Niyazi Berkes

Niyazi Berkes
Niyazi Berkes
Do?um	21 Ekim 1908 ; Lefko?a , Kıbrıs
Olum	18 Aralık 1988 (80 ya?ında) ; Hythe, Kent , ?ngiltere
Milliyet	Turk
E?itim	?stanbul Erkek Lisesi ; ?stanbul Universitesi ;
Evlilik	Mediha Esenel (b. 1954)
Cocuk(lar)	Fikret Berkes (1945 - )
Kariyeri
Dalı	Sosyoloji
Calı?tı?ı kurumlar	Halkevleri (Ankara) ; TED Ankara Koleji ; ?stanbul Universitesi ; Chicago Universitesi ; Ankara Universitesi DTCF ; McGill Universitesi ;

Niyazi Berkes (21 Ekim 1908; Lefko?a , Kıbrıs - 18 Aralık 1988; Hythe, Kent , Birle?ik Krallık ), Kıbrıslı Turk sosyolog ve bilim insanı .

Ya?amı ve calı?maları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Lefko?a'da do?du. ^[1] Kendisi adını Resneli Niyazi Bey 'den, ikiz karde?i ise Enver Pa?a 'dan almı?tır. Kıbrıs'ta ba?ladı?ı orta o?renimini, 1927`de ?stanbul Erkek Lisesinde tamamladı. ^[1] 1931'de ?stanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bolumunu bitirdi. ^[1] MEB `de calı?ma iste?i reddedilince, kısa bir sure ?stanbul'da ozel bir lisenin ortaokul kısmında tarih hocalı?ı yaptı. Ardından Ankara 'da Turk Ocakları binasında yeni acılan halkevinin kutuphanesinde calı?maya ba?ladı. Turk Maarif Cemiyetinin Ankara Yeni?ehir'de kurdu?u ortaokulun ilk mudurudur. Sonraları TED Ankara Koleji adını alacak bu okuldaki gorevinden sadece ayrıcalıklı seckinlere hizmet etti?i gerekcesiyle istifa etti. Darulfunun reformunun ardından 1933'te ?stanbul Universitesi Edebiyat Fakutesinde sosyoloji asistanı oldu. 1934 yılında yedek subay olarak askerli?ini yaptı. Ardından Chicago Universitesi sosyoloji bolumunun bilimsel ara?tırmalar icin burs davetiyle Amerika Birle?ik Devletleri `ne gitti. 1939'da Turkiye 'ye dondu, Ankara Universitesi Dil ve Tarih-Co?rafya Fakultesinde sosyoloji docenti olarak goreve ba?ladı. ^[2] O donemde "solculukla" ve "komunistlikle" suclandı. 1948 DTCF Tasfiyesi sorasında Pertev Naili Boratav ve Behice Boran 'la birlikte gorevinden uzakla?tırıldı. 1952'de Kanada McGill Universitesinde ?slam Ara?tırmaları Enstitusu'nde once misafir profesor olarak goreve ba?ladı. 1956'da asli profesor oldu. ^[3] Burada Turkiye'nin tarihsel ve toplumsal geli?imiyle ilgili cok sayıda ara?tırma yaptı. 1975 yılında emeklili?inin ardından Birle?ik Krallık'a yerle?ti. ^[3] Turkiye'de ilk koy monografisini yapan bilim insanlarındandır. ^[4]

Mediha Esenel ile olan evlili?inden 1945 yılında o?lu Fikret Berkes do?mu?tur.

Eserleri hakkında [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Turkiye’nin Osmanlı ?mparatorlu?u doneminden gunumuze dek gecirdi?i de?i?imler uzerine ara?tırmalar ve kuramsal toplum bilimi calı?maları yaptı. Gelenekselli?in de?i?memek oldu?unu belirten Berkes, geleneksellikte hicbir yenili?e yer olmadı?ını savunur. Osmanlı Devleti'nde yenicerilerin donu?umunu ve Osmanlı'ya etkilerini toplum bilimsel olarak acıklamaya calı?mı?tır. Sekulerle?menin birinci adımı olarak Tanzimat 'tan soz eder. Ekonomik ba?arısızlı?ın hukuki ba?arısızlı?a neden oldu?unu belirtir. 1942’de yazdı?ı Bazı Ankara Koyleri Uzerine Ara?tırma adlı alan calı?ması toplum bilimi alanında Turkiye’de yayımlanan ilk monografilerden biridir.

