| William Walker
|
|
| Nikaragua devlet ba?kanı
|
Gorev suresi
12 Temmuz 1856 - 1 Mayıs 1857
|
| Yerine geldi?i
|
Patricio Rivas
|
| Yerine gelen
|
Maximo Jerez
ve
Tomas Martinez
|
| 1. Sonora devlet ba?kanı
|
Gorev suresi
21 Ocak 1854 - 8 Mayıs 1854
|
| Yerine geldi?i
|
Makam olu?turuldu
|
| Yerine gelen
|
Makam kaldırıldı
|
| Baja California ba?kanı
|
Gorev suresi
3 Kasım 1853 - 21 Ocak 1854
|
| Yerine geldi?i
|
Makam olu?turuldu
|
| Yerine gelen
|
Makam kaldırıldı
|
| Ki?isel bilgiler
|
| Do?um
|
8 Mayıs 1824
(
1824-05-08
)
Nashville, Tennessee
|
| Olum
|
12 Eylul 1860 (36 ya?ında)
Trujillo, Honduras
|
| Partisi
|
Demokrat Parti
|
| Bitirdi?i okul
|
Nashville Universitesi
Edinburgh Universitesi
[Pennsylvania Universitesi]]
Heidelberg Universitesi
|
| ?mzası
|
|
William Walker
(8 Mayıs 1824 - 12 Eylul 1860) Amerikalı maceracı, haydut ve
paralı askerdir
. 19. yuzyılda bircok Latin Amerika ulkesinde darbe yaparak yonetimi almaya calı?mı?tır. 1856 - 1857 yılları arasında
Nikaragua
Cumhuriyetinin Cumhurba?kanlı?ını yapmı?, 1860 yılında
Honduras
Hukumetince idam edilmi?tir.
?skoc
kokenli olan Walker,
Nashville
Tennessee
’de 1824 yılında do?mu?tur. Annesi Mary Norvell,
Amerikan Ba?ımsızlık Sava?ında
yer alan asker bir ailenin kızıdır. Erkek karde?i
Michigan
’ın ilk senatorlerinden ve
Philiadephia Inquirer
gazetesinin kurucusudur. William Walker yuksek o?renimini Nashville Universitesinde tamamladıktan sonra Avrupa’ya gider.
Edinburgh
ve
Heidelberg
Universitelerinde tıp e?itimi alır. Genc ya?ında doktorluk unvanını kazanır ve hukuk e?itimi almak uzere
New Orleans
’a gider. Kısa suren avukatlık deneyiminden sonra
New Orleans Crescent
adlı gazeteyi cıkarttı ve ba?yazarı oldu. 1849 yılında
San Francisco
Kaliforniya
’ya gecerek gazeteci olarak calı?tı ve uc duelloya dahil oldu, ikisinde yaralandı. Bu sıralarda Walker, Latin Amerika ile ilgili fikirlerini olu?turmaya ba?lar. Buna gore kendine ba?lı birliklerle Latin Amerika’da geni? topraklar fethedecek ve buraları beyaz azınlıkla birlikte yonetecektir. O zamanlarda boyle haydutluk eylemleri yaygın olarak gorulmekteydi.
15 Ekim 1853 tarihinde 45 adamıyla beraber ilk haydutluk macerasına cıkar: Kaliforniya’daki
Meksika
topraklarını fethedecektir.
La Paz
?ehrini ele gecirmeyi ba?arır ve burayı yeni kurdu?u A?a?ı Kaliforniya Cumhuriyetinin ba?kenti, kendisini de cumhurba?kanı ilan eder. Kom?u bolge olan
Sonora
’yı ele geciremese de 3 ay sonra elindeki arazilerin yeni
Sonora Cumhuriyeti
'nin bir parcası oldu?unu ilan eder. Techizat ve malzeme eksikli?i ve Meksika Hukumetinin beklenmeyen direni?i yuzunden Walker geri cekilir. Kaliforniya’da yakalanarak mahkemeye cıkartılan Walker, yasadı?ı sava? suclusu olan yargılanır. Ancak maceracı ki?ili?i ve zamanın
Manifest Destiny
ruh haline uygun savunması sayesinde beraat edecektir.
