Osep Minaso?lu
do?um adıyla
Hovsep Minasyan
(26 ?ubat 1929,
?stanbul
- 6 A?ustos 2013, ?stanbul),
Turkiye Ermenisi
foto?raf sanatcısı. 1960'lı yıllarda donemin en buyuk foto?raf studyosu
Studyo Osep
'i kuran Minaso?lu, aralarında
Zeki Muren
,
Cuneyt Arkın
,
Turkan ?oray
,
Feri Cansel
ve
Yılmaz Guney
gibi bircok Ye?ilcam oyuncusunun foto?raflarını cekti. Turkiye'de ilk renkli foto?rafı ceken ve ilk renkli foto?raf baskısını yapan Minaso?lu, ?stanbul'un en eski studyo ve set foto?rafcılarından birisi olarak kabul edilmektedir.
Hovsep Minasyan, 26 ?ubat 1929 tarihinde ?stanbul'un
Fatih
ilcesine ba?lı
Samatya
semtinde dunyaya geldi.
[1]
Semtin uc ku?ak sakinlerinden Minasyan ailesinin dort cocu?unun en kucu?u olan Osep'in babası Yervant Minasyan, mahallenin en buyuk bakkaliyesinin sahibiydi. Babası oldukten sonra bakkal dukkanının idaresini annesi devraldı. Minaso?lu, anaokulunu ?talyan Rahibe Okulunda bitirdi.
[2]
O sırada yabancı bir okula devam edebilmek icin ilkokulu Turk okulunda bitirme zorunlulu?u getiren bir kanun cıktı?ı icin ilk ve orta o?renimini bir Turk okulunda tamamladı.
Saint Benoit Fransız Lisesine
devam ederken, ailesinin
Varlık vergisi
'ni odemekte gucluk cekmesi nedeniyle o?renimini yarıda bırakmak zorunda kaldı. 1935 yılında yururlu?e giren
Soyadı Kanunu
ile ailesi ve kendisinin soyadı "Minaso?lu" olarak de?i?ti.
[3]
1951 yılında
Kodak
?irketinin laborantlarından olan Joan Armes'in yanında calı?maya ba?ladı. Bu esnada
6-7 Eylul 1955 Olayları
patlak verince ?irket olaylardan cok buyuk zarar gordu ve devam edemez duruma gelip kapandı, Minaso?lu da i?ini kaybetmek zorunda kaldı.
[4]
Minaso?lu, gayrimuslimlere yonelik gercekle?tirilen baskı ve saldırılara dayanamayarak 1956 yılında elinde ?irketin referans mektuplarıyla Turkiye'den
Beyrut
'a hareket etti ve oradan da
Fransa
'nın ba?kenti
Paris
'e gitti.
[5]
Burada Profesyonel Foto?rafcılar Sendikası'na ba?lı okula devam etti ve Societe Romaphot adlı laboratuvarda calı?tı. Foto?rafcılı?ın inceliklerini ve puf noktalarını o?rendi ve cok onemli kimyager ve foto?rafcılarla calı?tı. Klasik foto?rafı da o?renen Minaso?lu, laboratuvar bilgisini en ust seviyeye cıkardı. Bunun yanında butun Avrupa'ya seyahat etme imkanı buldu ve kulturel ya?am bakımından oldukca verimli bir donem gecirdi. 1954'te ba?layan ve devam eden
Cezayir'in Fransa'ya kar?ı yuruttu?u ba?ımsızlık sava?ının
ardından Paris'te gocmenlere kar?ı ba?latılan
yabancı du?manlı?ı
, do?up buyudu?u ?stanbul'a ozlem duyması ve foto?rafcılık tekniklerinin ?stanbul’daki kullanımı ve popularitesinin artması sonucu Fransa'dan ayrılmaya karar verdi. Paris'te gecen altı yılın ardından 1962'de ?stanbul'a kesin donu? yaptı fakat geldi?i yerdeki ili?kilerini ve ba?lantılarını muhafaza etti.
[3]
?stanbul'a dondukten sonra
Sirkeci
'de ilk atolyesini actı. Bu donemde manzara foto?rafcılı?ına e?ilen Minaso?lu,
Anadolu
'yu gezdi ve Alman
Linhof
- SuperTechnica marka foto?raf makinesi ile iki binden fazla
kartpostalı
piyasaya cıkardı. Sirkeci'de i?ler buyumeye ba?layınca tek ba?ına yeti?emez hale geldi ve daha buyuk ve merkezi bir studyo acma kararı verdi.
[3]
Beyo?lu
?stiklal Caddesi
Huseyin A?a Camii
soka?ında toplam bin metrekarelik iki katlı "Studyo Osep" adlı foto?raf studyosunu kurdu.
1963 Kanlı Noel
,
1974 Kıbrıs Barı? Harekatı
ve
ASALA
'nın 1975'te ba?layan
Turk diplomatik temsilcilerine ve kurumlara duzenledi?i suikast ve saldırılar
sonucu artık Studyo Osep tabelası adı altında calı?malarını yurutemeyece?ini anlayan Minaso?lu, studyonun adını "Studyo Show" olarak de?i?tirmeye karar verdi.
[3]
Aldı?ı i?lerin birco?u
Ye?ilcam
sektorunden ve o donemin basılı dergilerinden gelmeye ba?ladı.
