1999 чылды? ноябрьда болган
ЮНЕСКО
-ну? чи?гине конференциязынга чарлаттынган ? Б?г? делегейни? т?рээн
дылдар
х?н?н 2000 чылды? февральдан эгелеп, дылдарга болгаш оларны? культурлуг янзыларынга база кижилерни? х?й дылдыг болурунга деткимче кылдыр демдеглеп эрттирип эгелээн.
Дылдар бистерни? материалдыг болгаш сагыш-сеткиливисти? ?нч?з?н сайзырадып, кадагалап артырарынга кончуг чугула чепсек болуп турар. ЮНЕСКО-ну? демдеглеп турары-биле делегейни? 6 му? дылдарыны? чартыы бо чооку ?елерде боттарыны? с??лг? эдилекчилерин чидирип болуруну? кырында апарган.
Т?рээн дылдарны нептередирин деткээн шупту базымнар дылдарны? ч?гле янзыларын болгаш кижилерге х?й дылдар ??рениринге дузалап турар эвес, а харын б?г? делегейни? чоннарыны? дылын, культурлуг ча?чылдарын ханызы-биле таныжып алырынга дузалыг болгаш бот-боттарыны? аразында тургустунган ча?гыс эп-сеткил билчиишкинин быжыглап турар.
Бо байырлалды? дугайында ЮНЕСКО-ну? чи?гине директору Коитиро Мацуура мынчаар чугаалап турар:
“Б?г? делегейни? т?рээн дыл х?н?н байырлап тура ... бис делегейни? санап четпес дылдарынга, культураларынга х?нд?ткелди? ёзузун к?рг?зер ужурлуг бис, олар кижилерни? сайзыралынга болгаш аразында харылзажыр хевирлерини? чогаадыкчы чемгерикчизи болур. Б?г? делегейни? т?рээн дылдар х?н?нде шупту дылдар де? эргелиг, олар шупту ча?гыс арга-биле кижини? салым-чаянын харыылап база дириг ?нч?н? т?лээлеп турарлар. Бис оларны камгалап-кадагалаар ужурлуг бис”.
Дыл б?р?з?н миннип, х?нд?ткеп к??р? дээрге-ле чоннар аразында тайбы?ны камгалап артырып алырыны? д?лг??р? болур. Дыл б?р?з? бот-тускайла?. Ол хуузунда чонну? менталитедин болгаш ча?чылдарын к?рг?з?п турар бот-тускайла? харылзажыр аргаларлыг. Дылды адывыс-биле бир д?мей чаш назынывыста иевистен алыр болгай бис. Ол бисти? угаан-медереливисти, чонувусту? культуразын хевирлеп турар.
