|
---|
|
|
|
|
Dı? yardım ve destek
|
|
Sorumlular
|
|
|
|
|
Rum Kırımı
veya
Rum Soykırımı
,
I. Dunya Sava?ı
esnası ve sonrasında
Osmanlı ?mparatorlu?u
topraklarında ya?anan, hukumetin ulkedeki
Rum
nufusa kar?ı uyguladı?ı politikayla ba?layan
[2]
etnik temizliktir
.
[2]
[3]
[4]
Bu politika cercevesinde ce?itli
katliamlar
, surgunler ve hak ihlalleri gercekle?tirildi.
[2]
Pontus
olarak bilinen Karadeniz bolgesindeki Rumların bir kısmı kırım sonucunda
Rusya
'ya kactı.
[3]
1923 yılında, kırım sonrasında
Turk Kurtulu? Sava?ı
sonucu Turkiye ve Yunanistan arasında yapılan
mubadeleyle
Anadolu Rumları Yunanistan'a gonderildi. Kırımın
soykırım
niteli?i ta?ıyıp ta?ımadı?ı konusunda uluslararası akademik camiada fikir birli?i yoktur.
[3]
Kırımda kac ki?inin oldu?u akademik bir tartı?ma konusudur ve donem kaynaklarındaki eksiklikler ve yanlılıklar olu sayısını belirlemeyi zorla?tırmaktadır.
[3]
Sava? ve katliamlar uzerine uzmanlı?ı olan siyaset bilimci
Rudolph Rummel
, ce?itli kaynaklardan derledi?i ve analiz etti?i verilerle kırımda 289.000 ila 450.000 Rum'un oldu?u sonucuna ula?tı.
[5]
Yusuf Hikmet Bayur
tarafından hazırlanıp
Turk Tarih Kurumu
tarafından yayımlanmı? olan
Turk ?nkılabı Tarihi
adlı kitapta 800.000
Ermeni
'nin yanı sıra 200.000
Rum
'un da
katl
ve tehcir yuzunden veya amele taburlarında oldu?une dair bilgi Yarbay Nihat'ın
bizim resmi kaynaklara gore de do?ru saymak gerekir
yazısıyla birlikte aktarılmaktadır.
[6]
Henry Morgenthau
, 200.000-1.000.000 Rum’un her yerde grup halinde toplanıp ic bolgelere da?ıtıldı?ını ancak,
Ermeniler
ile farklı olarak genel bir kırıma u?ramadıklarını aktarmaktadır.
[7]
Elefterios Venizelos
ise
Paris Barı? Konferansı
'nda 300.000 Rum'un yok edildi?ini ve 450.000 Rum'un Yunanistan'a sı?ındı?ını ileri surdu.
[3]
Turkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Ba?kanlı?ı
, resmi verilerinde Kurtulu? Sava?ı doneminde "Pontus ?syanı" ve "Kocgiri ?syanı" olarak adlandırılan olaylar sırasında
Sakallı Nurettin Pa?a
komutasındaki
Merkez Ordusu
tarafından oldurulen Rumların sayısının 11.181 ki?i oldu?unu iddia eder.
[8]
Yunan kaynaklarında, kırım ile ilgili ki?iler arasında,
Alman ?mparatorlu?u
'nun
Atina
Gesandter'i
Hans von Wangenheim
'in
?ansolye
Bernhard von Bulow
'e yolladı?ı rapordan alıntı yapılarak "Turk Ba?bakanı" "Sefker Pa?a"nın adı
[9]
ve Merkez "Kolordu"ya ba?lı bir kumandan "Mehmet Azit"in adı
[10]
anılmaktadır.
Arka plan
Kucuk Asya
, Batı Asya'nın batı bolgesini te?kil eden bir yarımada olup modern
Turkiye
Cumhuriyeti'nin bazı bolgelerini olu?turmaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, do?usunda Kafkasya ve
?ran
platosuna, guneydo?usunda Buyuk Suriye ve (Yukarı Mezopotamya), guneyinde Akdeniz, batısında Ege Denizi ve kuzeybatısında Balkan Yarımadasına uzanmaktadır. I. Dunya Sava?ı patlak verdi?inde Anadolu Turkler, Azeriler, Rumlar, Gurculer, Ermeniler, Kurtler, Zazalar, Cerkesler, Suryaniler, Yahudiler ve Lazları dahil eden nufusuyla etnik acıdan farklılık soz konusuydu.
