Vegas Catı?ması
,
Kore Sava?ı
'nın son a?amasında
Cin Halk Kurtulu? Ordusu
'nun
Hook Muharebesi
(
en:Battle of the Hook
) kapsamında giri?ti?i taarruz sırasında
Turk Tugayı
'nca tutulan mevzilere kar?ı giri?ilen saldırı sonucu ya?anan bir catı?madır. Kore Sava?ı'nın siper sava?ına donu?mesi sonucunda taraflar ate?kes icin goru?melere ba?lamı?lardı. Ancak goru?meler uzayıp gitmekte, bir sonuc elde edilememekteydi. Cin Halk Gonullu Ordusu, son bir taarruzla cephedeki dengeyi lehine de?i?tirmek ve ate?kes goru?melerinde iradesini kar?ı tarafa dayatmak icin hazırlıklara ba?ladı ve 28 Mayıs 1953 tarihinde taarruza gecti. ?ki gun boyunca, yakla?ık otuz saat kesintisiz olarak suren kanlı catı?maların sonunda Cin kuvvetleri taarruz gucunu yitirdi ve mevziler Turk kuvvetlerinin elinde kaldı. Cephede de bir sonuc elde edilememesi uzerine barı? goru?melerinden ba?ka secenek kalmamı?tı.
Japonya'nın 1945'te teslim olmasından sonra Kore topraklarında 38. paralelin kuzeyi Sovyet kuvvetlerince, guneyi ise Amerikan kuvvetlerince i?gal edilmi? ve her iki bolgede yerel ama kukla hukumetler kurulmu?tu. Bu durum 1950 yılı Haziran ayına kadar, bolgede her iki taraf arasındaki gerginlik artarak devam etti. Kuzey Kore ve Cin kuvvetleri, 25 Haziran 1950 tarihinde 38. paraleli gecip Guney Kore topraklarını istilaya ba?ladı. BM Guvenlik Konseyi, 27 Haziran 1950 tarihinde uye devletleri Guney Kore'ye yardım etmeye ca?ıran karar tasarısını kabul etti. Bunun uzerine Birle?mi? Milletler kararıyla bolgeye BM askeri gonderildi. Bu kuvvetlerin onemli bir bolumu Amerikan birlikleridir. BM kuvvetleri kısa surede Kuzey Kore birliklerinin taarruzlarını puskurttu ve neredeyse
Yalu Nehri
'ne kadar ilerledi. BM kuvvetlerinin Cin sınırına bu denli yakla?ması uzerine gonullu Cin kuvvetleri de sava?a katıldı. Hızla geli?en Cin kar?ı taarruzu BM kuvvetlerini 38. paralelin guneyine do?ru geri atmı?tır. Bu duruma Amerika'nın tepkisi, bolgedeki kuvvetlerini arttırmak olmu?tur. Sava? kısa surede Cin - Amerikan sava?ına donu?mu?tur. Bu sırada Sovyetler Birli?i, Kuzey Kore ve Cin'e askeri malzeme yardımı yapmaya ba?ladı. BM kuvvetleri 1951 yılının Haziran ayında Imjin Nehri - Chorwon - Kumhwa hattına kadar (38. paralel) ilerleme sa?lamı?lardır. Bu noktadan itibaren sava? her iki tarafa da tayin edici bir sonuc getirmedi. ?zleyen iki yıl suresince geni? caplı bir harekata iki taraf da giri?emedi. Catı?malar, pusu, ke?if ve cephe hattında kısmi catı?malar olarak devam etti, taraflar silah yoluyla amaclarına ula?amayacak noktaya geldiler.
Bir nukleer dunya sava?ı tehlikesi kar?ısında 1953 yılının Temmuz ayında ate?kes sa?lanarak 38. paralel hattında bir askerden arındırılmı? bolge olu?turuldu. Bolgedeki sava?, Amerikan ve Sovyet kuvvetleri yerine Kuzey ve Guney Kore birliklerinin carpı?tı?ı bir ic sava? olarak devam etti. Ancak Panmunjon'da surmekte olan barı? goru?meleri bir sonuc sa?lamadan, sık sık kesilerek uzla?ma sa?lanamıyordu. Tarafların yeniden askeri harekatlara giri?me olasılı?ı giderek artmaktaydı. Sonucta cephedeki kuvvetler savunma hatlarını berkitip kar?ı tarafın taarruzunu beklemeye koyuldular. Kuzey Kore ve Cin kuvvetleri kısa sure sonra Turk mevzilerine buyuk kuvvetler kullanarak bir taarruz ba?lattı, ya cepheyi yaracak ya da barı? goru?melerinde kendi goru?lerini dayatmasını sa?layacak bir ustunluk kazanacaktı.
