Turk bayra?ı
|
---|
|
|
|
Kullanan(lar)
| Turkiye
,
Osmanlı ?mparatorlu?u
|
---|
Kabul tarihi
| Osmanlı
donemi: 1844
Turkiye
donemi: 29 Mayıs 1936
|
---|
Lakabı
| Ay yıldız, al bayrak, al sancak.
|
---|
Tipi
| Ulusal ve resmi bayrak
|
---|
Oran
| 2:3
|
---|
Tasarım
| Kırmızı arka plan uzerine beyaz hilal ve be? ko?eli yıldız.
Renkler
|
---|
Kullanımı
| Ulusal bayrak ve sancak
|
---|
Turk bayra?ı
,
Turkiye Cumhuriyeti
'nin ulusal ve resmi
bayra?ıdır
.
[1]
Al renkli
zemin uzerinde
beyaz
hilal ve yıldız
ile olu?mu? bayrak ilk olarak 1844 yılında
Abdulmecid
donemindeki
Tanzimat
surecinde kabul edilmi?, Cumhuriyet doneminde 29 Mayıs 1936'da
2994 Sayılı Turk Bayra?ı Kanunu
ile
Turkiye Cumhuriyeti
'nin ulusal bayra?ı olarak kanunla?mı?tır. 22 Eylul 1983'te
2893 Sayılı Turk Bayra?ı Kanunu
ile bayrak olcutleri belirlenmi? ve bayrak son halini almı?tır.
Efsaneye gore bayraktaki al, kan kırmızısıdır ve ?ehitlerin dokulen kanlarını temsil eder. Gece yarısı bu kanların uzerine yansıyan hilal bicimindeki ay ve bir yıldızla beraber Turk bayra?ının goruntusu olu?ur. Bu efsanenin 1389 yılında meydana gelen
I. Kosova Muharebesi
'nde gercekle?ti?i soylenmektedir.
[2]
Ayrıca
?stiklal Mar?ı
'nın birinci, ikinci ve onuncu kıtalarında Turk bayra?ından bahsedilir.
Osmanlı ?mparatorlu?u
'ndan onceki Anadolu
Turk devletlerinde
kullanılan bayrak renk ve sembolleri hakkında yeterli bir bilgi yoktur. Turk bayra?ı ilk olarak
Anadolu Selcuklu
hukumdarı
II. Mesud
tarafından
Osman Bey
'e gonderilen beyaz renkli sancak olarak gorulur.
[3]
15. yuzyıldan sonra al bayrak
I. Selim
donemindeki
Caldıran Muharebesi
'nde ise ye?il bayrak kullanılmaya ba?lanmı?tır. Turk bayra?ına en yakın ?ekle ise
III. Selim
doneminde rastlanır. Bu bayrakta hilal ile birlikte sekiz ko?eli yıldız kullanılmı?tır. Sekiz ko?eli yıldız ?ekil bilimine gore zafer anlamı ta?ımaktadır. 1844 yılında
Abdulmecid
donemindeki Tanzimat surecinde bayraktaki yıldız be? ko?eli ?eklini almı?tır. Be? ko?eli yıldız insanı sembolize etmektedir.
Saltanatın kaldırılması uzerine 29 Mayıs 1936 tarihinde bayra?ın ?ekli kesin bir ?ekilde tayin edilmi?tir. 28 Temmuz 1937 tarihli, 27175 sayılı "Turk Bayra?ı Nizamnamesi Kararnamesi" ile de Turk bayra?ının kullanılı?ı duzenlenmi?tir.
|
ile ilgili metin bulabilirsiniz.
|
Turkiye Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulunun
, 25 Ocak 1985 tarih ve 85/9034 numaralı "Turk Bayra?ı Tuzu?u" kararının 4. maddesinde, bayra?ın boyutları belirlenmi?tir.
Kısaltma
|
Olcu
|
Oran
|
G
|
Geni?lik
|
1
|
A
|
Dı? ay merkezinin uckurluktan mesafesi
|
1/2 G
|
B
|
Yıldız dairesinin kutru (capı)
|
1/4 G
|
C
|
Ayın ic ve dı? merkezleri arası
|
1/16 G
|
D
|
Ayın ic dairesinin kutru (capı)
|
0.4 G
|
E
|
Yıldız dairesinin, ayın ic dairesinden olan mesafesi
|
1/3 G
|
F
|
Ayın dı? dairesinin kutru (capı)
|
1/2 G
|
L
|
Boy
|
1.5 G
|
M
|
Uckurluk geni?li?i
|
1/30 G
|
Not: Bayrak geni?li?i ne olursa olsun
(G)
emsali de?i?mez.