[
kaynak belirtilmeli
]
Hukumetin Yunan nufusa kar?ı yuruttu?u kampanyanın
[
kaynak belirtilmeli
]
nedenleri arasında bu nufusun Osmanlı Devleti'nin du?manlarına yardım edece?i korkusu, bazı Turkler arasında var olan, bir modern
ulus devleti
olu?turmak icin modern Turk ulus devletinin butunlu?unu tehdit eden grupların devletin topraklarından temizlenmesi gerekti?ine dair inanc idi.
[11]
[12]
Bir Alman askeri ata?esine gore, Harbiye Nazırı ve Ba?kumandan Vekili
Enver Pa?a
Ekim 1915'te kendisinin sava? sırasında Ermeni Sorunu'nu cozdu?une inandı?ı aynı yontemle Yunan Sorunu’nu cozmek istedi?ini acıklamı?tır.
[13]
Olaylar
1914 yılının yaz mevsiminde hukumet ve ordu yetkilileri tarafından desteklenen
Te?kilat-ı Mahsusa
, askerlik ca?ında olan Trakya ve Batı Anadolulu Rum erkeklerini
amele taburlarına
aldırdı ve bunların yuz binlercesi oldu.
[14]
Yuzlerce mil mesafeden ?c Anadolu'nun icine sevkedilen bu askerler yol yapma, bina yapma, tunel kazma ve di?er saha calı?malarında istihdam edildi. Hastalık, kotu muamele veya muhafızlar tarafından oldurulmeleri nedeniyle sayıları buyuk olcude azaldı.
[15]
1914 yılının Kasım ayından itibaren Osmanlı yonetiminin Rum nufusa yonelik politikası de?i?ti ve zorunlu goclerle sadece
Rus sınırına yakın
Karadeniz bolgesinde ya?ayan Rum nufus hedef alınmaya ba?landı.
[16]
Rum erkeklerinin zorla askere alınması, genel nufusa yonelik katliamlar ve olum yuruyu?leri de dahil olmak uzere surgun ile tamamlandı.
[
kaynak belirtilmeli
]
Rum koy ve kasabaları Turkler tarafından ku?atılıp kom?ular tarafından yok edilecektir.
[
kaynak belirtilmeli
]
The Atlanta Constitution gazetesinde Rum multecilerin ifadesine gore, 1914 tarihinde ?zmir'in kuzeybatısında bulunan
Phokaia
(
Foca, ?zmir
)'da icerisinde rahip, ya?lı erkek ve cocuklarında oldu?u 100 Rum'un Turkler tarafından olduruldu?u ve cesetlerinin kuyulara atıldı?ı belirtilmi?tir.
[17]
Temmuz 1915'te Yunanistan'ın maslahatguzarı, surgunlerin Turkiye'deki Yunan milletine kar?ı yok etme sava?ı ve onların ?slam'a donmesini zorlamak icin uygulanan tedbirden ba?ka bir ?ey olmadı?ını ve bunun acık amacının da sava? bittikten sonra tekrar Avrupa'nın Hristiyanları korumak icin yapacak mudahalesini mumkun oldu?u kadar az kılmak oldu?unu acıkladı.
[18]
Birle?ik Krallık Dı?i?leri Bakanlı?ı gorevlisi George W. Rendel'e gore, 1918 yılına kadar ... 500.000'den fazla Rum surgun edildi ve orantılı olarak bunların az kısmı hayatta kaldı.
[19]
Hatıralarında, 1913 ve 1916 yılları arasındaki ABD'nin Osmanlı Devleti Buyukelcisi:
Her yerde Rumlar grup halinde toplatıldı ve Turk jandarmaların "koruması" altında ic bolgesine, buyuk kısmı yaya olarak, nakledildi. Kac ki?inin bu ?ekilde da?ıldı?ı kesin olarak bilinmemektedir, tahminler 200.000 ile 1.000.000 arasında de?i?ir.
diye yazdı.
[7]
14 Ocak 1917 tarihinde ?svec'in ?stanbul Buyukelcisi Cosswa Anckarsvard, Osmanlı Rumlarının surgun kararıyla ilgili ?u acil telgraf gonderdi:
Ozellikle bu surgunun yalnız erkeklerle sınırlı kalmayarak kadınlar ve cocuklara da geni?letildi?inden gereksiz zulum olarak gorunmektedir. Bunun surgun edilenlerin mulkiyetini kamula?tırabilmesini kolayla?tırmak icin yapıldı?ı du?unulmektedir.
