Nukleer enerji , atomun cekirde?inden elde edilen bir enerji turudur. Kutlenin enerjiye donu?umunu ifade eden, Albert Einstein 'a ait olan E=mc² formulu ile ili?kilidir.

Bununla beraber, kutle-enerji denklemi, tepkimenin nasıl olu?tu?unu acıklamaz, bunu daha do?ru olarak nukleer kuvvetler yapar. Nukleer enerjiyi zorlanmı? olarak ortaya cıkarmak ve di?er enerji tiplerine donu?turmek icin nukleer reaktorler kullanılır.

Nukleer enerji, uc nukleer reaksiyondan biri ile olu?ur:

1. Fuzyon : Atomik parcacıkların birle?me reaksiyonu.
2. Fisyon : Atom cekirde?inin zorlanmı? olarak parcalanması.
3. Yarılanma : Cekirde?in parcalanarak daha kararlı hale gecmesi. Do?al (yava?) fisyon (cekirdek parcalanması) olarak da tanımlanabilir.

A?ır radyoaktif maddelerin,dı?arıdan notron bombardımanına tutularak daha kucuk atomlara parcalanması olayına fisyon,hafif radyoaktif atomların birle?erek daha a?ır atomları meydana getirdi?i nukleer tepkimelere ise fuzyon tepkimesi denir. Fuzyon tepkimeleriyle fisyon tepkimelerinden daha fazla enerji elde edilir. Gune? patlamaları fuzyon'a, nukleer santrallerde kullanılan tepkimeler, atom bombası teknolojisi gibi faaliyetler de fisyona ornek olarak gosterilebilir.

Nukleer enerji, 1896 yılında Fransız fizikci Henri Becquerel tarafından kazara, uranyum maddesinin foto?raf plakaları ile yan yana durması ve karanlıkta yayılan radyoaktif ı?ınların fark edilmesi ile ke?fedilmi?tir.

Nukleer Enerjinin Elde Edilmesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bir nukleer santral kurmak icin zenginle?tirilmi? uranyuma ihtiyac vardır. Uranyumun fisyon tepkimesine girerek bolunmesi sonucunda acı?a cok yuksek miktarda enerji cıkar. Bu bolunme icin, notronlar yuksek bir hızla uranyum elementinin cekirde?ine carpar. Bu carpı?ma cekirde?in kararsız hale gecmesine ve sonrasında buyuk bir enerji acı?a cıkartan fisyon tepkimesine neden olur. Gercekle?en tetikleyici ilk fisyon tepkimesi sonucunda ortama notronlar yayılır. Bu notronlar di?er uranyum cekirdeklerine carparak fisyonu elementin her atom cekirde?inde gercekle?tirene kadar devam eder. Ortaya cıkan enerji kontrol edilmedi?i takdirde olumcul boyutlardadır. Kontrol etmek icin reaktorlerde fazla notronları tutan ve tepkimeye girmesini engelleyen uniteler vardır. Bu sayede kontrollu bir fisyon tepkimesi zinciri sa?lanır.

Nukleer Santrallerde Uretim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nukleer santralin ic yapısına baktı?ımızda, uranyumun fisyon tepkimesine girmesiyle olu?an enerji su buharının cok yuksek sıcaklıklara kadar ısıtılmasını sa?lar. Yuksek sıcaklıktaki bu buhar, elektrik jeneratorune ba?lı olan turbinlere verilir. Turbin kanatcıklarına carpan yuksek enerjili buhar, bilinen ?ekilde turbin ?aftını cevirir ve jeneratorun elektrik enerjisi uretmesi sa?lanır. Jeneratorde olu?an elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılaca?ı yere gonderilir. Turbinden cıkan basınc ve sıcaklı?ı du?mu? buhar, tekrar kullanılmak uzere yo?unla?tırıcıya gider ve su haline geldikten sonra tekrar bolunme ile acı?a cıkan enerji ile ısıtılıp buhar haline getirilir ve dongu devam eder.

Tartı?malar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nukleer enerji, gunumuzun ve gelece?in en onemli enerji kaynaklarından biri olarak kabul gormektedir. Petrol ve do?algazın bazı ulkede geni? rezervler halinde bulunması ve bu kaynakların yenilenemez olu?u bircok ulkeyi nukleer ara?tırmalara ve nukleer enerjiden faydalanmaya yonlendirmi?tir. Bugun Dunya uzerinde 400'den fazla nukleer enerji santrali vardır ve bunlar dunyanın toplam elektrik ihtiyacının %15'ini sa?layacak kapasitede calı?maktadılar. Orne?in Fransa , elektrik ihtiyacının %77'sini nukleer reaktorlerinden sa?lamaktadır.

