Sergey Prokudin-Gorski
tarafından cekilmi? renkli ?ehir manzarası
Sohum
(
Abhazca
: А??а/
Akva
;
Gurcuce
: ?????? /
Sohumi
;
Rusca
: Сухум/
Suhum
),
Karadeniz
kıyısında bulunan bir ?ehir.
[1]
Abhazya Ozerk Cumhuriyeti
'nin de ba?kentidir.
[1]
Osmanlı
donemindeki adı
Sohumkale
'ydi.
Sohum, liman ve tatil kenti olarak bilinirdi. Ayrıca
Sohum Dranda Havalimanı
hava ula?ımı icin mevcuttur. Plajları, otelleri, kaplıcalarıyla unluydu. Tarihsel botanik bahcesi 1840’ta kurulmu?tur. 1945-1954 arasında, Sovyet nukleer programlarının geli?tirildi?i bir fizik laboratuvarı bulunuyordu. Kı?ları ılık bir ılıman iklimi vardır.
Sohum, M.O 6. yuzyılda ''Dioskurias'' adıyla
Milet
'li bir
Yunan
kolonisi
olarak kuruldu. ?ehrin bu adı,
Yunan mitolojisi
'deki
Argonot
efsanesindeki Dioskouri olarak da adlandırılan ikiz karde?ler "Castor" ve "Polluks"'tan gelmi?tir. Bu donemde yerli kabilelerle Yunan kolonilerine ticaret yapılan onemli bir liman konumuna gelen yerle?im uzun sure refah icerisinde ya?adı. Yerle?imin oldu?u bolge M.O 2. yuzyılda
VI. Mithridates
tarafından
Pontus
topraklarına katıldı. Roma hakimiyetinde
Augustus
tarafından ?ehrin adı "Sebastopolis" olarak de?i?tirildi.
Plinius
ve
Arrianus
kentten "Sebastopolis" olarak soz ederken yerle?imin eski gorkemli gunlerinde olmadı?ını belirtmi?lerdir. 542 yılında
Sasanileri
'in eline gecmesinden once kent tahliye edilirken kalesi de yıkıldı. 565 yılında Bizans imparatoru
I. Justinianus
tarafından restore edilen kale ve ?ehir, Arap ordularının komutanı
Mervan
tarafından 736 yılında ele gecirilmesine kadar Bizans'ın
Kolhis
bolgesindeki onemli kalelerinden biri olmu?tur.
Daha sonra "Tskhumi" adıyla anılan yerle?im,
Abhazya Krallı?ı
doneminde yeniden restore edilmi?tir.
Cenevizliler
sayesinde Avrupa ile ticaretin sa?lanmasıyla 12. ve 13. yuzyıllarda geli?im gosteren kentin onemi daha da arttı. 15. yuzyılda bu krallı?ın yıkılmasından sonra Sohumkale,
Abhazya Prensli?i
’nin ba?ta gelen kentiydi. 1454 yılında Ceneviz kolonisi bulunan yerle?im Osmanlı kuvvetlerinin saldırısına u?ramı?, ?ehir ele gecirilememekle birlikte bazı Cenevizli tuccarlar esir alınmı?tır. Daha sonra Abhazya Prensli?i ile
Megrelya Prensli?i
arasında ceki?melere sahne olan yerle?im 1570 senesinde Osmanlı hakimiyetine girmi?tir. Osmanlı doneminde "Sohumkale" olarak adlandırılan yerle?im tahkim edilerek onemli bir kent oldu. Rus yanlısı Abhaz prenslerinin talebi uzerine baskına u?rayan ?ehir 1810 tarihine Rus donanması tarafından ele gecirildi. Bir sure Rus denetimindeki Abhazya Prensli?inden Shervashidze hanedanı tarafından idare edilen yerle?im, 1847 yılında liman ?ehri olarak tescil edildi. Shervashidze hanedanlı?ının Ruslar tarafından kaldırılmasıyla 1864 yılında kesin olarak
Rus ?mparatorlu?u
topraklarına katıldı.
1877-78 Osmanlı-Rus Sava?ı
'nda
Osmanlı donanması
,
Karadeniz
'in do?usunda
Rus ordusunun
gerisine sarkmak amacıyla 23 Mayıs 1877'de Sohum'a ba?arılı bir
cıkarma harekatı
icra etti ve bolgedeki Rus birliklerini ma?lup etti.
[2]
Bununla birlikte,
Rumeli
'deki cephenin ihtiyacları do?rultusunda buradaki birlikler 1877 Eylul'unde tahliye edilerek
Varna
'ya ta?ındılar.
[3]
1917 yılında gercekle?en
Rus Devrimi
sonrasında kaosun hakim oldu?u bolgede 1918 yılında kısa sureli
Bol?evik
egemenli?i goruldu. Daha sonra
Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti
ba?lı Abhazya Halk Konseyi ozerk yonetimine girdi. Yerle?im, 4 Mart 1921'de
Kızıl Ordu
tarafından ele gecirilerek Sovyet hakimiyetine katıldı. Daha sonra kurulan
Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
'nin 1921-1931 yılları arasında ba?kentli?ini yaptı. Bu cumhuriyetin kaldırılmasından sonra,
Gurcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
ba?lı
Abhazya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
'ne ba?kentlik yapmı?tır. 1989 yılında Abhaz ve Gurcu topluluklar arasında ya?anan etnik gerilim nedeniyle toplumsal karga?a ve sokak catı?malarına sahne oldu.
Gurcistan-Abhazya catı?ması
ve sonrasında 1992-93 yıllarında ya?anan sava?ta ?ehir buyuk olcude yıkıma sahne oldu. Gurcu ordusu tarafından pek cok yapı, Ulusal Kutuphane ve Devlet ar?ivleri yakıldı. Kent, sava?ın izlerini hala ta?ımaktadır.
Karadeniz kıyısında bulunan ?ehir, deniz seviyesinden 5?140 m rakımlarda kuruludur. Yerle?im nemli
Subtropikal iklim
(
Ilıman donencealtı iklimi
) ozelliklerine sahiptir. Kı?ları ılık, yazları ise sıcaktır.
Tiflis
'e demiryolu ile 405 km uzaklıktadır.
Soci
?ehrine demiryolu ile gunluk seferler duzenlenmektedir. ?ehirden 20 km uzaklıkta, gunumuzde yerel ucu?ların yapılabildi?i
Sohum Dranda Havaalanı
bulunmaktadır.
- ^
a
b
Nijman, Jan (2020).
Geography: Realms, Regions, and Concepts
(20. bas.). Wiley.
ISBN
978-1119607410
.
- ^
"?slam Ansiklopedisi, "Sohum" maddesi, Turk Diyanet Vakfı, Ankara (2019), c. EK-2, s.521"
. 2 Ocak 2023 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
14 Ocak
2023
.
- ^
"1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi - Donanma Harekatı", ATASE Yayınları, Ankara (1980), s.42-44
 |
Wikimedia Commons'ta
Sohum
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|