O sırada Nikaragua’da surmekte olan bir ic sava? vardı. ABD ile yasal bir sorun cıkmaması icin Walker, Nikaragua’ya 300 kolonici getirmek icin gerekli izinleri sa?lar. Paralı askerler demokratik hukumeti savunmak bahanesiyle silahlanacak ve hukumetin emrine girecektir. Walker, 3 Mayıs 1855’de 60 adamıyla San Francisco’dan yola cıkar ve karaya ayak bastı?ında burada 170 yerel ve 100 Amerikalı sava?cı tarafından kar?ılanır. Onu kar?ılayanlar arasında unlu gezgin ve gazeteci
Charles Wilkins Webber
ve Macaristan ve ?spanya devrimlerinde sava?mı? olan unlu ?ngiliz maceracı
Charles Frederick Henningsen
bulunmaktaydı.
Sacramento Union
gazetesinden bir genc muhabir Walker’ın Nikaragua’daki maceralarını yazıya gecirip yayınlamak ister. Yazılarında Walker’in bir kole devleti pe?inde oldu?unu yazınca, Walker tarafından idamla cezalandırıldı, ancak kadın kılı?ına girerek kurtulabilmi?tir.
Nikaragua devletiyle ilk catı?ması 1 Eylul 1855 tarihinde olur. Walker, Nikaragua ordusunu La Virgen’de yener. 1 ay sonra 13 Ekimde ba?kent
Granada
’yı alan Walker, ulkede kontrolu ele gecirir. Kendisi sadece ordu komutanı olarak gorunur ve denetimi kukla Cumhurba?kanı
Patricio Rivas
ile sa?lar. ABD Ba?kanı
Franklin Pierce
, 20 Mayıs 1856’da Nikaragua’daki yeni yonetimi tanır.
Walker’ın di?er ulkelerdeki adamları Avrupa ve Amerika’dan para icin sava?acak deneyimli adamlar toplamakta ve Latin Amerika’daki Guatemala, El Salvador, Honduras ve Kosta Rika gibi ulkeleri ele gecirme planları yapmaktadır. Bu yolla bini a?kın Amerikalı ve Avrupalı paralı asker toplayan Walker’a denizyolu hattı sahibi
Cornelius Garrison
ve
Charles Morgan
yardım eder. O tarihlerde New York ile San Francisco arasındaki ticaret yolu Nikaragua’dan gecmekteydi. New York’dan gelen gemiler
San Juan Nehrine
girmekte ve Nikaragua Golu boyunca ilerlemekteydi. Sevk edilen mallar ve seyahat eden yolcular, buradan kara yoluyla
Pasifik Okyanusu
kıyısına gecer, buradan tekrar deniz yoluyla San Francisco’ya ula?ırlardı. Bu yolun hakları daha onceki Nikaragua Hukumeti'nce Amerikalı zengin Cornelius Vanderbilt’e verilmi? oldu?u icin Walker’ı destekleyen yeni tuccarlar bu hatta goz dikmi? durumdaydılar.
Walker ile Vanderbilt arasındaki ceki?me, Walker’ın ulkenin onde gelen yoneticisi olarak Vanderbilt’in sozle?mesini feshetmesiyle buyur. Walker, ticaret hakkını kendisini destekleyenlere vermek istemektedir. Vanderbilt ise i?in ucunu bırakmayacak ve ABD Hukumeti'ne baskı yaparak Nikaragua’daki kanun dı?ı rejimi tanımamasını talep eder. Walker ise kom?u ulkeleri de korkuya du?urmu?tur. Walker’ın ulkelerine saldırmasından cekinen bu ulkeler, Vanderbilt tarafından silahlandırılacak ve Kosta Rika onderli?inde birle?eceklerdir. Ayrıca Walker’ın ordusundan ayrılmaları icin yuksek paralar verilen onemli sava?cılar sayesinde Vanderbilt’in ordusu Nikaragua’ya sızarak Walker’ın ordusunu Nisan 1856’da
Rivas Muharebesinde
yenecektir. Bu sava?ta kendisini gosteren
Juan Santamaria
ise ulusal kahraman olacaktır.
