ch? khong ph?i đ?ng th?i dung l?c b?c day va l??t day. D? ch?m vao day khac am thanh ta c?n khong ph?i la am thanh song am chu?n nen tr??c tien ph?i tim đung day th?t chu?n xac, 2 ngon tay đ?t vao day đan. Sau đo nh? nhang, 2 ngon phan bi?t g?y day đan va g?y day đ?ng th?i nh? nhang thi am song thanh đ?ng th?i phat ra. Trong th?c hi?n th? phap nhom nh? va nhom l?n c?n chu y:

1. Chinh di?n ti?p xuc day. Trong th?c hi?n th? phap, l?u y 2 ngon tay. M?t ngon tay r?t d? dang ti?p xuc tr?c ti?p day đan, hai ngon tay va l?i co them ngon cai co th? r?t kho đ? th?c hi?n. đ? th?c hi?n t?t, c?n đi?u ch?nh goc đ? thich h?p đ? c? hai ngon đ?u chinh di?n ti?p xuc day đan. 2 ngon tay phan bi?t tren day đan, c?n th?n đi?u ch?nh goc đ? đ? mong gi? ti?p xuc chinh di?n day đan.

2. Khi th?c hi?n cac th? phap "thac", "m?t" va cau thi v?n d?ng đ?t ngon tay (ch? khong ph?i la n?m tay hay canh tay) hoan toan khong v??t ra ph?m vi n?m tay, n?u v??t qua ph?m vi la c? đ?ng qua l?n vi c? đ?ng nh? v?y thi t?c đ? cang ch?m nen đ?ng tac s? khong ro rang. C?n ghi nh? cach v?n d?ng đ?t ngon tay va đi?u ch?nh v?i tr?ng thai th? l?ng.

Th? phap nhom l?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la s? k?t h?p gi?a th? phap "cau" va thac cung luc, t?c la dung c? ngon cai va ngon gi?a khi di?n t?u. No la s? hinh thanh t? t? h?p c?a 2 am tren va d??i, am Sol (5) tr?m h?n phia d??i la dung ngon gi?a (th? phap "cau") di?n t?u. Khi th? x??ng va hat giai đi?u c?a am phia tren.

Nhom l?n co 2 cach di?n t?u, g?m "giap" va "đ?" (ngon cai va ngon gi?a cung luc g?y 2 am cach nhau 1 quang 8. đ?u tien đ?t day,tay ph?i duy tri th? hinh n?a n?m tay va c? tay đ?t n?m ngang, canh tay m? ra. D?n s?c t? vai xu?ng canh tay, ngon cai đ?t tren trung am 5 (n?t Sol), ngon gi?a đ?t tren tr?m am 5 va cac ngon tay con l?i buong xu?ng t? nhien. Tay trai đ?t tren day đan phia trai trung am 5, duy tri th? hinh n?a n?m tay. Khi đ?t day c?n chu y nh?ng đi?u sau:

1. Khi ngon cai va ngon gi?a g?y day, c? g?ng đ?t mong tay vuong goc v?i day đan va duy tri th? hinh n?a n?m tay.

2. Khi ngon cai va ngon gi?a đ?t day, cac ngon khac ph?i th? l?ng, khong đ??c v?nh len. Chu y c? tay ph?i đ?t n?m ngang, khong đ??c co l?i.

3. Tay trai đ?t tren day đan ben trai trung am ph?i duy tri th? hinh n?a n?m tay.

Sau khi ngon gi?a va ngon cai đ?t day xong, hai ngon nay đ?ng th?i h??ng long ban tay g?y day. Ki?n ngh? cac b?n tr??c khi luy?n t?p, hay luy?n t?p đ?ng tac tum đ? v?t. đ? l?nh h?i m?u ch?t va cach th?c ngon tay phat l?c, khi di?n t?u c?n chu y:

1. Ngon cai va ngon gi?a ph?i g?y cung luc, khong đ??c phat am l?ch nhau.

2. Chu y ph??ng h??ng g?y c?a ngon cai va ngon tr?, g?y ki?u "đ?" theo h??ng long ban tay.

3. Khi di?n t?u, 2 ngon tay ph?i phat l?c b?ng nhau va t?p trung l?c vao đ?u ngon tay. Khong đ??c nghieng l?ch v? ngon nao.

4. Sau khi ngon cai va ngon gi?a g?y xong, th? hinh ph?i th? l?ng t? nhien, tranh mong gi? c?a 2 ngon va vao nhau gay phat sinh t?p am.

T? h?p Thac va M?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? h?p nay đ??c di?n t?u b?ng ngon tr? va ngon cai. đ?t day va tay ph?i duy tri th? hinh n?a n?m tay, đ?t ngon tr? len trung am Re (day th? 2) trong khi cac ngon tay khac buong xu?ng t? nhien. Tay trai duy tri th? hinh n?a n?m tay, đ?t tren day đan ben trai trung am Sol (5). Tren c? s? đ?t day chinh xac thi ngon tr? g?y tr??c, sau khi g?y xong thi ngon cai ph?i ? tren trung am 5. Ti?n hanh ap d?ng th? phap Thac ki?u đ?. Khi di?n t?u c?n chu y:

1. Khi di?n t?u hai am, l?c đ? ph?i đ?u đ?n

2. Duy tri tinh đ?c l?p c?a ngon cai va ngon tr?, tranh đ? th? hinh b? c?ng ho?c bi?n d?ng.

3. Khi di?n t?u, canh tay ph?i duy tri ?n đ?nh va khong đ??c nh?y nhot len xu?ng.

4. Rung am c?a tay trai ph?i đ?u đ?n, gia tr? th?i gian ph?i chu?n xac.

T? h?p Cau - Thac - M?t - Thac [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? h?p nay đ??c di?n t?u b?ng ngon gi?a, ngon cai va ngon tr? theo th? phap Thac, M?t va Cau tu?n t? theo quy trinh "Cau - Thac - M?t -Thac" ma di?n t?u ra 4 am. Khi di?n t?u c?n chu y:

1. Giai đo?n m?i h?c co th? ch?i ki?u dan day v?i t?c đ? ch?m chut. Sau khi ngon cai g?y xong, ngon cai đ?n v? tri đ?t day. K? đ?n ngon gi?a g?y xong, ngon tr? đ?n v? tri đ?t day. Cu?i cung ngon tr? g?y xong, ngon cai đ?n v? tri đ?t day lam cho cac am n?i ti?p t? nhien. Tren c? s? luy?n t?p thanh th?o m?i luy?n t?p ki?u r?i day v?i t?c đ? nhanh d?n.

