Turk Kurtulu? Sava?ı'nda Amerika Birle?ik Devletleri

I. Dunya Sava?ı 'nda Osmanlı ?mparatorlu?u , ?ttifak Devletleri ; Amerika Birle?ik Devletleri ise ?tilaf Devletleri yanında yer aldı ama birbirlerine sava? ilan etmediler. Fakat ABD , Canakkale Sava?ı sırasında ?tilaf Devletleri 'nin sava? malzemelerini ta?ıyordu. ^[1]

I. Dunya Sava?ı sonunda Osmanlı ?mparatorlu?u yenilince ve Mondros Mutarekesi imzalanınca ?tilaf Devletleri ; ?stanbul , Marmara ve yeni kurulacak Buyuk Ermenistan 'nın Amerikan mandasına girmesini istediler. ^[2]^[3] Hatta butun Anadolu 'nun ABD'nin kontrolunde bir tek manda halinde olması fikri ortaya konuldu. ^[3] ABD 'nin maskeli sava?ma nedeni; Turkiye 'deki misyoner kurulu?ları, Amerikan enstituleri ve onların faaliyetlerine son verilmemesi icindi. ^[4]

ABD , ?tilaf Devletleri 'ne Osmanlı 'nın Anadolu 'da kalan topraklarının i?galinde yardımcı oldu. ABD 'nin i?gale yardımı lojistik destekle sınırlı kalmadı. ABD, ?zmir'in i?galine USS Arizona ve uc tane sava? gemisiyle koruma sa?ladı. ^[5] 7 Haziran 1922'de Yunan sava? gemileri (Aralarında Averof zırhlı kruvazoru bulunuyordu.) ve ABD sava? gemileri USS Sands, USS McFarland ve USS Sturtevant Rum cetelerine destek olmak icin Samsun ve Trabzon 'u bombaladılar. ^[6] Gemilerin Samsun 'a 400 top atı?ı yapmalarına kar?ın Turkler , bir tek topla sadece 25 atı?la kar?ılık verebildi. ^[7] Samsun 'un bombalanmasında dort Turk oldu ve uc Turk yaralandı. Ayrıca ?ehirde buyuk oranda maddi hasar meydana geldi ve onlarca bina da oturulamaz duruma geldi. ^[7]

Sava? gemileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1908 -1923 arası Turk denizlerinde operasyon yapan cok sayıda ABD sava? gemisi oldu. Bunların ba?lıcaları: ^[8]

USS Scorpion : 1908-1923 arası surekli ?stanbul'da bulunan komuta ve istihbarat gemisidir. ^[9] Canakkale Sava?ı sırasında bile istihbarat gecti?ini gosteren rapor bulunmaktadır.
USS Alden (DD-211) : 24 Ekim 1918 ve 14 Mayıs 1919 tarihleri arasında ?stanbul ve Samsun limanlarında bulunan Amerikan sava? gemisi.
USS Arizona (BB-39) : 1918 ve 1919 yıllarında ?zmir , ?stanbul ve Batum limanlarında bulunmu? Amerikan sava? gemisi.

