Haruki Murakami (yap. 村上 春樹 Murakami Xaruki, 12-yanvar, 1949-yil,
Kioto
) ?
yapon
yozuvchisi va tarjimon.
Uning kitoblari 50 tildan ortiq tilga tarjima qilingan va nafaqat Yaponiyada, balki vatanidan tashqarida ham bestseller hisoblanadi. O'zining badiiy va ilmiy adabiyotdagi asarlari tufayli tanqidchi va o'quvchilarning olqishiga sabab bo'ldi hamda Yaponiyada va xalqaro miqyosda ko'plab mukofotlarga sazovor bo'ldi. Murakamining eng mashhur asarlari: "Qo'y ovi" (1982), "Norvegiya o'rmoni" (1987), "Soat qushining yilnomalari" (1994-95), "Sohildagi Kafka" (2002) va "1Q84" (2009-10-yillar). ). Shuningdek, u Raymond Karver va
Jerom Selinjer
kabi yozuvchilarning asarlarini yapon tiliga tarjima qilgan. Murakami kitoblari Richard Brautigan, Reymond Chandler va Kurt Vonnegut kabi g'arb yozuvchilaridan ta'sirlangan holda yozilgan. Shu sababli, yapon adabiy jamoatchiligi haligacha uning kitoblarini "yaponcha ruhda emas" deb biladi.
Murakami ijodi asosan
surreal
va
melanxolik
bo'lib,
Frank Kafkaga
xos bo'lgan yolg'izlik va begonalik mavzulari ularning syujetida yaratilgan.
OAV ma'lumotlariga ko'ra
, u bir necha bor
adabiyot bo'yicha Nobel mukofotiga
nomzod bo'lgan
[1]
, ammo Shvetsiya akademiyasi mukofotga nomzod bo'lish to'g'risidagi hujjatlarni 50 yil o'tgach e'lon qiladi
[2]
, shuning uchun Murakamining Nobel mukofotiga nomzodligii haqida ma'lumotlar mish-mish hisoblanadi.
Xaruki Murakami 1949-yilda
Kioto
shahrida, klassik
filolog o'qituvchi oilasida
tug'ilgan.
1971-yilda u sinfdoshi Yokoga uylandi, ular hali ham birga yashashadi, farzandlari yo'q. 1974 yilda u
Tokioning
Kokubunzi shahrida o'zining Piter Cat jazz barini ochdi. 1977-yilda u o'z bari bilan shaharning tinchroq tumani bo'lgan Sendagayaga ko'chib o'tdi.
1978-yil aprel oyida beysbol o'yini paytida u kitob yozishi mumkinligini tushunib yetadi. Murakami tungi bar yopilgandan keyin biroz qolib, oddiy qog'oz varaqlariga siyoh qalam bilan yozishni boshladi.
1979-yilda "Shamol qo'shig'ini tingla" hikoyasi nashr etildi. Buning uchun u Gunzo Shinjin Sho adabiy mukofotini oldi, bu nufuzli mukofot har yili Gunzo jurnali tomonidan intiluvchan yapon yozuvchilariga beriladi. Yil oxiriga kelib, mukofotga sazovor bo'lgan roman - debyut uchun misli ko'rilmagan tirajda sotiladi - qattiq muqovada 150 000 nusxadan ortiq chop etiladi. 1980 yilda Pinboll 1973-nashr etildi. Ushbu ikkita hikoyasi o'zbek tiliga tarjima qilingan
[3]
[4]
.
1981-yilda Murakami bar ochish uchun litsenziyasini sotib, professional yozuvchiga aylandi. 1982-yilda u o?zining birinchi romani “Qo?y ovi” yozib tugatdi. Xuddi shu yili u yana bir mukofot "Noma" mukofotini qo'lga kiritdi.
1986-yilda Murakami rafiqasi bilan
Italiyaga
, keyinroq
Gretsiyaga
jo'nab ketadi.
Egey dengizidagi
bir qancha orollarga sayohat qiladi. Yaponiyada " Novvoyxonaga qayta reyd " qisqa hikoyalar to'plami nashr etiladi.
1987-yilda " Norvegiya o'rmoni " romani nashr etiladi va u
Londonga
ko'chib o'tadi.
1991-yilda Murakami
Qo'shma Shtatlarga
ko'chib o'tdi va
Prinston universitetida
tadqiqotchi stajyor lavozimini egalladi. Yaponiyada 1979-yildan 1989-yilgacha yozilgan barcha asarlarini o'z ichiga olgan 8 jildlik to'plami nashr etiladi.
1992-yilda
Prinston universitetida
dotsentlik unvonini oldi. “Chegara janubi”, “Quyoshning g‘arbiy” kitoblarini tugallaydi va Yaponiyada chop ettiradi.
1994-yilda Tokioda "Soat mexanizmi qushlari yilnomalari" romanining birinchi 2 jildi nashr etildi.
1999-yilda u "Mening sevimli Yo'ldoshim" romanini nashr etildi.
2000-yilda u "Barcha Xudoning bolalari raqsga tushishi mumkin" qisqa hikoyalar to'plamini chiqardi.
2001-yil yanvar - Oiso shahridagi dengiz bo'yidagi uyga ko'chib o'tdi, hozirgacha ushbu uyda ham yashaydi.
Murakami
Skott Fitsjerald
, Truman Kapot, Jon Irving,
J.D Selinger
ning bir qator asarlarini ingliz tilidan yapon tiliga tarjima qilganva XX asrning boshqa amerikalik nasriy yozuvchilari, shuningdek, Van Alsburg va Ursula le Guinning ertaklarini o'z tiliga o'girgan.
- Rubin J.
Xaruki Murakami va so'zlar musiqasi (2002, 2005). Ingliz tilidan tarjima. Anna Shulgat.
ISBN 5-94278-479-5
- Murakami Haruki and Our Years of Pilgrimage : [Ingliz] / Gitte Marianne Hansen tomonidan tahrirlangan, Maykl Tsang. - Routledge, 2021 yil. - 308 p. - ISBN 978-0-367-18140.
- Suter R. Zamonaviylikni yaponlashtirish: Murakami Xaruki Yaponiya va Qo'shma Shtatlar o'rtasida : [Ingliz]. - Garvard universiteti nashriyoti, 2008 yil. - 250 p. - (Garvard Sharqiy Osiyo monografiyalari). - ISBN 978-0-674-02833-3.