Ucak gemisi

Ucak gemisi , tam boy bir ucu? guvertesi ve uca?ın ta?ınması, devreye alınması, konu?landırılması ve kurtarılması gibi olanaklarla donatılmı?, acık deniz hava ussu gorevi goren bir sava? gemisidir . ^[1] Ucak gemileri genellikle deniz kuvvetinin yerel uslere ba?lı kalmadan hava gucunu dunya capında yansıtmasına olanak sa?ladıkları icin filonun hattıharp gemisi konumundadır. Yirminci yuzyılın ba?larında ortaya cıkan ucak gemileri, balonları konu?landırmak icin kullanılan ah?ap gemilerden; cok sayıda avcı uca?ı , saldırı uca?ı , helikopter ve di?er ucak turlerini ta?ıyan nukleer enerjili sava? gemilerine donu?tu. Ucak gemilerinden sabit kanatlı sava? helikopteri ve bombardıman ucakları gibi daha a?ır ucaklar fırlatılmı? olsa da bu ucaklar tekrar ba?arılı bir ?ekilde bir ucak gemisine ini? yapamadı. Diplomatik ve taktiksel gucu, hareketlili?i, ozerkli?i ve araclarının ce?itlili?i ile ucak gemisi genellikle modern sava? filolarının merkezinde yer alır. Taktik veya stratejik olarak, bir filonun amiral gemisi rolundeki zırhlı gemilerin yerini aldı. En buyuk avantajlarından biri, uluslararası sularda yelken acarak, herhangi bir toprak egemenli?ine mudahale etmemesi ve boylece ucuncu taraf ulkelerden ust ucu? izni alma ihtiyacını ortadan kaldırması, ucakların surelerini ve transit mesafelerini azaltması ve dolayısıyla muharebe bolgesinde bulunma suresini onemli olcude artırmasıdır. Yeniliklerin de sayesinde dron ucak gemileri de uretilmeye ba?landı.

Genel Ozellikleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hız, ucak gemileri icin onemli bir varlıktır, cunku dunyanın herhangi bir yerine hızlı bir ?ekilde yerle?tirilmeleri gerekir ve du?man kuvvetleri tarafından tespit ve hedeflenmeden kacınmak icin yeterince hızlı olmalıdır. Nukleer denizaltılardan kacınmak icin 30 deniz milinden daha hızlı olmalılar.
Ucak gemileri, cok fazla guverte odasına ihtiyac duydukları icin en buyuk sava? gemileri arasındadır.
Geleneksel olarak, bir ucak gemisinin en az guc projeksiyonu ve deniz kontrol gorevleri yapabilen bir gemi olması gerekiyordu.
Bir ucak gemisi hava muharebe grubunu verimli bir ?ekilde calı?tırılabilmelidir. Bu, sabit kanatlı jetlerin yanı sıra helikopterleri de ele alması gerekti?i anlamına gelir. Bu, kısa kalkı? / dikey ini? operasyonlarını desteklemek icin tasarlanmı? gemileri de icerir.

Tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1900'lu yıllarda Wright karde?lerin insanlı ucu?u ke?fetmelerinden kısa bir sure sonra ucaklar gittikce onem kazanmı?lardır. Her yeni sava? aleti gibi ba?langıcta hor gorulen bu aletler, kullanı?lılıkları kanıtlandıktan sonra surekli daha fazla onem kazanmı?lardır.

Ancak ucakların ini?i ve kalkı?ı icin gereken pistlerin sadece karada olması kullanımlarını kısıtlıyor, komutanlar icin sorun cıkartıyordu. Ayrıca ucaklar, gemiler icin de bir sorundu. Hem ucakları ta?ıyabilmek hem de du?man gemilerine kar?ı kullanabilmek icin ucak gemileri icat edildi.

I. Dunya Sava?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?lk ucak gemisi calı?maları, I. Dunya Sava?ı 'ndan da eskiye dayanır. Ce?itli de?i?ikliklere u?ratılıp ucak gemisine donu?turulen USS Pennsylvania 'ya inen Eugene Ely boylelikle bir yenili?i gercekle?tirip tarihe geciyordu (Kasım 1910).

Ancak ilk ucak gemisi unvanı HMS Ark Royal 'a bah?edilmi?ti. Aslen bir ticaret gemisi olan bu gemi, USS Pennsylvania 'da oldu?u gibi ce?itli de?i?ikliklere u?ratılarak uzerine ucakların ini? ve kalkı?larını yapabilece?i bir pist eklenmi?tir. 1914'te denize inen bu gemi, I. Dunya Sava?ında Canakkale Cephesinde de bulunmu?tur.