2. Khi di?n t?u c?n duy tri th? hinh n?a n?m tay, gi? toan b? th? hinh binh ?n, Khong đ??c nh?y nhot len xu?ng.

3. L?c đ? phan chia cho 4 am ph?i đ?u nhau, khong đ??c am n?ng am nh?.

Th? phap Cau - Thac - M?t - Thac la m?t k? thu?t vo cung quan tr?ng trong di?n t?u đan s?t va c? tranh Trung Qu?c c?ng nh? đan tranh Vi?t Nam. Khi luy?n t?p ph?i ti?n hanh luy?n t?p nhi?u l?n, tren cac day 5 5# 2 va 5#. Sau khi c? b?n n?m đ??c cach ch?i, ti?p t?c ti?n hanh luy?n t?p đi day c?n c? vao m?c đ? thanh th?c c?a luy?n t?p co th? m? r?ng t? t? khu am g?y (vi d? nh? khu am tr?m va khu b?i am tr?m). Th? phap t? h?p nay đ??c coi lam nh?c đ?m cho hat hay cho cac nh?c c? khac di?n t?u chung thanh m?t b?n hoa t?u hoan ch?nh, khi di?n t?u co th? dung th? ph?m tay ph?i ho?c tay trai đ?u đ??c. Khi di?n t?u c?n chu y:

1. G?y b?ng l?c c?a ngon tay, khong qua d?a vao l?c c?a canh tay va vai, Tranh tinh tr?ng di?n t?u c?ng th?ng.

2. Khi di?n t?u ph?i duy tri s? binh ?n, th? l?ng c?a m?t ban tay. Ngon tay khong đ??c l?t lung tung.

Nh?n am 4 va 7 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?n am 4 (n?t Fa): Tay ph?i va tay trai phan bi?t đ?t tren trung am 3 (n?t Mi), duy tri th? hinh đ?t day chinh xac. Tay trai nh?n trung am 3 len n?a cung thanh cao đ? c?a 4, sau đo tay ph?i ti?p t?c g?y trung am 3. Khi luy?n t?p nh?n am 4, c?n chu y:

1. Tay trai nh?n day ph?i d?t khoat, chinh xac. Duy tri đ? ?n đ?nh c?a am nh?n, l?c nh?n day c?a tay trai cang nh? thi cao am c?a tay ph?i s? cang th?p. Ng??c l?i, l?c nh?n day c?a tay trai cang l?n thi cao am c?a tay ph?i s? cang cao. Vi v?y, khi luy?n t?p nh?n am, c?n kh?ng ch? t?t l?c nh?n am c?a tay trai; đoi h?i khi luy?n t?p ph?i nghe nhi?u va mo ph?ng nhi?u.

2. Sau khi tay ph?i g?y day xong, tay trai gi? v?ng nh?ng đ?ng th? ra ngay l?p t?c ho?c la đ?i khi tay ph?i ch?i am ti?p theo thi m?i th? ra m?t cach nhanh chong đ? tranh xu?t hi?n ho?t am.

3. Thong th??ng, n?u nh? th?i gian cho phep thi tay trai co th? t? t? nh?n day tr??c; vi d? nh? di?n t?u 4, 3 (Fa va Mi). N?u nh? khong co th?i gian, tay trai nh?n day va tay ph?i di?n t?u g?n nh? ph?i ti?n hanh đ?ng th?i. đ?ng tac c?a tay trai ph?i d?t khoat, nhanh chong vao v? tri.

Nh?n am 7 (n?t Si): gi?ng v?i cach nh?n am 4. Tay ph?i va tay trai phan bi?t đ?t tren trung am 6 (n?t La), duy tri th? hinh đ?t day chinh xac. Tay trai nh?n trung am 6 len 2 cung thanh cao đ? c?a 7, sau đo tay ph?i ti?p t?c g?y trung am 6. L?c nh?n đ?n 7 ph?i l?n h?n 4 m?t chut.

Phan gi?i h?p am va ba am [ s?a | s?a ma ngu?n ]

H?p am la t? 3 am tr? len s?p x?p theo quan h? quang am nh?t đ?nh (vi d? đo - Mi - Sol, Sol - Re - Sol, Sol - đo - Re - Sol), m?i 1 am trong qua trinh h?p am ph?i d?a theo tr??c sau va ti?t t?u nh?t đ?nh. L?y h?p am Sol - đo - Re - Sol lam vi d?, đ?t day va tay ph?i d?a theo ngon ap ut. Ngon cai, ngon tr? va ngon gi?a phan bi?t đ?t tren cac day Sol - đo - Re - Sol. Khi di?n t?u c?n chu y:

1. đ?i v?i ng??i m?i h?c hay nh? tu?i, co th? dung ngon cai, ngon tr? va ngon gi?a ti?n hanh luy?n t?p tr??c. Sau khi thanh th?o m?i dung them ngon ap d?ng đ? t?p luy?n.

2. Khi m?i luy?n t?p đ?t day, ap d?ng theo th? t? l?n l??t t? ngon ap ut t?i ngon cai. Yeu c?u 4 ngon tay ap d?ng cach đ?t day đ?ng th?i. Khi đ?t day yeu c?u nho ra, duy tri nguyen d?ng th? hinh đ? đ?u ngon tay om l?y day đoan, tranh tinh tr?ng ngon tay meo mo hay c?ng ng?c.

3. Khi 4 ngon đ?t day đ?ng đ?t qua sau, m?i ngon đ?u s? d?ng đ?u ngon tay ti?p xuc day.

Sau khi đ?t day xong, tay ph?i b?t đ?u di?n t?u t? ngon ap ut t? am cao đ?n am th?p va di?n t?u l?n l??t theo h??ng long ban tay, sau khi g?y xong thi thu v? long ban tay m?t cach t? nhien. Khi di?n t?u c?n chu y:

1. Ti?p xuc day b?ng m?t chinh di?n c?a mong gi?, tranh xu?t hi?n t?p am t? m?t ben mong gi?.

2. Chu y tinh đ?c l?p c?a m?i ngon tay. Sau khi g?y day t?ng am, ngon tay l?p t?c tr? v? th? hinh n?a n?m tay. Khong đ??c co qu?p vao long ban tay.

3. Cac ngon tay trong khi ch?i c?n chu y s? can b?ng c?a l?c đ?, s? th?ng nh?t c?a am s?c. Khong đ??c theo ki?u am thi m?nh, am thi y?u.

4. Khi ch?i phan gi?i h?p am trong vong quang 8 (bat đ?), ngon tay co th? đ?t day tr??c m?t cach co chu?n b?. Con phan gi?i h?p am qua quang 8 co th? ap d?ng cach ch?i r?i day.

Ba am ( ti?ng Trung : 琶音 ; binh am : payin ) la đem cac am trong h?p am theo th? t? t? th?p đ?n cao di?n t?u theo t?c đ? trung binh nhanh. Khi di?n t?u chu y s? khac bi?t va lien h? gi?a Phan gi?i h?p am va Ba am. Hai th? phap nay gi?ng nhau v? m?t th? hinh va cach ch?i. đi?m khac bi?t n?m ?: Phan gi?i h?p am ph?i di?n t?u chinh xac d?a theo ti?t t?u quy đ?nh ma ba am v? t?c đ? h?i nhanh chut. Di?n t?u Ba am c?n ph?i d?a tren c? s? thanh th?o di?n t?u phan gi?i h?p am m?i ti?n hanh t?p luy?n. Di?n t?u c?a Ba am kha t? do co th? la ti?t t?u h?p quy t?c, c?ng co th? c?n c? vao s? c?n thi?t c?a nh?c khuc ma bi?n hoa va di?n t?u theo hai ki?u th? ph?m tay trai (ben trai đan) hay tay ph?i (ben ph?i đan) ho?c di?n t?u 2 tay.

