Orkoz ya da orkos , ?stanbul Bo?azı 'nda gorulen, guclu bir ters akıntı turudur. Orkozlar, ba?ta lodos olmak uzere guneyden kuvvetli ruzgarların Marmara Denizi 'nin sularını kuzeye yı?masından oturu olu?ur. Bu zamanlarda Bo?az'ın Marmara giri?inde sular yarım metreye kadar yukselir. Bu ola?andı?ı yukselme Bo?az'ın akıntı rejimini de de?i?tirir ve yuzeyde orkoz adı verilen ters akıntılar olu?ur. Bu akıntının hızı zaman zaman 6-7 knota kadar cıkar ve Karadeniz 'den Marmara 'ya olan yuzey akıntısının hızına eri?ir. Orkozlar, yıl icinde birkac kez gorulur ve ?ehir hatları vapurlarının seferlerini iptal ettirecek kadar kuvvetli olabilirler. ^{[1] [2]}

Orkozun etkileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?stanbul Bo?azı'nda olu?an ust akıntılar orkoz ve kuvvetli ruzgarların neden oldu?u ters akıntılar dı?ında genelde kuzeyden guneye do?rudur. Bo?az'ın keskin donu?ler gerektiren kıvrımlı yapısı da bu akıntılara eklenince gemiler icin ?stanbul Bo?azı en zorlu rotalardan biri haline gelir. Manevra yaparken Bo?az'ın kar?ı trafik ?eridine savrulmak, arkadan gemiyi iten guclu akıntı nedeniyle hızını alamayıp karaya oturmak Bo?az'daki en yaygın kazalardandır. ^{[2] [3]} ?stanbul Bo?azı'nda kazaya u?rayan gemilerin co?unlukla Karadeniz yonunden gelenler olmasının nedeni i?te bu akıntılardır. Akıntılara kar?ı zamanında ve yerinde mudahalede bulunulmaması durumunda yer yer kıyıda bile derinli?i 10 metre olabilen ?stanbul Bo?azı'nda gemilerin evlerin iclerine kadar girerek karaya oturması olayları ya?anmaktadır. ^{[2] [4]}

?stanbul Bo?azı'nda kı?ın orkoz goruldu?u donemlerde Bo?az sularında ya?ayan canlılar da etkilenir. Akıntı ve ani sıcaklık de?i?iminden dolayı ozellikle yuzeye yakın ya?ayan balık turleri dengelerini yitirerek su yuzune vururlar. Bu donemde ayrıca Bo?az suyunun rengi de de?i?ir. Kopuklenmeden dolayı ye?ilimtırak renkteki su a?arır.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]