한국   대만   중국   일본 
Пермь крае ? Wikipedia Эчт?лекк? к?ч?

Пермь крае

Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Пермь крае latin yazuında])
( Пермь ?лк?се битенн?н юн?лтелде)
Россия Федерациясе субъекты
Пермь крае
Пермский край
Байрак Герб

Башкала

Пермь

М?йдан

24-нче

- Барлыгы

- Су

160 236 км² [1]

2,0%

Халык саны

18-нче

- Барлыгы

- Халык тыгызлыгы

2 635 849 кеше ( 2010 ) [2]

16,9 кеше/км²

Тулаем т?б?кт?ге продукт

14-нче

- Барлык, агымдагы б?яд?

- Кеше башына

630,8 млрд. сум [3] (2010)

224,5 ме? сум

Федераль округы

Идел буе

Икътисади районы

Урал

Р?сми тел(л?р)

рус теле

Губернатор

Максим Решетников (в.б)

Х?к?м?т Р?исе

Максим Решетников

Канун чыгару ?ыелышыны? р?исе

Валерий Сухих

РФ субъекты коды

59

С?гать поясы

MSK+2 ( UTC+6 )

Пермь крае ? Россия Федерациясене? Европа ?леше субъекты. Идел буе федераль б?лгесен? кер?.

Крайны? м?рк?зе ? Пермь ш???ре.

География [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Чикт?шлек [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Як Россия субъекты
Т?ньяк Коми Республикасы
К?нчыгыш Свердловск ?лк?се
К?ньяк Башкортстан Республикасы
К?нбатыш Киров ?лк?се
Удмурт Республикасы

Пермь крае К?нчыгыш Европа тигезлегене? к?нчыгыш ?лешенд? ??м Урта ??м Т?ньяк Урал таулары битл?венд? урнаша. Крайны? 99,8 % ?леше Европада , 0,2 % ?леше ? Азияда урнаша.

Кырый нокталар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  • т?ньякта ? Саклаимсори-Сяхль тавы (1094 м) ? 61°39' т. к.;
  • к?ньякта ? 56°06' т. к. (элекке Октябрьский районыны? Ельник авылы янында);
  • к?нбатышта ? 236 биеклекне? ( рус.   Высота 236 ) 1 километрда, Лэпью, Пелес ??м Кажим елгаларны? суб?л?ре янында 51°47' кч. о.;
  • к?нчыгышта ? Рахт-Сори-Сяхл тавы, 59°29' кч. о.

Климат [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Пермь крайны? климаты ? уртача континенталь. Гыйнварны? уртача температурасы ? -18,5...-15 °С.

Рельеф [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Крайны? к?нбатыш ?лешен (территорияне? 85 % ?лешен) Рус тигезлеге бил?п тора, крайны? к?нчыгыш ?лешен Урал таулары бил?п торалар. И? биек таулары крайны? т?ньягында урнашалар:

  • Тулымский камень (1496 м);
  • Ишерим (1331 м);
  • Молебный камень (1240 м);
  • Ху-Соик (1300 м)

Елгалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Чулман
Чусовая

Пермь краены? елгалар Чулман бассейнына кер?л?р. Крайда 29 ме?н?н артык елгалар бар, аларны? гомуми озынлыгы ? >90 000 км.

Т?п елгалар:

Файдалы казылмалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Пермь краенда нефтьны, газны, ташк?мерне, минир?л тозларны, алтынны, алмазларны, хромит рудаларны, к?р?н железнякларны, торфны, известьташны, асылташларны, вак-т?як ?йберл?р ясауга кит? торган ташларны, каплый торган ташларны, т?з? материалларны чыгаралар.

Саклана торган табигать терриотриял?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  • Вишера тыюлыгы
  • ≪Басеги≫ тыюлыгы

Тарих [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Моны да карагыз: Пермь губернасы

1737 елда Казан губернасыны? Ч?рд?н, Саликам ??м К??гер ?язл?ре, Казан губернасыны? К??гер провинциясен? берл?шк?нн?р (?з?к ш???ре ? К??гер).

1781 елда Пермь губернасы оештырыла.

1919 елны? 15 июленд? Пермь губернасы составыннан Екатеринбур губернасы аерылып чыгарыла.

1923 елны? 3 ноябренд? Пермь губернасы юкка чыгарыла, ? аны? территориясе Урал ?лк?сен? кертел?.

1934 елда Урал ?лк?се юкка чыгарыла, х?зерге Пермь краены? территориясе Свердловск ?лк?сенд? калган. 1938 елда Свердловск ?лк?се составыннан Пермь ?лк?се аерылып чыгарыла. 1940 ? 1957 елларда ул Молотов ?лк?се исемен й?ртк?н.

