Геодезия
(
е
узадыр адаттынар) (
грек.
γεωδαισ?α
≪черни ?лээри≫:
γ?
≪Чер≫ +
δα?ζω
≪?лээр≫) ?
Чер
дугайында э? бурунгу эртемнерни? бирээзи, Черни? хевирин,
гравитациялыг ш?л?н
, дескинерини? база ?е аайы-биле ?скерлирини? шинчилээр ылаптыг эртем.
Астрономия
иштинге Черни? прецессиязын, нутациязын, полюзун база дескинерини? д?ргенин шинчилээри-биле удур-дедир харылзаалыг.
- Черни? хевирин, хемчээлин база гравитациялыг ш?л?н тодарадыры;
- тус к?р?нени?, дипти? болгаш б?г? Черни? кандыг-бир девискээринге ча?гыс аай координаталар системазын нептередири;
- черни? кырынга хемчээлдер кылыры;
- топографтыг карталарга болгаш планнарга чер кырыны? кезектерин чурууру;
- чер картыны? блоктарыны? делегей масштабтыг чылзырыгларын ??ренири.
- Тыва дылды? тайлыбыр с?ст?? (словарь). Том I, "Наука",
Новосибирск
2003ч.