Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Pogrom
veyahut
kıyın
[1]
;
dinsel
,
etnik
veya
siyasi
nedenlerle bir gruba kar?ı yapılan ?iddet hareketleridir.
[2]
Bu ?iddet hareketleri genellikle evleri, i? yerlerini veya ibadet yerlerini tahrip etmek, insanları dovmek, yaralamak, tecavuz etmek veya oldurmekten olu?ur. Bu deyim ilk olarak tarihin ce?itli donemlerinde
Yahudilere
kar?ı yapılan ?iddet hareketlerini tanımlamak icin kullanılmı?, sonra da anlamı di?er gruplara kar?ı yapılan benzer ?iddet olaylarını kapsayacak ?ekilde geni?letilmi?tir.
Pogrom kelimesinin aslı
Ruscadır
(
погром
), fakat Ruscadaki anlamı daha geneldir.
[3]
Ruscada her turlu toplu ?iddet olaylarına pogrom denir. Kelime buyuk ihtimalle bir Yahudi dili olan
Yidi?
yoluyla Batı dillerine ve
Turkceye
girmi?tir.
MO 167 yılında
Yahudilerle
Yunanlar
arasındaki
Makabi Ayaklanması
tarihte kayda gecmi? ilk pogromlardan biridir.
[4]
Haclı Seferleri
sırasında Avrupa'da ya?ayan Yahudilere kar?ı bircok pogrom yapılmı?tır: 1096 yılında
Fransa
ve
Almanya
'da, 1189?1190 yıllarında
?ngiltere
'deki (
Londra
ve
York
) pogromlar buna ornektir.
[5]
1543 yılında
Protestan
reformcu
Martin Luther
Von den Juden und iren Lugen
(Yahudiler ve Yalanları) adlı bir kitap yazmı?, kitleleri Yahudilere kar?ı ?iddete te?vik etmi?tir.
[6]
19.
ve
20. yuzyılda
Rusya'da Yahudilere kar?ı bircok pogrom yapılmı?, o yuzden 1880 ve 1914 yılları arasında 2 milyon civarında Yahudi, Rusya ?mparatorlu?u'ndan kacmak zorunda kalmı?tır. 1931 yılında
Selanik
'teki Yahudilere kar?ı Yunanlar tarafından bir pogrom yapılmı?tır. 1938 yılında Almanya'daki
Yahudi Soykırımı
'nın ba?langıcı sayılan
Kristal Gece
olayı pogromlara bir ornektir.
[7]
?stanbul
'da Yunanlara kar?ı yapılan
6-7 Eylul Olayları
da pogrom tanımına uymaktadır.
|
---|
Temel konular
| |
---|
Antisemitizm ve
| |
---|
?lgili konular
| |
---|
Dini antisemitizm
| |
---|
Antisemitik yasalar, politikalar
ve hukumet eylemleri
| |
---|
Antisemitik internet siteleri
| |
---|
Zulum
| |
---|
Antisemitizme kar?ı
calı?an kurulu?lar
| |
---|
Bolgelere gore
| |
---|
|
---|
|
Belirgin turleri
|
---|
Sosyal
| |
---|
Kulturlere yonelik
| |
---|
Dinlere yonelik
| |
---|
|
|
Politikalar
|
---|
Ayrımcı
| |
---|
Anti-ayrımcı
| |
---|
|
|
|
|