Пермь ?лк?се составына Коми-Пермяк автономияле округы ( 1977 елга кад?р ? милли округы ) керг?н. 1992 елдан ? Россия Федерециясене? м?ст?кыйль субьекты статусын алган, л?кин формаль р?вешт? ул Пермь ?лк?се составында булган. 2003 елны? референдумда Пермь ?лк?сенд? ??м Коми-Пермяк автономияле округында торучы халык ике субъектларны? берл?штер?не яклаган ??м 2005 елда Пермь ?лк?се ??м Коми-Пермяк автономияле округы бер субъектка берл?штерг?нн?р.

М?д?ният [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Дин [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Православие
Ислам

Халык [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Милли состав [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Халык 1939 [4] 1959 [5] 1970 [6] 1979 [7] 1989 [8] 2002 [9] 2010
К. с. % К. с. % К. с. % К. с. % К. с. % К. с. % К. с. %
руслар 1 768 386 84,71% 2 420 230 80,87% 2 490 102 82,36% 2 508 323 83,38% 2 592 246 83,85% 2 401 659 85,17% 2 191 423 83,14%
татарлар 80 727 3,87% 165 829 2 5,54% 169 360 5,60% 157 719 5,24% 150 460 4,87% 136 597 4,84% 115 544 4,38%
коми-пермьн?р 122 464 1 5,87% 136 385 4,56% 139 155 4,60% 128 286 3,99% 123 371 3,99% 103 505 3,67% 81 084 3,08%
башкортлар 28 952 1,39% 39 577 1,32% 47 812 1,58% 48 752 1,62% 52 326 1,69% 40 740 1,44% 32 370 1,23%
арлар 9 781 0,47% 21 888 0,73% 30 552 1,01% 32 311 1,07% 32 756 1,06% 26 272 0,93% 20 819 0,79%
украиннар 27 420 1,31% 71 985 2,41% 47 791 1,58% 44 018 1,46% 45 711 1,48% 25 948 0,92% 16 219 0,62%
башкалар 49 788 2,39% 136 982 4,58% 98 671 3,26% 88 802 2,95% 94 611 3,06% 84 700 3,00% 178 390 6,77%
барлык 2 087 518 100.0% 2 992 876 100.0% 3 023 443 100.0% 3 008 211 100.0% 3 091 481 100.0% 2 819 421' 100.0% 2 635 849 100.0%

Иск?рм?л?р :

1 Комилар бел?н

2 Кырым татарлары бел?н

Татарлар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Т?п м?кал? : Пермь татарлары

Статистик м?гъл?матларга караганда, Пермь ?лк?сенд? 160 ме? чамасы татар яши. Алар Тор, Ирен, С?лил, Сеп, Шауба, Б?рм?, Тол елгалары буенда урнашкан авылларда ??м Пермь , Березники, Чайковски ?.б. ш???рл?рд? яшил?р.

Торак пунктлар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Пермь крайны? эре торак пунктлары

Карау ? Б?х?с ? ?зг?рт?


Пермь

Чайковски

№ Ш???р Халык саны № Ш???р Халык саны
Карау ? Б?х?с ? ?зг?рт?


К??гер

Чусавай

1 Пермь 991 530 11 Кудымкар 28 984
2 Березники 156 512 12 Губаха 27 544
3 Саликам 97 239 13 Верещагино 22 161
4 Чайковски 82 933 14 Оса 21 191
5 К??гер 66 110 15 Ки?ел 19 590
6 Ылыс 65 931 16 Нытва 19 042
7 Краснокам 51 929 17 Красновишерск 16 098
8 Чусавай 46 740 18 Александровск 14 502
9 Добрянка 33 685 19 Очёр 14 239
10 Чернушка 33 275 20 Полазна 12 753
2010 елны? ?анис?бе буенча


Административ-территориаль б?ленеше [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Районнар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]


Ш???р округлары [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

6 район ??м 1 ш???р округы Коми-Пермяк округны ? аерым статус бел?н территорияне ясыйлар:

Бу яклардан чыккан к?ренекле татарлар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Моны да карагыз [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Чыганаклар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  1. ↑ архив к?черм?се , archived from the original on 2012-10-18 , retrieved 2013-01-07  
  2. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
  3. ↑ http://web.archive.org/web/20120619102950/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/vvp/vrp98-10.xls
  4. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39.php?reg=41
  5. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_59.php?reg=54
  6. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_70.php?reg=54
  7. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_79.php?reg=54
  8. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_89.php?reg=52
  9. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_02.php?reg=53


Чыганак ? https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Пермь_крае&oldid=4158696