Svante Arrhenius
Svante Arrhenius, 1923
Do?um	Svante August Arrhenius 19 ?ubat 1859 Wik Kalesi , ?svec
Olum	2 Ekim 1927 (68 ya?ında) Stockholm , ?svec
Milliyet	?svecli
E?itim	Uppsala Universitesi Stockholm Universitesi
Oduller	Davy Madalyası (1902), Nobel Kimya Odulu (1903), Willard Gibbs Madalyası (1911), Franklin Madalyası (1920)
Kariyeri
Dalı	Fizik , Kimya , Fiziksel kimya
Calı?tı?ı kurumlar	Kraliyet Teknoloji Enstitusu
Doktora danı?manı	Per Teodor Cleve Erik Edlund
Doktora o?rencileri	Oskar Klein

Svante August Arrhenius , (d. 19 ?ubat 1859, Uppsala - o. 2 Ekim 1927, Stokholm ), ?svecli kimyacı ve fiziksel kimya biliminin kurucularından.

Hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1859 yılında ?svec 'in Uppsala kentinde ciftci ailesinde do?mu?tur. Cocuk ya?larından matemati?e ilgi gostermi?, daha sonra okulda biyoloji ve kimya dalları icin de yetene?ini sergiledi. 1876 yılında Uppsala Universitesi ′sine dahil olmu?, iki yıldan sonra oradan do?al bilimler lisans diploması ile mezun oldu. 1881 yılından itibaren Stokholm ′deki ?svec Kraliyet Bilimler Akademisi 'nde, Erik Edlund ′un rehberli?i ile elektri?in ozelliklerini o?renmek icin ara?tırmalar yapmı?tır.

Faaliyetleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu donemlerde elektri?in ozellikleri tamamen acık de?ildi. Alimlere kuru tuzların ve suyun temiz halde de?il, sadece karı?ımlar ?eklinde elektrik gecirdi?i biliniyordu. Arrenius ce?itli sıvıların elektrik iletkenliklerini yoklamak kararına gelmi?tir. Onun kanaatine gore, bazı maddelerin molekulleri sıvıda cozulmu? olurken iki veya daha cok parcacıklara parcalanır. Bu parcacıkları Arrenius iyon adlandırmı?tır. Her bir molekul neytal yuklense de, onun parcacıkları pozitif veya negatif yuklu olur. Orne?in, suda cozulmu? olmu? corba tuzunun molekulleri pozitif yuklu sodyum ve negatif yuklu klor bolumlerine parcalanır. Bu yuklu atomlar yalnızca sıvıda cozulmu? olan zaman elektrik iletkenli?ini sa?larlar. Elektrik enerjisini kendi sırasında ters yuklenmi? parcacıkları harekete geciriyor. Arrhenius'un acıklamasına gore tuzlar, cozelti olu?turduklarında, yuklu parcacıklara parcalanıyorlardı. Yıllar once Faraday bunlara iyon adını vermi?ti. Faraday, iyonların elektroliz prosesi sonucu ortaya cıkacaklarını du?unmesine ra?men, Arrhenius, elektrik akımı olmadan da tuz cozeltilerinin iyon icerebilece?ini oneriyordu. Bu nedenle, cozeltilerdeki kimyasal reaksiyonların, iyonlar arasındaki reaksiyonlar oldu?unu ileri suruyordu. Bu teori, zayıf elektrolitler icin bugun hala gecerlidir, fakat kuvvetli elektrolitlerin davranı?larını da bu teori kapsamına almak icin Peter J. W. Debye ve Erich Huckel 'in teoride bazı de?i?iklikler yapması gerekmi?tir. Bu ara?tırmaların sonucunda Arrenius 1884 yılında doktora tezi savunmu?tur. Fakat bir takım bilim insanları onun ara?tırmalarına ?uphe ettiklerinden Arreniusa du?uk dereceli doktor adı verilmi?tir. Bu sertifika ile onun universitede ders demek yetkisi yoktu. Fakat Arrenius bundan sarsılmadan ara?tırmalarını cap ettirerek, Avrupa′nın bir takım unlu alimlerine gondermi?tir. Unlu Almanyalı kimyacı Wilhelm Ostwald onun ara?tırmaları ile ilgilenerek, Upsalaya gelmi? ve Arreniusi Riga Politeknik Enstitusu 'ne davet etmi?tir. Alim sonraları ?svec Kraliyet Bilimler Akademisi 'nden stipendiya alarak, Avrupa 'ya bilimsel seyahate yollanma?ı ustun tutmu?tur. O, Riga, Vurtbursq′da, Qras′da ve Amsterdam 'da olmu?, burada ya?anan bilimsel ba?arılarla tanı?arak, calı?malarda yer almı?tır. Bu donemi onun bilimsel yaratıcılı?ının zirvesi olarak du?unulebilir. Oyle ki, Arrenius 1887 yılında daha sonra kendi adıyla elektrolit dissosaiya (elektrolitlerin sıvıda cozulmu? olan veya erime halinde iyonlara parcalanması) teorisini hazırlamı?, elektrolitlerin sıvı halde Vant-Hoff ve Raul kanunları ile olan uygunsuzluklarını anlatmı?, ayrıca tuzların hidrolizi teorisini i?lemi?tir. Ayrıca birkac onemli ke?fetmi?tir. Bunların arasında tepkilerin hızının sıcaklıktan ba?ımlılı?ının bulunmasının ozel bir yer tutmaktadır. Arrenius 1891 cilde Stokholm'e donerek, universitede fizik uzere leksiya demeye ba?lamı?, dort yıldan sonra profesor, iki yıl sonra ise rektor belirlenmi?tir. Butun bu donem boyunca, o ara?tırmaların ara vermeyerek, kendi adı ile adlanmı?tır elektrolit dissosasiya teorisini i?lemi?tir. Alim ayrıca, osmotik basınc (icten dı?a olan baskı) hakkında da ara?tırmalar yapmı?tır. Bu konuda tanınmı? kimyacı Jacobus Henricus van 't Hoff ′un teorisine dayanan Arrenius bu teoriyi derinle?tirmi?tir.