[20]
Siyasi geli?meler
Soykırım tanımlaması 1990'lı yılların ba?ında Yunan siyasetci,
PASOK
eski Merkez Komitesi uyesi
Mihalis Haralambidis
'in onculu?unde yo?unluk kazanmı?, 1994'te Yunanistan parlamentosu
Vuli
'nin bir Pontus soykırımını resmen tanıması ile sonuclanmı?tır.
[21]
Ayrıca
ABD
'nin
New Jersey
,
[22]
Guney Karolina
,
[23]
Florida
,
[24]
Massachusetts
,
[25]
Pensilvanya
[26]
ve
Illinois
[27]
eyaletleri de bu soykırımı tanıdıklarını ilan etmi?lerdir.
?ddia sahiplerince 1998'de
Birle?mi? Milletler
nezdinde yapılan bazı giri?imler gunumuze kadar sonucsuz kalmı?tır.
[
kaynak belirtilmeli
]
Yunanistan resmi makamları duzeyinde ise, anılan parlamento kararı ile 19 Mayıs tarihi "Pontus Rum soykırımı"nı anma gunu ilan edilmi?tir.
[28]
Mayıs 2006 icerisinde
Selanik
'te art arda iki "soykırım anıtı" acılmı?tır. Bunların ilki 7 Mayıs'ta Selanik merkezindeki Ayasofya Meydanı'nda, ikincisi de
Selanik iline
ba?lı belediyelerden
Eleftherio-Kordelio
[29]
merkezi meydanında Aya Yorgi Kilisesi'nin tam kar?ısında dikilmi?, kuca?ında cocuk ta?ıyan bronz kadın heykelleridir. Turkiye acısından ilk tepki,
?zmir Buyuk?ehir Belediye
Ba?kanı
Aziz Kocao?lu
'nun imzasına hazırlanılan
?zmir
-Selanik
karde? ?ehir
sozle?mesini iptal etti?ini acıklamasıyla gelmi?tir.
[30]
?svec parlamentosu 2010 yılında 130'a kar?ı 131 oyla aldı?ı bir kararla Pontus Rum Soykırımı'nı
Ermeni
ve
Suryani
Soykırımları ile birlikte tanımı?tır.
[31]
?lgili filmler
Kaynakca
- ^
Jones 2010, s. 166: "An estimate of the Pontian Greek death toll at all stages of the anti-Christian genocide is about 350,000; for all the Greeks of the Ottoman realm taken together, the toll surely exceeded half a million, and may approach the 900,000 killed that a team of US researchers found in the early postwar period. Most surviving Greeks were expelled to Greece as part of the tumultuous 'population exchanges' that set the seal on a heavily 'Turkified' state."
- ^
a
b
c
Akcam, Taner
(2012).
The Young Turks' Crime Against Humanity: The Armenian Genocide and Ethnic Cleansing in the Ottoman Empire
. Princeton/Oxford: Princeton Universitesi Yayınları. ss. 105-119.
- ^
a
b
c
d
e
Sjoberg, Erik (2011).
"Battlefields of Memory: The Macedonian Conflict and Greek Historical Culture"
(PDF)
. Umea Universitesi. ss. 122-132. 4 Mart 2016 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 20 Mayıs 2017
.
The 2007 resolution of the International Association of Genocide Scholars (IAGS), recognising Greeks among the victims of genocide in Asia Minor, has provided the claim with some academic clout. However, this does not mean that the history it alludes to is well known and/or generally accepted as an undisputed case of genocide among the international and Greek scholarly community.
- ^
Schaller, Dominik J.; Zimmerer, Jurgen (2008). "Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies".
Journal of Genocide Research
.
10
(1). ss. 7-14.
doi
:
10.1080/14623520801950820
.
- ^
Rummel, R.J.
"Statistics Of Turkey's Democide Estimates, Calculations, And Sources"
.
Hawaii Universitesi
. 27 ?ubat 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
15 Nisan
2015
.
Table 5.1B
16 Mayıs 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
..
- ^
Yusuf Hikmet Bayur,
Turk ?nkılabı Tarihi
, Cilt: III 1914-1918 Genel Sava?ı, Kısım: IV Sava?ın Sonu, Turk Tarih Kurumu basımevi, Ankara, 1991,
ISBN 975-16-0331-5
, s. 787.
- ^
a
b
Henry Morgenthau,
Ambassador Morgenthau's Story
, Doubleday, Page & Company, Garden City, New York, 1919, p. 212.
