“Geoaxborot tizimi ? bu asosiy vazifalari tabiat va jamiyat hodisalarining geofazoviy ma’lumotlarini maxsus vositalar yordamida to?plash, saqlash, boshqarish, tahlil qilish, modellashtirish va tasvirlashdan iborat bo?lgan mutaxassis va tahlilchilar boshqaruvi ostidagi umumlashgan dasturiy tizimdir”
Geografik axborot tizimi
? asosiy vazifalari
fazoviy
-
geografik
ma?lumotlarni to?plash, saqlash, boshqarish, tahlil qilish, modellashtirish va tasvirlashdan iborat bo?lgan mutaxassis tahlilchilar boshqaruvi ostidagi umumlashgan
kompyuter
tizimidir.
Sodda qilib aytganda, geografik axborot tizimi (GAT) o?z ichiga xaritashunoslik, statistik tahlil hamda ma?lumotlar bazasini mujassamlashtiradi. GAT keng tarmoqli soha bo?lib, xaritashunoshlik, masofadan zondlash, yer tuzish, tabiiy resurslarni boshqarish, fotogrammetriya, geografiya, shaharsozlik, samoviy video hamda mahalliy qidiruv tizimlarida keng foydalanib kelinmoqda.
Bu ma'lumotlarni boshqarish, kartagrafik tasvirlar va tahlil qilish uchun yaratilgan ichki pozitsiyalangan fazoviy axborot tizimidir.
GAT bu inson faolligi va dasturiy apparatning geografik ma'lumotni saqlash, boshqarish va tasvirlashga mo'ljallangan kampyuter tizimidir.
GAT ilk bora XXasrning 60- yillarida AQSH va KANADAda harbiy maqsadlarda foydalanishi natijasida vujudga kelgan. Keyinchalik bu tizim yordamida kadastr malumotlari sifatida keng foydalanilib kelmoqda.
“Geoaxborot tizimi ? bu asosiy vazifalari tabiat va jamiyat hodisalarining
geofazoviy ma’lumotlarini maxsus vositalar yordamida to?plash, saqlash,
boshqarish, tahlil qilish, modellashtirish va tasvirlashdan iborat bo?lgan
mutaxassis va tahlilchilar boshqaruvi ostidagi umumlashgan dasturiy tizimdir”.
Geoaxborot tizimiga yana turlicha ta’riflar keltirish, u haqidagi
muhokamalarni davom ettirish mumkin, biroq barcha ta’riflarning zamirida
yuqorida keltirilgan asosiy ma’no yotadi. Shuning uchun keltirilgan ta’rifni bosh
ta’rif deb qabul qilish mumkin.
Yuqorida berilgan ta’rifdagi fazoviy-geografik ma’lumotlar turkumi
deganda barcha yer to?g?risidagi ma’lumotlarni, jumladan koordinatalarni, yer
uchastkalari chegaralarini, ular joylashgan joy to’g’risidagi ma’lumotlarni,
joyning huquqiy va iqtisodiy ma’lumotlarini hamda ko’plab muhim bo’lgan
fazoviy ma’lumotlarni tushunish lozim.
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
7
Quyidagi rasmda geoaxborot tizimining umumiy ko?rinishi keltirilgan
bo?lib, ushbu tizim turli adabiyotlarda yanada batafsilroq yoki soddalashgan
holda berilgan bo?lishi mumkin.