K? thu?t ve ngon [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la k? thu?t quan tr?ng trong di?n t?u đan s?t, c? tranh Trung Qu?c va đan tranh Vi?t Nam. No l?i d?ng dao đ?ng c?a canh tay va c? tay Khi?n cho cac đ?n am r?i r?c lien k?t thanh 1 tuy?n tr? thanh tr??ng am lien t?c khong ng?ng khi?n cho ti?ng nh?c keo dai th? hi?n tac d?ng ca x??ng c?a am nh?c. Ve trong am nh?c co n?ng l?c bi?u hi?n phong phu. No co th? thong qua cac bi?n hoa v? l?c đ?, t?c đ?, am s?c, ti?t t?u,... bi?u hi?n ra cac lo?i tinh c?m am nh?c khac nhau.

Th? phap ve chia lam: ve ngon cai, ve ngon tr?, ve ngon gi?a va ve ngon ap ut. Trong đo ve ngon cai la th??ng g?p nh?t. No l?i chia lam 2 tr??ng h?p: co đi?m t?a & khong đi?m t?a. đ?t day, m?t ben trai c?a b?ng ngon tr? tay ph?i nh? nhang đ?t ? ch? cu?n b?ng dinh c?a mong gi? ngon cai. Ngon gi?a, ngon ap ut cong vao t? nhien. Ngon ut ch?ng xu?ng ben ph?i Ti?n nh?c s?n (ben ph?i đan), c? tay h?i ep xu?ng ti?p c?n h?p đi?u am (ch? co ? c? tranh). M?t chinh di?n c?a mong gi? ngon cai ti?p xuc day. Khi luy?n t?p đ?t day c?n chu y:

1. Khi m?i h?c, luy?n đ?ng tac ngon ut ch?ng đ?, r?i day chuy?n đ?ng c? tay tr??c.

2. M?u ch?t đ? ve t?t chinh la n?m ? đ?t day va th? hinh. Khi ngon tr? gi? mong gi? ngon cai, đ?t ngon tay c?a ngon cai ph?i ch?ng đ?; khong đ??c s?p xu?ng hay bi?n d?ng. Tac d?ng c?a ngon tr? la kh?ng ch? va c? đ?nh mong gi? c?a ngon cai. L?c gi? c?a ngon tr? nen v?a ph?i, n?u nh? ngon tr? dung l?c qua nhi?u s? khi?n c? tay c?ng đ? ho?c th? hinh bi?n d?ng. T? đo ma ?nh h??ng đ?n s? phat l?c c?a ngon tay. Con qua th? l?ng, s? khi?n mong gi? ngon cai l?c l? tr??c sau, thanh am y?u ?t, đ?ng th?i thi?u tinh ro net.

3. Ngon gi?a, ngon ap ut h?i nang len, tranh luc đang ve, mong gi? c?a 2 ngon nay ch?m vao day đan ma s?n sinh t?p am.

4. Ngon ut khi ch?ng đ? c?n duy tri ?n đ?nh, nh?ng đ?ng dung l?c qua nhi?u.

Ve bao ham 2 đ?ng tac di?n t?u ng??c nhau la "T?" (琵) va "Thac". Ngon cai đ?t day tren trung am Sol (5) cach Ti?n nh?c s?n kho?ng 2 cm, ti?p xuc day s?n sang. C? tay keo ngon cai h??ng v? phia c? th? di?n t?u hoan thanh đ?ng tac c?a "T?". Sau khi g?y xong, c? tay d?a theo quan tinh keo ngon tay h??ng v? phia tr??c c? th? di?n t?u hoan thanh đ?ng tac c?a "Thac"; khi t? h?p th? phap "T?" va "Thac" dao đ?ng qua l?i m?t cach nhanh chong s? tr? thanh k? thu?t ve. Khi di?n t?u ve ngon, c?n chu y:

1. Khi di?n t?u, ph?i duy tri th? hinh đ?t day khong thay đ?i, d?a vao l?c chuy?n đ?ng c?a c? tay keo ngon cai di?n t?u; c?n ph?i nh? ngon cai khong đ??c ch? đ?ng ph?n l?c, bien đ? chuy?n đ?ng c?a c? tay khong đ??c qua l?n.

2. Ngon ut lam đi?m ch?ng đ? d?a vao ben ph?i Ti?n nh?c s?n, dung đ? ?n đ?nh v?n đ?ng c?a c? tay. Trong qua trinh di?n t?u khong đ??c dao đ?ng qua l?i.

Luy?n ve quang ng?n co l?i trong vi?c hu?n luy?n l?c kh?ng ch? va c?m giac ro net trong li?n m?ch c?a ve.

M?t s? k? thu?t khac [ s?a | s?a ma ngu?n ]

- đ? (打): S? d?ng ngon ap ut đ? g?y day trong m?t chuy?n đ?ng đong, v? phia long ban tay. N?u s? d?ng mong rieng, c? mong (n?u đ? dai) va "đi b?" ti?p xuc v?i day.

- Phach (劈) hay bai (擘): S? d?ng ngon tay cai đ? g?y moc trong m?t chuy?n đ?ng m?, cach xa long ban tay. N?u s? d?ng mong rieng, ch? co mong ti?p xuc v?i day, khong co ph?n nao khac c?a ngon tay cai.

- Khieu (挑): S? d?ng ngon tr? đ? g?y theo m?t chuy?n đ?ng m? ra, cach xa long ban tay. N?u s? d?ng mong rieng, ch? co mong ti?p xuc v?i day, khong co ph?n nao khac c?a ngon tay.

- D?ch (剔): S? d?ng ngon tay gi?a đ? g?y theo m?t chuy?n đ?ng m? ra, cach xa long ban tay. N?u s? d?ng mong rieng, ch? co mong ti?p xuc v?i day, khong co ph?n nao khac c?a ngon tay.

- Trich (摘), kh?u (?): S? d?ng ngon tay đeo nh?n (th? t?) đ? nh? m?t chuy?n đ?ng m? ra, cach xa long ban tay. N?u s? d?ng mong rieng, ch? co mong ti?p xuc v?i chu?i, khong co ph?n nao khac c?a ngon tay. No ?nh h??ng t? cach ch?i c? c?m .

- D?n huy?n (?弦): M?t s? ngon tay g?y vai day v?i m?t chuy?n đ?ng đong. Cac day khong li?n k? nhau va cach nhau m?t quang tam.

- đ?i toat (大撮): S? d?ng ngon tay cai va ngon gi?a đ? g?y hai day co b?n day gi?a chung trong m?t chuy?n đ?ng đong, cac ngon tay di chuy?n v? phia long ban tay. đi?u nay nghe nh? quang tam khi đ??c phat tren m?t giai đi?u ng? cung. N?u s? d?ng mong tay rieng, mong tay va đ?u b?ng c?a ngon tay ch?m vao day.

- Ti?u toat (小撮): S? d?ng ngon tay cai va ngon tr? đ? g?y hai day trong m?t chuy?n đ?ng đong, v? phia long ban tay. Cac day đ??c g?y ph?i co m?t day gi?a chung.

- Phi?n toat (反撮): S? d?ng ngon tay cai va ngon gi?a đ? g?y moc hai day theo chuy?n đ?ng m?, cach xa long ban tay. Cac day g?y ph?i co b?n day gi?a chung. N?u s? d?ng mong tay rieng, ch? co mong tay ch?m vao day.

