ПЕН-клуб , ингл.   PEN International , Б?тенд?нья (яки Халыкара) Язучылар Берлеге ? т?рле ?д?би жанрларда и?ат ит?че ??н?ри язучыларны, шагыйрьл?рне, журналистларны берл?штер?че халыкара х?к?м?тт?н гайре оешма.
1921 елда Лондонда инглиз язучылары Джон Голсуорси ??м К?трин Эми Доусон-Скотт ( ингл.   Catharine Amy Dawson-Scott ) тарафыннан булдырылган.
100 д?н артык милли ПЕН-?з?кне ( шул ис?пт?н, Рус ПЕН-?з?ген, Татар ПЕН-?з?ген ) берл?штер?.
Оешманы? идар?се Лондонда урнашкан.

Тарих [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Клубны? исеме ПЕН ( ингл.   PEN ≪ автокал?м ≫ ) ? инглиз с?зл?рене? беренче х?рефл?ренн?н ?ыелган акроним, аббревиатура булып тора: ≪ P oet≫ ( шагыйрь ), ≪ E ssayist≫ ( эссе язучы ), ≪ N ovelist≫ ( роман язучы ).

• 1921 елны? 5 маенда инглиз язучылары Джон Голсуорси ??м К?трин Эми Доусон-Скотт тарафыннан булдырылган.
• Клубны? беренче ?ит?кчесе ? Джон Голсуорси .
• ПЕН-клубны? х?зерге р?сми исеме ? Б?тенд?нья ( яки Халыкара) Язучылар Берлеге.

Максат [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Б?тен д?нья язучыларыны? и?ади хезм?тт?шлеген? ярд?м ит?.
• С?нгатьле т?р?ем? ит? т??риб?сен ??елдер?.
• Т?рм?л?рг? ябылган язучыларга тел?кт?шлек белдер?.
• Авыр матди х?лд? калган язучыларга ярд?м кулы сузу.
• Ватаннарындагы с?яси режим тарафыннан ( ПЕН-клуб ?гъзалары ≪репрессиял?р ?тк?р?че режим≫ дип тапкан илл?рд? ) ирекл?ре кысылган язучыларга булышу.
• Оешма уставы буенча, клуб эшч?нлегене? т?п юн?леше булып язучылар хокукларын яклау, с?з ??м ш?хес иреге ?чен, цензурага каршы к?р?ш тора.

Чыгышы бел?н милли булган ?д?бият чикл?рне белми Уставны? I б?леге

Идар? [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• ПЕН-клубны? ?ит?кче органы ? халыкара шура. Шурага ике ел саен я?адан сайланучы президент, генераль с?ркатиб, казначы, т?рле милли ПЕН-клублар арасыннан 7 ?гъза кер?.
• 2003 - 2009 Пен-клуб идар?се президенты ? чех язучысы Иржи Груша .
• 2009 - 2015 Канада язучысы Джон Ралстон Соуд .
• 2015 елдан америкалы Мексика язучысы Дженифер Клемент .

Корылыш [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

2010 елда ПЕН-клубта 101 илд?н 144 милли ПЕН-?з?к санала. Милли ?з?кл?р ?с?рл?р и?ат ителг?н тел принцибы буенча т?зел?. Оешмада ?зара килешенг?н шарт буенча, тел?с? нинди ( милл?тен?, динен?, телен?, расасына карамыйча ) ??н?ри язучы ПЕН-клубта ?гъза булып тора ала. И?ади хезм?тл?ре? булу ??м ПЕН-клубта ике елдан да ким булмаган вакыт аралыгында ?гъза булган ике язучыны? т?къдимнам?се булу кир?к. Клубка ?гъза итеп оешманы? башкарма комитеты ала.

Пен-клуб комитетлары [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• М?хб?с язучылар (комитет штаб-фатиры Лондонда )
• Хатын-кыз язучылар ( Австралияд? )
• Линвистика ??м т?р?ем? буенча ( ?скепт? )
• М??а?ирлект?ге язучылар ( Торонтода )
• Язучылар тынычлык ?чен ( Люблянада )

Конгресслар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ел саен ПЕН-клуб чиратлап Аурупаны? , Азияны? , Африканы? , Американы? бер?р милли ПЕН-?з?ге булган иленд? б?тенд?нья конгрессы уздыра. 2000 елда чираттагы конгресс Россияд? уза (конгресс р?исе ? Нобель премиясе лауреаты ( 1999 ) Гюнтер Грасс ( 1927 - 2015 ).

• 2005 Блед ( Словения ) (71 нче конгресс)
• 2006 Берлин (72 нче конгресс)
• 2007 Дакар ( Сенегал ) (73 нче конгресс)
• 2008 Богота ( Колумбия ) (74 нче конгресс)
• 2009 Линц ( Австрия ) (75 нче конгресс)
• 2010 Токио (76 нчы конгресс)
• 2011 Белград ( Сербия ) (77 нче конгресс)
• 2012 К???у ( К?ньяк Корея ) (78 нче конгресс)
• 2013 Рейкьявик (79 нчы конгресс)
• 2014 Бишк?к (80 нче конгресс)
• 2015 Квебек (81 нче конгресс)

ПЕН-клуб президентлары [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Рус ПЕН-?з?ге [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Рус ПЕН-?з?ге 1989 елда Маастрихтта ( ?олландия ) узган конгресста ПЕН-клубка кабул ител? ^[1]

• Президенты ? Андрей Битов.
• Вице-президентлар Андрей Вознесенский , Белла ?хм?дуллина булган.
• Х?зерге вице-президент, генераль с?ркатип ? Алексей Симонов.
• Башкарма комитет: Юнна Мориц, Константин Кедров, Людмила Улицкая, Борис Евсеев, Игорь Иртеньев, Александр Городницкий, Евгений Бунимович, Вячеслав Пьецух.
• С?ркатип ? Екатерина Турчанинова ^[2] .

Татар ПЕН-?з?ге [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Татар милли ПЕН-?з?ге 1996 елда Мексикада узган Б?тенд?нья язучылар конгрессында халыкара ПЕН-клубка кабул ител?.

ПЕН-?з?к ?гъзалары: Туфан Ми?нуллин ( беренче президенты ), Миркасыйм Госманов , ?мирхан Еники , Илдар Юзеев , Нурихан Ф?ттах , Рафаэль Мостафин , Ркаил З?йдулла , ?х?т Мушинский , Равил Ф?йзуллин , Разил В?лиев , Харрас ?юпов , Зиннур Мансуров , З?лф?т Х?ким ?.б. ^[3]

• Президенты ? Разил В?лиев .
• С?ркатибе ( башкаручы директоры ) ? ?х?т Мушинский

Адресы: Казан, Кремль урамы, 33 ^[4] .

2022 елда Татар ПЕН-?з?ге ?д?бият буенча Нобель премиясе лауреатлыгына конкурска катнашырга р?сми чакыру алган. Элегр?к к?ренекле язучы ??м ??м?гать эшлеклесе Туфан Ми?нуллинны? кандидатурасы т?къдим ителг?н д? булган. ^[5]

Моны да карагыз [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Халыкара язучы к?не

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Сылтамалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Халыкара ПЕН-клубны? р?сми сайты
• Рус милли ПЕН-?з?ге р?сми сайты