Turkan ?oray
, Zeki Muren,
Sadri Alı?ık
,
Engin Ca?lar
,
Hulya Kocyi?it
,
Kadir ?nanır
gibi bircok sinema sanatcısının portre foto?raflarını cekti. Minaso?lu, gelece?in aktor ve aktrislerinin de foto?raflarını cekmeye ba?ladı ve Turkiye'nin Hollywood'u kabul edilen Ye?ilcam onun sayesinde yeni yuzler kazandı.
[5]
Minaso?lu, sadece sinema oyuncularını de?il, politikacı ve
buyukelcilerin
de foto?raflarını cekti. Aynı zamanda Turkiye'de
pornografik
dergiler icin cekim yapan ilk foto?rafcı unvanını aldı. Minaso?lu bu sektor icin, "Foto?raflarını cekerken kadınların bedenleriyle ilgilenmedim cunku profesyoneldim." ifadesini kullandı.
[5]
Sinema ile yetinmeyen Minaso?lu,
Electrolux
,
Singer Corporation
ve
Arcelik
gibi bircok sanayi devinin gorsel malzemelerini hazırladı. ?lk kez
dia pozitif filmleri
yurtdı?ından Turkiye'ye ithal etti ve bircok i?in ilk orne?ini kendisi kullandı?ı icin i?ini buyuttu. ?c piyasada kullanabilece?i malzeme eksikli?i nedeniyle, ithalatcı belgesi ile kullandı?ı butun malzemeyi Avrupa'dan ithal etti ve sinema filmleri basan makineye kadar bircok donanım malzemesini piyasaya arz etmeye ba?ladı.
[3]
1980'lerde i?leri kotule?meye ba?ladı. Calı?anları ile problemler ya?amaya ba?ladı ve borclulardan alacaklarını tahsil edemez duruma geldi.
12 Eylul 1980 Askeri Darbesi
ve sonrasında ya?anan ekonomik bunalım ve bilgisayar teknolojisinin ilerlemesi ile foto?rafcılı?a ra?betin du?mesi nedeniyle i?leri durma noktasına geldi ve 1984 yılına kadar direnmeye calı?tı.
[3]
Turkiye'deki ilk renkli foto?rafı ceken ve aynı zamanda ilk renkli foto?raf baskısını gercekle?tirdi.
[6]
Sosyolog, yazar ve ara?tırmacı
Tayfun Sertta?
,
Aras Yayınları
'nın Minaso?lu hakkında 10 yıllık ara?tırmasının sonuclarını iceren Turkce ve
?ngilizce
calı?ması
Studyo Osep
'i yayınladı.
[7]
Ayrıca Minaso?lu'nun ar?ivinden derlenen foto?rafların yer aldı?ı sergi ?stanbul'un
Tophane
semtindeki Gallery Non'da ziyaretcilere acıldı.
[8]
Kitapta ve sergide yer alan tum foto?raflar, Minaso?lu'nun
Tarlaba?ı
'ndaki tek odalı evinde bulunan 6.500 goruntuden derlendi. 70 yıllık kariyerinin sırlarını hic kimseyle payla?madı?ını soyleyen Minaso?lu, "Ye?ilcam'ın mustakbel oyuncularını cekerken ı?ık ve
rotu?
yontemlerini kullandım. Saclar icin ozel ı?ık tercih ettim. Foto?rafları ozel, geni? bir odada cektim ve bu sayede modellerin samimi cekimlerini yapabildim." dedi.
[5]
Minaso?lu tum foto?raflarının bir kopyasını sakladı. 1990'da iflas etti?inde studyosunda binlerce foto?raf vardı. Studyosunu geri alınca ar?ivlerini bir arkada?ına emanet etti.
[3]
Ancak bir yangın sonucunda tum ar?iv belgeleri, tarihsel acıdan onemli yazı?maları, bircok foto?rafı ve teknik formulleri bu yangın sonucunda kule dondu.
Gumu?suyu
ve Beyo?lu'ndaki bircok gayrimenkulunu borcları sebebiyle satmak zorunda kaldı ve yakın dostlarının yardımları ile hayatını surdurmeye calı?tı.
[3]
Son olarak Sarıyer ilcesinin
Ayaza?a
koyune yerle?en Minaso?lu,
satranc
ile ilgilendi.
[9]
Osep, olmeden once
Tayfun Sertta?
’a verdi?i bir roportajda "Olmeden once bir de ilan icin para bırakaca?ım, olunce ilan koysunlar gazeteye" ifadesini kullandı ve
Ermenistan
'a cok gitmek istedi?ini belirtti.
[10]
Hic evlenmeyen Osep Minaso?lu, Turkcenin yanı sıra akıcı derecede
Fransızca
ve az duzeyde de
Ermenice
bilmekteydi.
[10]
Haziran 2013'te du?me sonucu kalca kırı?ı nedeniyle hastaneye kaldırıldı ve iki a?ır ameliyat gecirdikten sonra taburcu oldu.
[11]
Bir sure
?i?li
'nin
Bomonti
semtindeki Petites Soeurs Bakımevinde tedavi goren Minaso?lu, 6 A?ustos 2013 tarihinde 84 ya?ında
?stanbul
'da hayatını kaybetti. 10 A?ustos'ta
Surp Yerrortutyun Uc Horan Ermeni Kilisesi
'nde duzenlenen cenaze toreninin ardından
Balıklı Ermeni Mezarlı?ı
'na defnedildi.
[12]