Kendisini duzmece bir secimle ba?kan sectiren Walker, 12 Temmuz 1856’da ba?a gecer ve Amerikanizasyon programına ba?lar. ?ngilizce dilini resmi dil olarak benimser ve ABD’den goc olması icin para birimi ve yasal prosedurleri ayarlamaya giri?ir. Durumunun sallantıda oldu?unu fark etti?i zaman ise ABD’deki Guney eyaletlerinden destek ister, koleci eyaletlerden ve kole sahibi patronların deste?ini almak icin de, giri?ti?i askeri fetihlerin amacının koleli?i kıtada egemen hale getirmek yalanını kullanır. Bu ?ekilde Nikaragua’da koleli?i kaldıran 1824 tarihli Ba?ımsızlık Bildirgesini iptal etti?ini ilan eder. Bu geli?melere ra?men Guney eyaletlerinden destek gelmez. Ancak New Orleanslı etkili bir politikacı olan Pierre Soule, Walker icin yardım yapılmasını savunur. Sonunda Walker’ın ordusu salgın hastalık ve firarlardan dolayı zayıflar ve Vanderbilt koalisyonuna dayanamaz.
1 Mayıs 1857 tarihinde Walker,
ABD Deniz Kuvvetleri
komutanlarından
Charles Henry Davis
’e teslim olur ve ABD’ye doner.
New York
'a geldi?inde bir kahraman gibi kar?ılanır ama ma?lubiyetinin musebbibi olarak ABD Deniz Kuvvetlerini gosterince bu ilgi kaybolur. Altı ay sonra yeni bir askeri maceraya kalkı?mak uzereyken ABD Deniz Kuvvetlerince yakalanır ve ABD’ye getirilir.
Orta Amerika’daki maceralarını kaleme aldıktan sonra tekrar bolgeye doner. Honduras’ın
Trujillo
kentinde kıyıya ayak basar, ancak Honduras donanmasından Yuzba?ı Salmon tarafından yakalanır. Bolgede ozellikle ekonomik cıkarları yuksek olan ?ngiltere Hukumeti, Walker’ı tehdit olarak algılar. Onu Amerikalı yetkililere teslim etmektense Honduras yetkilileri aracılı?ıyla idam etmeyi tercih ederler. 36 ya?ındaki Walker, 12 Eylul 1860 tarihinde kur?una dizilir. Mezarı Trujillo’dadır.
William Walker, ozellikle ABD’deki koleci Guney eyaletlerini, Latin Amerika’da koleci bir imparatorluk kurulabilece?ine ikna etmi?tir. 1861’de ABD Senatoru Crittenden’in 36. paralelin koleci ve ozgur eyaletler arasında sınır olması teklifine ?iddetle kar?ı cıkılmı?, bu kararı uygulanması halinde tum kıtanın bundan etkilenece?i belirtilmi?tir.
Amerikan ?c Sava?ı
'nın bitmesinden once Walker’ın maceraları guney eyaletlerinde sık anlatılır olmu?tur. Kuzey eyaletlerinde ise sadece bir korsan ve haydut olarak de?erlendirilmektedir. Cok zeki ve karizmatik olmasına ra?men askeri alanda sınırlı beceriye sahipti. Benzer tarihi ?ahsiyetlerden
Cecil Rhodes
, Walker’ın ba?aramadı?ını askeri ve devlet alanında ba?armı?tır. Tarihcilere gore Orta Amerika ulkelerinde Walker’a kar?ı ba?arıyla yapılan 1856-57 seferi sayesinde ulusal bilinc ve gurur peki?erek bu ulkelerdeki ba?ımsızlık duygusunun geli?mesine katkıda bulunmu?tur. Walker’ın yenildi?i tarih olan 11 Nisan,
Kosta Rika
’da bayram ilan edilmi?tir. Walker’ı yenen
Juan Santamaria
ise ulusal kahraman olacaktır. Ulkesinde cok az tanınan Walker icin ise do?du?u Nashville Tennessee’de bir yazıt bulunmaktadır.
Walker’ın maceraları iki filme ilham kayna?ı olmu?tur. 1969 yapımı
Burn!
filminde Walker’ı
Marlon Brando
canlandırmı?tır. 1987 yapımı
Walker
filminde ise ba? rolde
Ed Harris
vardır. Ayrıca 1988-1992 yılları arasında ABD’nin
El Salvador
elcisinin adı olan William G. Walker, iki ulke arasında gerginlik sebebi olmu?tur.
- Walker, William.
The War in Nicaragua
. New York: S. H. Goetzel, 1860.
|
|---|
| |
?talik
yazılanlar gecici gorev yapmı?lardır.
|