Kosmik tadqiqotlar
? bu
astronomiya
va kosmik texnologiyalar yordamida
kosmosni
o?rganish.
[1]
Hozirda fazoni tadqiq qilish asosan
astronomlar
tomonidan
teleskoplar
yordamida amalga oshirilayotgan bo?lsa, amalda ekipajsiz robotli kosmik zondlar, insonning kosmik parvozi orqali ham amalga oshirilmoqda.
Kosmosni o?rganishning dastlabki davri
Sovet Ittifoqi
va
Qo?shma Shtatlar
o?rtasidagi " Kosmos poygasi ? bilan bog?liq. Sovuq urush davri kosmik tadqiqotlar boshlanishiga turtki bo?lgan. Sovet Ittifoqi ham, AQSh ham koinotni o?rganish orqali texnologiyadagi ustunliklarini isbotlash uchun kurashni boshlab yuborishgan. Sovet kosmik dasturi ko?plab marralarga birinchilardan bo?lib erishgan, jumladan 1957-yilda orbitada birinchi tirik mavjudot, 1961-yilda insonning birinchi kosmik parvozi (
Yuriy Gagarin
“Vostok 1"
bortida), 1965-yil 18-martda birinchi
kosmik yurish
(
Aleksey Leonov
tomonidan), 1966-yilda boshqa samoviy jismga avtomatik qo?nish va 1971-yilda birinchi
kosmik stansiyaning
(
Salyut 1
) ishga tushirilishi.
Birinchi
teleskop
1608-yilda
Gollandiyada
Xans Lippershey ismli
ko?zoynak
ishlab chiqaruvchi tomonidan ixtiro qilingani aytiladi, lekin ularni astronomiyada birinchi marta 1609-yilda
Galileo Galiley
ishlatgan.
[2]
1668-yilda
Isaak Nyuton
o?zining aks ettiruvchi teleskopini qurgan, bu turdagi birinchi to?liq ishlaydigan teleskop va oldingi Galiley teleskopidan ustunligi tufayli kelajakdagi ishlanmalar uchun as qotgan.
[3]
MW 18014 nemis V-2 raketasini sinovdan o?tkazgan, u 1944-yil 20-iyunda Peenemundedagi
Peenemunde
armiyasi tadqiqot markazida bo?lib o?tgan. Bu
koinotga
chiqqan birinchi texnogen ob’ekt bo?lib, 176 kilometrlik
apogeyga
erishgan.
[4]
Raketa kosmosga yetib kelgan bo?lsa-da, u orbital tezlikka erisha olmadi va shuning uchun zarba bilan Yerga qaytib, birinchi sub-orbital kosmik parvozga aylandi.
[5]
Birinchi muvaffaqiyatli orbital uchirilish 1957-yil 4-oktyabrda
Sovet Ittifoqining
ekipajsiz
Sputnik 1
(?Yo?ldosh 1“) missiyasi edi. Sun?iy yo?ldoshning og?irligi 83 kg (183 lb) ga yaqin edi va Yerni taxminan 250 km (160 mi) balandlikda aylangan deb ishoniladi. U ikkita radio uzatgichga ega bo?lib (20 va 40MGts), butun dunyo bo?ylab radiolar tomonidan eshitilishi mumkin bo?lgan ?bip“ signallarini chiqardi. Radio signallarining tahlili ionosferaning elektron zichligi haqida ma?lumot to?plash uchun ishlatilgan, harorat va bosim ma?lumotlari esa radio signallarining davomiyligida kodlangan.
1961-yil 12-aprelda 27 yoshli rus
kosmonavti
Yuriy Gagarinni
"Vostok 1
" (?Sharq 1“) kosmik kemasida birinchi muvaffaqiyatli kosmik parvozini amalga oshirgan. Koinot kemasi butun dunyo taxminan 1 soat 48 daqiqada bir marta aylanib chiqgan.
Salyut 1 1971-yil 19-aprelda
Sovet Ittifoqi
tomonidan past Yer orbitasiga chiqarilgan birinchi
kosmik stansiya
edi.
"Breakthrough Starshot" ? bu ?Breakthrough Initiatives“ tomonidan 4,37
yorug?lik yili
uzoqlikdagi
"Alpha Centauri"
yulduzlar tizimiga sayohat qilish imkoniyatiga ega
[6]
StarChip
nomli kosmik kemalarning kontseptsiyasi ishlab chiqish bo?yicha tadqiqot va muhandislik loyihasidir. U 2016-yilda
Yuriy Milner
,
Stiven Xoking
va
Mark Tsukerberg
tomonidan asos solingan .
[7]
[8]