Yazarın di?er onemli yapıtları arasında, Siyasi Partiler (1964), Batıcılık, Ulusculuk ve Toplumsal Devrimler (1965), Arap Dunyasında ?slamiyet, Milliyetcilik ve Sosyalizm (1969), Ataturk ve Devrimler (1982), Teokrasi ve Laiklik (1984) yer alır. ?leti?im Yayınlarından cıkan Unutulan Yıllar adlı kitabında (yayına hazırlayan Ru?en Sezer) 1930'lu ve 1940'lı yılların siyasal ve entelektuel ortamını anlatmaktadır.

Ziya Gokalp 'ın denemelerinden yaptı?ı cevirileri Turkish Nationalism and Civilization adlı bir kitapta toplayıp Birle?ik Krallık'ta yayımlamı?tır (1959).

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?nceleme Ara?tırma

Propaganda Nedir? (1942)
Siyasi Partiler (1964)
Turkiye' de Ca?da?la?ma (The Development of Secularism in Turkey, 1964)
Batıcılık, Ulusculuk ve Toplumsal Devrimler (1965)
Arap Dunyasında ?slamiyet, Milliyetcilik ve Sosyalizm (1969)
Turkiye ?ktisat Tarihi ^[5] Cilt 1, Cilt 2 (1969,1970)
Turk Du?ununde Batı Sorunu (1975)
Ataturk ve Devrimler (1982)
Teokrasi ve Laiklik (1984)
Felsefe ve Toplumbilim Yazıları (2017)

Anı

Unutulan Yıllar

Gezi

Asya Mektupları 26 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ ^a ^b ^c Kongar, Emre (derleyen) ; Ozer, ?nan (hazırlayan) (Mart 2012). Turk Toplumbilimcileri . 1 (2. bas.). ?stanbul: Remzi Kitabevi . s. 239. ISBN 978-975-14-1378-9 .
^ Yenerturk, Ahmet. "TAR?HCE" . Sosyoloji Bolumu . Eri?im tarihi: 25 Mayıs 2024 .
^ ^a ^b Kacmazo?lu, H. Bayram (2012). Turk Sosyolojisinde Temalar 2: Kuram, Uygulama, Sosyalizm . ?stanbul: Do?u Kitabevi. s. 57. ISBN 978-605-5296-07-0 .
^ Altun, Gurcan; Akansu, Bulent; Ugur Altun, Betul; Azmak, Derya; Yilmaz, Ahmet (Kasım 2004). "Deaths due to hunger strike: post-mortem findings" . Forensic Science International . 146 (1): 35-38. doi : 10.1016/j.forsciint.2004.03.022 . ISSN 0379-0738 .
^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 16 Nisan 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Nisan 2018 .

[ozerinan-1] Kongar, Emre (derleyen) ; Ozer, ?nan (hazırlayan) (Mart 2012). Turk Toplumbilimcileri . 1 (2. bas.). ?stanbul: Remzi Kitabevi . s. 239. ISBN 978-975-14-1378-9 .

[2] Yenerturk, Ahmet. "TAR?HCE" . Sosyoloji Bolumu . Eri?im tarihi: 25 Mayıs 2024 .

[kacmazoglu-3] Kacmazo?lu, H. Bayram (2012). Turk Sosyolojisinde Temalar 2: Kuram, Uygulama, Sosyalizm . ?stanbul: Do?u Kitabevi. s. 57. ISBN 978-605-5296-07-0 .

[4] Altun, Gurcan; Akansu, Bulent; Ugur Altun, Betul; Azmak, Derya; Yilmaz, Ahmet (Kasım 2004). "Deaths due to hunger strike: post-mortem findings" . Forensic Science International . 146 (1): 35-38. doi : 10.1016/j.forsciint.2004.03.022 . ISSN 0379-0738 .

[5] "Ar?ivlenmi? kopya" . 16 Nisan 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Nisan 2018 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]