|
Turk bayra?ının kırmızı rengi, RGB renk modelinde %89 kırmızı, %3.9 ye?il ve %9 mavi (onaltılık renk kodu #E30A17) ile olu?ur. CMYK renk modelinde ise %0 siyan, %95.6 magenta, %89.9 sarı ve %11 siyah olarak olu?ur. Bu renk, 356.4 derece hue acısı, %91.6 doygunluk ve %46.5 acıklık de?erlerine sahiptir. Turk bayra?ındaki kırmızı renk (Al olarak da tanımlanır.) canlı tonlarda bir kırmızıdır ve bu renk, #FF142E ile #C70000 renklerinin karı?tırılmasıyla elde edilebilir. En yakın web rengi #d11919 koduyla yer alır.
|
Kırmızı
|
Beyaz
|
RGB
|
227-10-23
|
255-255-255
|
CMYK
|
0, 96, 90, 11
|
0, 0, 0, 0
|
Hexadecimal
|
#E30A17
|
#FFFFFF
|
Kanuna gore, Turk Bayra?ı, yırtık, sokuk, yamalı, delik, kirli, soluk, buru?uk veya layık oldu?u manevi de?eri zedeleyecek herhangi bir ?ekilde kullanılamaz. Resmi yemin torenleri dı?ında her ne maksatla olursa olsun, masalara, kursulere ortu olarak serilemez. Oturulan veya ayakla basılan yerlere konulamaz. Bu yerlere ve benzeri e?yaya Bayra?ın ?ekli yapılamaz. Elbise veya uniforma ?eklinde giyilemez. Hicbir siyasi parti, te?ekkul, dernek, vakıf ve tuzukte belirlenecek kamu kurum ve kurulu?ları dı?ında kalan kurum ve kurulu?un amblem, flama, sembol ve benzerlerinin on veya arka yuzunde esas veya fon te?kil edecek ?ekilde kullanılamaz. Turk Bayra?ına sozle, yazı veya hareketle veya herhangi bir ?ekilde hakaret edilemez, saygısızlıkta bulunulamaz. Bayrak yırtılamaz, yakılamaz, yere atılamaz, gerekli ozen gosterilmeden kullanılamaz.
[4]
Kanuna muhalefet edenler, bir yıldan uc yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
[2]
Turk bayra?ı, tum kamu kurum ve kurulu?larında surekli goklerde ve makamların masalarında yer almaktadır.
Askeri uniformalarda bayrak, ya sa? omuz uzerinde ya da uniformanın on tarafında bir yamada goruntulenir. Kasklar da on veya yan taraflarında arma ta?ıyabilir. Ucu? kıyafetleri, deniz kuvvetleri uniformaları,
Jandarma
uniformaları ve di?erleri, bayra?ı omuz yamalarında veya kasklarda ta?ırlar. Uniformaların yanı sıra bircok amblem ve yama, bayra?ı belirgin bir ?ekilde veya kucuk de?i?ikliklerle sergiler.
Bayrak,
milli bayramlar
ve anma gunleri gibi etkinliklerde ev, i?letme ve gokdelen gibi yapılara asılır. Ayrıca
televizyon kanalları
ekranın sa? veya sol ust ko?esine Turk bayra?ı ve
Mustafa Kemal Ataturk
portresi koyarlar.
Turkiye Cumhuriyeti
'nin kurucusu
Mustafa Kemal Ataturk
'un hayatını kaybetti?i
10 Kasım
gunu ulusal yas sebebiyle ulke genelinde bayraklar yarıya cekilir. Yas ilan edilmesi sebebiyle bayrakların yarıya cekilece?i di?er gunler
Cumhurba?kanlı?ı
tarafından belirlenir.
[5]
Ayrıca Turk bayra?ının milli ve manevi de?erini korumak icin ce?itli yasalar uygulamaya koyulmu?tur.
Bayrak devlet torenlerinde ve askeri cenazelerde onemli bir yer tutar. Bir cenaze bayra?ı her zaman hayatını kaybeden ki?inin tabutunun uzerine serilir ve askeri polis veya olunun yakınları tarafından ta?ınır. Askerler ve
Cumhurba?kanlı?ı Muhafız Alayı
da zaman zaman tabutu ta?ırlar. Bircok katılımcı da bayra?ı, hayatını kaybeden ki?inin resmiyle birlikte, yaka du?melerinde ta?ır.
Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde kullanımı
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti
Anayasası Bayrak Yasası'nın 5. maddesine gore "Turk Bayra?ı, Kıbrıs Turk Halkı'nın milli bayra?ı olarak kullanılır."
[7]
Aynı maddenin hukmune gore, Turk bayra?ı, Guvenlik Kuvvetleri'nin binalarından, Hukumet binalarından, kamu kurum ve kurulu?larının tesislerinden Kuzey Kıbrıs bayra?ıyla birlikte gondere cekilebilir. Aynı yasanın 10. maddesi, Turk bayra?ına hakaretleri yasaklarken, 11. madde bu hakaretlerin kasıtlı olarak gercekle?tirilmesi durumunda cezalandırılmasını ongormektedir.
[8]
Benzer ay-yıldız iceren bayrak ve forslar;
|
Wikimedia Commons'ta
Turk bayra?ı
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
ile ilgili metin bulabilirsiniz.
|