- Phu ch? (?指): M?t l?p cac k? thu?t trong đo cung m?t day đ??c đanh hai l?n lien ti?p. Co th? s? d?ng cung m?t ngon tay ho?c hai ngon tay khac nhau

- Song am (?音): đ?i v?i hai day li?n k?, nh?n day th?p h?n đ? cao đ? c?a no t?ng len đ? phu h?p v?i day cao h?n. S? d?ng ngon tay cai ho?c ngon tr? đ? quet qua c? hai day, trong m?t c? ch? cach ng??i bi?u di?n. Nh?n day th?p h?n sau khi no đ??c đanh va t?o m?t am thanh tr??t la m?t k? thu?t khac

- Trung am (重音): S? d?ng ngon tay cai va ngon tr? đ? g?y hai day li?n k? trong m?t chuy?n đ?ng đong, nh?n th?p h?n đ? t?o ra cao đ? t??ng t? nh? cao h?n.

Dung v? keo va que go [ s?a | s?a ma ngu?n ]

- Dung v? keo (ch? co ? y?t tranh Trung Qu?c; geomungo 3 day, ajaeng Tri?u Tien va yatga Mong C?): đ?t đan len gia đ?. Rieng v?i v?n ch?m c?m (đan tranh keo 9 day) ph?i đ? d?c đan khi keo. Hi?m khi th?y ng??i Vi?t Nam dung v? keo ch?i tren đan tranh.

K? thu?t tay ph?i ch? y?u la s? d?ng cung v?, cung v? ? y?t tranh khac v?i cung v? đan nh? nh?ng no co t?m quan tr?ng đ?c bi?t: đi?u khi?n kheo leo s? lam cho ti?ng đan m?m m?i, ng?t ngao ho?c kho? m?nh, ch?c ch?n. H??ng chuy?n đ?ng c?a cung v? la đ?y t? tren xu?ng d??i va keo len t?ng day đan. Cung v? c?a y?t tranh thu?c d?ng cung r?i nh? cung c?a violin hay cello ch? khong nh? cung v? m?c li?n v?i day đan nh?.

K? thu?t tay trai: nh?n va ti nh? day đan. Cac am ti?n hanh trong m?t đ??ng cung v? nh? đanh mi?t v?, nh?n t?ng am va cac am v?n luy?n v?i nhau. Bi?u hi?n tr?ng thai đ?u tranh gay g?t, co th? di?n t? s? say đ?m, n?ng n?. Nh?p đ? b?n nh?c th??ng la v?a va ch?m. Rieng v?n ch?m c?m l?i keo gi?ng đan nh? t? ph?i sang trai, co đi?u la keo t?ng day ? tay trai va nh?n ti day ? tay ph?i. Am thanh đan tranh ajaeng c?a Han Qu?c c?ng nh? Tri?u Tien co ph?n nao nung nh? ti?ng r?u r? bi th??ng, ti?ng đan g?n gi?ng v?i nh?c đ?m c?a đan đay Vi?t Nam trong ca tru . Y?t tranh Trung Qu?c va Ajaeng Tri?u Tien co th? v?a g?y v?a keo trong khi di?n t?u.

- Go (ch? co ? đan truc va ng?u can c?m Trung Qu?c; đoi khi c?ng dung cho yatga Mong C?): tay ph?i c?m m?t que tre go len t?ng day đan. Tay trai nh?n va ti day. Ng??i ch?i c?n n?m b?t đ??c cach go que đan sao cho r?i đung đi?m (cach c?u ng?a kho?ng 1,5 cm ? 2 cm, b?ng ? đ?u que g?y đ??c r?i ? chinh gi?a) k?t h?p hai hoa gi?a c? tay va ngon tay. Khi b?t đ?u que nen b?t đ?n đ? cao kho?ng 45 đ? so v?i m?t đan.

Mong C? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t đ?u c?a yatga đ??c đ?t tren đ?u g?i c?a ng??i bi?u di?n, đ?u con l?i s? ? tren san ho?c s? đ??c đ?t tren m?t gia đ?. M?t s? ng??i bi?u di?n thich đ?t yatga tren hai khan đai. Nh?c c? s? đ??c đ?t ? v? tri ma cac day cao h?n ? ben ph?i va phia tr??c, va t?t c? cac day s? ch? đ??c g?y ? phia ben ph?i c?a c?u đan.

Cao đ? c?a m?t day c?ng co th? đ??c thay đ?i b?ng cach di chuy?n cac c?u đan. Do thi?u hai ghi chu, nen co m?t kho?ng tr?ng gi?a cac c?u c?a day E va G va c?ng co kho?ng tr?ng gi?a cac day A va C.

Yatga đ??c đi?u ch?nh b?i cac c? ch? ?n ben ph?i c?a yatga. Sau khi đi?u ch?nh c? b?n, nh?c c? đ??c tinh ch?nh b?ng cach di chuy?n cac nh?n đan sang hai ben. Ng??i ch?i co th? thay đ?i cao đ? ho?c m?t n?t b?ng m?t n?a am tr? len khi nh?n xu?ng day ben trai c?a c?u đan.

Ben c?nh cac b?n nh?c theo phong cach ph??ng tay, m?t ky hi?u d?a tren s? đ??c s? d?ng ? Trung Qu?c va cac qu?c gia khac. Day n?t cao nh?t nh?n đ??c s? 1 va sau đay đ??c đanh s? theo th? t? t?ng d?n. Giai đi?u c?a day 1 ph?i la D ho?c Re n?u s? d?ng l??c đ? CDEGA. L?i ch?i yatga ?nh h??ng m?nh t? đan s?t va c? tranh Trung Qu?c. đa ph?n nh?c cong Mong C? di?n t?u yatga khong h? dung mong gi? khi g?y.

Thong th??ng cac day mau xanh la cay la ghi chu A. C?ng co th? đi?u ch?nh yatga trong 7 n?t tren m?i quang tam, ho?c 7 n?t va 3 n?t n?a (thang đ? diatonic). Nhi?u khi yatga c?ng đ??c nh?c cong dung cung v? (gi?ng cay v? c?a đan violin ) đ? keo vao day ho?c bung m?nh cung v? len day đ? am thanh yatga co ph?n sinh đ?ng. <ref> “Nh?c cong trinh di?n đan yatga” . </rep>

Nh?t B?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ng??i ch?i đan đeo mong đan (mong g?y) vao ba ngon tay cai, tr? va gi?a c?a ban tay ph?i đ? g?y đan. Tuy t?ng phai ma hinh dang c?a mong g?y co th? la tron hay vuong, đ? l?n be c?ng khac. Nh? phai Ikuta thi dung mong g?y to hinh vuong, con phai Yamada thi dung mong g?y tron ho?c đ?u tron. T? sau Chi?n tranh th? gi?i th? hai, mong g?y co xu h??ng m?ng đi. Nuoi mong tay dai co th? ch?i koto ma khong c?n đeo mong đan. Ho?c co th? ch?i b?ng ph?n đ?u b?ng c?a ngon tay đ? ch?i.

Ng?i xu?ng va m? đ?u g?i c?a b?n v?i chi?u r?ng c?a th?t l?ng c?a b?n. T?o kho?ng tr?ng v?i kich th??c m?t vai n?m tay gi?a hai đ?u g?i c?a b?n.

Th?ng len x??ng hong va c?t s?ng c?a b?n, va h? tr? v?i b?ng c?a b?n. Th? gian c? th? va vai tren c?a b?n. Ng?i xu?ng chinh xac đ?u tien la vo cung quan tr?ng.

