V?nh Aden
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Gulf_of_Aden_map.png/240px-Gulf_of_Aden_map.png) V?nh Aden
|
![Map](https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,2,a,a,270x200.png?lang=vi&domain=vi.wikipedia.org&title=V%E1%BB%8Bnh_Aden&revid=70693193&groups=_f21484841cbed4a1bb863277e3c0059d131d4a4e) |
Lo?i
| V?nh
|
---|
|
---|
đ? sau t?i đa
| 2.700 m (8.900 ft)
|
---|
V?nh Aden
(
ti?ng ? R?p
:
???? ???
;
chuy?n t?
:
Khal?j 'Adan
,
ti?ng Somali
:
Khaleejka Cadan
) la v?nh n?m trong
Bi?n ? R?p
gi?a
Yemen
? b? phia nam c?a
Ban đ?o ? R?p
va
Somalia
tren ban đ?o
S?ng chau Phi
. V? phia tay b?c, v?nh n?i v?i
Bi?n đ?
thong qua eo bi?n
Bab-el-Mandeb
, r?ng kho?ng 20 d?m.
V?nh nay la ph?n c?a tuy?n đ??ng th?y quan tr?ng cho tau be qua
Kenh Suez
gi?a
đ?a Trung H?i
va
Bi?n ? R?p
trong
?n đ? d??ng
v?i kho?ng 21.000 tau qua v?nh m?i n?m.
[1]
V?nh nay co bi?t danh la "
Pirate Alley
" (
đ??ng c??p bi?n
) do x?y ra r?t nhi?u v? c??p bi?n trong khu v?c nay.
M?t thuy?n bu?m ? R?p trong v?nh Aden.
V?nh Aden la m?t đ??ng th?y r?t quan tr?ng cho tau be, nh?t la cho vi?c ch? d?u ?
V?nh Ba T?
, khi?n no tr? thanh đ??ng th?y khong th? thi?u cho kinh t? th? gi?i.
[2]
Kho?ng 11% d?u ch? b?ng đ??ng bi?n ph?i qua v?nh Aden đ? t?i
kenh Suez
ho?c cac nha may l?c d?u trong vung.
[3]
Cac c?ng chinh d?c theo v?nh la c?ng
Aden
?
Yemen
, c?ng
Zeila
,
Berbera
va
Bosaso
?
Somalia
.
Th?i x?a, thanh ph?
Crater
- n?m ? ngay phia đong c?a thanh ph? Aden ngay nay - đa la m?t c?ng quan tr?ng cho vi?c buon ban trong vung. Crater đa la h?i c?ng chinh c?a v??ng qu?c
Awsan
th?i ti?n-
H?i giao
, va sau khi no b? v??ng qu?c
Saba
sap nh?p ? cu?i th? k? th? V, c?ng Crater đa đong vai tro quan tr?ng trong vi?c n?i
chau Phi
v?i
ban đ?o ? R?p
.
Nhi?t đ? c?a v?nh Aden thay đ?i t? 15
o
C t?i 28
o
C, tuy theo mua va s? xu?t hi?n c?a
gio mua
. đ? m?n c?a v?nh ? đ? sau 10 m la t? 35,3
‰
d?c theo b? bi?n phia đ?ng Somali t?i 37,3 ‰ ? vung gi?a v?nh,
[4]
trong khi l??ng oxy ? cung m?t đ? sau thay đ?i t? 4,0 t?i 5,0 mL/L.
[4]
V?nh Aden co m?t
đa d?ng sinh h?c
, bao g?m nhi?u loai
ca
,
san ho
,
chim bi?n
va cac
loai khong x??ng s?ng
. Tinh tr?ng giau đa d?ng sinh h?c nay la do s? t??ng đ?i it o nhi?m trong l?ch s? sinh s?ng c?a con ng??i quanh v?nh, nh?ng cac nhom b?o v? moi tr??ng s? r?ng s? thi?u n? l?c ph?i h?p c?a cac n??c đ? ki?m soat o nhi?m, co th? gay nguy h?i
sinh quy?n
c?a v?nh.
[5]
B?n đ? v?nh Aden n?m 1860
V?nh Aden la khu v?c x?y ra nhi?u v?
c??p bi?n
,
[6]
khi?n cho đ??ng th?y c?a v?nh tr? nen nguy hi?m cho vi?c v?n t?i đ??ng th?y. Nguyen nhan chinh c?a n?n c??p bi?n nay la thi?u m?t chinh ph? co th? đ?ng v?ng ? Somalia.