?lk ucak gemileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

HMS Argus
(1918'de hizmete girdi, Birle?ik Krallık )
USS Langley (CV-1)
(1920'de hizmete girdi, Birle?ik Devletler )
Ho?o
(1922'de hizmete girdi, Japon ?mparatorlu?u )

II. Dunya Sava?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ucak gemileri, I. Dunya Sava?ı 'ndakinin aksine II. Dunya Sava?ı 'nda cok onemli bir rol oynamı?tır. Genel kanıya gore ucak gemileri II. Dunya Sava?ı'nın akı?ını tamamıyla de?i?tirmi?tir. ?oyle ki, 1941 yılındaki surpriz Japon baskını ( Pearl Harbor Saldırısı olarak bilinir) 380 kadar uca?ın saldırısı ile gercekle?ip Amerika Birle?ik Devletleri'nin II. Dunya Sava?ı'na muttefikler tarafında katılması ile guc dengesinin bir anda muttefikler tarafına do?ru yonelmesine neden olmu?tur. Pasifik Cephesi 'nde Amerikan ordusu ile Japon ordusu sava?ın sonuna kadar amansızca dovu?mu?, ucak gemileri ise ?uphesiz en buyuk rolu oynamı?tır.

Nukleer Ucak Gemileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

II. Dunya Sava?ı'nın bitimi ile dunya yeni daha once olmamı? bir ?eyle, So?uk Sava?la kar?ıla?mı?tı. Nukleer enerjinin ke?fi ile dunya denizlerinde yol alan gemilerin menzilleri 20-30 yıl boyunca hic yakıt yenilemeden ilerleyebilecek kademeye getirilmi?ti. ?lk nukleer ucak gemisi olan USS Enterprise , dunya denizlerinde Amerikan Donanması 'nın goz bebe?i olmu?, Sovyetler Birli?i 'ne kar?ı giri?ilen so?uk sava?ta onemli bir psikolojik olarak ustunluk sa?lamı?tır. ^[2]

Gunumuzde [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Gunumuzde ucak gemileri yeni bir kademeyle, Super Ucak Gemileri kademesiyle denizlerde hakimiyetini surdurmektedir. Ba?ı ceken Amerika Birle?ik Devletleri dahil 10 ulke; bugun ce?itli boyutlarda ucak gemilerine sahiptir.

Amerika Birle?ik Devletleri , bircok ucak gemisi filosunu dunyanın ce?itli denizlerinde konu?landırmı?tır (Bunlardan en bilineni Akdeniz'de konu?lu 6. Filo 'dur).

Aktif kullanıcılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Amerika Birle?ik Devletleri : 11 adet aktif hizmette ( Nimitz , Dwight D. Eisenhower , Carl Vinson , Theodore Roosevelt , Abraham Lincoln , George Washington , John C. Stennis , Harry S. Truman , Ronald Reagan , George H.W. Bush ve Gerald R. Ford ) 2020'de John F. Kennedy ucak gemisinin hizmete girmesi planlanmı?tır.
Rusya : 1 adet aktif hizmette ( Admiral Kuznetsov )
Tayland : 1 adet aktif hizmette ( HTMS Chakri Naruebet )
Fransa : 1 adet aktif hizmette ( Charles de Gaulle (R 91) )
?talya : 2 adet aktif hizmette ( Cavour (550) ve Giuseppe Garibaldi (551) )
?spanya : 1 adet aktif hizmette ( Juan Carlos I (L61) )
Hindistan : 1 adet aktif hizmette ( INS Vikramaditya (R33) ) ve Aralık 2018'de INS Vikrant (R11) hizmete girmesi planlanmı?tır.
Brezilya : 1 adet aktif hizmette ( Atlantico )
Cin : 1 adet aktif hizmette ( Liaoning ) ve 2019-2020 yılları arasında Type 001A sınıfı 1 adet ucak gemisi hizmete girmesi planlanmı?tır.
Turkiye 1 adet aktif hizmette ( TCG Anadolu ) ve aynı sınıfta Trakya gemisi hizmete girmesi icin calı?malar yurutulmektedir.

Gelecek alımlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Krallık : Queen Elizabeth sınıfı 2 adet ucak gemisinin 2020'de hizmete girmesi planlanmı?tır. ^[3]

Eski Kullanıcılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Gunumuz ucak gemileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Giuseppe Garibaldi ( ?talya )
Charles de Gaulle ( Fransa )
Admiral Kuznetsov ( Rusya , Montro Antla?ması 'nı ihlal etmeden Bo?azları gecmek icin ucak gemisi yerine "a?ır ucak kruvazor" olarak sınıflandırıldı.)
Gerald R. Ford ( ABD , 2017'de hizmete girmesi planlanıyor.)
Queen Elizabeth ( ?ngiltere , 2020'de hizmete girmesi planlanan Queen Elizabeth sınıfı ucak gemisi.)
USS Nimitz ( Amerika Birle?ik Devletleri )
INS Vikrant

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ "Aircraft carrier" , Dictionary , Reference, 19 ?ubat 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 3 Ekim 2013
^ "The Legacy of Ships Named Enterprise | The Sextant" . usnhistory.navylive.dodlive.mil . 15 Ocak 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ocak 2021 .
^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 12 ?ubat 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Nisan 2020 .

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons 'ta Ucak gemisi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur.

[1] "Aircraft carrier" , Dictionary , Reference, 19 ?ubat 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 3 Ekim 2013

[2] "The Legacy of Ships Named Enterprise | The Sextant" . usnhistory.navylive.dodlive.mil . 15 Ocak 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ocak 2021 .

[3] "Ar?ivlenmi? kopya" . 12 ?ubat 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Nisan 2020 .

[1]

[2]

[3]