Hay ng?i xu?ng đ?nh v? 45 đ? cho koto. M?t v? tri ma x??ng s?ng c?a b?n đi tren đ??ng m? r?ng t? ria (ryukaku). đay la v? tri phu h?p b?n ng?i xu?ng. Ti?p theo v??n tay qua koto m?t cach t? nhien; l?u y khong v?n eo, khong du?i khu?u tay. Va gi? vai c?a b?n theo chi?u ngang.

Khum ban tay ph?i c?a b?n trong m?t vong tron va đ?t ban tay trai c?a b?n tren cac day đan v?i cac ngon tay v?i nhau. Khi b?n ch?i m?t day đan xa b?n,khong cui đ?u, nh?ng u?n cong ph?n tren c?a c? th? t? th?t l?ng cho đ?n khi ban tay c?a b?n đ?t đ?n chu?i t? nhien. Ng?i th?ng va nang đ? ph?n than tren c?a b?n v?i b?ng va đui c?a b?n. Khi b?n nhin vao m?t cu?n sach am nh?c, hay ch?c ch?n n?i b?n đ?t m?t gia đ? sach d?y nh?c. N?u b?n đ?t chan đ?ng ben ph?i, c? c?a b?n tr? thanh t? th? cong v?o. Gi? đung v? tri c?a b?n, th?ng m?t, đ?t t? th? đ?ng th?ng t? cai nhin c?a b?n.

Mong đan koto đeo trong ngon tay cai, ngon tr? va ngon gi?a c?a b?n.

Cong tay nh? nhang theo vong tron. đ?ng c?ng th?ng va lam cho no d? dang. Nh?n va t? day đan xu?ng m?t đan co c?nh chinh xac, sau đo b?n s? t?o ra am thanh tuy?t v?i. Am s?c koto va đ? day c?a am ph? thu?c vao k? thu?t ch?i.

Khi b?t đ?u h?c, b?n ch?i koto ch? y?u b?ng ngon tay cai c?a b?n. Tr??c khi b?t đ?u ch?i Koto, b?n ph?i len day cho đan. đ? b?t đ?u, 13 ng?a đan (g?i la Ji) đ??c đ?t d??i t?ng day đan, sau đo ng??i ta đi?u ch?nh chung cho t?i khi cac day đ?t đ??c chinh xac nh?ng am c? b?n. Cach ch?nh am c? b?n ph? bi?n nh?t c?a Koto la: m?i day co m?t ten rieng, b?t đ?u t? day tr?m nh?t, Ichi (1), Ni (2), San (3), Shi (4), Go (5), Roku (6), Shichi (7), Hachi (8), Ku (9), Jyu (10), To (11), I (12), Kin (13). N?m day t??ng đ??ng v?i m?t quang tam. Cac # h?i tr?m h?n h? am c?a ph??ng Tay.

Nh? nhang khum ban tay c?a b?n trong m?t vong tron va đ?t cac ngon tay c?a b?n tren m?t day v?i nhau. đ?t ngon tay th? ba va nh? c?a b?n vao m?t day va h? tr? no.

Cach ch?i v?i ngon tr? va ngon gi?a c?a b?n: Khi b?n ch?i v?i ngon tr? va ngon gi?a,khum chung vao trong (ben trai c?a koto). Ch?i b?ng tay trai: Khi b?n th?c hanh k? n?ng oshide (đ? c?ng day b?ng tay trai đ? đi?u ch?nh ho?c thay đ?i am thanh),ngon tay trai c?a b?n co th? b? đau.

Tri?u Tien va Han Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gayageum [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo truy?n th?ng, gayageum đ??c ch?i khi ng?i tren san v?i hai chan b?t cheo, đ?u đan n?m tren đ?u g?i ph?i va đuoi đan n?m tren san. Khi đ??c ch?i trong khi ng?i tren gh? ho?c gh? đ?u, đuoi đan th??ng đ??c đ?t tren gia đ? đ?c bi?t, t??ng t? nh? ng?i gh?. đ?i v?i gayageum hi?n đ?i, h? co th? đ??c đ?t tren m?t gia đ? đ?c bi?t v?i ng??i ch?i ng?i tren m?t chi?c gh? phia sau đan. Ng??i CHDCND Tri?u Tien th??ng ch?i trong khi ng?i tren gh? nh?ng h? khong s? d?ng gia đ? ? đ?u đuoi. Thay vao đo, gayageum co đoi chan co th? thao r?i đ??c c? đ?nh vao cu?i đ? nang đuoi đ? cao.

Gayageum đ??c ch?i b?ng c? tay ph?i va tay trai. Tay ph?i g?y va bung day g?n c?u đan c?a gayageum trong khi tay trai nh?n va ti day xu?ng ? phia ben trai c?a con nh?n đ? nang cao đ? c?a đan. Gayageum khong dung mong g?y ma dung ph?n đ?u b?ng ngon tay đ? g?y. Ngay nay, k? thu?t ve ngon tren day đan nh?ng khong c?n dung mong đan, đoi h?i ngh? s? c?n nuoi mong tay dai m?i co k? thu?t ve ngon khi ch?i đan tranh gayageum.

Keo ngon tay c?a b?n v? phia c? th? c?a b?n ho?c đ?y ra kh?i no trong khi c? tay c?a b?n đ??c nang len. Tay trai đ??c s? d?ng đ? g?y cac day theo trinh t?, ho?c no ch? đ?n gi?n la theo day ch? đ??c ch?i b?i tay ph?i. Cac ngon đan ch?i gayageum g?m ngon bung (튕기기 Twingigi), ngon g?y (什器 Jipgi), ngon nh?n (弄絃), l??t day, ngon ve va ngon gi?t (뜯기 Tteutgi).

Khi ch?i gayageum, tay ph?i luon n?m tren m?t đan ben c?nh hyeonchim (thanh đan). Tay ph?i gi? đ?nh v? tri ky hi?u OK. Ngon cai ch?a th?c s? ch?m vao day, nh?ng vi?c g?y đ??c th?c hi?n b?ng ngon tr?. Cac ngon con l?i luon n?m tren day phia tren ngon tr?. Sau khi g?y, ban tay m? ra v?i long ban tay h??ng len. Lam nh? v?y s? keo dai am thanh va cho phep no c?ng h??ng. Ngoai ra con co m?t k? thu?t khac la ngon bung, nh?ng đo la danh cho ng??i ch?i thu?n th?c. Trong ngon bung, m?t tr??c c?a ngon tr? đ??c s? d?ng đ? ch?i day, ng??i h?c thu?n th?c c?ng s? h?c cach s? d?ng cac ngon tay khac ngoai ch? s? đ? ch?i gayageum.

Tay trai đ??c s? d?ng đ? t?m th?i thay đ?i c??ng đ? c?a day khi c?n. Ch? s? ben trai va ngon gi?a la m?t ngon tr? đ?n khong gian ngon tay cai cach xa phia ben trai c?a con nh?n m?i luc khi ch?i gayageum. Khi c?n, ch? s? ben trai va ngon gi?a nh?n day xu?ng trong khi day đ??c g?y b?ng tay ph?i. đ? ch?i ngon rung (弄絃 nonghyeon), t? day xu?ng b?ng tay trai nhi?u l?n trong khi am thanh v?n vang. đ? t?o ti?ng nh?n luy?n (정숭 jeongsung), tay ph?i g?y day con tay trai tum day gi?t nh? len.