Nukleer enerjiye kar?ı cıkanlar ise tukenmi? yakıt bertarafı , santral guvenli?i ve kaza riski (bkz. nukleer erime ) gibi nedenleri one surmektedir.

Bugune kadar cevreye zarar verebilecek olcude buyuk 4 tane nukleer santral kazası gercekle?ti?i bilinmektedir. Bunlardan ilk 2'si alınan onlemlerle cevrelerine herhangi bir zarar vermedi?i soylenirken, 3. olarak gercekle?en Cernobil Faciası do?aya ve insanlara cok buyuk zararlar verdi?i bilinmektedir, 4. Fuku?ima Faciası ise Cernobil Faciasını tehlike seviyesi olarak gecti?i belirtilmi?tir.

Bu kazalar:

1) 1957 yılında ?skocya 'da meydana gelen Windscale kazası; bu kazada reaktorun civarına bir miktar radyasyon yayılmakla beraber olumle veya akut radyasyon hastalı?ıyla sonuclanan bir olay meydana gelmemi?tir.

2) 1979 yılında ABD 'de meydana gelen Three Mile Island kazası; normal bir i?letim arızası, ekipman kaybı ve operator hatası ile kazaya donu?mu?, ancak kısmi reaktor kalbi ergimesi meydana gelmesine ra?men reaktoru cevreleyen beton koruyucu kabu?un sayesinde cevreye ciddi bir radyasyon sızıntısı olmadı?ı soylenmi?tir.

3) 1986 yılında Ukrayna'da meydana gelen Cernobil reaktor kazasının daha fazla zarara yol actı?ı gorulmu?tur. Kazanın nedenleri; operatorlerin guvenlik mevzuatına aykırı olarak santralde deney yapmaları sonucunda reaktordeki ani guc artı?ı, reaktorde a?ırı basınc olu?umu ve santral tasarımında derinli?ine guvenlik prensibine aykırı olarak, reaktoru cevrelemesi gereken bir beton koruyucu kabu?un in?a edilmemi? olması olarak ozetlenebilir.

26 Nisan 1986'da Ukrayna 'daki Cernobil nukleer reaktorunde meydana gelen patlama ve sonucunda yayılan radyoaktif madde Ukrayna, Belarus ve Rusya 'da ya?ayan 336.000 insanın tahliyesine, 56 ki?inin olumune, 4.000 do?rudan ili?kili kanser vakasına ve 600.000 ki?inin sa?lı?ının ciddi ?ekilde etkilenmesine sebep olmu?tur. ^[1] Nukleer kalıntıların uretti?i radyoaktif bulut patlamadan sonra tum Avrupa uzerine yayılmı? ve Cernobil'den yakla?ık 1100 km uzaklıktaki ?svec Formsmark Nukleer Reaktorunde calı?an 27 ki?inin elbiselerinde radyoaktif parcacıklara rastlanmı? ve yapılan ara?tırmada radyoaktif parcacıkların ?svec'ten de?il Cernobil'den gelen parcacıklar oldu?u tespit edilmi?tir.

4) 2011 yılında Japonya'da meydana gelen Fuku?ima I Nukleer Santrali kazaları ; Fuku?ima I Nukleer Santrali kazaları 9.0 buyuklu?undeki 11 Mart gunu olan 2011 T?hoku depremi ve tsunamisi sonrasında meydana geldi. Hon?u adası acıklarında meydana gelen bu deprem, Japonya'da buyuk bir tsunamiye yol actı. Tsunami Japonyaya cok buyuk zarar verdi ve nukleer enerji santrallerinde arızalar meydana getirdi.

Gunumuzde dunyanın bircok yerinde nukleer kar?ıtı gruplar olu?mu?tur. Bunlardan en unluleri; Ye?iller Partisi , Ye?il Barı? (Greenpeace), Nukleer Kar?ıtı Platfom (NKP) Anti-Nukleer Cephe ve bu konuda one cıkan bireysel tepkilerdir. Nukleer enerji santralı yapılması istenilen Sinop ve Akkuyu 'da ayrıca yerel bazlı nukleer-kar?ıtı orgutlenmeler de mevcuttur.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Nukleer Enerji Muhendisli?i
• Nukleer reaktor
• ?TU Nukleer Ara?tırma Reaktoru , Triga Mark 2

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Going Nuclear: A Green Makes the Case 2 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . Patrick Moore, Washington Post, 16 Nisan 2006

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons'ta Nukleer enerji ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Turkiye Atom Enerjisi Kurumu 25 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Rebecca Harms ile Soyle?i ? Uc Ekoloji
• Nukleer Enerji Bilgi Platformu 26 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Nukleer Enerji Dunyası 19 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

Cekirdek fizi?i veya atom fizi?i ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde iceri?ini geni?leterek Vikipedi'ye katkı sa?layabilirsiniz.