- ^
T.C. Genelkurmay Ba?kanlı?ı Harb Tarihi Dairesi,
Turk ?stiklal Harbi, VI. Cilt, Ayaklanmalar
, 1974, s. 294.
- ^
"Greek News"
. 8 Kasım 2006 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
"The Hellenic Genocide"
. 17 Mayıs 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
Bloxham, Donald (2005).
The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians
, Oxford: Oxford University Press.
p. 150
17 Ocak 2013 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
Levene, Mark (1998).
Creating a Modern "Zone of Genocide": The Impact of Nation- and State-Formation on Eastern Anatolia, 1878?1923
, Holocaust and Genocide Studies, Volume 12, Number 3 Winter 1998, pp. 393?433. (
abstract
2 Ocak 2012 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.).
- ^
Ferguson, Niall
(2006).
The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West
, New York: Penguin Press,
ISBN 1-59420-100-5
, Penguin Press, p. 180
- ^
Hull, Isabel V. (2005).
Absolute Destruction: Military Culture and the Practices of War in Imperial Germany
, Ithaca: Cornell University Press, ss. 273.
- ^
King, William C. (1922).
King's Complete History of the World War: Visualizing the Great Conflict in all Theaters of Action 1914-1918
1 A?ustos 2012 tarihinde
Archive.is
sitesinde
ar?ivlendi
, The History Associates, Massachusetts, ss. 437
- ^
Akcam 2012, ss. 97.
- ^
Staff "
Massacre of Greeks Charged to the Turks
4 A?ustos 2012 tarihinde
Archive.is
sitesinde
ar?ivlendi
",
The Atlanta Constitution
, 17 June 1914, p. 1.
- ^
Avedian, Vahagn,
The Armenian Genocide 1915: From a Neutral Small State's Perspective: Sweden
, p. 40.
- ^
Rendel, G. W. (20 March 1922).
Foreign Office Memorandum on Turkish Massacres and Persecutions of Minorities since the Armistice
- ^
Avedian,
a.g.e.
, s.47.
- ^
"Μ. Charalambidis,
The Pontian Question in the United Nations
, book review by Theofanis Malkidis Ph. D., Democritus University of Thrace"
. 30 Mayıs 2007 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 14 Eylul 2010
.
- ^
"New Jersey Recognition"
. 15 Ocak 2008 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
"South Carolina Recognition"
. 15 Ocak 2008 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
Florida Recognition
5 Haziran 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.:
HR 9161 - Pontian Greek Genocide of 1914-1922
14 Mayıs 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
"Massachusetts Recognition"
(PDF)
. 10 Mart 2010 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
(PDF)
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
"Pennsylvania Recognition"
. 16 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
"Illinois recognition"
(PDF)
. 5 Mart 2009 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 14 Eylul 2010
.
- ^
"Bern'deki toplantıda 19 Mayıs ve Pontus Soykırımı konu?uldu Kaynak ==> http://www.demokrathaber.net/guncel/berndeki-toplantida-19-mayis-ve-pontus-soykirimi-konusuldu-h49188.html Demokrat Haber"
. 20 Mayıs 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 19 Mayıs 2015
.
- ^
Kar?ıyaka
'e atfen secilmi? olup,
Kordelyo
Kar?ıyaka
'nın
Yunanca
adıdır. Eleftherio-Kordelio ise "Ozgur Kar?ıyaka" anlamına gelir.
Selanik
'te,
Nea Menemeni
,
Nea Malgara
(Yeni Menemen, Yeni Malkara) gibi oralardan goc etmi? Rumların iskan ettirilmi? semtlerdir ve
Turkiye
'de de benzerleri bulunan isimler ta?ıyan yerle?imler mevcuttur. 1924'te
Kar?ıyaka
gocmeni Rumların iskan ettirildi?i
Nea Kordelio
beldesi olu?turulmu?, aynı yıl
Yunanistan
Ba?bakanı
Eleutherios Venizelos
'un ziyareti sebebine dayandırılarak Harmankoy'un adı, ba?bakanın adı
Eleftherio
ile de?i?tirilmi?, 1982'de de iki belediye kanunla birle?tirilerek
Eleftherio-Kordelio
ortaya cıkarılmı?tır.
[1]
21 Temmuz 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
"11 Mayıs 2006 tarihli
Milliyet
gazetesi"
. 18 Temmuz 2006 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Eylul 2010
.
- ^
"?svec de Ermeni tasarısını kabul etti, elci ca?rıldı"
. Zaman. 12 Mart 2010. 19 Haziran 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 14 Eylul 2010
.
Dı? ba?lantılar