Cac day đ??c đ?t theo th? t? đi?u ch?nh sau đay t? cao nh?t, xa nh?t, t? ??ng??i ch?i đ?n cao nh?t, day g?n nh?t v?i ng??i ch?i đan.

K? thu?t tay ph?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Du?i th?ng cac ngon tay tren ban tay ph?i c?a b?n, đ?m b?o khong co kho?ng cach gi?a chung.

Th? l?ng chung va cu?n tron chung vao trong, t?o thanh hinh n?a n?m tay. đ?t tay ph?i c?a b?n len c?u đan (hyeonchim) v?i tay ph?i c?a b?n đ??c đ?t đung v? tri, luc nay chung ta co th? h?c cac k? thu?t gayageum khac nhau.

G?y b?ng ngon tr?: s? "2" đ?t phia tren n?t nh?c cho bi?t k? thu?t nay. Du?i th?ng cac ngon tay va đ?a ngon tay cai c?a b?n v? đ?t ngon tay đ?u tien tren ngon tr?. Lam tron th? hinh n?a n?m tay, đ?t ngon tr? c?a b?n tren day b?n mu?n g?y, ngon gi?a va ngon đeo nh?n c?a b?n tren day ben d??i day đich, va ngon ut c?a b?n đ?t tren c?u đan.

Ngon bung: s? "0" đ??c đ?t phia tren n?t nh?c cho bi?t k? thu?t nay. đ?a ngon tay cai c?a b?n len đ?u ngon tr? va u?n cong c? hai đ? t?o thanh hinh ch? "O". đ?t ngon tay cai c?a b?n len day phia tren day m?c tieu va dung ngon tr? đ? bung day. Sau khi b?n bung day, khong u?n cong ngon tr? va đ?m b?o r?ng ngon cai c?a b?n v?n ? v? tri c?.

G?y b?ng ngon tay cai: v? tri "1" phia tren n?t nh?c cho bi?t đi?u nay. đ?t ngon tay cai va ngon tr? c?a b?n theo đ??ng cheo tren day va ba ngon tay con l?i tren day. đ?m b?o r?ng tam c?a đ?t ngon tay cai đ?u tien ch?m vao day đan. Cu?i cung, dung ngon tay cai keo day len tren. Khi b?n g?y đan va đ?m b?o r?ng ngon tr? c?a b?n ti?p xuc v?i day đan.

G?y song thanh: đ? tay ? v? tri "280 đ?" phia tren m?t đan g?n c?u đan; đay la l?i g?y 2 đ?ng am ? hai day khac nhau.

K? thu?t tay ph?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Du?i th?ng cac ngon tay tren ban tay ph?i c?a b?n, đ?m b?o khong co kho?ng cach gi?a chung.

Th? l?ng chung va cu?n tron chung vao trong, t?o thanh hinh n?a n?m tay. đ?t tay ph?i c?a b?n len c?u đan (hyeonchim) v?i tay ph?i c?a b?n đ??c đ?t đung v? tri, luc nay chung ta co th? h?c cac k? thu?t gayageum khac nhau.

G?y b?ng ngon tr?: v? tri s? "2" đ?t phia tren day v?i m?t đan. Du?i th?ng cac ngon tay va đ?a ngon tay cai c?a b?n v? đ?t ngon tay đ?u tien tren ngon tr?. Lam tron th? hinh n?a n?m tay, đ?t ngon tr? c?a b?n tren day b?n mu?n g?y, ngon gi?a va ngon đeo nh?n c?a b?n tren day ben d??i day đich, va ngon ut c?a b?n đ?t tren c?u đan.

Ngon bung: v? tri s? "0" đ??c đ?t tren day v?i m?t đan. đ?a ngon tay cai c?a b?n len đ?u ngon tr? va u?n cong c? hai đ? t?o thanh hinh ch? "O". đ?t ngon tay cai c?a b?n len day phia tren day m?c tieu va dung ngon tr? đ? bung day. Sau khi b?n bung day, khong u?n cong ngon tr? va đ?m b?o r?ng ngon cai c?a b?n v?n ? v? tri c?.

G?y b?ng ngon tay cai: v? tri "1" phia tren m?t đan. đ?t ngon tay cai va ngon tr? c?a b?n theo đ??ng cheo tren day va ba ngon tay con l?i tren day. đ?m b?o r?ng tam c?a đ?t ngon tay cai đ?u tien ch?m vao day đan. Cu?i cung, dung ngon tay cai keo day len tren. Khi b?n g?y đan va đ?m b?o r?ng ngon tr? c?a b?n ti?p xuc v?i day đan.

Bung hai day: t?i v? tri "280" phia tren m?t đan. đ?a ngon tay cai c?a b?n len đ?u ngon tr? va u?n cong c? hai đ? t?o va hinh ch? "O". G?p ngon tay gi?a c?a b?n sao cho đ?u ngon tay ? v? tri th?p h?n m?t chut so v?i chi?u cao c?a đ?u ngon tr?. Bung ngon gi?a r?i đ?n ngon tr?.

Ngon gi?t: t?i v? tri "2-1" phia tren m?t đan. đ?t ngon tay cai va ngon tr? c?a b?n tren cac day ? hai ben c?a day m?c tieu, di chuy?n ngon tr? c?a b?n xu?ng day m?c tieu va dung ngon tay cai nh?c no len r?i gi?t nh? l?i

Song thanh (g?y ngon cai & gi?a): t?i v? tri "1-3" c?a m?t đan. đ?t ngon tay cai va ngon gi?a c?a b?n len cac day đich va dung ngon tay cai vu?t nh? tr??c r?i dung ngon gi?a keo day vao g?n sat day c?a ngon cai r?i th? tay ra.

Geomungo [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Geomungo th??ng đ??c ch?i trong khi ng?i tren san nha. Cac day đan đ??c g?y b?ng m?t que tre ng?n g?i la suldae, đ??c gi? gi?a ngon tr? va ngon gi?a c?a ban tay ph?i, trong khi tay trai ?n vao day b?ng cach bung va ti day đ? t?o ra nhi?u n?t khac nhau. K? thu?t c?a đan tranh geomungo g?m g?y que, đanh ch?ng am va tay trai nh?n luy?n day. đi?u ch?nh đi?n hinh nh?t c?a day m? cho am nh?c truy?n th?ng Han Qu?c la D # / Eb, G # / Ab, C, A # / Bb, A # / Bb va A # / Bb m?t quang tam th?p h?n am trung tam. Nh?c c? đ??c ch?i trong am nh?c cung đinh truy?n th?ng c?a Han Qu?c (jeongak) va phong cach dan gian c?a sanjo va sinawi. Cach ch?i g?m:

Ngon nh?n: (nh?n b?ng gan tay: nh?n va mi?t day đan cho chung l?i b?ng tay trai) ngon nh?n t?o cho hai am n?i li?n nhau va s? tr? thanh am luy?n l?p l?i nhi?u l?n, nghe m?m m?i h?n.