Sovyet baskısına kar?ı muttefikler arayan ve bu sebeple NATO'ya girmek isteyen Turkiye, bu isteklerini daha kolay elde etmek ve Amerika'ya yakınla?mak amacıyla Kore Sava?ı'na bir tugay yollamı?tır. Tu?general Tahsin Yazıcı komutasındaki 259 subay, 18 askeri memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erba? ve er olmak uzere 5090 ki?ilik 1. Turk tugayı, 17 Eylul 1950'de ?skenderun limanından hareket ederek 12 Ekim 1950'de oncu takım Pusan limanına ula?tı ve 17 Ekim'de ana birli?i de Pusan'dan karaya cıktı. Aynı gun Pusan'dan hareket ederek 20 Ekim'de Taeg'a varıp, suratle kuzeye do?ru ilerleyen Birle?mi? Milletler ordularına i?tirak etti. 10 Kasım'da Taeg'dan hareket ederek 21 Kasım'da Kunuri'ye vararak Amerikan 9. Kolordusu'nun sa? kanadında konu?landırıldı.
Turk Tugayı, 3 Mayıs 1953 tarihinde
Seul
'un kuzeyinde savunma gorevindeydi. Tugay'ın savunma mevzileri, asıl muharebe hattının 600 metre ilerisindeki tepeler hattıdır. Cin kuvvetleri muharebe ileri karakol mevzilerine 15 Mayıs'ta ilk saldırısını yaptı ancak savunmayı atamadı.
Turk Cephede kesin bir sonuc almak uzere ayrıntılı olarak hazırlanmı? bir planla taarruz 28 Mayıs 1953 tarihinde saat 19:48'de ba?latıldı. Gerek taarruz tekni?i gerekse mucadele azmi, takdire de?er bir duzeydeydi. Otuz saat boyunca surdurulen taarruz, kar?ı taarruz ve savunmalarda Kore kuvvetleri, erinden generaline kadar, amaclarına ula?mak u?runa tum guclerini ortaya koyarak mucadele ettiler.
[2]
Taarruzlar Garson Tepe, Kucuk Vegas Tepe, Buyuk Vegas Tepe ve Elko Tepe kesimlerini hedef almı?tır. Taarruzun esas yuku Turk Tugayı'nın 2. Taburu cephesinde yo?unla?mı?tır. Soz konusu tepeler iki gun boyunca defalarca el de?i?tirdi. Taarruz, 28 Mayıs gunu 19:48'de sis bombalarıyla ba?ladı. Ani baskın etkisiyle siperlere saat 20:00'da girildi. Turk kuvvetlerinin kar?ı taarruzu saat 21:15'te ate? deste?i altında ba?ladı. Bir korugan, 21:51'de elbombalarıyla giri?ilen bir sungu hucumuyla geri alındı. Saat 21:58'de Buyuk Vegas Tepe, Turk birli?inin sungu hucumuyla geri alındı. Ancak 22:08'de bu mevziler elden cıktı. Saat 22:40'ta takviye edili? olan bu tepe, yeni bir Turk kar?ı taarruzu ba?latıldı. Bu arada 22:45'te Cin kuvvetleri Garson Tepe'ye taarruza gecti. Buyuk Vegas, saat 23:15'te Turk kuvvetlerinin eline gecti. Turk taarruzu aynı saatte Elko Tepe mevzilerine yeniden girdi. Saat 23:34'te Kucuk Vegas Turk tarafınca alındı. Cin kuvvetleri Elko ve Garson Tepelere saat 23:30'da yeniden taarruza gecti. Bu saatler savunma acısından en kritik saatler olmu?tur. ?leti?im (kablolu ve kablosu) tumuyle kesildi ve ileri hatlarda muhimmat sıkıntısı ya?anmaya ba?landı.
Gun ı?ımadan once ileri hat mevzilerini ele gecirmeye calı?an Cin kuvvetleri saat 00:40'ta Kucuk Vegas'a taarruz ba?lattı. Di?er taraftan 01:20'de Garson Tepe siperlerine girdi. Saat 03:23'te Kucuk Vegas mevzileri Cin birliklerinin eline gecti ve gelen takviyeleri kar?ılamak uzere ilerlemeye ba?ladılar. Turk Tugayı Komutası 03:47'de Buyuk Vegas icin taarruz emri verildi. Buyuk Vegas Tepesi 10:50'de geri alındı ve bu arada Turk birlikleri Kucuk Vegas ve Garson Tepe mevzilerine girdiler. Tepelerde adam adama catı?malar surerken saat 19:33'te Buyuk ve Kucuk Vegas uzerine yeni bir Cin hucum dalgası ba?ladı.
Saat 20:50'de Tumen Komutanlı?ı Vegas'ı tahliyeye karar verdi. Piyade emir uzerine 21:09'da Vegas'ı tahliye etti. Bu cekilmenin uzerine Buyuk Vegas, Elko ve Garson Tepe Cin kuvvetlerinin eline gecti. Ancak taarruz gucunu yitirmesi nedeniyle ana mevzilere taarruz etmeye giri?emedi.
General Rigdway'a gore Turk Tugayı'ndan 104 kayıp verilip 376 asker yaralanmı?tır. Cin kuvvetlerinin kaybı ise 2.200 olup 1.075 asker yaralanmı?tır. Turkiye Muharip Gaziler Derne?i'ne gore ise Turk kayıpları 151'dir ve yaralıların sayısı 241 olarak gorunmektedir.
[1]
Bu muharebese sava?ın gidi?atını kesin bir bicimde etkilemi?tir.