USS Noma (SP-131) : 1918 ve 1919 yıllarında ?stanbul limanında bulunmu? Amerikan filosunun buharlı yatı.
USS Martha Washington (ID?3019) : 1919 Eylul ve Ekim aylarında ?stanbul limanında bulunmu? Amerikan Filosu'na ait askeri yuk gemisi. Unlu Harpord Raporu, 16 Ekim 1919'da bu gemide hazırlanmı?tır.
USS Dyer (DD-84) : 1919 yılında ?zmir'in i?galinde ve sonra ?stanbul'da bulunan Amerikan sava? gemisi (destroyer).
USS Du Pont (DD-152) : 1919-1920 yılında ?stanbul limanında bulunmu?tur.
USS Whipple (DD-217) : 1920 yılında ?stanbul'da bulunmu?tur.
USS Roper (DD-147) : 1920 yılında ?stanbul , Samsun , Trabzon ve Batum limanlarında bulunan sava? gemisidir.
USS Gregory (DD-82) : ??gal sırasında ?zmir 'de ve 1920 yılında ?stanbul , ?zmir ve Batum 'da bulunan sava? gemisidir.
USS Luce (DD-99) : ??gal sırasında ?zmir 'de ve 1920 yılında ?stanbul ve Karadeniz 'de bulunan sava? gemisidir.
USS Manley (DD-74) : ??gal sırasında ?zmir'de ve 1920 yılında ?stanbul ve Karadeniz 'de bulunan sava? gemisidir.
USS Tattnall (DD-125) : 1920 yılında ?stanbul limanında bulunan sava? gemisidir.
USS Humphreys (DD-236) : 1920-1921 yılında ?stanbul , Marmara ve ?zmit Korfezi 'nde bulunan sava? gemisidir.
USS Sands (DD-243) : 1920-1922 yılında ?stanbul, Samsun , Trabzon ve Batum limanlarında bulunan sava? gemisidir. 7 Haziran 1922'de Samsun'u bombalayan i?gal gemileri arasında yer aldı. Komutanı R.L.Ghormley.
USS Sturtevant (DD-240) : 1922-23 yıllarında amiral gemisi. Komutanı Haas, yardımcısı Lanphier. Oncekilere ek olarak 28 Eylul 1922 tarihinde ABD Ba?kanı tarafından gonderilen on iki gemiden biridir. ^[10] Bunlar, Lozan Antla?ması bitimine kadar bolgemizde kalacaklardı. 1922 Noel kutlamalarının bu gemi ?zmit Limanı'nda iken yapıldı?ı verilen ekteki belgelerde listeyle beraber bulunmaktadır.
USS Fox (DD-234) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS McFarland (DD-237) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Kane (DD-235) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Hatfield (DD-231) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Gilmer (DD-233) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Hopkins (DD-249) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Overton (DD-239) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS King (DD-242) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Barry (DD-248) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Goff (DD-247) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan sava? gemisidir.
USS Bainbridge (DD-246) : USS Sturtevant ile gelen grupta bulunan Amerikan gemisi. 16 Aralık 1922'de Ye?ilkoy acıklarında yanan "Vinh-Long" adlı Fransız ta?ıma gemisinden 482 ki?iyi kurtaran Amerikan sava? gemisi. Bunun uzerine geminin kumandanı Binba?ı Walter Atlee Edwards'a ABD 'nin en yuksek madalyası olan Onur Madalyası (Medal of Honor) ve Fransız ni?anı Legion d'honneur verildi. ^[11]
USS Bridge : USS Sturtevant ile gelen sava? gemileri icin destek gorevinde olan Amerikan destek gemisi.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons 'ta U. S. Naval Detachment in Turkish Waters ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hulki Cevizo?lu, 1919'un ?ifresi (Gizli ABD ??galinin Belge ve Foto?rafları) , Ceviz Kabu?u Yayınları, Aralık 2007, ISBN 9789756613238 .

^ a.g.e. Cevizo?lu, sayfa 54
^ New York Times (Ar?iv), British would keep Sultan in Europe - Want him to retain the semblance of Power in Constantinople 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 20 Mayıs 1919
^ ^a ^b New York Times (Ar?iv), Turkish tangle is still unsolved 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 26 Mayıs 1919
^ Mine Erol, Birinci Dunya Sava?ı Arifesinde Amerika'nın Turkiye'ye Kar?ı Tutumu , Bilgi Basımevi, Ankara, 1976, sayfa 67
^ New York Times, Smyrna is taken away from Turkey 5 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 17 Mayıs 1919
^ a.g.e. Cevizo?lu, sayfa 66
^ ^a ^b a.g.e. Cevizo?lu, sayfa 77
^ a.g.e. Cevizo?lu, sayfa 64-65
^ "USS Scorpion" . navsource.org. 8 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Eylul 2022 .
^ "?zmir'in Kurtulu?undan Sonra Gonderilen On ?ki ABD Gemisi" . 8 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Eylul 2022 .
^ Department of the Navy - Naval Historical Center, Burning of the French Transport Vinh-Long, 16 December 1922 18 A?ustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

[1] .g.e. Cevizo?lu, sayfa 54

[nyt-2] New York Times (Ar?iv), British would keep Sultan in Europe - Want him to retain the semblance of Power in Constantinople 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 20 Mayıs 1919

[nyt1-3] New York Times (Ar?iv), Turkish tangle is still unsolved 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 26 Mayıs 1919

[4] Mine Erol, Birinci Dunya Sava?ı Arifesinde Amerika'nın Turkiye'ye Kar?ı Tutumu , Bilgi Basımevi, Ankara, 1976, sayfa 67

[5] New York Times, Smyrna is taken away from Turkey 5 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 17 Mayıs 1919

[6] .g.e. Cevizo?lu, sayfa 66

[hulki1-7] .g.e. Cevizo?lu, sayfa 77

[8] .g.e. Cevizo?lu, sayfa 64-65

[9] "USS Scorpion" . navsource.org. 8 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Eylul 2022 .

[10] "?zmir'in Kurtulu?undan Sonra Gonderilen On ?ki ABD Gemisi" . 8 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Eylul 2022 .

[11] Department of the Navy - Naval Historical Center, Burning of the French Transport Vinh-Long, 16 December 1922 18 A?ustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]