G?y que: Tay ph?i c?m que bung len day đan tu? vao l?c đ? v?a hay m?nh trong khi tay trai thao tac ngon nh?n. Tu? theo t?ng nh?c khuc ma khi nh?n nh?c cong s? nh?n 1 day hay tum 2 day trong khi v?n g?y 1 day. Nh?n day b?ng tay trai gi?a kho?ng cach c?a day đan va cac phim

đanh ch?ng am: Dung que g?y g?y li?n hai day v?i l?c m?nh b?ng tay ph?i.

Do am thanh go đ?c tr?ng va k? thu?t ch?i m?nh m? c?a no, no đ??c cho la m?t nh?c c? tr?m h?n so v?i đan tranh gayageum 12 day ho?c 25 day; tuy nhien, đ??c ch?i b?i c? ng??i bi?u di?n nam va n?.

Geomungo co m?t lo?t cac bai hat co th? ch?i đ??c va c?ng co m?t lo?t cac giai đi?u l?n.

Nh?ng lo?i đan thu?c h? đan tranh ? đong Nam A [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Mi gyaung [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Mi gyaung ( ti?ng Mi?n đi?n : ????????? [m? d?a??] ) hay kyam ( ti?ng Mon : ???? , /cam/ ; đ?c la "chyam") la m?t đan zither ba day v?i hinh thu con ca s?u đ??c đ?o t? g?, g?y v?i ba day đ??c s? d?ng nh? m?t cong c? truy?n th?ng ? Mi?n đi?n . No g?n li?n v?i ng??i Mon .

Than đan đ??c lam b?ng g? đ??c ch?m kh?c ? m?t tren c?a "l?ng con ca s?u g?" gi?ng nh? m?t chi?c xu?ng đ?c m?c. No co kho?ng 13 con nh?n b?ng g? đ??c nang len theo chi?u d?c thay vi cach đ?u nhau ho?c cach đ?u mau. No co đ?u va đuoi ca s?u ch?m kh?c, c?ng nh? b?n chan. Day đan c?a no đ??c đi?u ch?nh (t? th?p đ?n cao) FCF. Chu?i th?p nh?t đ??c lam b?ng đ?ng va hai chu?i cao h?n đ??c lam t? nylon. No đ??c g?y b?ng m?t plectrum hinh que ng?n, thon đ?n m?t đi?m, lam b?ng s?ng ho?c g? c?ng. Khong gi?ng nh? đan chakhe c?a Thai Lan, mi?ng g?y khong đ??c c?m vao ngon tr? ben ph?i, ma thay vao đo ch? đ?n gi?n la c?m trong tay trai. K? thu?t ve ngon tren day th??ng đ??c s? d?ng b?i tay ph?i. Nh?c c? co am thanh u b?i vi day đ??c nang len kh?i con nh?n b?ng m?t m?nh tre ho?c v?t li?u m?ng khac nh? nh?a hay g? c?ng.

Chakhe [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chakhe ( ti?ng Thai : ????? , phat am ti?ng Thai:  [t???.k?eː] , c?ng g?i la jakhe or ja-khe ), hay c?ng g?i la krapeu ( ti?ng Khmer : ????? ; ho?c takhe , ti?ng Khmer : ???? , takhe , takkhe hay charakhe ) la đan v?i ba day đ??c s? d?ng trong am nh?c Thai Lan va Khmer. Nh?c c? ti?ng Thai va ti?ng Khmer g?n nh? gi?ng h?t nhau. No co hai lo?i, ? Campuchia thi krapeau đ??c lam b?ng g? c?ng theo hinh ca s?u cach đi?u va cao kho?ng 20 cm va dai 130 đua132 cm, con thi?t k? c?a Thai Lan la hinh dang qu? le b? d?c n?m ngang v?i c? đan dai. Ph?n "đ?u" dai 52 cm, r?ng 28 cm va sau 9 tr?n12 cm; ph?n "đuoi" dai 81 cm va r?ng 11,5 cm. No co m??i m?t con nh?n (chakhe) ho?c m??i hai con nh?n (krapeu) cac phim đan đ??c lam b?ng tre, nga, x??ng ho?c g?; co chi?u cao t? 2 đ?n 3,5 cm, đ??c dan c? đ?nh vao khung b?ng sap ho?c keo. Hai day cao nh?t c?a no đ??c lam b?ng s?i t? t?m, ch? y t? (catgut) ho?c nylon trong khi day th?p nh?t đ??c lam b?ng kim lo?i. Chung đ??c đi?u ch?nh v?i tone la C-G-c. đan th??ng đ??c h? tr? b?i ba ho?c n?m ? đay lam chan đan. 3 day đan m?c vao tr?c (ch?t đan) đ? len day. K? thu?t di?n t?u c?a chakhe hay krapeu t??ng t? nh? mi gyaung c?a Mi?n đi?n.

Kacapi [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Kacapi la lo?i đan t??ng t? cac lo?i đan tranh A đong va zither ph??ng Tay. đay la lo?i đan zither c?a ng??i Sunda ? Indonesia , khu v?c Java. T? kacapi trong ti?ng Sundan c?ng dung đ? ch? cay s?u đ? , t? đo ban đ?u g? đ??c s? d?ng đ? ch? t?o đan nay. Con nh?n c?a kacapi co d?ng hinh chop.

Theo hinh d?ng ho?c hinh d?ng v?t ly c?a no, co hai lo?i kacapi:

Kacapi Parahu (Thuy?n Kacapi) ho?c Kacapi Gelung; va Kacapi Parahu la m?t h?p c?ng h??ng v?i c?u t?o hinh thang can đ? cho phep am thanh phat ra. Cac c?nh c?a lo?i kacapi nay đ??c lam thon d?n t? tren xu?ng d??i, t?o cho thung đan co hinh d?ng gi?ng nh? chi?c thuy?n. Vao th?i c? đ?i, no đ??c lam tr?c ti?p t? g? nguyen kh?i b?ng cach đ?c l?.

Siter Kacapi la lo?i đan zither 15 day. T??ng t? nh? Kacapi Parahu, l? c?a no n?m ? phia d??i. M?t tren va m?t d??i c?a no t?o thanh hinh d?ng gi?ng hinh thang can.

đ?i v?i c? hai lo?i kacapi, m?i day đ??c m?c vao con nh?n va Kacapi Parahu (d?ng thuy?n) co tr?c ch?t ? phia tren ben ph?i c?a h?p. Chung co th? đ??c đi?u ch?nh trong cac h? th?ng khac nhau: pelog, sorog/madenda ho?c slendro.

Ngay nay, h?p c?ng h??ng c?a kacapi đ??c t?o ra b?ng cach dan sau t?m g? c?nh nhau.

Theo truy?n th?ng, kacapi đ??c ch?i b?ng cach ng?i khoanh chan tren san nha. Do đo, kho?ng cach cac day la kho?ng 25 cm tren san. Ngay nay, kacapi đoi khi đ??c đ?t tren khung g?, đ? ng??i ch?i co th? ng?i tren gh?. N?u kacapi indung đ??c ch?i khi đang ng?i tren san, th??ng la m?t cai g?i ho?c m?t v?t nh? khac đ??c đ?t ben d??i ban tay trai c?a no, nh? đ??c nhin th?y t? ng??i ch?i, đ? am thanh co th? t? do thoat qua l? c?ng h??ng ? d??i cung c?a h?p am nh?c. M?t s? kecapi đ??c trang b? chan đ? nh?, do đo khong c?n thi?t ph?i nang chung theo cach nay.