?ohret kazanması [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Arreniusun ara?tırmaları kendi doneminin bir takım tanınmı? bilim insanları, aynı zamanda unlu kimyacı Dimitri Mendeleyev tarafından ele?tirilmi?tir. Ona gore, cozum olunana ve evet cozen maddeler arasındaki kimyasal meseleleri dikkate almadan sırf fiziksel kurallar temelinde teori calı?mak olmazdı. Arreniusun ve Mendeleyevin fikirleri sonradan asitlerin proton teorisinde birle?tirilmi?ti.

Nobel Odulu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1903 yılında Svante Arrenius "hazırladı?ı elektrolit dissosasiya teorisinin kimya bilimine onemli hizmet gosterdi?ine gore" kimya Nobel odulune layık gorulmu?tu. ?svec Bilimler Akademisi adına konu?an akademik Terneblad onun ara?tırmalarının elektrokimyanın temelini koydu?unu belirtmi?, ayrıca Arreniusa ilk Nobel kimya laueratı Vant-Hoff ′un teorisini bitirdi?ine gore te?ekkur etmi?tir. Svante Arrenius fizi?in bircok alanında ara?tırmalar yapmı?, gune? radyasyonunun atmosfere etkisini, biosfer′deki ısı de?i?ikliklerinin nedenini, volkan aktifle?melerini o?renmi?, ayrıca immmun kimyası bilimi ile ilgili ara?tırmalar yapmı?tır. O, 1925 yılında Stokholm Universitesi'nden gitmi? ve Fizik-Kimya Nobel Enstitusu Direktor edinmi?ti. Arrenius burada omrunun sonuna kadar calı?mı?tır. Alim bir takım odullerle, Amerikan Kimya Derne?i'nin Hibbs, Londra Kraliyet Cemiyeti'nin Devi, Britanya Kimya Cemiyeti'nin Faraday madalyaları ile taltif edilmi?, bir takım bilimsel toplum ve universitelerin onursal uyesi secilmi?tir.

Olumu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1927 yılında Stokholm′de oldu ^[1]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]