Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Iso
yoki
Iso Masih
?
Qur?onda
tilga olingan
payg?ambarlardan
biri. Islomda Muhammad (sav)dan oldingi payg?ambar sifatida alohida e?zozlanadi. Qur?onda, shuningdek, ?al-Masih“ (?xudo yarlaqagan“),
Ibn Maryam
(?Maryamning o?g?li“), Abdulloh (?Allohning quli“), Rasululloh (?Allohning elchisi“), Allohning muqarrabi (yaqini), ?Haqni so?zlovchi“, deb ta?riflanadi. Isoga Injil nozil qilingan. Qur?onga ko?ra, Iso ? Allohning o?gli emas, Xudo ham emas. Iso ?
Allohning
bandasi va bokira qiz Maryamdan mo??jiza bilan tug?ilgan. Alloh unga ?Bani Isroil“ qavmini hidoyatga boshlash uchun
payg?ambarlik
darajasini iroda etdi. Iso odamlarni o?z ta?limotiga ergashishlariga da?vat qildi. Yahudiylarni noto?g?ri yo?llardan qaytarib, ularga halol va haromni tushuntira boshladi. O?zidan keyin Ahmad (ya?ni Muhammad) nomida bir payg?ambar bo?lishini bashorat qildi.
Xristianlikda Iso Iisus Xristos nomi bilan yuritilib, xrispgianlik asoschisi hisoblanadi (?
Xristos
“ so?zi yunoncha bo?lib, o?zbek tilida ?xaloskor“ ma?nosini anglatadi). Xristian cherkovlarining aksariyati uni Xudo-odam sifatida ulug?laydi. Injilga ko?ra, Iso xudoning o?g?li bo?lgan, Vifleyem (hoz. Beyt Laxm sh.)da duradgor Iosifning xotini Mariyadan tug?ilgan. Iosif va Mariya go?dagi bilan podshoh
Irod I
ta?qibidan qochib,
Misrga
boradilar, keyin Galileya (
Falastin
)ga qaytadilar. Iso targ?ibotchilik faoliyatini boshlab yuboradi. Uni Ioann Krestitel cho?qintiradi. Iso atrofiga 12 shogird (apostol ? havoriy)larni to?playdi. Xavoriylardan biri Iso targ?ibot qilayotgan yangi ta?limotni oshkor etib qo?ygach, yahudiylar sudi ? sinedrion Isoni o?lim jazosiga hukm qiladi. Rim noibi
Pontiy Pilat
hukmni tasdiqlaydi, Iso chormix qilinib qatl etiladi. Lekin u tirilib o?z shogirdlari oldiga keladi.
Xristianlar
Isoning tirilib kelishi (?voskresenye“)ga ishonadilar.
Fanda Isoning tarixiyligi e?tirof etiladi. U 1-asrning 1-yarmida Falastinning
Galileya
mintaqasida Iisus (Iyeshua) ismi bilan sayyor da?vatchi sifatida faoliyat ko?rsatgan. Isoning tar-g?iboti fariseylar va esseylar ta?limoti kabi maxdud emas, balki falas-tin jamiyatining barcha tabaqalariga qaratilgandi. Shu boisdan ham keyingi asrlarda grekrim zaminida Iso ta?limotining tarafdorlari mahalliy tusdagi bu harakatni
O?rta dengiz
havzasini to?lig?icha qamrab olgan olamshu-mul dinga aylantirishga erishdilar.
- Payg?ambarlar qissasi, Toshkent, 1993-yil.
- O?zME
. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.