[1]
Phong hang h?i qu?c t?
bao cao đa co tren vai ch?c cu?c t?n cong c?a b?n c??p bi?n ho?c m?u toan ho?c đa x?y ra trong n?m 2007 trong v?nh nay, ngoai b? bi?n Somalia.
[7]
Ngay 4.4.2008, b?n h?i t?c đa c??p m?t
du thuy?n
sang tr?ng c?a
Phap
trong v?nh Aden, ngoai b? bi?n Somalia, v?i th?y th? đoan 34 ng??i.
[8]
Ngay 21.8.2008, m?t tau mang c?
Iran
ch? 40.000 t?n qu?ng s?t t?
Trung qu?c
t?i
Ha Lan
, v?i th?y th? đoan 29 ng??i, c?ng b? c??p ngoai
h?i ph?n qu?c t?
c?a v?nh. Sau khi th??ng thuy?t, tau va th?y th? đoan đa đ??c th? ngay 10.10.2008.
[9]
Ngay 15.9.2008, tau b?n ch? hoa ch?t c?a
Nh?t B?n
ten Stolt Valor đa b? b?n h?i t?c b?t gi? trong v?nh, ngoai kh?i Somalia. Th?y th? đoan 22 nhan vien g?m 18 ng??i
?n đ?
, 2 ng??i
Philippines
, m?t ng??i
Bangladesh
va m?t ng??i
Nga
. Tau nay đa đ??c th? ngay 16.11.2008 sau 62 ngay b? b?t gi?, va đ??c cho la đa n?p kho?n ti?n chu?c 2,5 tri?u
dollar
cho b?n h?i t?c.
đ? ng?n ch?n n?n c??p bi?n, m?t
Khu v?c Tu?n tra An ninh Hang h?i
(
Maritime Security Patrol Area
) - m?t hanh lang h?p qua trung tam v?nh Aden - đa đ??c thi?t l?p ngay 22.9.2008 b?i
L?c l??ng đ?c nhi?m ph?i h?p 150
.
Ngay 4.10.2008, b?n h?i t?c t?n cong m?t tau ch? v? khi. B?n m?u toan t?n cong khac b? th?t b?i vi cac tau nay đa khon h?n, tranh thoat b?n c??p.
[10]
Ngay 11.11.2008 tau
Jag Arnav
m?t tau buon l?n 38.265 t?n c?a Cong ty Great Eastern Shipping co c?n c? ?
Mumbai
đa b? b?n h?i t?c t?n cong. Tau g?i tin hi?u c?p c?u
SOS
va tau chi?n
INS Tabar
c?a
h?i quan ?n đ?
đang tu?n ti?u trong vung nay đa nh?n đ??c. Tau chi?n đa g?i m?t
may bay tr?c th?ng
ch? cac
linh bi?t kich
h?i quan t?i đ? can thi?p, ng?n ch?n b?n c??p bi?n t?n cong tau buon đo. May bay tr?c th?ng đa b?n xu?ng b?n c??p, bu?c chung ph?i t? b? y đ?nh c??p tau va thao ch?y.
[11]
Tau
INS Tabar
c?ng cho bi?t la đa pha h?y m?t "tau m?" c?a b?n c??p bi?n trong bu?i chi?u ngay 18.11.2008
[12]
tuy nhien, ch? tau đo đa khong nh?n la tau c??p bi?n. đo la tau Ekawat Nava 5, m?t tau đanh ca b?ng l??i ra ngoai kh?i ma th?y th? đoan đa b? b?n c??p bi?n gi? lam con tin trong h?m tau, khi tau
INS Tabar
can thi?p.
[13]
Thang 12 n?m 2008, b?n c??p bi?n m?u toan c??p tau Nautica, m?t tau sang tr?ng d?o ch?i tren bi?n c?a
M?
, nh?ng tau nay t?ng t?c ch?y thoat. Ngay 13.12.2008, b?n c??p bi?n l?i m?u toan c??p tau ch? hang mang c?
Ethiopia
. Sau khi nh?n đ??c tinh hi?u c?p c?u, tau chi?n INS Mysoor c?a H?i quan ?n đ? đa t?i c?u va b?t 23 ten c??p bi?n, trong đo co ng??i Somali va c? ng??i Yemen.
Tinh chung, n?m 2008 đa co tren 130 v? c??p bi?n ho?c m?u toan c??p trong v?nh Aden.
Ngoai ra, con nhi?u cu?c t?n cong
kh?ng b?
x?y ra trong v?nh nay, trong đo co cu?c t?n cong t? sat ngay 12.10.2000 nh?m vao
tau khu tr?c
mang
đ?n t? hanh
the USS
Cole
c?a
H?i quan Hoa K?
.