Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Sputnik 2
(
Rusca
: Спутник-2),
dunya yorungesine
fırlatılan ikinci uydu.
Sovyetler Birli?i
tarafından 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan uydu, uzaya cıkan ilk canlı olan
Layka
adında bir kopek ta?ımaktaydı. 500 kg a?ırlı?ındaki uydu, 4 metre uzunlu?unda ve capı 2 metreydi. Uyduda ayrıca radyo
vericileri
, bir
telemetri
sistemi, bir
programlama
unitesi,
kabin
icin bir yenileme ve ısı kontrol sistemi ve bilimsel ekipmanlar bulunuyordu. Ayrı ve muhurlenmi? bir bolmeye ise
Layka
yerle?tirilmi?ti.
[1]
Teknik ve biyolojik bilgiler dunyaya Tral D telemetri sistemiyle, her
yorunge
turu anında 15 dakika boyunca aktarılmaktaydı.
Gune?ten
gelen radyasyon ve
kozmik ı?ınları
olcmek icin iki
ı?ıkolcer
mevcuttu.
[2]
Sputnik 2,
Sergey Korolyov
'un tasarım ofisinde "Prostey?iy Sputnik-2" yani "Basit Uydu-2" olarak adlandırılmı?tı.
[3]
103.7 dakika da bir tur attı?ı yorungesini, 212 x 1660 km caplarında bir elipsti. Sputnik 1'i ta?ıyan rokete benzer ?ekilde tasarlanan
ICBM
R-7
ile birlikte fırlatıldı. Sputnik 1'in aksine bu uydu kapsulunden ayırlmayacak ?ekilde programlandı.
[4]
Bu ?ekilde Layka icin fazladan koruma sa?layacaklardı.
Telemetri sistemi
duzenli olarak bilgi gonderirken yorungeye ula?tıktan hemen sonra kapsul icerisinde Layka'nın bulundu?u bolumun sıcaklı?ı 43 °C'ye ula?mı?tı. Layka ongorulenin aksine 10 gun de?il yalnızca birkac saat hayatta kalabildi. Sputnik 2, 162 gun boyunca yorungede kaldı ve 14 Nisan 1958 gunu yorungeden cıkarak dunyaya du?tu.
[5]
Uzaya cıkan ilk
canlı
olan
kope?in
adı aslında
Kudryavka
(Kucuk Kıvırcık)'ydı. Daha sonraları
bilim adamları
kope?e alı?tıkca ona
Layka
(Havlayan) adını taktılar. Tam olarak kokeni bilinmemekle birlikte Layka'nın
?skandinav ırkından
geldi?i du?unulmektedir. Yakla?ık olarak 6 kg a?ırlı?ındaki Layka icin uydunun icerisinde yatabilece?i kadar bir alan acılmı?tır.
[6]
Bir hava yenileme sistemi ona oksijen tedarik ederken;
yiyecek
ve
icece?i
de jel formunda verilmi?tir. Layka'nın uzerinde biyo-sinyallerini kaydetmek icin
elektrotlar
takılmı?; kucuk bir kese ba?lanarak da
biyolojik atıkları
toplanmı?tı. Tum bu ozenli calı?maya ve u?ra?lara ra?men telemetri sistemi daha yorungeye cıkı?ın ilk dakikalarında sıcaklı?ın 43 °C'ye ula?tı?ını gosteriyordu. Yorungede dorduncu tur atıldı?ında
biyometrik
sinyaller
olumsuz cevap vermeye ba?ladı. Layka'nın yorungede bir haftadan fazla kalaca?ı ongorulmu?tu fakat yalnızca birkac saat hayatta kalabildi. Rus kaynakları olumunu a?ırı sıcaklı?a ba?lı olarak geli?en kalp hızındaki artı?a ba?ladı.
[7]
[8]
Buna ra?men Layka, bilim adamlarına o zamanlar hayal dahi edilemeyecek olan turde bilgiler ile birlikte bir canlı
organizmanın
uzaydaki ya?amı hakkında cok detaylı veriler sundu.
Sputnik 2, Dunya'nın
radyasyon ku?a?ını
tam olarak saptadı ve
kuzey enlemlerinde
zayıfladı?ını kaydetti.
Avustralya
'da, Prof. Harry Messel, Sputnik 2'den gelen sinyalleri aldı ve istasyon gorevi ustelenmek isteyerek veriyi gondermek istedi fakat
Sovyetler
kodları payla?mayı reddedince,
Avustralyalılar
veriyi ta?ımaktan vazgecti. 1958 yılında,
Sputnik 3
ile beraber Sovyetler daha yardımcı ve daha birlikci davranmaya ba?ladılar.
- ^
"Russian Space Web"
10 Nisan 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. isimli web sitesi.
- ^
"Sputnik 2"
8 Nisan 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. - 2007
- ^
Siddiqi, Asif A..
Sputnik and the Soviet Space Challenge
, Gainesville, Florida. The University of Florida Press, 2003, p. 155.
ISBN 0-8130-2627-X
- ^
Zaloga, Stephen J..
The Kremlin's Nuclear Sword
, Washington. The Smithsonian Institution Press, 2002, p. 232.
ISBN 1-58834-007-4
- ^
Siddiqi, Asif A..
Sputnik and the Soviet Space Challenge
, Gainesville, Florida. The University of Florida Press, 2003, p. 174.
ISBN 0-8130-2627-X
- ^
"Sputnik 2"
21 Eylul 2015 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. Ulusal Bilim Merkezi - 2014'te eri?ilebilir duruma gelen veriler.
- ^
"Russian Space Web"
. 10 Nisan 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
2 Nisan
2016
.
- ^
"
"
Sputnik 2
"
"
. 8 Nisan 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
2 Nisan
2016
.