V? am thanh: h?i gi?ng koto Nh?t nh?ng am s?c thien v? zither ph??ng Tay hay guitar. Ng??i ta ch?i kacapi g?y tr?c ti?p b?ng đ?u ngon tay ch? khong đeo mong gi?, t??ng t? nh? ch?i đan tranh gayageum Han Qu?c. Cach len day c?a kacapi t??ng đ??ng v?i am s?c c?a cac nh?c c? Tay Nguyen ? Vi?t Nam: Sol ? Si Do ? Re ? Fa# - Sol.

đan KoTaMo [ s?a | s?a ma ngu?n ]

KoTaMo la lo?i đan zither g?m s? k?t h?p c?a đan tranh koto Nh?t, tanputa (m?t nh?c c? day g?y c? dai, co ngu?n g?c t? ?n đ?, đ??c tim th?y trong cac hinh th?c khac nhau trong am nh?c ?n đ?. No khong ch?i giai đi?u ma ch? h? tr? va duy tri giai đi?u c?a m?t nh?c c? ho?c ca s? khac b?ng cach cung c?p m?t bourdon ho?c drone hoa am lien t?c) va monochord (m?t nh?c c? phong thi nghi?m am nh?c va khoa h?c c? đ?i).

Koto co cac con nh?n di đ?ng va cho phep đi?u ch?nh ? nhi?u quy mo khac nhau. Thong th??ng no đ??c đi?u ch?nh trong ng? giac. Koto va tanpura đ?u đ??c đ?t ? m?t ben c?a nh?c c?. Khi Kotamo đ??c đ?t th?ng đ?ng, co th? ch?i c? hai ben m?t cach đ?ng th?i. M?t tay ch?i v?i am thanh Monochord, tay con l?i ?ng bi?n tren day c?a Koto va Tambura. Kotamo t?ng c?ng co 58 day va 15 con nh?n c?a koto. N?u khong co con nh?n c?a koto, cac day đan c?a KoTaMo ch? toan la đ?n am.

đan Jetigen [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Jetigen ( ti?ng Kazakh : жет?ген , phat am  [?j?tj??j?n] , or dzhetigan or zhetygen ) la m?t lo?i đan zither co nh?n (ng?a đan) c?a ng??i Kazakhstan (co th? hi?u nom na la đan tranh c?a Kazakhstan). Lo?i jetigen c? x?a nh?t trong gi?ng nh? chi?c h?p keo dai r?ng ra t? m?nh g? v?i 7 day va b?y con nh?n, luc đ?u day c?a Jetigen b?n t? long đuoi ng?a nen v? sau ng??i ta thay b?ng day nylon hay day thep. M?t đan c?a Jetigen trong gi?ng nh? h?p g? dai r?ng. Jetigen khong co h?p am thanh va tr?c đan. Cac day đ??c keo dai b?ng tay t? phia ben ngoai c?a đan. Sau đo, ph?n tren c?a Jetigen đ??c ph? h?p am thanh g?. Asyks (con nh?n) đa ra ngoai d??i m?i day t? hai ben va tr??c kia, nh?n c?a jetigen đ??c lam t? x??ng đ?ng v?t. Di chuy?n chung co th? đi?u ch?nh day. N?u cac con nh?n (assyks) đ??c keo l?i g?n nhau thi giai đi?u s? t?ng len va n?u tach ra thi giai đi?u s? gi?m xu?ng. đi?u ch?nh day đan đ??c th?c hi?n b?i cac con nh?n va b?ng cach di chuy?n no tren day. Cac nh?c c? ban đ?u co d?ng m?t h?p hinh ch? nh?t, đ??c ch?m kh?c t? g?, v?i cac day keo dai tren đ?u.

đan Ognyugeum [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la m?t trong nh?ng nh?c c? đ?c bi?t c?a B?c Tri?u Tien . Ng??i tr? nh?t cho đ?n nay, đan zither Ongnyugeum đ??c cho la đa đ??c t?o ra vao n?m 1973 theo yeu c?u c?a nha lanh đ?o Tri?u Tien Kim Chinh An . Trong khi quy k?t m?t sang tac nh?c c? t? m?t ng??i đ?ng đ?u nha n??c la nghi ng?, co th? th?y r?ng lanh đ?o Tri?u Tien đa th?y nh?ng c?i cach am nh?c ra kh?i qu?c gia.

Ognyugeum co 32 ho?c 33 day đ??c s?p x?p tren m?t b?ng am hinh thang. Ng??i ch?i ng?i ? v? tri h?p c?a đan va g?y b?ng ngon tay. C? hai đi?m cu?i ben ph?i va ben trai c?a day đ??c s?p x?p theo cac đ??ng cong s phu h?p. M?t hang nh?n c? đ?nh n?m ? ben trai c?a tay ng??i ch?i cho phep nh?n day. B?ng am co m?t l? am thanh m? ? phia tren, h??ng am thanh len tren, thay vi xu?ng nh? tren h?u h?t cac đan zithers chau A (đan tranh) dai khac.

Theo Han Qu?c nh?c c? bach khoa c?a Vi?n am nh?c c? đi?n qu?c gia Han Qu?c, ongnyugum đ??c ch?i ben ngoai B?c Tri?u Tien ? t?nh Cat Lam va ? Han Qu?c; Cac trang web video tr?c tuy?n khac nhau va cac c?a hang tin t?c đa ghi l?i hi?u su?t trong vai th?p k? qua.

Cu?n sach chinh th?c nh?t c?a ng??i Viking v? th?o lu?n v? Ognyugeum la cu?n sach Ognyugeum, xu?t b?n n?m 1988; Co cac b?n sao trong cac th? vi?n ? Los Angeles, New York va Boston, Hoa K?. Toi noi no chinh th?c b?i vi no đ??c xu?t b?n ? B?c Tri?u Tien.

Cach lam đan tranh t? ch? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Khong qua kho khi t?o ra chi?c đan tranh c?a minh ma khong qua đ?t so v?i mua đan ? c?a hang n?u chi phi hay kinh t? c?a b?n khong đ?, hay l?y m?t t?m g? ch? nh?t dai, sau đo l?y bua đong nh?ng chi?c đinh len ph?n đ?u va ph?n cu?i c?a m?t van (tuy theo kich th??c c?a van g?). Sau đo m?c day len đinh va bu?c ch?t day (s? d?ng day t? s?i nilon lo?i day đ? tranh b? đ?t, ho?c dung day c??c cang t?t). Sau đo b?n ch? c?n mua b? con nh?n đan tranh r?i x?p len van g? đ? m?c day la xong. N?u nh? b?n khong đ? ti?n mua con nh?n, b?n c?ng co th? dung canh cay g? c?ng (canh to), đ?o thanh hinh chi?c kim ch? A. Ho?c dung nh?ng mi?ng g? hinh l?p ph??ng kich c? khac nhau lam con nh?n m?c day đan tuy b?n. B?n ch?ng ph?i la ngh? nhan hay nha s?n xu?t đan tranh ma c?ng t? lam cho minh cay đan khong h? t?n phi qua nhi?u ti?n.

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• đan s?t Trung Qu?c
• C? tranh Trung Qu?c
• Koto (nh?c c?)
• Gayageum
• Yatga
• Mi gyaung
• Chakhe
• Kacapi

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B?n m?u:Nh?c c? dan gian Trung Qu?c