Marcus Julius Philippus
(d. 204 civarı -o. 249), ailesinin koklerinden dolayı
"Arap" Philip
olarak tanınan ve 244 - 249 yılları arasında tahta cıkan
Roma ?mparatoru
. Arabistan'ın
Havran
?ehrinde, gunumuz
Suriye'sinde
bulunan bir ?ehirde do?du.
244 yılının ?ubat ayında
III. Gordianus'un
olumunden sonra,
Praetorian Prefect
olan Philip iktidara geldi.
Sasani ?mparatorlu?u
ile kısa surede barı? goru?meleri yaptı ve senato tarafından onaylanmak uzere Roma'ya dondu. Onun hukumdarlı?ı sırasında, Roma ?ehri bin yılını kutladı. Arabistan'ın ba?kenti
Busra'da
da Actia-Dusaria ?enlikleri'ni ba?lattı.
[1]
Philip'in gencli?i ve politik kariyeri hakkında cok az ?ey bilinir. Yerel Roma vatanda?ı, belki de biraz nufuzlu bir adam olan
Julius Marinus
'un o?ludur. Annesinin adı bilinmemekle birlikte bazı kaynaklar
III. Gordianus
(238?244) yonetimi altında
Praetorian muhafızlar
mensubu
Gaius Julius Priscus
'un karde?i oldu?unu iddia ederler.
Philip,
Marcia Otacilia Severa
ile evlendi ve 238 yılında
Marcus Julius Severus Philippus
adında bir o?lu oldu.
243 yılında III. Gordianus'un Pers kralı
I. ?apur
'e kar?ı yuruttu?u sava? sırasında,
Praetorian Prefect
'i
Timesitheus
bilinmeyen bir nedenden dolayı oldu. Priscus'un tavsiyesiyle Philip Praetorian prefect'li?ine getirildi?inde iki karde?in niyeti genc imparatoru kontrol altında tutarak tum imparatorlu?un gayri resmi saltanat vekili olmaktı. Askeri bir bozgunun ardından 244 yılında Gordian III, hala tartı?ılan ?artlar altında oldu. Bazı iddialara gore Philip'in olumu suikasttı ancak di?er bir de?erlendirmeye gore ise (Pers bakı? acısıyla) carpı?malar sırasında olmu?tu. Sebep her ne olursa olsun, Philip Gordian'ın olumunden sonra imparatorlu?un bordo kaftanını ele gecirdi. Philip daha onceki imparatorluk iddiacılarının du?tu?u hatalara du?memek icin, hemen Roma'ya donmek ve
Roma Senatosu
'nda imparatorlu?unun guvenli?ini sa?lamayı istiyordu. Bu sebeple, Shapur I ile bir barı? antla?ması yaptı ve karde?ini do?u eyaletlerinin ola?anustu yetkili yoneticisi yaparak batıya hareket etti. Roma'da
Augustus
olarak onaylandı ve kucuk o?lu
Sezar
ve halefi olarak adlandırıldı.
Philip'in yonetimi,
Germen
kabilelerinin
Pannonia
eyaletine olan akını ve
Gotlar
'ın
Tuna
sınırındaki
Moesia
'yı i?gali (?imdiki
Sırbistan
ve
Bulgaristan
) ile ba?ladı. 248 yılında nihayet yenildiklerinde, Roma Lejyonları sonuctan belki de (e?er olmu?sa) ya?manın adaletsiz bolu?umunden dolayı memnun de?illerdi. ?syan kısa surede patlak verdi ve
Tiberius Claudius Pacatianus
birlikleri tarafından imparator ilan edildi. Ayaklanma bastırıldı ve
Gaius Messius Quintus Decius
eyaletin valisi olarak atandı. Gelecekteki deliller bunun bir hata oldu?unu ispat etti. Pacantius'un isyanı onun yonetimine kar?ı tek tehlike de?ildi; Do?uda Priscus'un bunaltıcı yonetimi ve do?u eyaletlerinden alınan a?ırı vergilere bir cevap olarak
Marcus Iotapianus
ba?ka bir ayaklanma ba?lattı. Bundan haric
Marcus Silbannacus
ve
Sponsianus
adında iki ki?i daha pek ba?arılı olmayan ayaklanma giri?imlerinde bulundular.
Nisan 248'de Philip, M.O. 753 yılında
Romulus
tarafından kurulan Roma'nın bininci yıl donumumu kutlamalarını yonetme onuruna eri?ti.
Yıl donumunu Roma'nın onuncu
saeculum
ile birle?tirdi (yakla?ık 110 yıllık bir roma zaman olcusu). O donemin kayıtlarına gore icinde goz alıcı oyunlar
ludi saeculares
ve teatral gosteriler olan festivaller muhte?emdi. Coliseum'da 1000'den fazla gladyator, iclerinde su aygırları, leoparlar, aslanlar, zurafalar ve bir gergedanın da bulundu?u yuzlerce egzotik hayvanı oldurduler.
[2]
Bu kutlamalar,
Asinius Quadratus
'un
Bin yılın hikayesi
adlı eserinde dahil birkac eserle edebiyatta da kendine yer buldu.
Festival ortamına ra?men lejyonlardaki ho?nutsuzluk artıyordu. 249 yılı baharında Tuna orduları tarafından imparator ilan edilen
Decius
(249?251), valit gecirmeden Roma'ya yurudu. Philip'in ordusu isyancılarla aynı yaz, ?imdiki
Verona
(
?talya
) yakınlarında kar?ıla?tı. Sava?ı Decius kazandı ve Philip ya sava?ırken oldu ya da yeni imparatoru mutlu etmek isteyen kendi askerleri tarafından bir suikast sonucu olduruldu. Decius'un kazandı?ı haberi Roma'ya ula?tı?ında Philip'in on bir ya?ındaki o?lu ve aynı zamanda halefi de olduruldu.
Daha sonraki soylentilere ve tarihci
Eusebius
'un
Ecclesiastical History
adlı eserine gore, Philip ilk
Hristiyan
Roma ?mparatorudur. Bu bilgi ?uphelidir cunku hem hicbir Hristiyan yazar bunu ima etmemi?tir hem de Philip saltanatı boyunca Roma imparatorluk dinini takip etmeye devam etmi?tir. Eusebius'un iddiasının nedeni belki de Philip'in Hristiyanlara gostermi? oldu?u ho?gorudur
[3]
.
- ^
Bowersock, Glen W., Roman Arabia, Harvard University Press, P. 121-122
- ^
Graham, T. (Yazar ve Yonetmen). (2000). The Fall [Televizyon dizisi bolumu]. In T. Graham (yapımcı), Roma: Guc ve ?eref. Military Channel.
- ^
Hıristiyanlık Tarihi
.
David F. Wright
. Yeni Ya?am Yayınları. 2004. s. 124.
ISBN
975 8318 86 1
.
|
Wikimedia Commons'ta
Philippus
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
---|
Principatus
MO 27-MS 235
| |
---|
Kriz
235-284
| |
---|
Dominatus
284-395
| |
---|
Batı Roma
395-476
| |
---|
Bizans
395-1204
| |
---|
?znik
1204-1261
| |
---|
Bizans
1261-1453
| |
---|
- E?ik
yazılanlar gaspcı ya da ortak imparatordur.
- *
Herakleios
doneminden itibaren Grekce resmi dil olmu?, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekce adları yazılmı?tır.
|